Morgunblaðið - 07.04.1977, Blaðsíða 24

Morgunblaðið - 07.04.1977, Blaðsíða 24
24 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. APRlL 1»77 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 7. APRÍL 1977 25 JíloTgimMaínfo Utgefandi hf Arvakur. Reykjavík Framkværridastjóri Haraldur Sveinsson Ritstjórar Matthlas Johannessen. Styrmir Gunnarsson Rítstjórnarfulltrúi Þorbjorn Guðmundsson Fréttastjóri Bjorn Jóhannsson Auglýsingasjóri Arni Garðar Kristmsson Ritstjórn og afgreiðsla Aðalstræti 6. slmi 10100 Auglýsingar Aðalstræti 6. sími 22480 Kristur var meðal vina sinna og læri- sveina eftir krossfestinguna. Hann birtist þeim til að festa þá í trúnni, gefa þeim, sem áttu að útbreiða orð hans, veganesti. Meðal þess síðasta, sem hann sagði, voru þessi orð: „En þér skuluð vera kyrrir í borginni, unz þér íklæðist krafti frá hæðum." Hollt er að hafa þessi orð í minni. Páskarnir eru upprisuhátíð. Þeir eiga að minna okkur á, að líkaminn og veraldleg gæði eru ekki allt, heldur hefur höfundur kristinnar trúar, Kristur sjálfur, gefið okkur fyrirheit um það, að andinn sé efninu æðri; að sál mannsins muni lifa af líkamsdauðann, enda þótt hún þurfi að sjálfsögðu á þessum umbúðum að halda, meðan við dveljumst í efnisheiminum og staðreyndir og veruleiki eru fyrst og síðast það, sem við sjáum í kringum okkur, getum þreifað á, erum vön. En boðskapur kristninnar — og raunar fleiri trúarbragða — er sá, að það sé aðeins brot af staðreyndum og veruleika tilver- unnar, sem við þekkjum í raun og veru; jarðlífið sé einungis undirbúningur undir æðri þroska — og þá ekki sízt eins og hann birtist í fyrirheiti Krists: að allir menn, karlar og konur, jafnvel allt líf, eigi sér eilífa köllun og af jarðnesku lífi hugsunina líkamanum yfirsterkari og sál sína að þeirri guðlegu veröld, sem Kristur boðaði En vegna þess var Jónatan Livingston mávur útskúfaður af Flokknum, dæmdur óhæfur fyrir þá sök, að hann var öðruvísi en aðrir og lét sér ekki lynda að róta eins og svín I sorpinu, heldur tók hann þeirri áskorun, sem honum var I brjóst lagin, yfirgaf Flokkinn og leitaði fyrirheitanna I sjálfs sín brjósti. Fyrir bragðið var hann úrkast; Hann var „hreinsaður", Golgata var á næstu grösum. En fordæmi Jónatans Livingston, ræktun einstaklingsins, trúin á hæfileikana og guðlegur mnblástur — unnu sigur á múg- hyggju Flokksins — og mávarnir fóru að líta upp úr sorpinu, skima til himins, nota vængina, sem guð hafði gefið þeim. Dæmisagan um Jónatan Livingston máv og kvikmyridin um hann eru mjög I ætt við upprisuna, kjarna kristinnar trúar, fyrirheit páskanna. Menn eiga að vera óhræddir við að vera þeir sjálfir; rækta sál sína; láta sindur hennar breytast I guðlegan blossa; óhræddirað líta annað slagið upp úr sorpinu og huga að þeim bláa himni, sem er ætlaður óhræddum vængjum. Kristur þorði að fara eigin leiðir. Honum var ætlað það. En hann var útskúfaður, jafnvel krossfestur. Örlög hans voru að sjálfsögðu I samræmi við það guðlega eðli, sem öllum er ekki áskapað að skilja. Einhver verður að hafa vit fyrir Flokknum, sýna og sanna, að líkams- dauðinn er