Morgunblaðið - 23.11.1975, Qupperneq 44
44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 23. NÖVEMBER 1975
Hjalti
húsmannssonur
langa slána héðan í frá, hugsaði faðir
hans, þá verð ég að senda hann langt í
burtu, þar sem enginn þekkir hann og
þar sem ekki er auðvelt fyrir hann að
komast heim aftur, ef hann hefir það í
hyggju.
Svo lagði maðurinn af stað með piltinn,
hann Hjalta sinn, og hvar sem þelr fóru,
þá bauð hann Hjalta í vinnumennsku, en
ekki nokkur maður vildi nýta hann. Eftir
langt ferðalag komu þeir til ríks manns,
sem hafði ekki sem best orð á sér; það var
sagt að hann sneri hverjum peningi
þrisvar, áður en sleppti honum. Þessi
. . . og vogna hinna miklu sigra mannsins á
sviði uppfinninga hcfur manncskjan nú mciri
og bclri líma Iil að hdga sig jákvæðara lífi.
I ■- -
maður bauðst til þess að taka Hjalta fyrir
vinnumann, en hann átti að vinna kaup-
laust í þrjú ár. En þegar árin væru liðin,
átti maðurinn að fara til bæjarins og
kaupa það fyrsta, sem hann hitti þar og
það átti Hjalti að fá í kaup. Maðurinn átti
að fara tvo morgna í röð, en Hjalti svo
sjálfur þriðja morguninn og það sem þeir
þá keyptu, átti Hjalti líka að fá.
Hjalti var nú hjá ríka manninum og
hagaði sér betur en nokkur hefði getað
haldið, sem þekkti hann, þótt hann væri
vissulega enginn fyrirmyndar vinnu-
maður, en þá var nú húsbóndi hana
heldur enginn fyrirmynd á sínu sviði, því
hann lét Hjalta vera allan tímann í sömu
fötunum, sem hann var í þegar hann kom
til hans fyrst, svo að lokum var ekki orðið
annað en hver bótin ofan á annarri. Og
svo þegar árin þrjú voru liðin og maður-
inn ætlaði að fara að kaupa, Iagði hann af
stað eldsnemma morguns. „Dýrar vörur
verða að skoðast við dagsins ljós“, sagði
hann við sjálfan sig, „og nú er varla
mikið um samkeppnina svona snemma,
og það er gott, því það getur sjálfsagt
orðið nógu dýrt samt, því það er alveg
undir heppni komið, hvað ég finn“.
Sá fyrsti sem hann mætti á götum
bæjarins, var gömul kerling, og hún bar
á handleggnum körfu með loki yfir.
„Góðan daginn gamla mín“, sagði bóndi.
„Sæll vert þú maður minn“, svaraði kerl-
ing.
„Hvað hefirðu í körfunni þinni?“
spurði maðurinn. — „Langar þig til að
vita það?“ spurði kerling. „Víst langar
mig til þess“, gegndi bóndi, „því ég átti
að kaupa það fyrsta, sem falt væri“. —
„Jæja, kauptu þá“, sagði sú gamla. „Hvað
kostar það þá?“ spurði maðurinn, og
kerling sagðist ekki geta sett minna upp
en fjóra skildinga. Það fannst bónda ekk-
ert sérstaklega hátt verð, kvaðst ganga
að því og lyfti lokinu yfir körfunni, og
DRÁTTHAGIBLÝANTURINN
VlEP
MORðdN
Mffinu
Blessaður nefndu ekki ketti á|nafn.
ClUíjjixaji*.
Það verður aldrei sagt um mig, s sem þú sagðir mér f n6tt
að kunn* ekk> aö ‘aka var f sjálfu sér mjög sannsögu-
leg.
Brezka leikritaskáldið Sher-
idan kom eitt sinn f spánnýjum
skóm, sem vöktu mikla athygli
kunningja hans.
— Getið þið nú, sagði hann,
hvernig ég komst yfir þessa
skó.
Menn fóru að geta, en enginn
hitti á það rétta.
— Nei, sagði Sheridan, ykk-
ur er alveg óhætt að gefast upp,
þið komið aldrei með það rétta.
Ég keypti þá og borgaði út í
hönd.
X
Dr. Walter Williams var eitt
sinn fenginn til þess að halda
ræðu við kínverskan háskóla.
Hann fékk túlk, sem átti að
skrifa jafnharðan á töflu það
sem hann sagði, Dr. Williams
tók eftir þvf, að túlkurinn
skrifaði nær þvf ekkert á töfl-
una og spurði hann að þvf að
ræðunni Iokinni hverju þetta
sætti.
— Við skrifum aðeins, þegar
ræðumaðurinn segir eitthvað,
svaraði Kfnverjinn.
X
De Valera fyrrum forseti
írlands var eitt sinn handtek-
inn í borginni Ennis f miðri
stjórnmálaræðu, sem hann var
að halda. Að ári liðnu var hann
látinn laus. Hann fór þegar f
stað til Ennis, boðaði til fundar
og hóf mál sitt með þessum
orðum:
— Eins og ég tók fram áður
en ég var truflaður...
Moröíkirkjugaröinum
Eftir
Mariu Lang
Jóhanna Kristjóns-
dóttir þýddi
41
Arne? Hvernig er hún eiginlega
þessi Barhara, sem allir karl-
menn gleypa með augunum, en
konur kalla subbu og svika-
kvendi?
Einar ræskti sig vandlætíngar-
samur, en Friedeborg kinkaði
áfjáð Ijósum hárlokkunum.
