Morgunblaðið - 22.12.1976, Blaðsíða 20

20
Elín Pálmadóttir:
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 22. DESEMBER 1976

Tillagan markleysa og að engu
hafandi, segja talsmenn minnihlutans
FYRIR fundi borgar-
stjórnar Reykjavíkur 16.
des. lá frammi tillaga frá
borgarfulltrúum Sjálf-
stæðisflokksins varðandi
gerð kostnaðaráætlana við
tillöguflutning í borgar-
stjórn. Elín Pálmadóttir
(S) fylgdi tillögunni úr
hlaði og gat fyrst gagnrýni
sem komið hefði fram í
Tímanum varðandi tillög-
una og að skilja mega af
gagnrýninni að ætlunin sé
að skerða frelsi borgarfull-
trúa. Borgarfulltrúinn lét í
ljós þá skoðun að með til-
lögunni sé einungis stefnt
að því að standa skipulegar
og með meari ábyrgð að
ákvarðanatöku. Nú væri
flutt umorðuð breytingar-
tillaga hljóðaði svo:
í þeim tilgangi að auðvelda
borgarfulltrúum ábyrga
ákvarðanatöku telur borgarstjórn
Reykjavíkur rétt, að öllum tillög-
um sem geta haft I för með sér
útgjöld fyrir borgarsjóð, fylgi
kostnaðaráætlun. Komi slík til-
laga án kostnaðaráætlunar fram
verði stefnt að frestun á af-
greiðslu hennar og embættis-
mönnum borgarinnar falið að
gera áætlun um kostnað, sem
leiða kann af samþykkt tillög-
unnar. Borgarstjóri geri
FRÁ
BORGAR-
STJÓRN
embættismönnum og nefndum
grein fyrir kostnaðaráætlunum
með verkefnum, sem samþykkt
hafa verið í borgarstjórn". Elín
sagði að borgarfulltrúum reyndist
oft erfitt að gera upp hug sinn f
ýmsum málum. Væri orsökin oft á
tfðum að kostnaðaráætlun lægi
ekki fyrir. Hún sagði að raunar
væri það undariegt að þessi
vinnutilhögun hefði ekki verið
tekin upp á alþingi og í sveitar-
stjórnum. Trúlega vildi meiri-
hluti kjósenda að kjörnir full-
trúar vissu hvað þeir væru að
gera. Sem fordæmi nefndi hún
allsherjarþing SÞ. Þar er engin
tillaga borin undir atkvæði nema
fylgi kostnaðaráætlun þegar vitað
er að tillagan hafi í för með sér
fjárútlát og vinna starfsmenn
hana, ef hún ekki fylgir. Elín
sagði að öll útgjaldaaukning f
einum málaflokki hlyti að koma
niður á öðrum. Okkur væri lögð
sú skylda á herðar af skattborgur-
unum að velja og hafna og er þá
nauðsynlegt að hafa til upplýsing-
ar um kostnað. Borgarfulltrúum
hætti kannski til eins og öðrum að
falla fyrir góðum kostnaðarsöm-
um málefnum, svo sem húsráð-
endum fyrir fallegum hlut. En f
því sambandi væri nauðsynlegt að
hugleiða, að ábyrga afstöðu væri
ekki hægt að hafa án samhengis
við aðra liði og fjármál borgar-
innar f heild. Það væri þvi gott að
setja sjálfum sér dálítið aðhald.
Menn veltu þvf fyrir sér hvort
slik einföld samþykkt á fundi
borgarstjórnar væri í samræmi
við lög og reglugerð. Hún hefði að
sjálfsögðu ekki bindandi laga-
gildi, ef borgarfulltrúar hlýddu
henni ekki, en Elfn sagðist eiga
erfitt með að gera sér f hugarlund
að borgarfulltrúar vildu ekki vita
hvað hlutirnir kostuðu sem þeir
væru að samþykkja. Hér væri að
sjálfsögðu ekki hugmyndin að
reyna að brjóta lög og hver
borgarfulltrúi hefði frjálsar
hendur að leggja fram tillögur.
Elín Pálmadóttir sagði að þvf oft-
ar sem um mál væri fjallað og
hinum ýmsu flötum þess velt
væru meiri lýkur á vandaðri máls-
meðferð. Það væri því aðeins
lokaákvörðun sem sér fyndist
ekki hægt að taka án þess að hafa
haldgóða kostnaðaráætlun, ef
málið hefði útgjöld í för með sér.
Síðasti liður tillögunar miðar að
því, að þeir sem fá samþykktir
borgarinnar um framkvæmd
ákveðinna málefna til vinnslu viti
á hvaða forsendum þær voru
gerðar og er borgarstjóra falið að
gera nefndum og embættis-
mönnum borgarinnar grein fyrir
kostnaðaráætlunum, sem lagðar
hafa verið fram með verkefnun-
um. Að lokum sagði Elin að hún
gæti ekki séð neitt sem mælti á
móti þvi að borgarfulltrúar, sem
vildu temja sér ábyrg vinnubrögð
— sem án efa allir vildu, settu sér
umrædda stefnu. Kvaðst hún
vona að þetta gæti orðið fordæmi
öðrum sem hér á landi stjórnuðu
og að með nýju fjárhagsári gætu
borgarfulltrúar viðhaft betri
vinnubrögð, rækt störfin vel og
meðhöndlað fé borgarbúa á
ábyrgari hátt.
