Morgunblaðið - 02.07.1974, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 2. JÚLÍ 1974
Minningarorð:
Kristján Sighvats-
son klæöskeri
16. okt. 1884 — 9. maí 1974.
KVATT hefir heiðurs- og dreng-
skaparmaðurinn Kristján Sig-
hvatsson, nær níræður. Lítillátur,
ljúfur og kátur gekk hann á fund
skapara síns. Langri og vamm-
lausri ævi lokið. Miklum og sam-
vizkusömum starfsdegi afrekað.
Hans eina sjúkralega afstaðin.
Síðla í síðasta október hlýddi
Kristján kalli ellinnar og lagðist á
sjúkrabeð í fyrsta sinn. Frá þvf
sjúkrabeði átti hann ekki aftur-
hvæmt. Fótavist hafði hann þó
um tíma og allt fram til hins
síðasta. Ern og glaður, við engan
styggur né f orðum hryggur, var
Kristján til síðustu stundar. Vissi,
að jarðneskum dögum hans var
senn lokið. Vísaði til helgi-
söngsins: „Eins og hindin, sem
þráir vatnslindir, þráir sál mfn
þig, ó Guð.“ Svo sannkristinn var
Kristján og trúarsannfærður, að
hann þyrsti eftir að fá að koma og
birtast fyrir augliti Guðs. Allt líf
Kristjáns var helgað Guði á hans
einlæga, hógværa og hljóðláta
hátt. Ungur kynntist Kristján
séra Friðrik Friðrikssyni og var
vinátta þeirra og samstarf náið.
Við andlát séra Friðriks sat Krist-
ján einn og tók við andlátsorðum
hans.
I KFUM starfaði Kristján alla
tíð af ljúfmennsku og hjarta-
gæzku. Aldrei varð hann þar
neinn framámaður heldur góður
og leiðbeinandi, sem allt mildaði,
græddi og bætti. Einn var hann af
stofnendum Vatnaskógar 1923 og
lér sér jafnan annt um þann góða
unglingauppeldisstað. Margt var
líkt með Kristja'ni og séra Friðrik
nema hin mikla hlédrægni Krist-
jáns. Séra Friðrik fann Guð sinn,
þegar hann sem drengur f Goð-
dölum lék sér að gluggagrind og
horfði til himins í gegnum hana.
Kristján fann sama Guð í gegnum
litla rauf á snjóþöktum litla bað-
stofuflugganum í Höfða í Dýra-
firði. Bær var fenntur í kaf, en
yngsta barnið, Kristján, linnti
ekki látum fyrr en það hafði
fengið að gera holu niður að
glugganum, svo að sæist til
himins. Þá var lífsanda gefið loft
við að horfa á þungum vetri í
vestfirzku stórviðrunum upp til
Guðs í gegnum þessa smáu glugga-
rauf.
Hjá Kristjáni fór saman alla tíð
kenning og breytni. Áreiðanlega
og örugglega gerði Kristján aldrei
neitt annað en það, sem var gott
og göfugt. Hugur hans einn það
veit, er býr hjarta nær. I hugan-
um var Kristján jafn sterkur og
góður sem i athöfnum og gjörð-
um. Eins og séra Friðrik fékk
Kristján að njóta langra, fagurra
og mannbætandi lffdaga. 1 umbun
hlaut hann njjög góða heilsu,
mikla starfskrafta, mikið andlegt
þrek og líkamlegt atgervi. Stórt
var hans skraddara pund.
Ógleymanlegur maður fyrir tak-
markalausan kærleika.
Kristján Sighvatsson var fædd-
ur að Höfða í Dýrafirði 16. okt.
1884. Sonur hjónanna Ragnhildar
Brynjólfsdóttur Brynjólfssonar f
Bjarneyjum á Breiðafirði, sem
fædd var 1842, og Sighvats Grims-
sonar Borgfirðings Einarssonar í
Nýjabæ á Akranesi og var
yngstur 12 barna þeirra. 7 börn
sín misstu þau hjón ung og 3 á
unglingsaldri. Auk Kristjáns
komst til fullorðinsaldurs Pétur
Sighvats úrsmiður á Sauðárkróki,
fæddur 1876. Niðjar Péturs eru
fyrir norðan, m.a. Sighvatur sjó-
maður Pétursson og börn hans.
