Morgunblaðið - 07.04.1977, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. APRlL r977
Örfá ord um
King Kong
NÚ ERU hafnar sýningar á
King Kong, risaapanum, en áö-
ur en gagnrýni er birt um
myndina, er ef til vill rétt að
leyfa leikstjóranum, John
Guillermin (The Towering In-
ferno), að svara nokkrum
spurningum blaðamanns við
The American Cinemato-
grapher:
Hvers vegna lentír þú í því að
stjórna þessari mynd?
Guillermin: Laurentiis hafði
vakið áhuga Roman Polanskis á
því að leikstýra myndinni. En
nokkrum dögum seinna sagðist
Polanski ekki vita, hvað hann
ætti að gera við apann. Dino
hóaði í mig og spurði: „Vilt þú
opra Kine Kong? ,.Ég sagði
,,Já“. „Veistu hvað þú átt að
gera við apann?“ Ég sagði: „Ég
hef gert svona nokkuð áður og
ég veit, hvað ég á að gera við
apann." Þannig byrjuðum við á
King Kong,
SP: Áður en þú gerir þessa
mynd, sem ýmsir telja vera
endurgerð á myndinni frá 1932,
þá hlýtur þú að hafa skoðað þá
mynd nokkrum sinnum. Að hve
miklu leyti reyndir þú að
endurgera gömlu myndina.?
Guillermin: Ég skoðaði hana
aðeins einu sinni. Var mjög
hrifinn af efninu og sögunni.
Tæknibrellurnar voru þær
bestu í heimi.. .En þegar ég
gerði myndina vildi ég ekki
endurgera hana. Ég vildi gera
hana. Þess vegna leit ég svo á,
að frumgerðin væri ekki til.
Annars hefði ég aldrei getað
gert bölvaða myndina, þú skil-
ur. Það er ekki hægt að endur-
gera neitt, jafnvel þó að um
endurgerð sé að ræða. Ég reyni
að gera söguna, sem mér fannst
nokkuð tímabundin, að sögu úr
nútímanum. . .Það erfiðasta í
myndinni, og það sem ég átti í
mestum erfiðleikum með að
ákveða, var hvernig King Kong
átti að birtast i fyrsta sinni. í
þrjá mánuði velti ég þessu fyrir
mér uns ég tók þá ákvörðun að
lokum, sem reyndar var fyrsta
hugmyndin, að sýna hann í
mjög mikilli nærmynd, augu og
nef, því, þegar allt kom til alls,
var þetta stærsta dýr á jörðinni.
Önnur vandamál voru smá-
vægileg og aliar tæknibrellurn-
ar byggðust bara á vinnu. Þeg-
ar við báðum um 5000 áhorf-
endur i New York við World
Trade Center, til að vera vitni
að lokabardaga King Kong
komu að vísu 30.000 manns, en
hópurinn hagaði sér ótrúlega
vel. Einhver stal auga og einum
fingri af Kong og hringdi svo
daginn eftir á skrifstofuna og
spurði: „Viljið þið kaupa augað
og fingurinn af Kong fyrir 5000
dollara?" Það var svosum við-
búið — að reyna að gera sér
mat úr þessu. Við endurbyggð-
um þessa hluti úr tré. En þetta
var algengt á meðan að King
Kong var í upptöku og ég get
ekki sagt að það hafi verið sér-
staklega erfitt. Svona vitleysa
var að gerast allan tímann."
Guiilermin sýnir minnstu útgáfunni af Kong, hvernig hann eigi að
ganga.
Hendurnar tvær, sem útbúnar voru með alls kyns vökvakrami, svo hægt væri að stjórna þeim að vild.
Nokkrir tæknimannanna við stjórnvölinn á Kong, en hver maður stjórnaði aðeins einstaka hreyfingu.
SIGURÐUR SVERRIR PALSSON
Orrustan
umMdway
Battle of Midway am. gerð
1976.
Leikstjóri: Jack Smight.
í SEINNI heimsstyrjöldinni
hafði orrustan um Midway svip-
aða þýðingu og orrustan um
Bretland; í báðum tilfellum var
um að ræða stöðvun á framsókn
óvinarins í fyrsta sinn og bæði
atvikin juku mjög á þjöðarstolt
viðkomandi þjóða, Breta og
Bandaríkjamanna. Kvikmynd-
in, 130 mín. löng, sem hér hefur
verið gerð um þennan atburð,
er þó tæpast til að vekja þjóðar-
stolt. Sennilega hafa höfund-
arnir ætlað sér að gera kvik-
mynd, sem lýsti nákvæmlega og
réttilega öllu því helsta, sem
snerti þessa orrustu. Það er
hins vegar alltaf matsatriði í
svona tilvikum, hvað eru aðal-
atriði og hvað aukaatriði, en
skipt um flugmenn eftir þörf-
um o.fl.) og jafnvel látnar gilda
jafnt fyrir flota Japana og
Bandaríkjamanna (flotinn séð-
ur úr flugvélum). Allt þetta
hjálpar aðeins til að rugla
áhorfandann, sem yfirgefur
kvikmyndahúsið jafn ruglaður
og yfirmaður Kyrrahafsflotans
(Henry Fonda), sem segir i lok
myndarinnar: „Vorum við betri
en Japanarnir eða bara heppn-
ari?“ Á þeim þrjátiu og fjórum
árum, sem liða frá þvi atburð-
urinn gerist og þar til myndin
er gerð, hefði átt að gefast tími
til að svara þessari spurningu.
