Morgunblaðið - 20.02.1974, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 20. FEBRUAR 1974
17
Blarna Benediktssanar
Cató gamli, senatorinn í hinu
forna Rómaveldi, er sagður hafa
endað allar ræður sínar á þess-
um orðum: „Etiam censeo
Carthaginem esse delendam", —
eða: „Auk þess legg ég til, að
Karþagóborg verði lögð í eyði.“
Hjá mér hefur orðið æ ásæknari
nauðsyn þess að þurrka kommún-
ismann burt úr hugskoti íslend-
inga. Af þeim sökum hefi ég ritað
nokkrar greinar undanfarið í
Morgunblaðið og bera þær þess
merki. Ég fer nú að láta staðar
numið f þeirri von jafnframt, að
tilgangi mínum sé náð að því
leyti, að kommúnistar verði rekn-
ir úr ríkisstjórn íslands. Hvort
forsætisráðherra mannar sig upp
í slíkt fyrr eða síðar, skiptir ekki
öllu máli. Tákn þess, sem verða
vill, er þegar skrifað á vegginn.
Mig langar nú til að rifja upp
síðustu viðvaranir Bjarna heitins
Benediktssonar frá árinu 1970,
rétt áður en hann gekk örlögum
sínum í móti i brunanum á Þing-
völlum. Þessi aðvörunarorð áttu
að birtast í grein í afmælishefti
Stefnis, timariti ungra sjálf-
stæðismanna, en komu síðar út í
sérstökum bæklingi, sem nefndur
var: „Þættir úrfjörutíu ára stjórn-
málasögu“ og S.U.S. gaf úr. Þessi
skrif voru m.a. viðvaranir gegn
kommúnismanum sem helstefnu,
íslandi stórháskalegri og til þess
fallinni að tortíma frelsi okkar.
Bjarni minnir þar m.a. á hina
frægu ræðu Lenins, er hann hélt
á alþjóðaþingi kommúnista 1920
„Um hernaðarlega afstöðu ís-
lands í framtiðarstyrjöld, sérstak-
lega með tilliti til flughernaðar og
kafbáta".
En frá þessu hafði Hendrik
Otóson sagt i einu rita sinna, enda
segir Bjarni hann hafa verið
manna falslausan og opinskáan.
Skoðanabræður hans hér hafa
hins vegar talið hyggilegra að
þegja um þetta ræðuhald og þar á
meðal einn þeirra æðsti leiðtogi,
Brynjólfur Bjarnason, sem var
með Hendrik á þinginu.
Bjarni minnir á eftirfarandi:
„í fyrstu gerðu menn sér vonir
um, að hér þyrfti ekki að hafa
varnarlið á friðartímum, en árás
kommúnista á Kóreu 1950 breytti
viðhorfi manna í þessum efnum,
enda höfðu skipaferðir Sovét-
manna á norðurhöfum þá mjög
farið vaxandi undanfarin misseri.
Sú skipan, sem þá var ákveðin,
hefur slðan haldizt imeginefnum.
Á árinu 1956 sameinuðust þó
Framsókn og Alþýðuflokkur
kommúnistum í þvf, að heimta
brottför varnarliðsins. Allir
guggnuðu þeir á þeirri kröfu um
sinn eftir kúgun Sovétmanna á
Ungverjum haustið 1956. Þá liðu
meira að segja margir mánuðir
svo, að kommúnistar eða sósíalist-
ar, Sameiningarflokksmenn al-
þýðu, Alþýðubandalagsmenn, eða
hvað þeir kölluðu sig á þvi skeiði,
töldu sjálfum sérráðlegastaðhafa
kyrrt um brottrekstrarkröfur sín-
ar. Þeir hafa þó jafnharðan orðið
háværari á ný, ef friðvænlegar
hefur virzt i álfunni, um stund, en
látið minna i sér heyra, þegar
harðnað hefur á dalnum, svo seni
við innrás Sovétmanna í Tékkó-
slóvakíu haustið 1968.“
Þannig varð það, að eftir að
vinstri stjórnin hafði tekið við
völdum á miðju ári 1956, að
ekkert varð úr því að láta varnar-
liðið hverfa af landi brott og
kommúnistarnir höfðu afar hægt
um sig i stjórninni. t desember-
mánuði gerði svo íslenzki utan-
ríkisráðherrann eftirfarandi sam-
komulag, sem staðfest var af
ríkisstjórn Islands og Bandaríkj-
anna:
„Viðræðurnar hafa leitt til sam-
komulags um, að vegna ástands
þess, er skapazt hefur í alþjóða-
málum undanfarið og áframhald-
andi hættu, sem steðjar að öryggi
íslands og Norður-Atlantshafsrikj
anna, sé þörf varnarliðs á íslandi
samkvæmt ákvæðum varnar-
samningsins'L
Eins síðustu aðvörunarorð
Bjarna voru þessi:
„Þrátt fyrir, og þó öllu fremur
vegna þess, hversu vel hefur tek-
izt með að halda friði í þessum
heimshluta frá því, er Atlants-
hafsbandalagið var stofnað, þá er
um þessar mundir gerð hörð hríð
að bandalaginu. Þeir, sem hafa
hug á aukinni ásælni og vilja
ryðja „sósfalfskri byltingu" braut,
leggja sig fram um upplausn, eða
að minnsta kosti lömun banda-
lagsins. Þessir menn hyggjast
skapa skilyrði í Vestur-Evrópu
fyrir samskonar atburðum og
urðu með valdatöku kommúnista
á Tékkóslóvakíu á árinu 1948 og
aftur með innrás þeirra 1968. Á
meðan þessi hugsunarháttur er
jafn magnaður og hann nú er, þá
væri óðs manns æði fyrir íslend-
inga að hverfa úr Atlantshafs-
bandalaginu eða slaka á vörnum
landsins.