— Góða frú Puck, svona hefur
það allfaf verið. Barbara kom
hingað árið 1946 og enda þótt hún
gætf ekki Iagt fram nokkur
einustu meðmæli réð Gerhard
Motander hana á svipstundu sem
cinkaritara. Það er ekki svo að
skilja að ég efist um hún hafi
staðið í sfnu stykki, en hún var
ekkert sfðri f þvf að gera veslings
Gerhard gersamlega trylltan f
sér. Og Tekla er nú ekki þannig
gerð að hún sitji með hendur f
skauti og fylgist aðgerðalaus með.
Hún hefur alltaf verið ákvcðin og
duglcg og ég get ekki með orðum
lýst hvað ég hcf dáðst að henni
fyrir það. Þegar hún komst að þvf
að maðurinn hcnnar var með
einkaritaranum, hóf hún ýmsar
svona smárannsóknir og þá komst
hún að þvf að Barbara hafði verið
tilneydd að hætta þvf starfi sem
hún hafði haft f Vásterás vegna
þess að það höfðu horfið peningar
úr kassanum — ckki háar fjár-
upphæðir en nóg til þcss...
— Var sannað að Barbara hefði
stolið peningunum.
Einar bar spurninguna fram
dálftið herskáum rómi.
— Ne... ei það veit ég nú ekki,
sagði Friedeborg og híks gætti í
röddinni. — Hún meðgekk að
minnsta kosti aldrei að hafa
STOLIÐ þessum pcníngum, en
hún viðurkenndi að hún hefði
kannski verið dálítið hirðulaus og
stöku sinnum ekki greitt alls
kostar rétta upphæð. Og það er nú
kannski það sama. Alla vcga fór
Tekla til Gerhards og sagði hon-
um frá þessu, en hún var of sein
mcð það. Hann harðneitaði að
reka Barböru. Þau rifust voða-
lega, alveg voðalega um þetta allt
og að lokum sagðí Gerhard að
hann vildi fá skilnað, þvf að hann
ætlaði sér að giftast Barböru.
Þetta var sumarið 1948. Tekla var
örvita af sorg og hugarvfli og ég
skildi hana AFSKAPLEGA vel —
hugsið ykkur bara hneykslið sem
hefði orðið og svo þetta yndislega
hcimilí sem þau höfðu byggt upp
f sameiningu og svo allir pen-
ingarnir sem hann Gcrhard átti.
Nú og ég tala nú ekki um hvað
þetta hcfði orðið stórkostlega
mikið áfall fyrir hana Susann. En
auðvitað vissi ég ekki hvernig átti
að snúa sér f þessu. Og ég vissi
heldur ekki hvernig ætti að hug-
hreysta hana. Og-svo... nú svo var
eins og guð almáttugur hcfði litið
tii hcnnar í náð sinni... Gerhard
fékk botnlangakast og dó um nött-
ina — mánuði eftir að þetta
rifrildi varð miili þeirra.
— Nei, heyrðu mig nú Friede-
borg, sagði Hjördfs æstum rómi.
— Það er guðlast að blanda guði
almáttugum inn f þctta mál.
— Hvernig tók Barbara þessu?
spurði Einar og hugsanagangur
hans virtist satt að scgja dálftið
einhliða.
— O, ætli hún hafi ekki svrgt
það meira að hafa misst af auðæf-
um hans en honum sjálfum. Og
hálfu ári seinna giftist hún svo
Arne, sem hafði snúizt í kringum
hana allan tímann eins og
skopparakringla. Til að byrja
með fannst Teklu alveg óbærilegt
að fá hana sem nágranna, en ég
vcrð nú að segja að það hefur
gengið framar öllum vonum...
En nú verðið þið að hafa mig
afsakaða, ég heyri að það eru
kúnnar í búðinni.
Við fullvissuðum hana um að
við hefðum einmitt ætlað að
búast til brottfarar og það
gerðum við lfka eftir að ég hafði
keypt eitt par af svörtum sokkum.
Nokkrum klukkutfmum sfðar,
þegar ég sat ein í hálfmyrkvaðri
setustofunni á prestsctrinu var ég
enn með hugann bundinn við
Barböru. Ég hafði hreiðrað um
mig f gulum hægindastól með háu
baki og ég gat ckki varizt því að
rifja það upp fyrir mér, þegar
Barbara hafði stokkið upp úr
þessum sama stól og þeytt svfvirð-
ingunum framan í Teklu
Motander. Nei. það var vfst degin-
um ljósara að með þessum
nágrönnum voru engir dálcikar,
og nú skildi ég að það voru veru-
lega gildar ástæður fyrir þvf að
heldur fátt var með þeim og
grunnt á þvf góða. En á hvaða hátt
gat þctta hafa skipt sköpum varð-
andi afdrif Arne Sandells? Eg gat
ekki skipað hugsunum mfnum
rökvfst niður og kom ekki auga á
neina skynsamlega iausn á mál-
inu. Og svo hef ég sofnað hvar ég
sat þarna f stólnum.
Ég hrökk Upp og varð þess
vfsari að ég var ekki lengur ein í
stofunni. Lampi var kveiktur á
borðinu við jólatréð og ég heyrði
alvarlega rödd Tords scm sagði:
— Þctta er hræðileg aðstaða
scm ég er f... og það versta er að
ég sé enga leið út úr þessu. Ég
vona að þú haldir ekki að ég viiji
rétt að gamni mínu forðast að
fara á fund Christer Wijk og
segja honum. alit sem á samvizku