aðeins fyrirboði nýrra ævintýra og óvæntrar reynslu. Ef við vöndum líf okkar, erum óhrædd að leita lengra og hærra — og fylgja Kristi inn I páskasólina, munum við öll reyna það fyrr eða síðar að hvarvetna „glampar „...unzþér íklœðist krafti frá hœðum” taki upprisan við, eilíft líf — en ekki eilífur dauði. Að vísu hlýtur hugur okkar jarðneskra manna að vera bundinn umhverfi okkar, jörðinni, sem hefur fóstrað okkur, og þeim eina veruleika, sem við þykjumst kunna nokkur skil á. En fagnaðarboðskapur páskanna er fólginn I því fyrirheiti, að Kristur hafi með fordæmi sínu og innblásnum, guðlegum mætti sýnt og sannað, að honum var gefinn eilífur kraftur þeirrar forsjónar, sem stjórnar ekki aðeins stuttri dvöl okkar hér á jörð, heldur — og ekki síður — þvl vori, sem lifir af vetur og dauða; þ.e. áfram- haldandi og sjálfstæðu vitundarllfi, sem lifir af rotnun og tortímingu og rís upp undir páskasól, ekki síður en Kristur sjálfur. Páskarnir minna okkur fyrst og siðast á það, að I hverri mannssál er sindur frá þeim guðlega afli, sem I upphafi skóp himin og jörð Þannig fögnum við þvi, að Kristur hefur minnt okkur á, að sál mannsins er þeirrar gerðar, að sjálfur er hann guð I sköpun og þroski hans hér á jörð á sér I raun og veru lítil takmörk, ef hann ræktar sál sína og dregur réttar ályktanir af boðskap páskanna, en þeir gefa jafnvel fyrirheit um eilífan þroska, fegurð og birtu, sem er ekki af þessum heimi og á meira skylt við ómæli þess eilífðarbláa himins, sem er jafn óskiljanlegt og annar sá leyndar- dómur tilverunnar, sem við þekkjurrí ekki, en vitum, að lýtur lögmálum ofar okkar skilningi. Páskarnir minna okkur á, að veröldin I kring- um okkur er hvorki upphaf né endir allrar tilveru, þó að dægurstritið sé það, sem næst okkur stendur. Og fæstum er gefið tækifæri til að fljúga eins hátt og hugurinn stefnir Við erum bundin Flokknum eins og mávarnir I dæmisögunni um Jónatan Livingston máv7 venj- um Flokksins og veraldarvafstri, ætinu á ösku- haugunum -— lífsbjörginni. En sagan um Jónatan Livingston máv minnir okkur ekki síður á þá staðreynd, að I hverjum einstaklingi býr ónotaður kraftur, sem er af guðlegum toga, og ef hann leitar kröftum sínum viðnám, rífur sig út úr Flokknum, tekur brim hafsins, ölduna og bláan himin fram yfir öskuhaugana, beitir vængjunum eins og til var stofnað, þá hefur hann jafnvel möguleika á því að breyta lífi sínu úr hversdagslegu amstri I kraftaverk; gera Kristur (Lúk. 24.49) á hvlta vænginn, sem brimið og ölduna slær". Við eigum að taka áskoruo páskanna og reyna að rækta betur það bezta I hverjum og einum; breyta múgsálinni I leitandi, spyrjandi einstak- linga, sem hafa jafnvel það takmark að sigra hið ósigranlega: jarðbundin viðhorf og líkama, sem er herra, en ekki þjónn sálar og hugsunar. Það sýna bezt margvísleg einkenni hrörnunar, ásókn I fíknilyf, klámalda, óeðli ýmiss konar kúgun, ófrelsi, morð og hryðjuverk, ofstæki og hatur — eftirsókn eftir sorpi, meðan himinninn bíður eftir þeim, sem þorir að fylgja Jónatan Livingston máv I sínu eigin brjósti. Þjóðkirkja íslands stendur I skjóli Krists. Af