Morgunblaðið - 02.11.1963, Blaðsíða 37

MORGU N BLAÐIÐ
37
1 Laugardagur 2. nóv. 1963
nýjar brautir. Margir menn hér
á landi áttu við kröpp kjör að
búa og þegar „vetrarhjálpin“ tók
til starfa, reyndum við ár hvert
að efla hana á allan hátt. Um
eitt skeið gekkst M!bl. fyrir því
að listafólk í Reykjavík tók hönd
um saman og efndi til skemmti-
samkomu í báðum bíóunum
(Nýja Bíó og Gamla Bíó), með
upplestri, söng og gamanþáttum,
en inngangseyrir rann allur til
bágtadds fólks. Við Mbl.-menn
óttum okkar þátt í því, að Blaða-
mannafélag íslands var endur-
vakið og eflt, og efndi félagið
á þessum árum til „blaðamanna
kvöldvöku“ að Hótel Borg og
voru þessar kvöldvökur vin-
sælar mjög, enda allt skemmt-
analíf í borginni fábrotnara þá
en nú. Einnig efndum við til
fyrsta „pressuballsins", sem
þótti mikill viðburður á sínum
tíma. Þar flutti forsætisráðherra
Hermann Jónasson, ræðu um
vandamál dagsins, en dr. Guð-
mundur Finnbogason skemmti
mönnum með bráðsnjöllu erindi,
þar sem hann stakk upp á því
að blaðamannsnafnið yrði lagt
niður, en blaðamenn í .andinu
kallaðir „sjálar“, þar sem þeir
sæju hlutina fyrir fólkið. Og
fáum vikum fyrir síðari heims-
Styrjöldina efndi B. f. til fyrstu
stórfeldu erlendu blaðamanna-
heimsóknarinnar hér á landi og
bauð hingað níu dönskum rit-
stjórum. Aðalritstjóri „Politik-
ens“ hafði orð fyrir ritstjórun-
um er þeir héldu heimleiðis eftir
10 daga ferðalag um landið og
sagði: „Fram til þessa hafið þið
íslendingar átt aðeins einn sendi
herra erlendis. Upp frá þessari
stundu eigið þið tíu“.
TTnnið meira og minna
allan sólarhringinn
Ef máltækið „einu sinni blaða
maður, alltaf blaðamaður" hefir
að geyrna nokkur sannindi, þá
hljóta þau _að eiga við um mig
sem aðra. Ég hefi alist upp með
Mbl. frá blautu barnsbeini, blað
ið er stofnað í húsi föður míns,
og ég byraði að starfa við blað-
ið í bernsku. Þrettán ára gamall
mun ég hafa skrifað fyrstu „dag-
bókar“ klausu mína, en „dag-
bókin“ var á þeim árum mikil-
vægasti fréttadálkur blaðsins.
Ég held raunar að „dagbókin"
sé, eða hafi verið, alveg ein-
stæður hlutur í öllum blaða-
heiminum. Ég vann á MbL
með náminu í Menntaskólan-
um, tók þátt í fréttastarfi Al-
jþingishátiiðarinnar og var síðar
sumarið 1930 sendur sem frétta-
ritari Mbl. á 900 ára afmæli bar
dagans á Stiklastöðum. Að lokin-
um námsárum erlendis hóf ég
fast starf við Mbl. árið 1935, og
væri eflaust starfandi þar enn
þann dag í dag, ef ekki hefði
verið svo komið, um það bil,
sem ég hætti árið 1942, að ég
var hættur að sjá fjölskyldu
mína nema á helztu matmáls-
tímum, vegna anna, og á stórhá-
tíðum. En sannarlega var erfitt að
segja skilið við blaðamennsk-
una, og ekki síður vegna þess
®ð Mbl. hafði boðið mér gull og
græna skóga. Yfirleitt vorum
við byrjaðir vinnu á Mbl. kl. 10
að morgni og unnum langt fram
yfir miðnætti. Enginn maður
hafði eins háttbundinn vinnu-
tíma við blaðið eins og Jón
Kjartansson, enda hafði blaðið,
og við samstarfsmenn Jóns, ein-
6takt öryggi af þessari reglusemi.
Valtýr vann oft heima hjá sér
fyrri hluta dags, en var sjaldn-
ast langt frá símanum, og gilti
raunar einu í því efni hvar hann
var staddur og hvort var að
degi eða nóttu. Ýmsir skrifuðu
leiðara blaðsins á þessum árum,
m. a. báðir ritstjórarnir og Sig-
urður Bjarnason frá Vigur. En
um nokkurra ára skeið fyrir
stríðið var það Árni frá Múla,
sem skrifaði þá. Árni var stund-
um allan daginn að viða að sér
föngum í leiðarann, en hann
byrjaði ekki að skrifa hann fyrr
en kl. 5 e. h. Venjulegast féll það
í minn hlut að taka á móti leið-
urunum úr hendi Árna á átt-
unda tímanum á kvöldin, og er
mér alveg sérstaklega minnis-
stætt, hvernig andrúmsloftið
vax þá inn í skrifstofunni hjá
honum. Árni var bókstaflega á
kafi í tóbaksreyk, en alltaf kát-
ur eins og barn yfir því „að nú
væri þessum leiðaranum lokið“.
