Morgunblaðið - 29.07.1977, Blaðsíða 1

40 SIÐUR
165. tbl. 64. árg.
FÖSTUDAGUR 29 JULl 1977
Prentsmiðja Morgunblaðsins.
„VELHEPPNUÐ KJARNOBKUTILRAUN“. — Hsinhua, hin opin-
bera fréttastofa Kina hefur sent frá sér þessa mynd með þeim
ummælum að hún sýni „velheppnaða tilraun með vetnissprengju“.
Fréttastofan segir ekki hvenær né hvar tilraunin var gerð, en
Kínverjar munu hafa sprengt kjarnorkusprengju eftir að liua
Kuo-feng formaður tók við embætti. A miðri myndinni eru slag-
orðasjöld sem á stendur „við fögnum ákaft vígslu Ilua Kuo-feng,
sem leiðtoga flokksins og frelsishersins“. Fremst á myndinni eru
hermenn. Sfmamynd AP.
Bhutto laus
úr fangelsi
Islamabad 28. júlf — Reuter.
HERFORINGJASTJÖRNIN i
Pakistan sleppti í dag úr haldi
Zulfikar Ali Bhutto, fyrver-
andi forsætisráðherra. Hann
var tekinn fastur þegar herinn
hrifsaði af honum völdin fyrir
þrem vikum.
Fimmtán öðrum stjórnmála-
leiðtogum var einnig sleppt, en
þeim hafði verið haldið í stofu-
fangelsi síðan valdaránið þann
5. júlí, en það kom i kjölfar
fjögurra mánaða skálmaldar í
landinu.
Mohammed Zia-ul-haq, hers-
höfðingi, setti á herlög eftir
valdatökuna, til að binda endi
á stjórnmálaóeirðirnar, sem
kostað höfðu 350 manns lífið.
Andstæðingar Bhuttos héldu
því fram að hann hefði hag-
rætt kosningaúrslitum sér í vil
og olli það óeirðunum.
RAm. 28. júli. AP. Reuter.
SÓMALlUMENN sögðu f dag að
flugvélar þeirra hefðu skotið nið-
ur þrjár eþfópfskar þotur af gerð-
inni F. 5 og flutningaflugvél af
gerðinni C—130 Hercules hlaðna
fallhlffahermönnum sfn megin
landamæranna f Ogaden-
eyðimörkinni.
Með þessari loftorrustu segja
Sómalfumenn að þeir hafi í fyrsta
skipti dregizt inn f átökin f
Ogaden-eyðimörkinni þótt
Eþfópfumenn hafi haldið þvf
fram að sómalskir hermenn hafi
tekið þátt f bardögunum þar og
sómalska stjórnin hafi stutt bar-
áttu skæruliða gegn eþfópfska
stjórnarhernum.
Abdullah Egal Nur, sendiherra
Sómalíu í Róm, sagði blaðamönn-
um að Sómalíumenn væru reiðu-
búnir að þiggja tilboð Bandarikja-
manna um hernaðaraðstoð ef því
Garter
| fylgdu engin skilyrði sem ógnuðu
fullveldi þeirra. En hann sagði að
Sómalia mundi viðhalda nánu
sambandi við Rússa, sem hafa
I hingað til séð þeim fyrir vopnum,
I og að Sómalíumenn mundu í engu
breyta stefnu sinni nema þeir
yrðu neiddir til þess.
Skæruliðar Frelsisfylkingar
| Vestur-Sómalíu héldu því fram að
þeir hefðu fellt og tekið til fanga
rúmlega 1.000 eþíópíska hermenn
I orrustu um Dagbur, hernaðar-
Iega mikilvægan bæ í Harar-
héraði um 160 km suður af Har-
geisa. Staðhæfingar þeirra gefa
til kynna að Eþíópíuher sé í varn-
arstöðu á 170.000 ferkm. svæði.
Eþfópiumenn segja að bardag-
arnir hafi breiðzt út frá Ogaden
til fylkisins Bale vestur af eyði-
mörkinni. Þar segja skæruliðar að
810 eþíópískir hermenn hafi verið
felldir, 10 bæir hafi fallið og átta
eþiópískir skriðdrekar hafi verið
eyðilagðir. Eþiópiumenn segjast
aftur á móti hafa þurrkað út fjöl-
mennt lið innrásarmanna á þess-
um slóðum og sakar
Sómalíustjórn um að hafa sent
þangað sveitir úr fastaher sínum.
Carter:
átelur
r
Israels-
menn
Washington, 28. júlí. AP.
JIMMY Carter forseti gagnrýndi f
dag nýtt landnám tsraelsmanna á
vesturbakka Jórdan og kvað það
hindrun f vegi fyrir friði.
Hins vegar sagði Carter á blaða-
mannafundi að ryðja mætti úr
vegi þessum hindrunum og reyna
að semja um leiðir að binda enda
á deilur Araba og ísraelsmanna.
í Moskvu sakaði fréttastofan
Tass Bandaríkjamenn um að hafa
hvatt israelsmenn til að viður-
kenna búsetu Gyðinga á þremur
Framhald á bls 22.