henni er því mikils vænzt. Hún verður að þola, að innan hennar sé hátt til lofts og vítt til veggja. Að öðrum kosti munu heyrast raddir um að hún hætti að vera þjóðkirkja. Þröngsýni eða veraldleg sjónarmið mega ekki sitja þar I fyrirrúmi, heldur verður kirkjan að byggja á guðlegri andagift Krists, boðskap hans um fyrirgefningu og umburðarlyndi, annars koðnar hún niður. Hún hefur löngum verið undirstaða íslenzkrar menningar — og er enn. Hún hvílir á traustasta bjargi, sem til er, boðskap Krists sjálfs. Henm er þvl mikill vandi á höndum Við eigum að slá skjaldborg um hana, hvert með sínum hætti. En hún verður að leyfa það, aðvið rennum sjálf eins og lækir til hafs, finnum okkur farveg og leitum óss að eigin geðþótta — án þess að lúta lögum og boðum, sem eru andstæð eðli okkar og hugsun. Það fer ekki hjá þvl að lækirnir finni hafið, þannig finnum við einnig Krist. En okkur er öllum vandi á hönd- um, leiðtogum kirkjunnar að starfa I anda Krists, og okkur hinum að fylgja honum. í velferðarvímunni skulum við minnast orða Grubbs flugstjóra á Jumboþotunni, sem komst af I mesta flugslysi sögunnará Kanarleyjum, en hann sagði eftir slysið: „Héðan I frá ætla ég að fara oftar I kirkju á sunnudögum og sleppa golfinu." Að vísu er hægt að leita Krists víðar en I kirkjum En kirkjan er vé hans og vlgi. Og boðskapur hennar er ekki sízt sá, að jörðin, mannlífið, eigi sér einnig fegurð, eftirsóknar- verðan leyndardóm. Mikil fyrirheit. Vorog páskasól. Mannréttindi — frelsi. Ivífið er einsk- is vert án fíla Spjallad við danska skáldið og vistfræðinginn Thorkild Björnvig um „privatismann” í dönskum bókmenntum og nauðsyn þess að dýrin séu ekki þurrkuð út úr náttúrunni — Eitt erum við Martin A. Hansen þó sammála um varðandi ísland —> og það eru fuglarnir. Mér finnst hreint dásamlegt að sjá hrafninn hérna I mýrinni, að ég nú ekki tali um gæsirnar, sem vappa hér um. Heima I Danmörku mundi einhver brjálaður sunnudagsveiðimaður vera strax kominn með byssuna sína til að drepa. Þið íslendingar eruð hamingjusamt fólk að hafa geð I ykkur til að lifa með dýrunum. Og Thorkild Björnvig andvarpar, snýr sér frá glugganum og sest við borðið. Við erum staddir I Norræna húsinu. Hann hefur haldið hér fyrirlestur um Martin A. Hansen og Karen Blixen og eftir páska heldur hann annan fyrirlestur, sem hann kallar: Um nauðsyn þess að hafa fíla. Þessir fyrirlestrar endur- spegla vel þennan mann, sem er eitt af fremstu Ijóðskáldum Dana, hefur skrifað bækur, m.a. doktorsritgerð, um Martin A. Hansen og Karen Blixen og nú síðari árin hefur hann verið eldhugi á sviði vistfræðinnar, m.a. gefið út Ijóðabók um umhverfis- mál. Við ræddum saman eina morgunstund um bókmenntir og vist- fræði og þessi líflegi Dani sló mig sem slíkur persónuleiki, að það mætti sem nær endalaust sækja I smiðju hans fjölbreytilegan fróðleik og skemmtan. Þegar glugganum sleppti berst tal okkar að Martin A. Hansen og bók hans Rejse pá Island, sem út kom 1954 — Þetta er mín fyrsta heimsókn til íslands, segir Björnvig. Og ég vil strax taka það fram, að hún skal engan veginn skoðast sem pílagrímsferð