Morgunblaðið - 16.03.1978, Blaðsíða 36

36
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. MARZ 1978
Sjávarútvegsráðherra:
Aflaverðmæti
10 milljon kr.
gerð upptæk
Á sl. ári vóru KeiA upptæk
rúmleKa 67 þús. kg aí karfa. 1700
kg aí þorski og 160 kg af ýsu,
samtals að verðmæti rúmlega 714
þús. kr. vegna ákvæða um láj{-
marksstærðir fisktcgunda. A
sama tíma vóru gerð upptæk
15500 kK af ra*kju að verðmæti
rúmlega 1 m. kr. og 124.000 kg
af sfld að verðmæti tæplcga 8 m.
kr. Þetta kom fram í svari
Matthíasar Bjarnasonar,
sjávarútvegsráðherra. í svari við
fyrirspurn Guðlaugs Gi'slasonar
(S) um framkvæmd rcglugerðar
um lágmarksstærðir fiskiskipa.
Svar ráðherra fer hér á eftir.
Reglugerð nr. 262 6. júlí 1977,
um lágmarksstærðir fisktegunda
var breytt með reglugerð nr. 311
9. ágúst 1977, þannig að:
1. skarkoli var felldur niður í
upptalningu um þær tegundir sem
skylt er að hirða.
2. sérreglur voru settar um hand-
færaveiðar, þannig að heimilt er
að sleppa þorski sem er undir 50
em. Handfæraafli má aftur á móti
ekki samanstanda af þorski af
stærðinni 50—58 cm, nema sem
nemur 40% af heildarafla hverrar
veiðiferðar. Fari hlutfallið yfir
40%. er það sem umfram er gert
upptækt og hið sama gildir um
þorsk, sem er minni en 50 cm.
Breytingar þessar voru gerðar
vegna tillögu Hafrannsóknastofn-
unarinnar þar sem álitið var að
skarkoli, sem t.d. veiðist í dragnót
og þorskur veiddur á handfæri
gæti lifað væri þeim sleppt í sjóinn
aftur.
Eftirlit með framkvæmd reglu-
gerðarinnar er þannig varið:
1. Eftirlit á sjó. Eftirlitsmenn
ráðuneytisins, sem nú eru sjö
talsins, fara út með hinum ýmsu
tegundum fiskiskipa og fylgjast
þeir m.a. með því að ákvæðum
þessarar reglugerðar sé fylgt. í
þessu sambandi skal getið aö
stækkun möskva í vörþum og
dragnót hefur leitt til þess að
sáralítiö fæst af undirmálsfiski í
botn- og flotvörpur og alls ekki í
dragnót. En þessi tvö veiðarfæri
Pétur Sigurðsson, alþingismaður:
Aðstoð við kjós-
endur, sem kjósa
utan kjörfundar
Pétur Sigurðsson (S) hefur lagt
fram frumvarp til breytinga á lögum
um kosningar til Alpingis, sem m.a.
gerir ráö fyrir sambærilegri aðstoö
við kjósendur, sem aðstoðar purfa
með, og kjósa utan kjörfundar, m.a.
á sjúkrastofnunum og dvalarheimil-
um aldraðra, eins og veitt er á
reglulegum kjörfundi. I greinargerð
með frv. segir m.a.:
„Langt er nú síöan flutningsmaöur
þessa frv. vakti athygli á þeim órétti
sem ríkti, er hluta þegnanna væri
fyrirmunaö aö sækja kjörfund á
kjördegi, vegna sjúkleika eöa öldrun-
ar, aö þá væru þeir sviptir um leið
þeim grundvallarrétti lýðræöisins aö
neyta atkvæöisréttar síns í kosning-
um til Alþingis.
Nokkuö var á móti slíkum aöfinnsl-
um komiö og réttmæti þeirra viður-
kennt a.m.k. ( Reykjavíkurkjördæmi,
þegar kjördeildum var fjölgaö og
vistmönnum dvalarheimila aldraöra,
sem skipta hundruöum, var opnaður
möguleiki til aö kjósa á kjördegi
innan veggja heimilanna sjálfra.
