Morgunblaðið - 16.05.1976, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. MAÍ 1976
47
Brldge
Frá Tafl- og bridge-
kiúbbnum
Fimm umferðum er nú lokið í
barometerkeppninni hjá okkur
og er staða efstu para þannig:
Sigurður — Þorsteinn 408
Björn — Þórður 282
Kristján — Guðjón 224
Bernharður — Júlíus 215
Sigurjón — Sigtryggur 198
Árni — Ingólfur 191
Guðbrandur — Jón P. 190
Páll — Júlíus 185
Jón G. — Ólafur H. 170
Bragi—Guðmundur 155
Næsta umferð verður spiluð
á fimmtudaginn kemur. Spilað
er í Domus Medica.
XXX
Sem kunnugt er hélt TBK til
Akurevrar um sfðustu helgi.
Tókst ferðin hið besta og fengu
sunnanmenn hinar bestu mót-
tökur.
Á laugardeginum var spiluð
sveitakeppni og unnu norðan-
menn hana með miklum yfir-
burðum.
Á sunnudeginum var
spilaður tvímenningur og réttu
sunnanmenn þá nokkuð úr
kútnum voru í 7 af 10 efstu
sætunum. Sigurvegarar í
þessari keppni urðu Sigurjón
Tryggvason og Sigtryggur
Sigurðsson.
TBK þakkar Akureyringum
móttökurnar og vonast til að
hitta þá við græna borðið hið
allra fyrst.
A.G.R.
— Ylrækt
Framhald af bls. 29
rekstur á fleiri sviðum, en við
verðum að horfast í augu við mjög
mikla samkeppni á heimsmarkað-
inum við sölu á gróðurhúsaafurð-
um, þar sem, t.d. í HoIIandi eru
nær allar slíkar afurðir seldar á
risastórum uppboðsmörkuðum.
Það er erfitt að komast inn á
markaðina og verðið verður að
vera samkeppnishæft. Við vitum
raunverulega ekkert ennþá um
samkeppnisaðstöðu okkar og það
er stór spurning, hvo'rt við eigum
að leggja fram eitthvað af mörk-
um, a.m.k. i byrjun til að kanna til
hlítar hvaða möguleika við höfum
til ylræktar í stórum stll til út-
flutnings með notkun jarðvarma.
Þessi mál eru nú í gaumgæfi-
legri athugun bæði hjá ríki og
Reykjavíkurborg og hafa hol-
Iendingar gefið okkur heldur
skamman frest til að svara, því að
tilboð þeirra um hagstæð lán eru
víst tímabundin. Hollendingar
vilja helst fullgera ylverið fyrir
áramót. Það er ljóst, að við tökum
einhverja áhættu með því að riða
á vaðið og byrjunarörðugleikar og
kostnaður óhjákvæmilegir.
Hitt er einnig ljóst, að ef við
þorum ekki að reyna þetta og taka
tilboði hollendinganna, sem að
frumathuguðu máli virðist hag-
stætt, þá getum við líklega gleymt
draumum um ylrækt til útflutn-
ings í langan tíma. Vissulega ber
ekki að gráta það, ef slík notkun
jarðvarma er ekki arðvænleg í
raun og veru.
En því er ekki hægt aö leyna. að
ef ekkert verður úr þróun ylrækt-
armála af þessari stærðargráðu,
þá verða margir fyrir vonbrigðum
og við faum ekki svör við hinum
mörgu spurningum um mögu-
leika á stóriðju í ylrækt á íslandi.
Við erum nú að tala um 3,5 ha.
Fyrirtækið, sem vill taka þátt í
þessu með okkur, Voskamp og
Frjiland, framleiðir á ári hverju
um 400 ha eða 4 km2 af gróður-
húsum og reisir þau um allan
heim, nú nýlega mikið í Rúss-
landi, Rúmeníu og Búlgaríu. I
hollandi eru nú undir gleri um
7700 hektarar. Það er erfitt að
gera sér grein fyrir þessari víð-
áttu af gróðurhúsum, en ef góð
tún á islensku-býli eru um 20 ha
þá eru þetta túnin á 385 býlum!
Á íslandi eru í allt um 13 ha
undir gleri.
Það er oft erfitt að vera lítil
þjóð og fátæk og hafa kannski
ekki efni á því að þreifa sig áfram
til aukinna framfara og athafna
og e.t.v, til aukinnar hagsældar,
og því verður þetta erfið ákvörð-
un.