af minni hálfu. Ég er ekki hingað kominn til að endurlifa sýnir Hansens, enda má segja, að við séum eiginlega ekki á sama báti. Ég hrífst af hinni villtu náttúru meðan Han- sen leitaði fyrst og fremst uppi menningarland- ið Hann stóð ekki agndofa við fossinn, eins og ég. En eins og ég sagði áðan; við erum sammála um fuglana. Hugsaðu þér, hvers virði það er, að koma hingað og sjá til dæmis gæsina taka þig sem annan hluta af náttúr- unni. Ekki eins og brjálæðing, sem óðar hefur dregið fram morðvopnið, heldur eins og sam- býlismann í landinu. Því miður er þetta ekki lengur svo heima í Danmörku. Þar er ekki hægt að nálgast nokkurn fugl lengur. Hann er óðara floginn á braut til að bjarga lífi sínu. Og Björnvig slær út höndunum yfir þessum danska dapurleika. Ljóðið er orðið opin tjáning En hvað með danskar bókmenntir? —Það hefur ýmislegt verið að gerjast og gerast síðustu árin, segir Björnvig Og það má eiginlega segja, að út úr öllum þessum hræringum komi eins konar „privatismi '. Við getum tekið Ijóðið fyrst. Það má segja, að eftir Rifbjerg — við getum notað hann sem nokkurs konar vegvísi, þar sem ég heyri svo vel, að hann er þekktur hér á landi, — hafi Ijóðið verið að færast frá þessum framúrstefnu- modernisma, sem allir voru hættir að botna nokkuð í. Ljóðið er orðið opin tjáning höfundarins, oftast nær á hans eigin lífs- reynslu — hreinskilin frásögn, sem oft á tíðum skilur ekkert útundan. Allt er sagt. Eru einhver Ijóðskáld, sem þú vilt nefna öSrum fremur? — Það er nú alltaf hættulegt að tfna slíkt til. En fyrst þú biður um það, get ég nefnt til dæmis Lean Nielsen og Vita Andersen af yngstu kynslóðinni. Lean Nielsen er sjómaður og hefur víða flækzt sem slíkur Hann hefur sent frá sér mikið Ijóðasafn, Balladen om vold og ömhed, þar sem hann rekur á opinskáan hátt lífs- reynslu sína. Vita Andersen lýsir í bók sinni Tryghedsnarkomaner nokkuð napurlegri lífs- reynslu, sem meðal annars felst í eiturlyfja- neyzlu, eins og nafnið bendir til. Bók hennar er stórborgin, Kaupmannahöfn, þar sem engin náttúra þrífst, þar sem ekkert líf er eðlilegt og umhverfið kalt og grátt. Bæði þessi skáld leiða lesendur f allan sannleikann, hversu beizkur sem hann er. Það er ef til vill eðlilegt að láta sér fljúga f hug nafn Tove Ditlevsen, þegar bók Vita Andersen ber á góma. En samt sem áður eru enn til skáld, sem þekkja náttúruna og hennar rétta umhverfi. Vagn Lundbye hefur gefið út bók, sem heitir Digte og má segja, að hún fjalli eingöngu um náttúruna og lífið. Og loks langar mig að nefna Henrik Nordbrandt og bók hans Ode til en blæksprutte Skáldsagan hefur losnað úr viðjum hins ópersónulega þjóðfélagsdóms Og þróunin hefur orðið sú sama í lausu máli? — Útkoman hefur orðið sú sama. En þar má segja, að „prívatisminn'" sé andsvar við þeim einstrengislega „formalisma", sem skáld- sagan var komin í. Hún var orðin eins konar kerfisskýrsla þar sem höfundurinn sjálfur mátti hvergi láta á sér kræla. Eins konar ópersónu- legur þjóðfélagsdómur. Hvað með einstaka höfunda í þessu sam- bandi? — Af yngstu kynslóðinni nefni ég þá fyrst til Vibeke Grönfelt