Morgunblaðið - 07.12.1967, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 7. DES. 1967
11
Enn okkur íýsir að sjá
meira. Hvernig hafa þessir út
lendingar komið sér fyrir og
hvernig er aðbúnaður þeirra.
Við bregðum okkur því upp í
„þýzku nýlenduna“, ef við
megum segja svo, en hún er
þyrping nokkurra snoturra
húsa, sem sett hafa verið nið-
ur í gróðurlausu hrauninu
skammt austan Reykjanes-
brautarinnar, handan fram-
kvæmdasvæðisins. Þarna hafa
verið reist hús, sem flutt voru
hingað til lands frá Þýzka-
landi í flekum og þau sett nið
ur á steyptar undirstöður.
Við hittum fyrir eina hús-
mæðranna, sem er að þvo
þvott sinn í sjálfvirkri þvotta
vél í sérstöku þvottahúsi, sem
er sameiginlegt fyrir öll íbúð
arhúsin. Hún lætur vel yfir
dvöl sinni, hún frú Kunze, en
maður hennar er birgðastjóri,
eða „lager“-stjóri, eins og við
könnumst einnig við, að þeir
menn eru nefndir, sem sjá um
birgðir af öllu tagi smáu og
stóru, sem til verksins þarf.
Húsin eru fremur lítil, en eink
ar snotur, vel búm þýzkum
húsgögnum og þar eru ísskáp
ur, eldavél og hitadunkur, allt
rafknúið, en húsin eru hituð
upp með olíukynntri miðstöð,
sem er sameiginleg fyrir þau
öll. Það eina íslenzka, Sem við
sjáum, er fallegt gæruskinn af
flekkóttu lambi, sem prýðir
mitt stofugólfið. Á ísskápnum
í eldhúsinu sjáum við fyrsta
tákn jólanna, fagurlega
skreytt kerti. Fjölskyldurnar,
sem þarna búa, verða allar
hér á fslandi um jólin. Aftur
á móti vinna nokkrir einstakl
ingar, sem fara heim til Þýzka
lands um miðjan desember og
koma aftur laust eftir nýár.
En hafnargerðin í Straums
vík er ekki nema nokkur hluti
af hinum miklu framkvæmd-
Röver verkfræðingur, t.v., o g Bar verkstæðisstjóri.
um, sem þarna er unnið að.
Aðalverkið er raunar bygging
hins mikla aluminvers. Og nú
höldum við í hinar stóru skrif
stofubyggingar þess nokkru of
ar á svæðinu. Þar hittum við
fyrir Svisslendingana Philipp
Miiller framkvæmdastjóra
ISAL (Icelandic Aluminium
Company Ltd.), sem er hið er
lenda eða alþjóðlega nafn á
álbræðslunni, og Edwin Sch-
utz yfirverkfræðing hjá Swiss
Aluminium Ltd.
Þessir forystumenn fram-
kvæmdanna við byggingu
sjálfrar álverksmiðjunnar fara
með okkur í dálitla gönguför
um athafnasvæðið. Með þeim
er eftirlitsmaður, íslenzkur,
Ragnar Jóhannsson að nafni.
Þeir fræða okkur um það,
hve margir vinni nú við fram
kvæmdirnar allar, þar með tal
ið höfnina. Alls eru það 375
manns, af þeim 62 verkfræð-
ingar og stjórnendur. Af yfir-
mönnum eru 82% íslendingar,
en 18% útlendingar, en af
verkamönnum eru 87% fslen.
ingar en 13% útlendingar.
Athafnasvæðið er stórt og
þegar hefir mikið verið fram-
kvæmt. 640 m langar undir-
stöður undir sjálft aðalverk-
smiðjuhúsið hafa verið byggð
ar. Feiknastór neðanjarðar-
gangur einnig, þar sem lagðar
verða allar leiðslur, heitt,
vatn, olía og hverskonar aor-
ar leiðslur og lagnir, sem þarf
í hinar miklu byggiiigar, sem
þarna verða. Við komum að
þar sem verið er að reisa stál
grindarhús og menn eru klifr
andi í svimandi hæð eins og
línudansarar og láta það ekk-
ert á sig fá, þótt norðan blási.
Þeir eru í sínum gulu stökk-
um, sem verja þá gegn regni,
stormi og snjó og vel búnir
undir þeim.
Muller framkvæmdastjóri
bendir okkur á tvo, sem eru
að taka á móti járnbita og
koma honum fyrir hátt uppi.
— Annar þeirra er ítali,
hinn Svisslendingur og þeir
láta veðrið ekkert aftra sér.
Þeir voru þarna í rokinu og
stórhríðinni nú á dögunum.
Þeir ætla að standa við að
Ijúka ákveðnu verki sem fyrst
svo þeir komist heim vel fyrir
jól, þar sem þeir ætla að vera
heima fram yfir áramót, seg-
ir hann.