Sighvatur Grímsson átti og dóttur
með konu frá Kvennabrekku í
Dölum, er Margrét hét. Atti hún 6
börn og sonur hennar var Sig-
hvatur, er síðar bjó að Höfða.
Föðurbróðir Kristjáns var Einar
Grímsson að Dynjanda í Arnar-
firði, en sonur hans er Jóhann
vélameistari á Hrafnistu í Reykja-
vík. Kristján kvæntist aldrei.
Faðir Kristjáns var fræðaþulur-
inn Sighvatur Grímsson borgfirð-
ingur, fæddur, 20. des. 1840 og
dáinn 14. jan 1930. Foreldrar
hans voru þurrabúðarhjón á
Akranesi og þar ólst hann upp við
mikla fátækt og enga menntun.
Föður sinn missti Sighvatur 11 ára
en móður 19 ára. Hins vegar var
Sighvatur fæddur fræðimaður og
aflaði sér sjálfur allrar mennt-
unar, frá lestri, skrift upp í ætt-
og sagnfræðing. Með miklu
búamstri sflesandi og sískrifandi,
hvenær sem stundir til þess
gáfust og jafnvel oftar. Stundaði
lækningar með góðum árangri og
þótti mikill lagamaður. Annaðist
bóksölu og ýmsan erindarekstur.
Jafnan sárafátækur en vinsæll og
vinamargur. Kvæntist 1865, en
frá Akranesi hafði hann flutzt
1861 til Flateyrar og kynnzt þar
t
Konan mln,
JÓNÍNA PÁLSDÓTTIR,
andaðist á Landakotsspítala
þann 27 júnf.
Fyrir hönd systur.
Asgrfmur Jósefsson.
t
Bróðir minn
KRISTJÁN BJARNASON
söðlasmiður
frð Akranasi
andaðist að heimili slnu 27. júnf.
Fyrir mfna hönd og annara
vandamanna.
Jón Bjarnason.
Gfsla Konráðssyni fræðimanni
og höfðu þeir gott hvor af öðrum.
I Gufudalssveit fluttist hann
1867, þaðan 1869 að Klúku í
Bjarnarfirði en 1873 að Höfða í
Dýrafirði og var þar til æviloka og
gerði hann garð frægan. I frteði-
störfum var hann vakinn og.
sofinn og um hann hafa mætustu
menn sagt, að hann væri mestur
fræðimaður úr alþýðustétt á síð-
ustu öld. Fyrir utan óhemju af-
skrifta, sem hann gerði fyrir
ýmsa, er ótrúlegt hve hann af-
kastaði í ritstörfum við jafn-
slæmar aðstæður. Þetta er það
helzta: Ævisögur íslenzkra
presta, frá öndverðu fram að
dánardægri hans 1914. Presta-
ævirnar eru í 22 bindum og mun
mest notaða handrit Land sbóka-
safnsins. Þá eru það dagbækur
hans frá 1. jan. 1863 til andláts, að
nokkru eins konar annáll, alls á
sjöunda þúsund handritaðar síð-
ur. Orkti mikið og nefndi Ijóða-
safn sitt Syrpu. Þýddi eina bók,
en eftir hann kom út prentað Um
verzlun 1910 og bók um Sigurð
Breiðbjörð 1912 og 198 greinar og
kvæði í blöðum og tímaritum,
mest 1 Þjóðvilja Skúla Thorodd-
sen, en segja má, að við það blað
hafi Sighvatur verið blaðamaður.
Sá um útgáfu og prentun á nokkr-
um bókum Gísla Konráðssonar. 1
júnímánuði 1906 seldi Sighvatur
Landsbókasafninu allt handrita-
safn sitt, sem þá var alls 78 hand-
rit og öll handrit sem hann ætti
óskrifuð. Sumum þurfti hann að
skila til Landsbókasafnsins en
öðrum fékk hann að halda á með-
an hann lifði. Fyrir þetta fékk
hann sem greiðslu 350.00 kr. á ári
meðan hann lifði. Styrki til rit-
starfa fékk hann frá Alþingi um
líkt leyti. Ævisaga Sighvats er
það gagnmerk, að skömm er að
hún skuli ekki vera skrifuð og
útgefin, þótt æviágrip hans hafi
birzt. Þá er það þjóðarhneisa, að
prestaævirnar skuli ekki löngu
útgefnar, en notaðar sem gull-
náma fyrir ýmsa fræðimenn, sem
slá sig til riddara á hans verkum.