og bók hennar Djævlens trekant Vibeke er 28 ára gömul og þessi bók er sprottin úr einangraðri og sárri lífsreynslu hennar. Smæring Sörensen og bók hans Eneboeren, þar sem hann setur nútfmamann- inn upp á Krít fortíðarinnar og Svend Aage Madsen, sem í bók sinni Tugt og utugt upplifir samtfmann í eins konar vísindasögulegri fram- tfð. Allt eru þetta bækur, sem gefa, að ég held, nokkuð góða mynd af því, sem gerzt hefur í dönsku skáldsögunni Og ég vil f þessu sambandi ekki gleyma Tage Skou-Hansen, og bók hans Den hárde frugt,sem er eins konar úttekt á þróuninni með beinni tilvísun til hans fyrstu bókar De nögne træer. „Prívatisminn" er kominn úr hreinsunareldinum. En hvað finnst þér sjálfum um þessa þróun? — Ef við tökum Rifbjerg aftur. þá má segja, að hann standi svona mitt á millí mín og yngstu kynslóðarinnar Þá ættirðu alla vega að vita, hvar ég stend svona út frá almanakinu séð. En ég hef ekkert á móti „privatismanum", ef það eru einhverjir rithöfundahæfileikar, sem beita honum. En það er vandmeðfarið að vera mjög opinskár Annars er eitt gott við „privatismann" Hann hefur kallað á vissa gamansemi og þegar rétt er með farið, bjargar þessi gamansemi honum frá því að vera aum- kunarverður eða vandræðalegur. Þú minnist á rithöfundahæfileika þannig að mér finnst sem þú meinir, aS eitthvað hafi þar á skort. —Það var um tima mikið vandamál í dönsk- um bókmenntum, að það var leitað með log- andi Ijósi að skáldum i röðum verkafólks Fólki fannst vanta slikan kjarna á bókmenntirnar Þessi leit var svo áköf. að hún skapaði hættu á þvi, að viðurkenningin kæmi til fyrir það eitt að uppruninn væri réttur, en ekki vegna þess að þar væri skáld á ferð Sem betur fer, held ég nú, að þetta sé að stillast og við að eignast skáld af þessum rótum, sem hafa hæfileika. Eins var þetta með „privatismann Það má eiginlega segja. að hann hafi skollið yfir sem einhvers konar uppákoma, sem menn töldu að leyfði alls kyns rassaköst i nafni skáldskapar- ins. Einnig þetta virðist liðið hjá og þannig rofað til, að timinn sé að færa okkur merk skáldverk hinnar nýju stefnu Þannig held ég að „prívatisminn" sé nú genginn E gegn um sinn hreinsunareld og kalli á það bezta, sem skáld eiga til að gefa þessari stefnu. Skáldið og vistfræðingurinn En nú langar mit til aS viS ræSum svolítiS um Thorkild Björnvig. Björnvig hlær við. Svo verður hann eilítið vandræðalegur og þó honum hafi verið létt um mál til þe'ssa, er eins og honum vefjist nú tunga um tönn. Það er því ekki úr vegi að gripa aðeins niður i kynningu Norræna hússins á manninum. Thorkild Björnvig fæddist 1 91 8 og sendi frá sér fyrstu Ijóðabók sína 1947. Síðan hafa komið út eftir hann margar Ijóðabækur, sem hafa skipað honum á bekk meðal merkustu danskra Ijóðskálda Auk Ijóðanna hefur hann gefið út ritgerðasöfn og bókmenntaverk. Hann var mjög náinn vinur Martin A. Hansen og Karen Blixen og hefur skrifað margar bækur um hinn fyrrnefnda, meðal annars doktorsrit- gerð sína „Kains Alter" 1964 Fyrir tveimur árum kom svo frá honum bókin Pagten, sem fjallar um Karen Blixen. Síðustu árin hefur hann haft