— Repúblikanar
Framhald af bls. 1
breytti Reagan um baráttuaðferð
og skyndilega fór allt að ganga í
haginn fyrir honum. Reagan sak-
aði Ford harðlega um að ætla að
gefa Panamaskurðinn upp á bát-
inn, að hafa látið Bandaríkin
dragast langt aftur úr Sovétríkj-
unum hernaðarlega og að hafa
gert samninga við Sovétmenn,
sem þeir einir högnuðust á. Sér-
fræðingar segja að Ford hafi orð-
ið þau mistök á að byrja að svara
gagnrýni Reagans og þar með
komið sjálfum sér i varnarstöðu.
Segja þeir að Ford hefði sem for-
seti átt að byggja kosningabaráttu
á málaflokkum, sem hann sjálfur
vildi leggja fyrir kjósendur. Það
var ekki fyrr en eftir ósigurinn i
Indíana, að hann breytti um og
tók upp þá stefnu. Spurningin er
aðeins hvort það hafi verið of
seint. Fari svo að hvorugur fram-
bjóðenda fái tilskilinn meirihluta
á flokksþinginu við fyrstu at-
kvæðagreiðslu er talið líklegra að
þingfulltrúar fylki sér um forset-
ann, en þá óttast menn, að hinir
dyggu stuðningsmenn Reagans
neiti að styðja Ford og þar með
séu kosningarnar tapaðar.
— Guðmundur
Jónasson
Framhald af bls. 23
landbúnaðarverði. Gefst því
öllum kostur á að fá þá miklu
dýrari. En þrátt fyrir verðið og
verðbólgu munum við kannski
sjást akandi á jeppum á hálend-
inu.
Eitt þykir mér vænt um. og það
er að G.S. skyldi geta fengið næði
til að setjast niður í Dreka við
skriftir. Ég tel mig hafa greitt
fyrir því að það hús varð til á
sínum tíma, óg eins að koma þar
til gróðri til að tjalda á, þótt ég
verði sjaldan þeirrar ánægju
aðnjótandi að fá þar húsaskjól.
Ferðahópar á okkar vegum nota
lítið sæluhúsin síðustu ár. Vona
að það breytist. Umgengni okkar
ferðahópa í tjaldstæðum ber ég
ekki kinnroða fyrir.
Það er mér ljóst, að gróður-
vinjar i 450—600 m hæð þola illa
átroðning við marga þessa staði,
sæluhús og tjaldstæði. Ég hefi oft
bent mönnum á að færa sig til og
tjalda annars staðar, en það eru
sæluhúsin, sem draga ferðafólk
að og þá helzt í vondum veðrum,
sem von er. Það ætti að vera hægt
að banna að tjalda t.d. við Laugar,
Hvítanes og víðar eitt sumar í
senn og bera þar á og græða upp.
Með þvi má sjá hvort þetta gæti
ekki bjargað gróðrinum. Við
erum sjálfsagt margir sem eigum
þátt í þessari umgengni og
gróðureyðingu og ekki má gleyma
að líta á þessa staði, t.d. eftir aö
þar hafa gist ferðamenn með
20—30 hesta. Ættum við ekki,
G.S., að reyna að hjálpast að við
að lagfæra þetta og bera ekki
hver af sér og á aðra. Hvar þú
gengur örna þinna skipti ég mér
ekki af. Ég mundi nota náðhúsin,
ekki síst ef margir túristar væru
nærstaddir.
Náttúruverndarráði og af-
skiptum þess af þessum málum
kviði ég ekki. Það mun þróast í
höndum góðra manna er vinna
vel að okkar ferðamálum. Um af-
skipti kaupmanna af hálendis-
ferðum er mér ekki kunnugt.
— Sigurður
Magnússon
Framhald af bls. 22
stefnumarks, sem eitt er siðuðum
mönnum samboðið. Allt annað er
óvitaháttur, hvort sem hann birt-
ist í fáránlegum uppátækjum eða
sofandahætti hinna svokölluðu
stjórnvalda, ellegar tillögum á
borð við þær, sem fram komu i
fyrrnefndri grein, sem þú baðst
mig um að gera að umtalsefni.
Hún er, eins og áður var getið,
bráðskemmtileg, svo sem við
mátti búast, en ósköp úrræðalaus,
enda bersýnilega skrifuð af
manni, sem stendur ráðþrota and-
spænis þeim eyðingaröflum, sem
við hljótum öll að verða sammála
um að drepa þurfi í dróma. Trú-
lega verður það m.a. gert með því
að beina straumum innlendra og
erlendra ferðamanna þangað,
sem sómasamlega verður að þeim
búið, samtímis því, sem reynt
verður að tryggja, að þeir valdi
þar ekki spjöllum á þeim gróðri,
sem við vitum ,nú að okkur ber
öllum að reyna að varðveita.