Sama má segja um dagbækurnar
eða valda kafla úr þeim, fylla vfða
upp með bréfum úr hinu mikla
bréfasafni Sighvats. Vonandi
verður þetta til bóta brátt.
Upp á þessu fræðimannsheimili
ólst Kristján og átti sínar ljúfu
bernskuminningar, þrátt fyrir
fátækt og sorgir. Minnisstætt var
honum, þegar Nansen kom í Dýra-
fjörð til fundar við föður hans og
gekk með Kristján á háhesti og
spáði fyrir honum gæfu og gengi.
Að Höfða dvaldi Kristján til
Haustsins 1901, við ýmis störf,
landbúnað og sjósókn. Nóg þótti
honum þá um fræðistörf föður
sfns og mun það hafa átt þátt f þvf
síðar, að fræðistörf vildi hann
ekki fást, þó að af eðlisfari hafi
hann verið vel til þess fallinn.
Fróður var samt Kristján og lang-
minnugur. Hjá Kristjáni var allt í
hófi, ró og reglu.
Að ráði Péturs bróður síns
fluttist Kristján til Reykjavíkur
haustið 1902 og hóf trésmiðanám
hjá Steingrfmi Guðmundssyni.
Ekki líkuðu honum hamars-
höggin og bramboltið við smið-
arnar. Samrýmdist ekki rósemi
huga hans. Réðst til klæðskera-
náms 1902 til Reynolds Andersen
t
Konan mln
SOFÍA JÓHANNSDÓTTIR
Holti, Svlnadal
andaðist á Héraðshælinu á
Blönduósi föstudaginn 28. júnl.
Jarðarförin auglýst slðar.
Guðmundur B. Þorstainsson.
og vann hjá honum til 1908, en þá
yfirtók Edenborg það klæðskera-
firma og starfaði Kristján þar til
1912. Fyrst áfram undir stjórn
Andersens en sfðast undir stjórn
Guðmundar Bjarnasonar, sem
1912 stofnaði eigið fyrirtæki,
síðar G. Bjarnason og Fjeldsted,
og fluttist þá Kritstján með Guð-
mundi og starfaði með honum á
meðan Guðmundur lifði og hjá
fyrirtækinu fulla vinnu til 31. júlí
1971, en eftir það nokkra ígripa-
vinnu, allt til sfðasta hausts. Aðal-
störf Kristjáns var vandaður fatn-
aður, kjólföt og einkennisbún-
ingar. Kristján var einstakur fag-
maður og mjög eftirsóttur klæð-
skeri. Verk Kristjáns var trygging
fyrir góðri flík. I Reykjavík átti
Kristján heima í 50 ár, að Grettis-
götu 35 en vorið 1970 að
Hrafnistu i Laugarási. Þá var
heilsa hans og starfsþrek óskert,
en það gerði hann vegna aldurs,
til að venjast staðháttum, ef hann
missti heilsuna og yrði síðar að
einhverju leyti ósjálfbjarga.
Óheppinn.var hann samt með her-
bergi þar, sérstaklega hinn fyrsta
vetur. Herbergið var í risi með
þakglugga, sem snjó setti
stundum á, svo að ekki sást út. Þá
gat hann ekki eins og á Höfða
forðum rutt snjó af glugganum
eða gert smá rauf. Vinir hans
reyndu að fá hann fluttan en án
árangurs. Sjálfur var Kristján of
prúður að kvarta, en á Hrafnistu
naut hann sín ekki vel.
Kristján var glæsilegur maður
að velli og bar sig vel. A yngri
árum var hann fþróttamaður.
Jafnan var hann snyrtilegur svo
af bar, kurteis maður og heiðurs-
maður í alla staði. Tryggur var
hann og vinamargur Elskaður af
öllum, sem kynntust honum.
