Morgunblaðið - 28.11.1976, Síða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. NÖVEMBER 1976
Jón Sigurðsson, forstjóri í>jóðhagsstofnunar;
ALÞJÓÐAGJALD-
EYRISSJÓÐSINS
OG ALÞJÓÐABANKANS1976
Efnahagsástandið
f heiminum
I upphafi fundarins héldu að
vanda yfirlitsræður þeir Johann-
es Witteveen, framkvæmdastjórí
Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og Rob-
ert McNamara bankastjóri Al-
þjóðabankans. Að ræðum þeirra
loknum hófust almennar umræð-
ur, sem hálft hundrað þingfull-
trúa tók þátt i næstu fimm daga. í
máli flestra ræðumanna kom
fram, að nú horfði betur í efna-
hagsmálum heimsins en undan-
farin tvö ár. Þannig komst Witte-
veen svo að orði, að nú væri að
ljúka fyrsta ári endurbatans frá
dýpstu lægð í efnahag heimsins í
fjóra áratugi. Framleiðsla ykist
nú á ný i flestum iðnaðarríkjum
með viðunandi hætti svo og um-
svif í utanríkisverzlun. Nokkuð
hefði dregið úr verðbólgu. Frum-
framleiðsluríkin væru farin að
njóta góðs af umskiptunum eftir
erfið ár. Witteveen og fleiri bentu
þó á, að glíman við verðbólguna
gengi miður en skyldi, og atvinnu-
leysi væri enn mikið miðað við
það, sem verið hefði flest eftir-
stríðsárin. Ur vöndu væri að ráða,
þar sem saman færi verðbólga og
atvinnuleysi, og ekki bætti úr
skák, að enn væri verulegt mis-
vægi í utanríkisverzlun milli ríkja
heims. Nokkur ríki væru enn með
verulegán greiðsluhalla en önnur
með mikinn greiðsluafgang. Á
það var bent, að við þessar að-
stæður væri mikilvægt, að öll
lönd tækju þátt í því að koma á
betra jafnvægi. Hallalöndin yrðu
að halda ákveðið aftur af eftir-
spurn heima fyrir, þótt þetta að-
hald hefði í för með sér hægari
bata en menn helzt kysu, en jafn-
brýnt væri, að þau lönd, sem
hefðu verulegan greiðsluafgang,
væru til þess reiðubúin að ganga
á gjaldeyriseignir sínar og örva
þjóðarútgjöld og innflutning.
Þessari hvatningu Witteveens var
fagnað af fulltrúum hallaland-
anna, t.d. Bretum, en minna um
hana rætt af fulltrúum þeirra
landa, sem hafa sterka gjaldeyris-
stöðu. I ræðu, sem Kleppe fjár-
málaráðherra Noregs flutti fyrir
hönd Norðurlanda um málefni Al-
þjóðagjaldeyrissjóðsins, var lögð
á það áherzia, hve mikilvægt væri
að draga úr atvinnuleysi i heimin-
um og á það bent, að það væri til
lítils að berjast af einsýni gegn
verðbólgu, ef árangur í þeim efn-
um kostaði útbreitt atvinnuleysi.
Hann lagði þó jafnframt áherzlu á
nauðsyn þess að draga úr verð-
bólgu í hetminum, því þegar til
lengdar léti væri ekki um raun-
verulegt val að ræða milli at-
Batnandi hagur iðnríkia
ÞAÐ ER margt alþjóðaþingið á okkar rád-
stefnuöld, og ekki er laust við, að mönnum
finnist ráðstefnurnar fleiri en ráðsnilldin leyf-
ir. Þrátt fyrir þetta hef ég tekið að mér að segja
í fáum orðum frá einu slíku þingi, sem er
ársfundur Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og Al-
þjóðabankans, sem haldinn var í byrjun síðasta
mánaðar, en ég var í hópi þeirra, sem fundinn
sóttu af íslands hálfu.
Arsfundir þessara tveggja alþjóðastofnana
vekja jafnan nokkra athygli og gætir hér án efa
töframáttar hins gullna gjalds, sem laðar að
sér fréttamenn ekki síður en aðra, kannski
umfram fréttagildi þinghaldsins.