Á sama hátt verðum við að
tryggja að búspeningur valdi ekki
landspjöllum, og að hvorki við
sjálfir né útlendingar ónýti þau
fiskimið, sem við verðum að nýta
um alla framtið, sjálfum okkur og
öðrum til lífsbjargar. Dæmi Guð-
mundar um þau landspjöll, sem
orðið hafa uppi í óbyggðum,
sanna það ekki fremur að ferða-
mál séu atvinnuvegur „fjandsam-
legur íslenzkum hagsmunum“, en
staðreyndir um ofbeit og „svört
skýrsla" leiða að því líkur, að við
eigum nú að drepa niður allt búfé
og leggja öllum fkiskiskipum.
Nei, sú kemur tíð, að ferðamál
munu skipa með sæmd þann sess,
sem þeim ber réttilega meðal
annarra íslenzkra atvinnugreina,
og við munum vonandi einnig
eiga eftir að njóta lífsbjargar af
landi og úr hafi með skynsamlegri
skipulagningu á nýtingu náttúru-
gæða. Þannig mun okkur áreiðan-
lega vegna bezt í sambýlinu við
það fagra en harðbýla land, sem
okkur hefir með stríðri ellefu
alda lífsbaráttu feðra og mæðra
verið falið til varðveizlu.
— Einar Þ.
Guðjohnsen
Framhald af bls. 23
fyrir móttöku ferðamanna með
því að koma upp gistiskálum og
yfirleitt láta slík mál til sin taka,
eftir þvi sem henta þykir og atvik
leyfa á hverjum tíma.“
Þessi orð eru augljós og ótvi-
ræð, og engin gerviættjarðarást
til að villa mönnum sýn. Ég full-
yrði, að með „vinsamlegu sam-
starfi“ er átt við raunverulegt
samstarf en ekki kaffibolla- eða
hanastélsbros eingöngu. Orð
Björns Ólalssonar eru enn í fullu
gildi. Öll tilvera þjóðarinnar og
menningarlíf byggist á vinsam-
legu samstarfi við aðrar þjóðir.
Við getum ekki lokað landinu
fyrir útlendingum og samt ætlazt
til, að þessir sömu útlendingar
velji okkar vörur öðrum fremur í
harðri samkeppni við aðrar vörur
líkar að gæðum. Það er ósköp
fallegt og göfugt að framleiða
bara matvæli handa hungruðum
heimi, sem við samt viljum ekki
vita af í okkar landi. Hinn hungr-
aði heimur getur bara ekkert
borgað eða ekki nóg, og við höfum
ekki efni á að gefa. Við verðum að
selja þeim, sem geta greitt, og til
þess að þeir kaupi okkar vörur
þarf gagnkvæman velvilja. Ferða-
langar eyða tortryggni og landa-
mærum og skapa skilning og vin-
áttu þjóða á milli. Slíkur velvilji
ásamt vörugæðum er undirstaða
þess, að okkar vörur gagni öðrum
vörum betur. Þetta vita kaup-
menn og kaupsýslumenn þó að
gervipatríótar viti það ekki, og
hver er þá hinn raunverulegi ætt-
jarðarsinni.
Og aumingja maðurinn hann
Guðmundur E. Sigvaldason, að
hann skuli ekki geta verið einn í
heiminum, en þurfa þess í stað að
þola alla þessa útlendinga ásamt
fullum, hálfum og sæmilega alls-
gáðum íslendingum í kringum
sig. Hvern fjandann voru þeir
Guðmundur og Halldór þá að
troða sér inn í þennan öræfa-
túristahóp í Dreka. Það er alltaf
hægt að draga sig útúr skarkalan-
um, þarna hefðu þeir t.d. getað
verið við Svartá sunnan Vaðöldu,
útúr en samt stutt frá Dyngju-
fjöllum. Þetta útlendingapex
Guðmundar kemur úr hörðustu
átt, því að sjálfur hefur hann lært
erlendis, hlýtur laun sín af
erlendu fé og hefur pissað út
önnur lönd m.a. suður i Mið-
Ameríku, og þá kannski í óþökk
einhverra þarlendrá gervipatrí-
óta, sem einir vildu pissa á sín
lönd.