Borgarfulltrúi Kristján
Benediktsson (F) tók því næst til
máls og sagði mátt Tfmans
mikinn þegar hann væri farinn að
verka á borgarstjórnarmeirihlut-
ann. Gagnrýndi hann borgar-
stjóra og svo forseta
borgarstjórnar fyrir að tillaga
sem þessi væri tekin á dagskrá.
Taldi Kristján þetta vera tak-
mörkun á frelsi borgarfulltrúa
varðandi tillöguflutning f borgar-
stjórn. Adda Bára Sigfúsdóttir
(Abl) sagði að fyrri tillagan hefði
verið fráleit en þessi væri ekki
eins í þá áttina. Hún sagðist ekki
trúa að borgarfulltrúar Sjálf-
stæðisflokksins ætluðu að sam-
þykkja tillöguna. Björgvin
Guðmundsson (A) var harðorður
og sagði að tillagan væri ólögleg
og ekki væri hægt að setja svona
fram nema með lagabreytingum.
Sagði hann að þetta væri skýlaust
lögbrot og skoraði á forseta að
leita afbrigða. Varðandi efni til-
Elfn Krlstján
PAInaMttlr Brardiktsson
Ólsfur B. DavlO
Thors Oddsson
Birglr Isl. Markðs örn
Gunnarsson Antonsson
lögunnar kvaðst hann vilja láta f
ljós að vissulega væri gott ef
kostnaðaráætlun væri fyrir hendi
f ýmsum málum en það væri of
miklum erfiðleikum bundið til
þess að hægt væri að ætlast til
þess.
Ólafur B. Thors forseti borgar-
stjórnar (S) gerði athugasemd
við mál sem beint hefði verið til
hans. Benti hann á að breytingar-
tillaga sú sem flutningsmenn upp-
haflegrar tillögu báru upp hefði í
raun forgang. Færi hins vegar svo
að breytingartillaga yrði felld
þyrfti að kanna hvernig tillaga
hin fyrsta yrði tekin fyrir. Davfð
Oddsson (S) kvaðst harma hversu
borgarfulltrúar minnihlutans
veittust að forseta borgarstjórnar,
því Ólafur B. Thors væri alþekkt
lipurmenni við alla borgarfull-
trúa. Það eina sem telja mætti
honum til lasts væri kannski að
hann væri of lipur við alla borgar-
fulltrúa. Um fyrri tillöguna sagð-
Adda Bára
Sigfúsdóttir
Bjtfrgvin
Gntfmndasaw
Alfretf
Þorsteinsson
Sigurjón
Pétursson
Þorbjöm
Broddason
Albert
Gutfmundsson
ist Davfð efast um að hún væri
lögleg en hann vildi taka skýrt
fram að það væri ekki ætlan
flutningsmanna tillögunnar að
ganga þvert á lögin. Síðari tillag-
an hefði þá þýðingu að vanda
tillöguflutning borgarfulltrúa i
framtíðinni. Sigurjón Pétursson
(Abl) sagði að nú lægi ljóst fyrir
að borgarfulltrúar meirihlutans
nenntu ekki lengur að rökræða
við fulltrúa minnihlutans. Hann
sagðist ekki myndu hafa trúað því
að Sjálfstæðisflokkurinn ætlaði
að skerða starfsfrelsi i borgar-
stjórn og með þessari verklags-
reglu væri mjög þrengt að full-
trúum minnihlutans. Meirihlut-
inn hefði tökin á embættismanna-
kerfi borgarinnar og með fullri
virðingu fyrir embættismönnum
borgarinnar vildi hann segja aó
þeir hefðu flestir sömu skoðanir
og meirihluti borgarstjórnar og
hlýddu þvf honum. Að lokum
sagði Sigurjón að tillaga sú sem
Ragnar Júliusson:
Brennsla svartoliu getur vald-
id skemmdum og stefnt rekstr-
aröryggi skipa í hættu
BRENNSLA svartolfu á fiskiskip-
um hefur um nokkurt skeið verið
töluvert deilduefni manna á með-
al hérlendis. Kom brennsla svart-
olíu til umræðu á fundi borgar-
stjórnar Reykjavfkur 16. des.
Voru umræður heitar. Upphafið
voru bókanir sem gerðar voru á
fundi Utgerðarráðs 8. des. Þar lét
Sigurjón Pétursson (Abl) bóka:
„Utgerðarráð samþykkir að gera
tilraun með brennslu svartoliu i
einum af Spánartogurum út-
gerðarinnar. Þar sem nú er fyrir
dyrum vélaupptekt í b.v. Ingólfi
Arnarsyni, samþykkir útgerðar-
ráð að gera tilraunina á honum.