Stærsta skrefiö til aö bæta um á
þessu sviöi var þó stigið meö
breytingunni, sem gerð var með
lögum nr. 15 5. apríl 1974 á lögum
nr. 52 14. ágúst 1959, um kosningar
til Alþingis. Þá var kjörstjóra við
atkvæöagreiöslu utan kjörfundar
hérlendis heimilaö að láta kosningu
fara fram á sjúkrahúsi eða dvalar-
heimili aldraöra, enda væri kjósandi
sjúklingur eöa vistmaöur á stofnun-
inni.
Um þessa kosningaathöfn gilda þó
enn að öllu leyti sömu reglur og um
utankjörfundaratkvæöagreiöslu á
skrifstofu eða heimili kjörstjóra, en
þar segir, aö kjósanda beri aö koma
á fund kjörstjóra í flentugt húsnæði
innan viökomandi stofnunar og aö
atkvæöagreiðsla megi eigi fara fram
í sjúkrastofum eöa herbergjum
vistmanna.
Við slíka kosningaathöfn, þ.e. á
sjúkrahúsi eöa dvalarheimili aldr-
aðra, gilda aö öllu leyti sömu ákvæði
laga og um allar atkvæöagreiöslur
utan kjörfundar og aö sjálfsögöu þar
á meðal 2. mgr. 66. gr. laga um
kosningar til Alþingis, aö óheimilt sé
aö veita kjósanda aöstoö viö sjálfa
kosninguna.
Kjósendur, sem þurfa aö kjósa til
Alþingis utan kjörfundar, hafa
snöggtum minni rétt en þeir, sem
geta greitt atkvæði á kjörfundi, því í
88. gr. sömu laga segir, aö kjósandi
eigi rétt á að fá aðstoö við
atkvæöagreiösluna í kjörklefanum, ef
hann skýri kjörstjórn frá því, að hann
sé eigi fær um aö kjósa á fyrirskipaö-
an hátt sakir sjónleysis eöa þess aö
honum sé hönd ónothæf.
Meö ákvæðinu, sem bannar hjálp
til handa því fólki, sem vill og þarf aö
kjósa viö utankjörfundaratkvæöa-
greiðslu, eru ótrúlega margir þegnar
okkar þjóöfélags settir á óæöri bekk
og sviptir sínum grundvallarrétti —
kosningarréttinum.
Þeir, sem tekiö hafa þátt í
kosningavinnu, máske áratugum
saman, þekkja of mörg dæmi þess,
aö sjúkum, blindum og öldruöum
hefur veriö snúið grátandi frá
utankjörfundaratkvæðagreiðslu
vegna líkamlegar vanhæfni þeirra.
Slíkt á auövitað ekki aö eiga sér staö
og er löggjafanum til vansæmdar, ef
ekki veröur úr bætt.
Meö þessu frumvarpi, ef samþykkt
veröur, er bættur sá aöstööumunur,
sem hér hefur veriö drepið á, og
heimiluö sama hjálp til handa þeim,
sem kjósa utan kjörfundar, og á
kjörfundi.
Ákvæðið um bókun á fylgibréfiö er
til að fyrirbyggja hugsanlega tor-
tryggni kjörstjórnar í fjarlægri heima-
byggð kjósanda, sem máske er
kunnugt uin vanhæfni kjósanda til aö
neyta atkvæðaréttar síns, en ekki um
það, hvernig aö atkvæðagreiðslunni
hefur veriö staðið.
Meö samþykkt 2. gr. falla niöur
refsiákvæöi viö því aö aðstoða
kjósanda viö atkvæöagreiðslu utan
kjörfundar eöa ef kjósandi þiggur
slíka aöstoö."
Matthias Bjarnason,
sjávarútvegsráðherra
voru varhugaveröust aö þessu
leyti.
2. Eftirlit á landi. Starfsmann
Framleiöslueftirlits sjávarafuröa
hafa eftirlit með stæröum þess
fisks sem landað er eins og þeim
ber samkvæmt 2. gr. laga nr.
108/1974, um Framleiðslueftirlit
sjávarafurða, en þar segir aö
Framleiöslueftirlitið skuli í samráöi
viö ráöuneytiö hafa eftirlit meö
aflasamsetningu fiskiskipa. Gera
þeir sjávarútvegsráðuneytinu aö-
vart ef undirmálsfiskur er í afla
skipa, sem síöan gerir, þann afla
upptækan samkvæmt ákvæðum
laga nr. 32 19. maí 1976, um
upptöku ólöglegs sjávarafla.