Allir mikilvirkir íslenzkir
öræfaferðafrömuðir, Ulfar Jacob-
sen, Guðmundur Jónasson,
Andrés Pétursson og fleiri, hafa
ágætt fararstjóralið og ágætan
tjaldbúnað fyrir sína hópa, og eru
alveg óháðir sæluhúsum Ferðafé-
lagsins, en Guðmundur E. Sig-
valdason kemur af fjöllum og veit
þetta greinilega ekki. Hitt er svo
annað mál, að gervipatríótinn og
trúðurinn Sigurður Þórarinsson,
lærimeistari Guðmundar E. Sig-
valdasonar, hefir rekið út ferðafé-
lagsfólk úr sæluhúsi Ferðafélags-
ins í Landmannalaugum, þar sem
hann sem varaforseti þess félags
sagðist hafa full umráð yfir sælu-
húsinu fyrir erlenda jarðfræð-
inga á hans vegum.
Hvað er náttúruvernd? Er
maðurinn hluti af náttúrunni? Er
verið að vernda náttúru landsins
frá manninum eða handa honum?
Er það ekki stutt og laggott að
nýta landið skynsantlega handa
manninum (eða þjóðinni) og þá
með mannanna verk sem mið-
depil í öllu saman ef svo ber
undir? En gervipatriótarnir af-
neita manninum úr mynd náttúr-
unnar, vilja reka allan „túrista-
lýð“ af öræfum landsins, inn-
lendan og útlendan, og hafa öræf-
in bara fyrir sig og „góða“ útlend-
inga þ.e. jarðfræðinga o.s.frv.
Gervipatríótarnir Sigurður Þór-
arinsson og Eyþór Einarsson hafa
margsinnis talað í þessa átt. Slíkir
menn mega aldrei ráða ferðamól-
um eða náttúruverndarmálum á
Islandi. Sem betur fer eru aðrir
og víðsýnni menn, sem ráða
meiru en þessir menn í Náttúru-
verndarráði í dag. Þjóðinni veitir
ekki af öllum tekjumöguleikum,
sem hún getur haft, og það er
ekki síður göfugt verkefni að
þjóna, og þjóna vel fyrir greiðslu
en að framleiða góð matvæli.
Gervipatríótarnir eru með sí-
felldar fullyrðingar um of mikinn
átroðning og eyðingu gróðurvinja
á öræfum landsins. í kamarnöldr-
inu nefnir Guðmundur Herðu-
breiðarlindir og Landmanna-
laugar og fer með órökstuddar
fullyrðinger. Það verður að vísu
að fara varlega á þessum stöðum,
og enn er nóg af öórum stöðum
víðsvegar á öræfum, gróðurvinj-
um og fögrum stöðum, sem engir
eða fáir túristar sjá. Það þarf
ekkert annað en gott skipulag og
örlitlar skipulagsbundnar slóða-
lagfæringar, en þursinn í embætti
vegamálastjóra liggur þversum i
leiðinni og ekkert er gert.
Já, það var hreinsað til á mat-
borði Ferðafélagsins og Sigurða-
parið þar gat losnað við kaup-
sýslumanninn, sem klauf félagið.
Nú er Sigurður Jóhannsson ein-
ráður i því annars ágæta félagi, og
náði sínu eina takmarki þar að
losna við mig eða sveigja mig
undir sitt persónulega vaid. Marg-
háttuð leiðindaskrif um Ferðafé-
lagið nú undanfarið gefa ekki til
kynna, að Sigurðaparið og tagl-
hnýtingar þeirra séu farsælir í
starfi. En til þess að hreinsa til á
matborðinu spiluðu þeir á ein-
faldar gervipatríótasálir og
grunnhyggna guðmunda sigvalda-
syni. Eftir hreinsunina reyndu
þeir hinsvegar allt til að halda
útlendingunum og þar með kaup-
sýsluhyggjunni, en þeir höfðu
bara borið of mikinn óhróður út
og fréttirnar höfðu spurst.
kRóm
MÚS<iö<SN
Grensásvegi7
Sími 86511
Skrifstofu-
stólarnir
vinsælu
Ábyrgö og þjónusta
Skrifborösstólar
11 geröir
Verð frá kr. 13.430.—
LISTMUNA-
UPPBOÐ
NR. 18
mniuERK
Jóhannes S. Kjarval mynd
1947—49.
Bergmál. olia & striga. 74x68 em, merkt ao aitan
LISTMUNAUPPBOÐ GUÐMUNDAR AXELSSONAR
(MÁLVERK) FER FRAM AÐ HÓTEL SÖGU, SÚLNASAL,
í DAG 16 MAÍ KL. 3 EH.
87 þekkt málverk verða boðin upp.
LISTMUNAUPPBOÐ
Guðmundur Axelsson,
Klausturhólar,
Lækjargötu 2,
sími 19250