I Battle of Midway er m.a.
notað myndefni, sem tekið var
meðan hin raunverulega orr-
usta stóð yfir. Sá, sem stóð fyrir
þeirri kvikmyndatöku, var eng-
inn annar en leikstjórinn
svo virðist, sem of mörgum
smáatriðum sé blandað inn í
frásögnina til þess að hún geti
orðið heilsteypt. Midway er
fyrst og fremst stríðsmynd, sem
leggur áherslu á að sýna, hvern-
ig ákveðinn, frægur atburður á
sér stað út frá hernaðarlegu
sjónarmiði. Þess vegna eru t.d.
atriðin. sem lýsa sambandi jap-
önsku stúlkunnar við son Matt
Garth (C. Heston) alveg út í
hött þar sem þau gera tvennt í
senn, að dreifa athyglinni frá
meginviðfangsefninu, án þess
að upplýsa það eða bæta við það
á nokkurn hátt og fjölga um
leið persónum í myndinni, sem
þá þegar eru svo margar, að
áhorfandinn á fullt í fangi með
að henda reiður á þeim. Önnur
skyssa i gerð myndarinnar er
sú, að oft og tíðum er athygli
áhorfandans beint að nýrri per-
sónu, sem síðan sést ekki meir.
Þriðja skyssan er sú, að í þess-
um litlu hlutverkum eru oft
hafðir mjög frægir leikarar
(James Coburn, Cliff Ro-
bertson) þannig að áhorfand-
inn dregur ósjálfrátt þá álykt-
un, að hér sé um meiriháttar
hlutverk að ræða og þess vegna
hljóti þessir menn að hafa ein-
hver áhrif á atburðarásina. Svo
reynist þó ekki og hér er þvi
aðeins um að ræða rangar
áherslur frá hendi leikstjórans.
Fjórði gallinn við myndina er
sá, að reynt hefur verið að
spara við gerð hennar. Sömu
myndskeiðin (myndirnar) eru
notaðar aftur og aftur (spreng-
ingarnar inni í flugmóðuskip-
unum, flugvélar, sem steypa
sér í árás, nærmyndir af hinum
ýmsu flugforingjum í flugvél-
um sínum, með nokkrar flug-
vélar úr deild sinni i bak-
;runni, þar sem aðeins virðist
(Stagecoach, The Grapes of
Wrath, My Darling Clementine,
The Man. Who Shot Liberty
Valance, svo örfáar af myndum
hans séu nefndar), en hann
vann á þessum tíma sem kvik-
myndagerðarmaður hjá hern-
um. Aðalverkefni hans var að
láta kvikmynda starfsemi
skæruliða, skemmdarverka-
manna og neðanjarðarhreyf-
inga i Evrópu i söguskyni og til
notkunar síðar meir, en Ford
virðist fremur hafa unnið með
fyrrverandi samstarfsmönnum
sinum, eins og kvikmyndatöku-
manninum Gregg Toland og
handritahöfundinum Dudley
Nichols, við að gera frétta-
myndir. Ford stóð sjálfur í þvi
að koma kvikmundatökuvélum
fyrir á Midway, áður en árásin
var gerð og kvikmyndaði þar,
meðan sprengjunum rigndi yf-
ir. Særðist hann i árásinni og
tapaði af þeim sökum sjón á
öðru auga upp frá þvi. Einnig
var kvrkmyndað um borð í flug-
móðurskipunum og flugvélun-
um og efnið sent til Bandaríkja-
anna, þar sem það var i hasti
klippt niður í 18 min. heimild-
armynd, sem varð um leið
fyrsta heimildarmyndin um
þátttöku Bandarikjamanna I
síðari heimsstyrjöldinni. Ford
sá ekki árangurinn fyrr en
okkrum vikum seinna og þótti
honum þá lesturinn með mynd-
inni vera svo slæmur, að hann
ákvað að skipta um raddir.
Einn þeirra, sem þá las inn á
myndina, var leikarinn Henry
Fonda, sem í nýju myndinni
leikur yfirmann Kyrrahafsflot-
ans. Mynd Fords, sem heitir
The Battle of Midway, hlaut
Oscars-verðlaun 1942, að því er
virðist af einskærri föðurlands-
ást. SSP.