Við höldum áfram og sjáum
hvar verið er að byggja lítil
stálgrindaskýli, sem eiga að
vera plastklædd. Þetta eru
skýli, sem vinna á undir í
vondu veðri, þegar verður að
verja sig fyrir ágangi veðurs.
— Áætlanirnar verða að
standast, segja þeir Schútz og
Múller og þær hafa gert það
fram til þessa. Veturinn má
í engu hindra okkur í því að
halda áfram.
Enn höldum við að stóru
bárujárnsskýli. Þar inni vinna
menn við járnabindingar, en
síðan eru járnin flutt saman-
tengd á þá staði, þar sem þau
eiga að koma, hvort sem er í
veggi, undirstöður eða annað
það er reisa þarf í þessu mikla
iðjuveri.
Loks sjáum við hvar verið
er að bora fyrir geysimiklum
stimpli, sem á að vera við
þjöppun einhverskonar, er ál
vinnslan hefst. Þessi stimpill
þarf að geta gengið tólf metra
í jörð niður og hann er mik-
ill ummáls og það er erfitt að
vinna sig niður í Reykjanes-
hraunið.
Á leiðinni heim að hinni
stóru kanadisku skrifstofu-
byggingu (hún er flekabygg-
ing flutt frá Kanada) röbbum
við Múller saman um stóriðju.
Hann kveðst vel skilja að hér
uppi á Islandi kunni sumir að
líta nokkuð efablandnir til
þessara framkvæmda. Hitt sé
svo aftur á móti nauðsyn og
krafa tímans, að við rennum
fleiri stoðum undir atvinnu-
reksturinn hér á landi og þar
sé stóriðján mikilvæg. Hann
kvað sömu efasemdirnar mæta
nýjungunum í heimalandi
hans, Sviss, þar sem orkuver
eru byggð upp um alla dali,
þar sem áður bjó einangrað
fólk, og leit miður hýrum aug
um til nýbreytninnar. En allt
er þetta framkvæmt og efi
fólksins og tortryggni hverf-
ur smátt og smátt. Allir öðl-
ast að lokum skilning á þeim
miklu þörfum, sem eru fyrir
framþróun tækninnar.
Eftir þessa skyndiheimsókn
í framtíðar álverið við
Straumsvík höldum við á
brott nokkru fróðari en áður,
eftir vingjarnlegar og upplýs-
andi móttökur og vonum að
við getum með þessu brugðið
upp ofurlitlum skyndimynd-
um fyrir lesendurna.
— vig.
Frú Kunze í eldhúsi sínu.
Aðventukranzar
af ýmsum gerðum.
Aðventublómvendir.
Skreytingar í myndrænu formi.
• SKUGGSJA • SKUGGSJA • SKUGGSJA • SKUGGSJA • SKUGGSJA •
Hér er aS finna safn sagna fró fyrri tíð. Uppistaða safnsins er
úr Sögum af Snœfelisnesi, sem út kom fyrir meira en 30 árum
og er fyrir löngu ófáaniegt. Við það safn hefur verið aukið
„Sögum Asu á Svalbarði" og veigamiklum þœtti af Hrappsey-
ingum, œttmönnum Boga Benediktssonar, þess er samdi Sýslu-
mannaœvir.
Hér kennir margra grasa og margir kynlegir kvistir eru hér
leiddir fram á sjónarsviðið. Sagnir eru hér um bátstapa og
skipsströnd, um mannabein ( Hafursfjarðarey og hundrað ára
gamalt brennivínsmál og langur þáttur er um hinn gagnmerka
Þorleif ( Bjarnarhöfn, sem landskunnur var fyrir skyggni sína
og lœkniskunnáttu.
• SKUGGSJA • SKUGGSJA • SKUGGSJA • SKUGGSJA • SKUGGSJA •
Hjónin Elísabet Helgadóttir og Thor J. Brand voru um skeið húsráðendur á
Þingvöllum. Frú Elísabet er fadd og uppalin í Kanada og hafði ekki ísland séð
fytr en hún fluttist hingað með manni sínum fyrir 30 árum. Sjálfur er Thor
uppalinn á Austfjörðum, en fluttist vestur um haf rúmlega tvítugur og dvaldist þar
i rúman aldarfjórðung, allt frá Klettafjöllum norður að Hudsonflóa. Þetta er
síðasta bókin, sem Vilhj. S. Vilhjálmsson skrifaði, og hefur að geyma
endurminningar hjónanna Elísabetar Helgadóttur og Thor J. Brand.
©AUGLÝSINGASTOFAN
HEIM TIL
VILHJALMUR S. TQT A A7T)Q
VILHJALMSSON 1ÖJLj/±1\UÖ