Fundir þessir eru haldnir tvö ár af hverjum
þremur í Washington, en þar eru höfuðstöðvar
beggja stofnananna, en þriðja hvert ár eru
fundirnir haldnir í einhverju aðildarríki öðru
en Bandaríkjunum. Staðarvalið er við það
miðað, að ársfundirnir séu til skiptis í heims-
álfunum. Þessir ársfundir utan höfuðstöðva
sjóðs og banka verða meiri fréttamatur en
hinir venjulegu ársfundir, einfaldlega af því,
að gestgjafalandið sem í hlut á hverju sinni
reynir að nota þetta tækifæri sér til framdrátt-
ar og landkynningar, þegar það hefur að gest-
um flesta fjármálaráðherra og seðlabanka-
stjóra veraldar í einu lagi, auk skara annarra
fjármálamanna og bankastjóra, sem ráða yfir
miklu fé. Þetta á ekki sízt við, þegar fundir
þessir hafa verið haldnir í þriðja heiminum, og
hafa móttökur gjarnan dregið dám af þessu og
verið í betra lagi rausnarlegar. Fundurinn í ár,
sem haldinn var í Manila á Filippseyjum var
engin undantekning í þessu efni, og ekki laust
við, að þau hjónin, Ferdinand og Imelda Marc-
os, sem í félagi hafa öll ráð 42 milljóna Filipps-
eyinga í hendi sér undir aga herlaga, hafi
viljað nota fundinn sér til pólitísks framdrátt-
ar bæði heima og heiman. Reyndar sætti
staðarvaldið nokkurri gagnrýni af þessum sök-
um. Hvað sem þessu líður, er óhætt að fullyrða,
að allur undirbúningur fundarins og móttökur
voru með miklum ágætum og virtist hvergi til
sparað. Fundurinn fór fram f splunkunýrri
alþjóðaráðstefnúmiðstöð, sem Filippseyingar
hömuðust við að Ijúka fyrir fundinn. Ráð-
stefnumiðstöðin stendur á uppfyllingu við
Manilaflóa, þar sem sólsetrið er sagt einna
fegurst í heiminum, sem vel má vera. Reyndar
held ég, að fegurð sólarlagsins á þessum slóð-
um standi í réttu hlutfalli við hitastigið, þegar
sól er á lofti. Ráðstefnumiðstöðin er um 100
þúsund fermetrar að flatarmáli. Aðalfundar-
salurinn tekur 4.300 manns í sæti. Húsakynni
þessi eru vel og afar smekklega búin og
Filippseyingum til sóma, og var það t.d. heima-
mönnum metnaðarmál að hafa sem svalast í
húsinu, þannig að menn héldu varla á sér hita
sumsstaðar þar inni, þótt úti væri hitabeltis-
svækja, á milli 30°C og 40°C stiga hiti og loftið
afar rakt. Mörg gistihúsanna, sem hýstu þús-
undirnar, er fundinn sóttu eða fylgdust með
honum, voru einnig nýsmíði og reyndar sum
ekki alveg fullgerð, þegar gestina bar að garði.
Margar þessara bygginga eru afar glæsilegar,
og vonandi nýtast þær til þess að örva ferða-
mannastraum til Filippseyja. Óneitanlega virt-
ist þarna þó farið fram meira af kappi en
forsjá, og mátti víða sjá þess merki í Manila og
nágrenni, að Filippseyingar víla ekki fyrir sér,
þótt ekki séu þeir efnaþjóð, að reisa stórfeng-
legar opinberar byggingar, stjórnarbyggingar
og seðlabanka, þótt okkur gæti virzt mörg
nærtækari verkefni í landbúnaði sveitanna og í
fátækrahverfum stórborganna. Þótt húsakost-
ur og annar aðbúnaður væri með miklum
glæsibrag, er alveg vafalaust, að það sem setti
umfram annað svip á móttökurnar var fólkið
sjálft, sem er afar vingjarnlegt og brosmilt,
blanda margra kynstofna, sem virðist kalla
fram mikið fríðleiksfólk.
VIÐFANGSEFNI ársfundanna eru hin sömu,
hvort sem fundirnir eru haldnir handan við
daglínu (sé farið í vestur héðan) og í hitabelt-
inu eins og að þessu sinni, eða á norðlægari og
vestlægari slóðum. Þarna koma saman f jarmála-
ráðherrar, viðskiptaráðherrar, seðlabanka-
stjórar og efnahagssérfræðingar flestra landa
heims, bera saman bækur sínar um efnahags-
ástandið í heiminum og f jalla í því ljósi um
starfsemi stofnananna tveggja. Ræddar eru
æskilegar breytingar á starfseminni með tilliti
til atburða liðins árs og horfanna á komandi
ári. Á þessum fundum gefst auk þess gott
tækifæri til formlegra og óformlegra viðræðna
um efnahagssamvinnu milli ríkja og alþjóða-
lánamál, þar sem margir banka- og fjármála-
menn, auk eiginlegra þingfulltrúa, leggja leið
sína til þessara funda til þess að fylgjast með
þeim og eins til þess að nota þetta tækifæri til
að hitta að máli marga í senn, sem starfa á
þessu sviði frá flestum löndum heims. Ætla
má, að þessi vettvangur sé sérlega mikilvægur
fyrir smáríki eins og t.d ísland, sem þarna fá
tækifæri til þess að hreyfa lánamálum sínum
við marga í senn og geta þannig glöggvað sig á
stöðunni á alþjóðalánamarkaði.
ARSFUNDUR
I-------------------------------------- 1
ARSFUNDUR Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og Alþjóðabankans
1976 var haldinn I Manila á Filippseyjum dagana 4. til 8. október
sl. Fundinn sóttu af Islands hálfu þeir Matthfas A. Mathiesen,
fjármálaráðherra, Jóhannes
Nordal, seðlabankastjóri, Jón
Sigurðsson, forstjóri Þjóðhags-
stofnunar, Sigurgeir Jónsson,
aðstoðarseðlahankastjóri og
Jón Sigurðsson, ráðuneytis-
stjóri. Einn þessara manna, Jón
Sigurðsson forstjóri Þjóðhags-
stofnunar, flutti erindi um árs-
fundinn á fundi I Rótarýklúbbi
Reykjavfkur 24. nóvember sl.
Erindið er hér birt.