Breyting á vél togarans til svart-
ollubrennslu skal gerð f samráði
við Svartolíunefnd". Við af-
greiðslu málsins hlaut tillagan tvö
atkvæði gegn fimm, en Einar
Thoroddsen og Þorsteinn Gfsla-
son gerðu grein fyrir atkvæðum
sínum: „Við teljum að reynsla á
brennslu svartolíu í togurum sé
ekki orðin nóg til þess, að á henni
verði byggt og greiðum því at-
kvæði gegn framkominni tillögu
Sigurjóns Péturssonar. Þá lét
Björgvin Guðmundsson bóka:
„Með þvf að mikill ágreiningur er
meðal sérfróðra manna um það
hvort rétt sé að reyna svartolfu f
einum af Spánartogurunum eða
ekki, og með því að mismunur á
verði svartolfu og gasolfu hefur
minnkað að undanförnu, tel ég
ekki tímabært að gera þá tilraun
sem tillaga Sigurjóns gerir ráð
fyrir“. I máli borgarfulltrúa á
fundi borgarstjórnar endur-
speglaðist þessi afstaða f einu og
öllu. Að viðbættu sagði borgar-
fulltrúi Sigurjón Pétursson að
brennsla svartolfu og gagnsemi
hennar væri næstum eins og
trúarbrögð hjá leikum sem lærð-
um. Sagði hann að tilraunir þær
sem ge»<“ hefðu verið bentu til
þess að utkoman væri góð. Menn
þyrftu að spyrja sjálfa sig hver
Ragnar Júlfusson.
>
áhættan væri og hver ágóðinn
gæti orðið. Nefndi hann dæmi um
sparnað f ákveðinni veiðiferð sem
stóð í 15 daga og hefði sparnaður
getað orðið 1.3 milljónir ef svart-
olfu hefði verið brennt. Sigujón
sagði, að ef svartolíu hefði verið
brennt f togurum BUR væri nær
vfst að fyrirtækið hefði ékki verið
rekið með tapi. Bætti hann því við
að þegar þannig stæði á yrði að
bregðast vel við því ekki væri
stöðugt hægt að láta skattborgara
greiða hallann af rekstri togara
BUR. Ragnar Júlfusson (S) tók
næst til máls, en hann er formað-
ur útgerðarráðs. Sagði Ragnar að
skýrslur svartolíunefndar bæru
vott um mjög einhliða skoðanir á
kostum brennslu svartolfu, og því
hefði verið talið rétt að fá óhlut-
drægan skipaverkfræðing til að
gera úttekt á málinu. Kostir og
gallar málsins væru þessir: —
svartolfa sem notuð er nú hefur
minni sveigju en svartolía al-
mennt og er það kostur, en hún
inniheldur engu að síður skaðleg
efni sem skemmt geta vélarhluta.
Bruni eldsneytis verður ófull-
nægjandi vegna breytilegs álags á
vélum í togurum. Verðmismunur
væri óeðlilega makill hér á gasolfu
og svartolíu. Rekstraröryggi verð-
ur ótryggt og breytingarkostnað-
ur mikill. Slit vélarhluta eykst og
ennfremur ýmis kostnaður svo
sem eftirlit og fleira. Athugun gaf
til kynna að hagnaður yrði eng-
inn. Misheppnaðasta dæmið um
notkun svartolíu er bv. Gyllir frá
Flateyri, en eftir 3200 tíma
keyrslu kom í ljós að lokasæti og
lokar voru það illa farnir að við-
gerð tók um 10 daga og kallast
slfkt varla rekstraröryggi. Sagðist
Ragnar sammála skýrslu skipa-
verkfræðingsins um að brennsla
svartolíu gæti valdið skemmdum
og stefnt rekstraröryggi skipanna
í hættu, þvf greiddi hann atkvæði
gegn notkun svartolíu. A fundin-
um hafði borgarfulltrúinn með
sér sýnishorn af olíum og vélar-
hlutum og lét hann það ganga
meðal borgarfulltrúa svo þeir
gætu með leikmanns augum séð
muninn. Borgarstjóri Birgir
Isleifur Gunnarsson (S) sagðist
telja að rétt væri að spara umræð-
ur um málið þvf þær gætu auð-
sjáanlega dregist mjög á langinn.
Lagði hann til að tillögu Sigur-
jóns yrði vísað til borgarráðs.
Björgvin Guðmundsson (A) sagði
að allir menn sem gerst þekktu
hefðu varað mjög við notkun
svartolfu. Borgarfulltrúar þeir
sem þátt tóku f umræðu um þetta
mál voru sammála um að vfsa
þessu til"i)orgarráðs, þ.e.a.s. til-
lögu Sigurjóns Péturssonar.