Viðræður um bann við
kjarnorkutilraunum
Washington 28. júlí — Reuter.
JIMMY Carter, Bandarfkjafor-
seti, sagði í dag að Bandaríkin,
Bretland og Sovétríkin myndu
hefja formlegar samningaviðræð-
ur um algert bann við kjarnorku-
tilraunum þann 3. október. Er
vonazt til að það verði til þess að
bann við kjarnorkutilraunum
neðanjarðar verði haft með í
hugsaniegum sáttmála.
Takmarkaða bannið við kjarn-
orkutilraunum frá árinu 1963 tek-
ur aðeins til sprenginga í and-
rúmsloftinu, neðansjávar og i
himingeimnum. Samningsaðilar
hafa hins vegar ekki getað komið
sér saman um bann við sprengju-
tilraunum neðanjarðar.
Carter sagði blaðamönnum að
viðræður landanna þriggja í Genf
lofuðu það góðu að hægt yrði að
hefja formlegar viðræður. Hins
vegar ætti eftir að leysa vandamál
varðandi meðanjarðar tilraunir.
Hann lét í ljós von um að önnur
lönd tækju þátt í tilraunum til að
koma á algeru kjarnorkutilrauna-
banni.
Bandaríkjamenn hafa krafizt
banns á öllum kjarnorkutilraun-
um neðanjarðar, en Sovétmenn
hafa fram til þessa krafizt þess að
kjarnorkutilraunir í friðsamleg-
um tilgangi verði leyfðar. Banda-
ríkjamenn segja hins vegar að
tilraunir í friðsamlegum tilgangi
geti haft hernaðarlegt gildi og að
erfitt sé að greina á milli þessara
tveggja atriða.
Dollarinn
hækkar
Sómalir sigra
í loftorrustu
Metfjöldi soyétkafbáta
sunnan við Lsland í vor
Briissel, 28. júlí. Reuter.
UM 100 rússneskir kafbátar
streymdu inn á Atlantshaf I vor
og liðsafli NATO átti fullt í
fangi með að fylgjast með þess-
ari miklu sýningu f flotamætti
Rússa, að þvf er haft var eftir'
heimildum f Briissel f dag.
Bandarfskir og brezkir kaf-
bátar, sem venjulega elta rúss-
neska kafbáta, réðu ekki við
ástandið og bandalagið varð að
grfpa til annarra og óhagkvæm-
ari ráða til að fylgjast með
mörgum skipanna. „Fleiri
sovézkum kafbátum var teflt
fram á svæðinu milli Norður-
Amerfku og Evrópu en nokkru
sinni fyrr,“ sagði háttsettur
leyniþjónustustarfsmaður.
Venjulega hafa Rússar aðeins
sjö kafbáta á Atlantshafi, þar af
fjóra af gerðunum Delta og
Yankee búna kjarnorkueld-
flaugum. En i æfingum Rússa,
sem fóru fram í april, sigldu 89
kafbátar inn á Atlantshaf eða
rúmur fjórðungur rússneska
flotans sem er 325 skip.
Hvorki meira né minna en 40
skip sigldu á hafinu suður af
Islandi, á hafsvæðum sem
Bandaríkjamenn verða að
flytja herlið og vistir yfir til
Evrópu ef til styrjaldar kemur.
I fylgd með kafbátunum var
mikill fjöldi ofansjávarskipa,
þar á meðal flugvélaskipið
Kiev. Langfleygar herflugvél-
ar, þar á meðal nokkrar hinna
400 Backfiresprengjuflugvéla
sem Rússar nota, flugu yfir æf-
ingaflotann frá stöðvum sínum
í Murmansk.
Flestir kafbátanna, sem tóku
Framhald á bls 22.
Delta-kafbátur.
London 28. júlí — Reuter.
STAÐA bandarfska dollarsins
styrktist nokkuð í kvöld eftir að
leiðandi bandarískur bankastjóri,
David Rockefeller, hvatti til
bandarískra aðgerða til að stöðva
verðfall hans.
Mikil eftirspurn var ennþá eftir
fterlingspundi, en það tók að
hækka ört eftir að Englandsbanki
rauf sjö mánaða gamla bindingu
þess við dollarann. Bankinn
reyndi þó að halda niðri eftir-
spurn í von um aó geta haldið
dollarnum stöðugum.
Bandarísk stjórnvöld hafa lítið
viljað aðhafast vegna falls dollar-
ans upp á siðkastið og virðast þau
líta svo á að það geti orðið til aó
draga úr greiðsluhalla landsins
með þvi að gera bandariskar vör-
ur ódýrari erlendis.
David Rockefeller, sem er
stjórnarformaður Chase Manhatt-
an Bank, sagði i viðtali við Reuter
i New York að sig dollarsins hefði
dregið úr greiðsiuhalla Banda-
rikjanna, hins vegar væri það
ekki raunhæft þar sem það væri
ekki í samræmi við góða stöðu
bandarískra efnahagsmála. Sagði
Rockefeller að ekki yrði komizt
hjá þvi að gripa inn í verðþróun
dollarsins.