Við ívar skiptum með okkur verk
um, ívar var aðallega í innlend-
um fréttum og ég í erlendum,
og með okkur vann Þórunn Haf-
stein, en hún stjórnaði m. a.
kvennasíðunni. Þótt starfsskipt-
ing væri þessi hjá ofekur í aðal-
atriðum, og hver hefði sitt, Jón
Kjartansson m. a. umsjón með
ísafold og Verði (eftir að Sigurð
ur Kristjánsson lét af ritstjórn
þar), ívar með öllum íþrótta-
fréttum og ég með umbroti
blaðsins, þ. e. ákvörðun fyrir-
sagna og útliti blaðsins frá degi
til dags, þá þurfti hver okkar
alltaf að vera við því búinn að
grípa inn í starf hins. Dæmi veit
ég til þess að einn og sami blaða
maðurinn hafi á einu og sama
kvöldi fyllt þrjár síður með
breytilegu efni, báðar fréttasíð-
urnar og fjórðu síðuna í við'bót.
Samstarfsmenn
pg persónulegir vinir
Samstarf milli ritstjórnarinnar
innbyrðis annarsvegar og rit-
stjórnar og framkvæmdastjórm-
ar blaðsins hinsvegar, var með
þeim hætti, að þar voru ein-
göngu persónulegir vinir að
verki. Nokkur dæmi veit ég þess,
að öll ritstjórnin stóð að loknu
næturlöngu starfi með fram-
kvæmdastjóranum og afgreiðslu
stjóranum í grárri morgunskím-
unni við að undirbúa blöð í hend
urnar á útburðarkrökkunum.
Þessir menn störfuðu saman við
heldur fornleg tæki, en stöðugt
vaxandi gengi blaðsins, í sextán
til 20 tíma í sólarhring, en kunnu
líka, þegar því var að skipta og
tími vannst til, að skemmta sér
saman og þá var stundum settur
Allt til
íþróttaiðkana
HELLAS
Skólavörðustíg 17.
Sími 1-51-96.
fundur í „Málfundafélaginu
Moggi“. Þar gat margt skemmti
legt skeð og spaugið stundum af
léttara taginu. Á einni „dag-
skránni" í þessu „málfunda-
félagi" sem ég á í fórum mín-
um, eru höfð í flimtingum ýmis
gamanmál eins og þessi: „111
væri ungmeyja líðan ef ei væri
kvennasíðan“. Ennfremur „Tíma
gimbill þykist vera þrevetur.
(Blað framsóknarmanna átti þá
þriggja ára afmæli). En spurn-
ingin er: Er hann eldri en tvæ-
vetur“. Einnig: „Hvort eru meiri
líkindi til að Magnús Torfason
festist í hári sínu, eða að Her-
mann Jónasson stigi í vitið“.
Einnig: „Hvort er Einar Olgeirs-
son faðir eða móðir „samfylk-
ingarinnar“ a) Ef hann er faðir
hennar, hvernig gat hann þá
fætt hana? b) Ef hann er móðir
hennar, er hún þá eingetin,
úr því enginn finnst að henni
faðirinn? c), Hvað mundi Hall-
esby ségja um-slíka meyjarfæð-
ingu“. f „afmælisvísum“, sem
eru á sömu dagskrá er þetta ér-
indi: „Morgunblaðið morgun-
ljóma / megi veita þjóð í dróma.
Ranglætinu svifta úr sessi, /
sigla djarft þótt móti hvessi“.
Ég hefi nefnt hér Valtý, Jón
Kjartansson, Árna Óla, Sigfús
Jónsson framkvæmdastjóra, Aðal
stein Ottesen, afgreiðslustjóra,
Árna frá Múla, fvar Guðmunds-
son, Þórunni Hafstein og Pétur
Ólafsson. Ég þykist vita að
ritstjórar og blaðamenn Morg-
unblaðsins, sem síðar hafa hald-
ið uppi merki blaðsins og borið
það fram til nýrra sigra, munu
fyrirgefa mér, þótt ég segi hér
umbúðalaust, að í minni minn-
ingu eru það þessir menn ásamt
prenturunuim Samúel Jóhanns-
syni, Sigmar Björnssyni, Ásgeir
Guðmundssyni, Karli Jónassyni,"
Vilhjálmi Svan, Sigfúsi Valde-
marssyni, Óskari Sþbeck, Ólafi
Stefánssyni, Guðbirni Guðmunds
syni og fl., sem lyftu blaðinu
yfir örðugasta hjallann fyrir um
það bil tuttuigu og fimim árum.
Pétur Ólafsson.
Óskum Morgunblaðinu
til hamingju með 50 ára
afmælið.
* A
Olíuverzlun Islands hf.
ÁR
í FARARBRODDI
Skipastóll félagsins:
M.s. Bakkafoss • • • • 1599 br.tonn
M.s. Brúarfoss • • • • 2336 —
M.s. Dettifoss 2918 —
M.s. Fjallfoss 1796 —
M.s. Goðafoss 2905 —
M.s. Gullfoss . 3858 —
M.s. Lagarfoss 2923 —
M.s. Mánafoss . 901 —
M.s. Reykjafoss .... 2553 —
M.s. Selfoss .. 2340 —
M.s. Tröllafoss • • . • 3997 —
M.s. Tungufoss • . • • 1176 —
Samtals 12 skip 29302 br.tonn
Árið sem leið fóru skip félagsins og leiguskip
þess 110 ferðir milli landa og komu við 405
sinnum á
55 höfnum i 15 löndum
til þess að koma framleiðsluvörum frá landinu
og sækja nauðsynjavörur.
Svo tíðar ferðir til og frá svo mörgum höfnum
erlendis tryggja það, að vörurnar þurfa aldrei
að bíða lengi eftir skipsferð.
Með því að beina vöruflutningum yðar ávallt til
Eimskip, fáið þér vörurnar fluttar fljótt og ör-
uggt á ákvörðunarstaðinn.
Munið: Allt með Eimskip
H.F. EIMSKIPAFÉLAG ÍSLANDS, Reykjavík
Sími 19460 (15 línur. — Símnefni: Eimskip.