Hjálplegur, umburðarlyndur og
kærleiksríkur. A síðustu árum
hans, eftir að hann fluttist að
Hrafnistu, reyndust vinir hans
honum hið bezta og hjálpuðu
hinum eins og þeir gátu og voru
honum innan handar. Hins vegar
af hljóðlæti og hógværð sinni
vildi Kristján sem minnst gera
þeim ónæði og færðist undan
mörgu, sem þeir vildu fyrir hann
gera. Hafi einhver maður farið f
einu og öllu eftir heilræðavísum
séra Hallgrims Péturssonar, þar á
meðal verið dyggur, trúr og
tryggur, þá hefir það verið
Kristján Sighvatsson, klæðskera-
meistari, frá Höfða í Dýrafirði.
Þar sem þetta er mín hinzta
kveðja til Kristjáns vinar mfns og
velgjörðarmanns, þá verð ég lítil-
lega að segja frá okkar kynnum.
Sjaldan mun nokkur hafa átt
nokkrum jafnmikið að þakka
fyrir jafnlítið og ég Kristjáni.
Hann vann f húsi á móti skrif-
stofu minni. Árið 1964 kom hann
á skrifstofu mfna og hafði ég
aldrei hitt hann fyrr. Var hann
með viðkvæmt erindi, sem ég
reyndi að leysa og tók að mér. Ég
var mjög hissa á, að þessi geðugi
maður bæði mig óþekktan að
leysa úr þessum vanda sínum og
spurði, því hann kæmi til mín.
Með mér hefði hann fylgzt eftir
að ég varð nágranni hans og hafði
hann valið mig eingöngu vegna
samskipta minna við börn mín,
þegar þau höfðu komið eða verið
á skrifstofu minni. Næstu 2 ár
hittumst við af og til, en lítið var
það, sem ég gerði fyrir Kristján.
Svo skall ógæfa mín yfir og ég var
tröllum gefinn og mörgum
gleymdur. Eftir skýrslu sérfræð-
ings, þá hefði ég átt að vera hrotti
og mjög vondur við börn mín.
Þegar ég las það um mig, þá varð
mér hugsað til Kristjáns, að
annað álit hefði hann haft. Ég
S. Helgason hf. STEINIÐJA
llnholti 4 Sfmar 74677 og U2S4
t
Faðir okkar. tengdafaðir og afi
TÓMAS ÓSKAR ÁRNASON
prentari
Bergþórugötu 60,
andaðist I Borgarspltalanum föstudaginn 28. júnl. Jarðarförin auglýst
slðar.
Dætur, tengdasynir og bamabörn.
t
Eiginmaður minn,
SUMARLIÐI KRISTMANN ÓLASON,
Skúlagötu 78,
lézt I Grensásdeild Borgarspltalans 28. júní.
Fyrir hönd barna, tengdabarna og barnabarna,
Kristjana Ellsabet Ólafsdóttir.
Eiginkona mln t KRISTÍN SIGURÐARDÓTTIR Vatnsleysu
andaðist I sjúkrahúsi Selfoss, aðfararnótt 30. júní
Erlendur Björnsson.
t
Maðurinn minn.
HALLGRÍMUR GUÐMUNDSSON
Miðtúni 54, Reykjavlk.
lést I Landakotsspitala sunnudaginn 30. júnl.
Margrét Ingimarsdóttir.
t
Konan mln.
MARÍA JÓNSDÓTTIR,
Tómasarhaga 41,
lézt I Landspltalanum laugardaginn 29 júnl. Jarðarförin ákveðin slðar.
Ketill GuBmundsaon.
t
Útför eiginkonu minnar. móður okkar, tengdamóður og ömmu.
GUÐMUNDU KRISTINSDÓTTUR,
Tómasarhaga 14,
verður gerð frá Fossvogskirkju miðvikudaginn 3. júli n.k. kl. 1 3.30.
Kristinn Filippusson,
Sigurður Kristinsson, Guðmundur Kristinsson,
Helga H. Nielsdóttir. Kristln Pálsdóttir,
bamaböm.