brennandi áhuga á vistfræðilegum vandamálum og má sjá það í síðustu bók hans Delfinen, sem eru umhverfisljóð 1 970 — 75. Nauðsynin á fílunum Og nú er ekkert hik á Björnvig lengur. — Hér áður fyrr fjölluðu Ijóð mín aðallega um náttúruna og ástina, segir hann. Náttúruna og svo ástina. Smám saman fór ég að velta fyrir mér vistfræðilegum vandamálum og þessar vanga- veltur vöktu með mér ótta um það, að við mennirnir værum nú komnir svo langt, að við værum ein mesta ógnunin við umhverfið Eftir þessa „uppgötvun" skrifaði ég bókina Ravnen, sem kom út 1 968, en mér er til efs að nokkur hafi þá skilið, hvað ég var að fara. En þetta viðfangsefni greip mig slíkum heljartökum, að ég gat engan veginn komizt undan þeim. Ég fór að halda fyrirlestra um vistfræði, en það nennti enginn að hluta á mig Ég man eftir fyrirlestri, sem ég hélt 1 969. Það komu ellefu manns, þar af sex eða sjö skóla- nemendur. En það var ajlt fullt á fyrirlestrunum um bókmenntaleg efni. Jafnhliða þessum fyrirlestrum skrifaði ég Ijóð í blöðin. Ljóð um umhverfismál. Smám saman breyttust viðhorfin og fólk tók að flykkjast á fyrirlestrana um vistfræðileg mál, ekki síður en hina bókmenntalegu. Og nú má eiginlega segja, að umhverfið sé að verða aðalmálið Árið 1976 kom svo bók mín Delfinen út og þar má segja, að skáldið og vistfræðingurinn séu komnir í sátt í einum og sama manninum. Þú nefnir fyrirlesturinn, sem þú flytur eftir páska; Um nauðsyn þess að hafa ffla? —Já. Ég skal nefnilega segja þéreitt. Ég hef mjög orðið var við það, að fólk vill upplifa náttúruna sem einhvers konar dýralausa stemmningu. En þetta er reginfirra. Það verður að hafa dýrin með Fílarnir eru nefnilega nauðsynlegir í náttúrunni. Þetta er eins og Tjömin ykkar. Það ér ekki tiægt að hugsa sér hana án andanna Björnvig horfir beint á mig. —Eða getur þú það? Og sem leið mín lá fram hjá Tjörninni frá Norræna húsinu til Morgunblaðsins, þá skildi ég, hvað Björnvig átti við. Lífið er einskis vert án fíla. Freysteinn Jóhannsson. Ég hrlfst af hinni villtu náttúru. Þa8 voru allir hættir að botna nokk- uð I þessari framúrstefnu Ijóðsins Skáldsagan var orðin föst I kerfinu. Það er ekki hægt aS upplifa náttúr- una sem einhvers konar dýralausa stemningu. Ys og þys — ballett í Þjóðleikhúsinu AÐ kvöldi skírdags, 7. apríl nk., verður frumsýning á Stóra sviði Þjóðleikhúss- ins á nýjum sovéskum ballett, YS OG ÞUS ÚT AF ENGU, byggðum á sam- nefndum gamanleik William Shake- speare, 2. sýning er á 2. í páskum. Natalie Konjus, ballettmeistari Þjóð- leikhússins. semur dansana og stjórnar sýningunni en tónlistin er eftir sovéska tónskáldið Tfkhon Khrennfkov. Leik- mynd og búninga gerir Jón Þórisson og er þetta fyrsta verkefni hans í Þjóð- leikhúsinu. en Jón hefur um árabil verið leikmyndateiknari hjá Leikfélagi Reykjavíkur og auk þess unnið mikið fyrir sjónvarp. Alls koma milli 20 og 30 manns fram í sýningunni. dansarar og leikarar, þar á meðal tveir gesta dansarar erlendis frá Þórarinn Bald- vinsson, íslenskur dansari, sem starfar í Bretlandi og dansaði hér síðast aðal- hlutverkið f Coppelíu; og einn frægasti sólodansari