Á árinu 1977 var gert upptækt
vegna ákvæða reglugerðar nr. 262
6. júní 1977.:
Magn: Verðmæti:
karfi 67.293 kg 661.480 kr.
þorskur 1.709 kg 47.852 kr.
ýsa 159 kg 4.941 kr.
' 714.273 kr.
Á árinu 1977 var gert upptækt
eftirfarandi magn af humri og
rækju vegna brota á ákvæöum
leyfisbréfa um lágmarksmöskva-
stæröir þessarra tegunda:
Magn: Verðmæti:
rækja 15.583 kg1.067.328 kr.
humar 78 kg 43.904 kr.
________ 1.111.232 kr.
Þá má bæta viö þetta svar, þó
ekki sé um spurt, aö á árinu 1977
var gert upptækt eftirfarandi magn
síldar vegna brota hringnótabáta á
ákvæöum leyfisbréfa um leyfilegan
síldarkvóta:
Magn: Verðmæti:
síld 124.258 kg7.919.924 kr.
Matthías Bjarnason:
Rannsóknir á
sjávargródri
mikilvægar
Þorvaldur Garðar Kristjáns-
son (S) bar nýverið fram
íyrirspurn til sjávarútvegsráð-
herra varðandi rannsóknir á
sjávargróðri við landið, sem
hafa mikilvægt gildi varðandi
lífriki sjávar og þar með
framtíðarhagsmuni þjóðarinn-
ar.
Matthías Bjarnason, sjávar-
útvegsráðherra, tók undir það,
að hér væri um mjög mikilvægt
rannsóknarefni að ræða, en því
miður hefði verið undir högg að
sækja um fjárveitingar í þessu
skyni. Engu að síður hefði
ráðuneytið getað tryggt að
þessu verkefni hefði í nokkru
verið sinnt. Um þær rannsóknir
sagði ráðherra:
„Rannsóknir á svifþörunga-
gróðri er fastur liður í rann-
sóknastarfsemi Hafrannsókna-
stofnunarinnar. Þessar rann-
sóknir beinast öðru fremur að
því að kanna framleiðslugetu
íslensku fiskimiðanna. Veiga-
mikill þáttur rannsókna á
undanförnum árum hefur verið
að kanná gróðurskilyrði og
svifþörungagróður á hrygn-
ingarsvæðunum við Suður- og
Vesturland og fylgjast með
klaki. Markmið veð rannsóknun-
um er m.a. að fá upplýsingar um
að hve miklu leyti árgangastærð
fiska ákvarðast á hrygningar-
svæðunum yfir hrygningartím-
ann. Stefnt er að áframhaldandi
rannsóknum á hrygningarsvæð-
unum, ennfremur er ætlunin að
taka fyrir helstu firði og kanna
framleiðslugetu þeirra.
1. Stefnt er að því að fá
sérfræðing ráðinn til botnþör-
ungarannsókna við Hafrann-
sóknastofnunina og koma rann-
sóknunum inn á fjárlög.
Þess er vænst að rannsóknum
á stórþara á Breiðafirði sem
byrjað var á 1976 ljúki á árinu
1978 og áætlað er að gera
samanburðarmælingar annars
staðar við landið.
2. Fylgst verður áfram með
endurvexti klóþangs á Breiða-
firði. Auk þess er í ráði að hefja
rannsóknir á öðrum nytjaþör-
ungum svo sem sölvum, hrossa-
þara og fjörugrösum.
Gerðar hafa verið rannsóknir
á magni og vexti stórþara og
endurvexti klóþangs á Breiðar-
firði.
3. Kostnaður við rannsókn-
irnar hefur verið greiddur að
hiuta úr Fiskimálsjóði (1.5 millj.
1976, 2.5 m. 1977) og að hluta
með sérstakri fjárveitingu frá
Sjávarútvegsráðuneytinu (1.5 m.
1976, 3.6 m. 1977). 1976 lánaði
Þörungavinnslan h/f bát til
rannsóknanna, en sá liður kost-
aði 2.1 milljón 1977.
I ár (1978) er einnig sótt um
styrk til Fiskimálsjóðs vegna
áframhaids rannsóknanna.
Þorvaldur Garðar Kristjáns-
son (S) þakkaði ráðherra svör
og fyrirgreiðslu í þessu máli.