Ekkert bendir til þess, að á
siðari árum hafi dregið úr þýð-
ingu varna á íslandi fyrir ná-
granna okkar. Þvert á móti hefur
stóraukin sókn Sovétmanna á út-
höfin aukið þýðingu íslands frá
því, sem áður var. Fyrir island
sjálft hafa varnir hér auðvitað
úrslitaþýðingu. Eða hvi skyldi is-
land eitt allra þjóðlanda geta leg-
ið óvarið og opið fyriröllum þeim,
er það vilja hremma? Ef menn
vilja halda sjálfstæði, verða þeir
nokkuð til þess að vinna. Öþæg-
indi þau, sem af vörnunum leiða,
eru og smáræði miðað við þær
hættur, sem varnarleysi mundi
samfara."
Nú hefur nokkuð verið vikið að
Atlantshafsbandalaginu og við-
horfum Bjarna Benediktssonar til
þess, en það eitt út af fyrir sig
skýrir einkar vel stjórnmála-
manninn Bjarna Benediktsson,
skapfestu hans, staðfestu og
glöggskyggni á þær hættur, sem
ávallt eru varnarlausu íslandi
búnar og reyndar eru ætíð fyrir
hendi í hinum alþjóðlega heimi
með þeirri valdabaráttu, sem
reynslan staðfestir, að þar virðist
óhjákvæmileg.
Ég rifja upp þessa þætti af
afskiptum Bjarna Benediktssonar
af Atlantshafsbandalaginu aðeins
til þess að gera tilraun til að
varpa ljósi á þá sterku lyndis-
einkunn hans, sem þar opinberar
sig. Það, sem ég hefi sagt um
Bjama Benediktsson og afstöðu
hans til öryggis- og varnarmála
landsins, minnir í raun og veru á
ísjakann: aðeins tíundi hluti hans
er ofansjávar en allt hitt, eða
9/10, eru i undirdjúpum. Ég hefi
ekki rifjað upp einn tíunda ekki
einn hundraðasta af aðvörunarorð-
um, ábendingum og eggjunum
Bjarna Benediktssonar. Níu
tiundu eru ekki neðanjávar að því
ieyti, að það sé gleymt eða afmáð í
vitund almennings á íslandi,
heldur mun það um aldur og ævi
halda minningu hans á lofti og
vera okkar tryggasta stoð i bar-
áttunni fyrir sjálfstæði og frelsi.
Þeir sem tekið hafa kommún-
istasmitina, og hinir, sem illu
heilli væflast með sakir þess, að
þeir hafa ekki enn áttað sig á
alvöru málsins, eru að síklifa á
því, að sá fyrirvari hafi verið
gerður við inngöngu Islands f
Atlantshafsbandalagið 1949, að
hér skyldi ekki vera her á friðar-
timum. Bjarni Benediktsson var
margoft búinn að gera grein fyrir
hinum gjörbreyttu viðhorfum í
alþjóðamálum eftir 1949. M.a.
gerði hann glögga grein fyrir
þessu í ræðu á fundi Heimdallar
14. april 1957, og birtist hún í
Mbl. 17 apríl s. á. Allt er þetta
kunnugt áður og hefur verið rak-
ið, en ástæða er þó til að rifja það
upp. Bjarni sagði þá m.a.:
„Það er ekki einungis, að
styrjöldin sjálf sé orðin miklu
hættulegri og með hörmulegri af-
leiðingum en nokkru sinni áður,
heldur er nú, gagnstætt þvi sem
áður var, nærri undirbúnigslaust
hægt að hefja styrjöld. En þegar
við vorum að semja um inngöngu
i Atlantshafsbandalagið 1949, var
því haldið fram, og með rökum, að
hægt væri að sjá með nokkurra
vikna fyrirvara, hvort styrjöld
væri í aðsigi eða ekki. Herflutn-
ingar og hin og þessi atvik til
undirbúnings gæfu til kynna, að
verið væri að efna til styrjaldar.
Þetta var alveg rétt. Bæði 1914 og
1939 mátti næstu vikurnar á und-
an sjá, að þá var farið að efna til
styrjaldar. Það gat fram hjá eng-
um farið. En nú er orðin á þessu
breyting. Eftir að hin nýju ógur-
legu vopn komu til sögunnar,flug-
vélarnar, sem hægt er að senda frá
flugvöllum innan úr miðjum lönd-
um, eldflaugar, sem hægt er að
skjóta frá eldflaugastæðum, sem
eru fyrir hendi þegar í dag, þá er
hægt að hefja styrjöld svo að
segja gersamlega fyrirvaralaust.
Þess vegna er sá fyrirvari, sem
um var talað 1949, og við þá í
góðri trú gerðum ráð fyrir, nú
gersamlega úr sögunni."
Ég tek að lokum undir hin
siðustu aðvörunarorð Bjarna
Benediktssonar og hinum rök-
rétta skilningi hans á hinum gjör-
breyttu viðhorfum frá 1949 varð-
andi fyrirvarann „á friðartim-
um“.
Við þurfum að halda vöku okk-
ar, Islendingar, og við munum
gera það.