Sveitarstjórnarmál - 01.04.1949, Blaðsíða 16

12
SVEITARST J ÓRNARMÁL
30 þingmönnum, en jafnframt skal þá fjölga
kjördæmum að sarna marki.
Fylkisstjóri skal kosinn af kjósendum fylk-
isins eins og forseti, og sé afstaða hans til
fylkisþinga svipuð og forsetans til Alþingis.
III.
Alþingi skiptist í tvær deildir, efri deild
og neðri deild.
í efri deild skulu sitja 18 fulltrúar, 3 úr
hverju fylki, kosnir á fylkisþingum, hlut-
bundnum kosningum. Kjörgengir eru aðeins
menn búsettir í fylkinu.
I neðri deild skulu sitja 30 þingmenn,
kosnir í einmenningskjördæmum. Kjördæma-
skipun skal þannig háttað, að sem næst jafn-
margir kjósendur verði í hverju kjördæmi,
og skulu kjördæmin að öðru leyti ákveðin
sem samfelldust, eftir því sem staðhættir
leyfa. Sveitarfélagi má ekki skipta milli kjör-
dæma, nerna hvor eða hver hluti verði meg-
inhluti kjördæmis. Kjördæmaskipun skal
endurskoðuð á tíu ára fresti og gerðar á
henni þær breytingar, sem nauðsynlegastar
reynast til þess, að fylgt verði áðurgreindri
meginreglu um jafna kjósendatölu í kjör-
dæmum. Endurskoðun þessi skal gerð af
þriggja manna nefnd. Skal einn nefndar-
manna tilnefndur af hæstarétti, annar af Al-
þingi og þriðji af forseta.
Engu fylki má skipta í fleiri en 10 kjör-
dæmi.
Báðar þingdeildir og forseti rnega hafa
frumkvæði að lagasetningu. Fórseti skal
leggja frumvarj) til fjárlaga fyrir hvert reglu-
legt Alþingi eigi síðar en viku eftir, að þing
kemur saman.
Ef lagafrumvarp, sem samþykkt hefur ver-
ið í annarri deild þingsins, er fellt í hinni,
skal það afgreitt í sameinuðu þingi, nerna
fellt hafi verið með % hluta atkvæða í ann-
arri hvorri þingdeild.
Ekkert frumvarp má hljóta fullnaðar-
afgreiðslu sem lög frá Alþingi fyrr en forseta
hefur gefizt nægilegur frestur til að skýra
þinginu frá viðhorfi sínu til frumvarpsins.
Forsetinn getur látið fara fram þjóðarat-
kvæðagreiðslu um lagasetningar, og falla lög
úr gildi, ef meiri hluti atkvæða fellir þau
við atkvæðagreiðslu.
Þegar brýna nauðsyn ber til, og Alþingi
situr ekki, geta forsetar Alþingis eftir beiðni
forseta ríkisins sett bráðabirgðalög. Ætíð
skulu þau lögð fyrir næsta Alþingi á eftir.
Forseti hefur heimild til þess að kalla
saman aukaþing, ef hann telur brýna þörf
bera til.
IV.
Forseti skal kjörinn beinum kosningum af
þeim, er kosningarrétt hafa til Alþingis. Það
forsetaefni, sem flest fær atkvæði, er rétt
kjörinn forseti. Hvert forsetaefni skal hafa
varamann.
Forseti myndar ríkisstjóm. Heimilt skal
sameinuðu Alþingi að samþykkja rökstudda
tillögu um vantraust á ríkisstjóm forseta. Ef
slík tillaga verður samþykkt, skulu fara fram
almennar kosningar til Alþingis. Jafnframt
skulu fara fram forsetakosningar, og fer for-
seti þá frá, nema hann verði endurkjörinn.
Verði forseti endurkjörinn, má ekki bera
fram á Alþingi vantrauststillögu á ríkissjóm
hans í næstu 2 ár.
Ef Alþingi afgreiðir ekki fjárlög áður en
fjárlagaár hefst, skal greiðslum úr ríkissjóði
hagað eftir fjárlagafrumvarpi forseta það
fjárhagsár.
V.
Dómsvaldinu skal skipað með sérstökum
lögum.