Áréttaði hann þjóðhagslegt
gildi og nauðsyn þessara rann-
sókna og kvað ófært ef nægilegt
fjármagn fengist ekki til þeirra,
enda ekki um óviðráðanlegar
upphæðir að ræða.
Karvel Pálmason (SFV) sagði
mikilvægt mál til umræðu. Hins
vegar væri það Alþingis, með
afgreiðslu fjárlaga, að ákvarða
fjárveitingar. Þingmenn gætu
því litið í eigin barm varðandi
fjárskortinn til verkefnisins.
Aftur á móti bæri að fagna því
að sjávarútvegsráðherra hefði
með alkunnum dugnaði sínum
tryggt, að rannsóknum þessum
hefði miðað nokkuð á vel.
Orkumál á Austfjörðum:
Bessa-
í sumar
F ullnaðarhönnun
staðaárvirkjunar
Gunnar Thoroddsen, orkumálaráðherra, svaraði nýverið
fyrirspurn frá Helga F. Seljan (Abl) varðandi ráðstafanir
til að koma í veg fyrir orkuskort á Austurlandi og
væntanlega ákvarðanatöku um Bessastaðaárvirkjun. Það
kom fram í svari ráðherra að það hefði verið eitt af hans
fyrstu verkum sem orkuráðherra að fá samþykkt
heimildarlög fyrir Bessastaðaárvirkjun. Síðan hefði verið
unnið að nauðsynlegum rannsóknarstörfum, sem væru
óhjákvæmilegur undanfari ákvarðanatöku. Bæði Orku-
stofnun og RARIK hefðu á sfnum tíma óskað eftir frekari
fresti til rannsóknarstarfa. Endanlegar rannsóknarniður-
stöður þessara aðila hafi ekki legið fyrir fyrr en um miðjan
desember sl., er fjárlagagerð var langt komin, þann veg að
útilokað hafi verið að koma málinu inn á fjárlög og
lánsfjárætlun nú. Hins vegar sé stefnt að því að fullvinna
hönnun og útboðslýsingar. Orðrétt sagði ráðherrai
F ullnaðarkönnun
í sumar
Þegar Alþirigi hafði samþykkt
lögin um heimild til þess að virkja
Bessastaðaá í Fljótsdal var undir-
búningur falinn Rafmagnsveitum
ríkisins. Að þessu verkefni unnu
m.a. ráðgjafafyrirtækin Hönnun,
Vermir og verkfræðistofa Jóhanns
Indriðasonar. Áætlun frá þessum
aðiljum um virkjun Bessastaðaár
við Hól í Fljótsdal ásamt umsögn
Rafmagnsveitna ríkisins barst
iðnaðarráðuneytinu um miðjan
desember s.l. Mæltu Rafmagns-
veiturnar með því að ráðast í þessa
Gunnar Thoroddsen
virkjun og að í sumar yrði unnið
að fullnaðarhönnun hennar. Verð-
ur það gert.
Orkumál eystra
1. Fest voru kaup á tveimur 660
kw dieselvélum og voru þær settar
niður í Breiðdalsvík og Vopnafirði.
2. Tímabundinn heimild fékkst
til hækkunar á vatnsborði í
Lagarfljóti í vetur, úr 20,5 m í 21,0
m, en það eykur öryggi í orkuöflun
fyrir svæðið.
3. Reyðarfjarðarlína milli
Grímsárvirkjunar og Stuðla í
Re.vðarfirði hefur verið tekin í
notkun. Það hefur í för með sér, að
öryggi í orkuflutningi frá Lagar-
fossvirkjun og Grímsárvirkjun
niður á firði tvöfaldast og flutn-
ingsgetan meira en tvöfaldast.
Ennfremur sparast um 1 megavatt
eða 100 kíióvött við þessa fram-
kvæmt vegna minnkaðra tapa í
dreifikerfinu.
4. Auk þessa má geta þess að
þrífösun háspennulínu milli
Stöðvarfjarðar og Breiðdalsvíkur
verður lokið í ár, að stefnt er að
því að ljúka uppsetningu aðveitu-
stöðva á Stöðvarfirði og Breiðdals-
vík og hækka síðan spennuna á
línunni frá Stöðvarfirði til Djúpa-
vogs í 33 kílóvoit en það eykur
mjög flutningsgetu línunnar.