Nýtt Helgafell - 01.10.1959, Blaðsíða 18

88
HELGAFELL
loft í því. Mér gekk ákaflega illa að sofna
á næturnar og þá sjaldan ég sofnaði fékk
ég martröð og gat mig ekki lireyft. Þá fór ég
auðvitað að heyra utan að mér, að ég gæti
ckki sofið fyrir draugagangi í húsinu. Þarna
sérðu, loftleysið aftur(!)
Nú spurði ég, hvort hann tryði ekki á
á neitt óhreint?
— Nei, svaraði hann ákveðinn. En það
mál læt ég liggja milli hluta. Sérfræðingar
í draugum geta leyst það. Ekkert verður
manninum staðreynd nema rökrétt hugsun
liggi að baki ályktunum hans. Það er ekki
hægt að trúa einhverju bara af því það
er ljúft. Ég heyri, að mönnum finnst það
skemmtileg tilhugsun að lifa áfram á æðri
og betri stað en jörðin er. Mér er sama,
þó menn huggi sig við það. Kannski er
það nauðsynlegt. Fólki finnst óþægileg til-
hugsun að þurrkast út við dauðann. Það
þráir eitthvað annað og betra. En þrá er
ekki staðreynd. Ég veit að vísu, að þrá
getur orðið staðreynd: ef maður þráir að
verða ríkur, þá er margt, sem mælir með
því, að það takist. Það er engin sérstök
kúnst að verða ríkur. En fyrir þann, sem
þráir að komast til sólarinnar og lifa þar
áfram við góða heilsu, er þrautin þyngri.
Ég hef aldrei hugsað um þetta, svo það var
gott þú skyldir ymta á því. Ég hef gaman
af að velta fyrir mér margvíslegum efn-
um. Eg hef til dæmis gaman af að lesa um
geimferðir. Við lifum á merkilegum tímum.
Frægur vísindamaður hefur líkt geimferða-
áætlunum mannsins við það, þegar fyrstu
lífverurnar gengu á land úr sjónum. Þá varð
gerbylting í sögu lífsins á jörðinni. Um
dauðann hef ég aftur á móti lítið hugsað. í
lok síðari heimsstyrjaldar fékk ég blóðeitr-
un og var talinn af. Þá komst ég í svo náin
kynni við dauðann, að ég fann bókstaflega
fyrir lionum. Hann er svo hræðilegur, að
það er ómögulegt að lýsa því. Þessi ó-
hugnanlega tilfinning, að maður sé að leys-
ast upp og agnirnar hverfi eins og atóm í
allar áttir. Ég lield dauðinn sé gereyðing.
Þess vegna vil ég ekki tala um hann og
mislíkar, þegar fólk reynir að forvitnast um
hann. Ég skil vel hermenn, sem hafa verið
í eldinum, en þola svo ekki að heyra hleypt
af byssu. í óráðinu sá ég sýn: mér fannst
ég sitja við leirhver í óskaplegum hita og
stinga spýtu ofan í leirinn. Það kraumaði í
hvernum og ég vissi, að ég mundi deyja, ef
spýtan hyrfi ofan í leirinn. Alltaf skvettist
leirinn hærra og hærra upp á spýtuna, en
hún fór aldrei í kaf og þá fann ég, að ég
mundi lifa. Ekki jókst trú mín á líf eftir
dauðann við þetta helstríð. Enn er eitt, hélt
Gunnlaugur Scheving áfram, sem ég hef lít-
ið hugsað um, en þú ert alltaf að spyrja mig
um: ástin. Mér finnst hún of sjálfsögð til
að hægt sé að hugsa um hana. Það er ekk-
ert hægt að gera úr henni. Hún er eins og
þessi 37 stig í líkamanum. Á námsárum mín-
um í Höfn kynntist ég konunni minni. Við
bjuggum hér saman nokkur ár, en svo fór
hún til Danmerkur, skömmu áður en Þjóð-
verjar gerðu innrás í landið, og komst ekki
heim aftur. Eftir stríðið sagðist hún hafa
kynnzt manni, sem hún vildi giftast, og bað
um skilnað þegar í stað. Maður liennar var
á listakademíunni, þegar ég var þar. Ég
man vel eftir honum. Þetta hafði lítil áhrif
á mig. Ég er kaldlyndur, ef með þarf. Eg
vil halda allri blíðu frá mér. En þar með
er ekki sagt, að ég sé hrifinn af ruddaskap.
Nei, ástin hefur engin áhrif haft á mig. Þar
kemur Spánverjinn upp í mér. Spanskur
stúdent, sem hér var, sagði um landa sína,
að þeir væru sambland af múnki og lier-
manni. Kannski er þetta vegna þesss að ég
hef alltaf verið hálfsmeykur við það, sem
er þægilegt. Ég hef verið lítið gefinn fyrir
að njóta lífsins, sem kallað er. Munaðar-
girni hefur alltaf verið andstæð eðli mínu.
Ég er alinn upp við heldur þröngan kost og
það hefur haft þau áhrif á mig, að mér finnst
dyggð að gera litlar kröfur til lífsins. Mig
liefur aldrei langað til að eiga peninga fram
yfir það, sem ég hef þurft til að lifa.
Ég spurði Gunnlaug, hvort honum fyndist
konan þægindi. Hvort hún væri ekki nauð-
synleg?