Sveitarstjórnarmál - 01.04.1949, Blaðsíða 22

18
SVEITARST J ÓRNARMÁL
Fátækrafmmfæri árin 1945 og 1946
Síðan 1932 hafa þau sveitarfélög, sem
liafa haft tiltölulega mest fátækraútgjöld,
fengið nokkurn hluta þeirra endurgoldinn,
fyrst úr ríkissjóði, en síðan 1936 úr Jöfn-
unarsjóði bæjar- og sveitarfélaga, en hann
var stofnaður með lögum frá 1937 og fær
700 þús. kr. tillag árlega úr ríkissjóði. Upp-
haflega var jöfnunarsjóði einnig ætlað að
jafna kostnað bæjar- og sveitarfélaga af elli-
og örorkutryggingum og kennaralaunum, en
það var fellt niður, er lögunum var breytt
1945 (lög nr. 53 og 67). Við jöfnunina, sem
framkvæmd er af félagsmálaráðuneytinu, er
landinu skipt í tvo jöfnunarflokka. í öðrum
flokknum eru kaupstaðir og þeir hreppar,
sem í eru kauptún með 500 manns og þar
yfir, en í hinum allir aðrir hreppar.
Samanlögð útgjöld sveitarfélaga til fá-
tækraframfæris eru borin saman við það,
sem þau ættu að vera, ef reiknað væri með
meðalbyrðinni af þeim í öllurn sveitarfélög-
um í sama jöfnunarflokki, miðað að V3
hluta við tölu karla og kvenna á aldrinum
18—60 ára, að J /3 við skattskyldar tekjur,
að a/G við skuldlausar eignir og að V6 við
fasteignamat. Tillagið úr jöfnunarsjóði er
2/3 af því, sem fátækrabyrði sveitarfélagsins
fer fram úr 90% af meðalbyrðinni.
Yfirlitið á bls. 19 sýnir fátækrabyrði sveit-
arfélaganna árin 1945 og 1946 í hvorum
jöfnunarflokki, svo og meðalfátækrabyrðina
eftir framangreindum reglum og loks jöfn-
unarsjóðstillagið.
Samkvæmt yfirlitinu hefur fátækrabyrðin
á öllu landinu árið 1945 numið alls 5139000
kr., en 6863000 árið 1946. í hvorum jöfn-
unarflokki og á landinu í heild hefur hún
að meðaltali numið því, sem hér segir:
1945 1946
I. jöfnunarfl. Il.jöfnfl. Allt landið I. jöfnunarfl. II. jöfnfl. Allt landið
kr. kr. kr. kr. kr. kr.
Á mann 18—60 ára 91.44 32.80 70.31 126.25 37.31 94.30
•- 100 kr. skallskyldar tekjur 1.92 2.30 1.97 2.19 2.00 2.16
- 100 — skuldlausa eign .. 0.90 0.33 0.70 1.00 0.33 0.78
- skatlskylt fasteignahundrað 1.73 1.02 1.55 2.20 1.10 1.92
Á yfirlitinu yfir II. jöfnunarflokk sést, að jöfnunartillag, þar af 1 hreppur yfir 20 þús.
jöfnunartillag hefur verið veitt í sumar sýsl- kr. (Glæsibæjarhreppur í Eyjafjarðarsýslu
ur, sem hafa haft minni fátækrabyrði heldur 32380 kr.), en 1946 fengu 72 hreppar af 204
en meðaltal. Það stafar af því, að enda þótt í II. fl. jöfnunartillag, þar af 2 yfir 20 þús.
byrðin sé undir meðaltali í sýslunni sem kr. (Glæsibæjarhreppur 31 298 kr. og Gerða-
heild, þá eru einstakir hreppar í sýslunni hreppur í Gullbringusýslu 23856 kr.).
samt fyrir ofan eða svo nálægt meðaltali, að Jöfnunin milli sveitarfélaganna er miðuð
þeir fá jöfnunartillag. Ekkert jöfnunartillag við framfærslustyrk þann, sem greiddur hef-
hefur farið í 3 sýslur (Kjósarsýslu, Mýrasýslu ur verið samtals úr sveitarsjóði á árinu, og
og Austur-Skaftafellssýslu). Árið 1945 fengu skiptist hann árin 1945 og 1946, sem hér
69 hreppar, af 201 alls, í II. jöfnunarflokki segir (sjá bls. 20):