Bolshoi-ballettsins í Moskvu, Maris Liepa. Stúlkurnar I íslenska dansflokknum dansa að sjálf- sögðu í sýningunni: Auður Bjarna- dóttir, Ásdís Magnúsdóttir, Helga Bernhard, Helga Eldon, Guðmunda Jóhannesdóttir, Nanna Ólafsdóttir, Ólafía Bjarnleifsdóttir og Birgitta Heide. Þá koma fram leikararnir Bessi Bjarnason, Sigmundur Örn Arngríms- son og Ólafur Thoroddsen og auk áðurnefndra karldansara þeir Örn Guð- mundsson, Einar Sveinn Þórðarson og Eiríkur Eyvindarson, Skipsskrúfan af Eyja-Þór til Eyja í minnismerki SKIPSSKRÚFUNNI af fyrsta varð skipi íslendinga. Þór, var skipað | um borð I varðskipið Þór i Reykja- vik t gær og mun Þór flytja skrúf- una til Vestmannaeyja þar sem hún verður lagfærð og sett upp sem minnismerki um varðskipið Líkan af minnismerki um Þór, fyrsta varðskip íslendinga, sem Eyjamenn keyptu til landsins um 1920. Ölafur Á. Kristjánsson fyrrv. bæjarstjóri hefur teiknaó uppsetningu minnismerkisins og er stefnt að því að setja það upp á gras- bletti innst í FriðarhÖfninni i Vestmanna- eyjum. Skrúfan verður lagfærð í Fyjum og sett upp á liðlega 3 metra háan hlaðinn grjótstall. Þór, eða Eyja-Þór eins og það var oft kallað. Vestmannaeyingar keyptu sjálfir Þór, fyrsta varðskip íslendinga, og gerðu það út í 6 ár. Samið var um kaup á skipinu, sem var 205 tonna gufuskip, árið 1918, en í marz 1920 kom það til Vestmannaeyja og náðist mikill árangur af starfi þess i landhelgis- og björgunarstörf- um. íslenzka ríkið keypti skipið 1926 og þar með var landhelgis- gæzlan formlega stofnuð Þór endaði ævidaga sina á skerj- um úti af bænum Ytri-Ey skammt frá Skagaströnd árið 1929. Skipið hafði legið fyrir ankerum undan ströndinni í foráttu norðan-byl og rak það upp með ankerin úti. ís- lenzkur togari bjargaði skipverjum úr brimgarðinum við mjög erfiðar aðstæður. Kaupin á Þór og útgerð skipsins i Eyjum voru fyrsta stóra átakið í löggæzlu við ísland af hálfu íslend- inga sjálfra, en það var Björgunar- félag Vestmannaeyja sem stóð að kaupum skipsins með fjárfram- lögum fólks i Vestmannaeyjum Með tilkomu skipsins þrengdust mjög möguleikar erlendra veiðiþjófa sem áður höfðu verið ráðandi á fiskimiðunum fyrir Suðurlandi Ýmsir hlutir úr Þór eru í Byggða- safni Vestmannaeyja, en fyrir nokkr- um árum var skrúfu skipsins bjargað af strandstað og hafði Hermann Einarsson í Vestmannaeyjum frum- kvæði að því að skrúfan færi til Eyja Keypti Björgunarfélagið skrúfuna og nú hefur Ólafur Á Kristjánsson, fyrr- verandi bæjarstjóri í Eyjum, látið gera teikningar og líkan eftir hug- mynd um uppsetningu skrúfunnar innst í Friðarhöfninni í Eyjum Land- helgisgæzlan tók að sér að flytja skrúfuna frá Reykjavík til Eyja og það er varðskipið sem ber nafn fyrsta varðskipsins. sem flytur hana til Eyja — á.j. Bjarnþór Bjarnason opnar málverkasýn- ingu f Bókhlöð- unni á Akranesi fimmtudaginn 7. — 14. apríl. Sýningin verður opin frá kl. 16 — 22 daglega. Bjarnþór stund- aði nám við Myndlista og handíðaskóla íslands í 2 ár og við Myndlista- skóla Reykjavfk- ur f ár. Á sýning- unni eru alls 30 myndir.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.