Morgunblaðið - 27.04.1978, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 1978
Rætt við Trausta Sveins-
son bónda og skíðamann
að Bjarnargili í Fljótum
Sennilega er Trausti Sveins-
son bóndi á Bjarnargili í
Fljótum einn þekktasti bónd-
inn þar. Kannski ekki fyrst og
fremst sem bóndi. heldur miklu
fremur sem einn mesti skíða-
maður sem íslendingar hafa
átt í norrænum greinum á
þessum áratug og þeim síðasta,
en Trausti er margfaldur ís-
landsmeistari í 10,15 og 30 km
göngu. Þegar við heimsóttum
Trausta á dögunum á heimili
hans að Bjarnargili var hann í
gipsi á hné og átti að fara í
uppskurð innan tíðar. Hefur
það því mikið komið í hlut
Sigurbjargar Bjarnadóttur
konu Trausta að sjá um búið nú
að undanförnu, en Trausti
væntir þess vart að verða
orðinn góður í hnénu fyrr en í
næsta mánuði.
Þegar við ræddum við Trausta
sagði hann fyrst, að hann og
(— Er ekki erfitt að vera með
stór kúabú, þar sem fólk er
bundið yfir kúnum allt árið um
kring. Komist þið nokkurn tíma
í frí?
„Þétta er mikið vandamál nú,
þegar fjárhagur bænda er mjög
þröngur. Menn sem eru með
kúabú geta svo til aldrei farið í
frí, og eins og málin standa í dag
er allt mjög dökkt framundan.
Þá er ég efins um að margur
bóndinn hafi efni á að leigja sér
fólk til að leysa af þannig að
þeir komist í frí.“
— Hver hefur þróunin orðið í
Fljótum, hefur búum fækkað?
Búum fækkar en
þau sem eftir eru
stækka
„Já, búum hefur frekar fækk-
að, en þau sem eftir eru hafa
Þessi mynd var tekin af Trausta þegar hann var á hátindinum sem
skíðagöngumaður. en á árunum kringum 1970 var hann svo til
ósigrandi á göngumótum hér innanlands.
27
koma nær eingöngu frá kaup-
stöðum landsins og höfuðástæð-
una fyrir því tel ég vera þá sem
ég minntist á hér á undan.
Börnunum er nú ekið í skóla og
úy. Þá hafa hin litlu sveitasam-
bönd ekki getað fylgt kaupstöð-
unum eftir hvað aðbúnað og
þjálfunarmöguleika snertir. Hér
í fámenninu er erfiðara að fá
menn til æfinga og menn þurfa
að æfa mikið einir, sem ekki er
gott. Félagsskapurinn er nauð-
synlegur þegar maður er að æfa.
Blómaskeiðið
— Hvað tók við eftir mótið í
Hveradölum?
„Eftir það mót tók ég ekki
þátt í móti fyrr en árið sem ég
fór að búa 1965, eða 7 árum
síðar og hélt áfram stanzlaust
til ársins 1976. Þá var ég valinn
til þátttöku á Olympíuleikunumí
Innsbruck og hætti ég síðan
keppni eftir þennan hápunkt
íþróttaferils míns.
Þegar ég byrjaði að keppa á
ný árið 1965 get ég ekki sagt að
ég hafi verið í mjög góðu formi,
en náði samt 2. sæti í 30 km
göngu. Við Fljótamenn vorum
þá með 4 manna sveit á Islands-
mótinu, en komumst í það að
JjUndirstaðan fyrir mínum árangri var
að maður gekk á skíðunum í skólann? *
kona hans hefðu byrjað að búa
í Bjarnargili árið 1965, en faðir
hans hefði búið þar áður og þau
hjón svona smátekið við búinu.
A þeim árum, sem þau hefðu
búið í Bjarnargili, hefðu þau
byggt útihús og hlöðu, þar á
meðal fjós fyrir 40 kýr.
Betra að búa fyrir
nokkrum árum
„Mér fannst hlutfallslega
betra að búa fyrir nokkrum
árum en nú er,“ segir Trausti.
„Nú þarf maður að halda betur
á öllu, og sérstaklega á þetta við,
ef menn þurfa að fjárfesta
eitthvað, lánin eru alltof dýr.“
— En er gott að búa hér í
Bjarnargili?
„Jörðin hér er 35 hektarar og
hún ein gefur ekki nógu mikið af
sér fyrir allt búið og því erum
við með leigujörð, þar sem við
heyjum á sumrin.
Við erum með um 40 kýr og
síðan með nokkrar rollur, en það
hefur komið upp riða í þeim
þannig að svo getur farið að við
verðum að farga þeim af þessari
ástæðu."

Útihúsin að Bjarnargili eru mjög myndarleg eins og þessi mynd ber með sér.
f s *
stækkað um leið. Þó hefur það
komið fyrir á síðustu árum að
eyðijarðir hér í sveit hafi byggst
upp á ný. Meðalaldur íbúa er nú
innan við 40 ár, en hér búa rétt
um 100 manns. Meðalaldurinn
hefur lækkað á síðustu árum, og
ungt fólk hefur setzt að á búum
hér.“
— Nú varst þú lengi einn af
þekktustu skíðamönnum lands-
ins, hvernig var aðstaðan til
skíðagönguiðkana þegar þú
varst að alast upp?
„Það má segja að ég hafi alist
upp á skíðum. Skilyrði til
skíðagönguiðkana voru þá miklu
betri í Fljótum en nú er. Þegar
ég var að alast hér upp, þurfti
maður að labba í skólann og að
sjálfsögðu fór maður á skíðum.
Það var undirstaðan fyrir mín-
um árangri. Skólinn var að
Ketilási og héðan eru 3 kíló-
metrar þangað. Þessa leið gekk
maður fram og aftur á hverjum
degi og oft reyndi maður að slá
met á þessari leið, kappið var
það mikið. Þegar skólanum lauk
svo á daginn fylltust brekkurnar
af fólki og iðulega voru þetta
20—30 manns á skíðum í brekk-
unum dag hvern.
Nú hefur hins vegar orðið sú
breyting á að börnunum er ekið
til og frá skóla og geta því lítið
verið á skíðum. Þá fara þau
einnig í skóla að Varmalandi
þegar þau eldast og eru því í
litlu sambandi við foreldra sína
yfir veturinn og börn og ungl-
ingar héðan stunda því lítið
skíðaíþróttina yfir veturinn ef
miðað er við fyrri tíma.
Keppti fyrst fyrir
20 árum
— Hvenær kepptir þú fyrst á
skíðum?
„Ég keppti í fyrsta sinn á
skíðum í Hveradölum fyrir 20
árum og þá í unglingaflokki. Við
kepptum þarna úr Fljótum ég og
bróðir minn. Það voru brott-
fluttir Fljótamenn sem drifu
mann í að keppa, og man ég vel
að ég fór suður nokkru fyrir
keppnina og æfði þar í eina viku.
Þessa fyrstu keppni sigraði ég
svo og fékk þau beztu verðlaun,
sem ég hef nokkurn tíma fengið
á móti, en það voru skíði og
bindingar sem L.H. Múller gaf.“
— Hverjir voru beztu göngu-
menn landsins á þessum árum?
„Þingeyingar voru þá í sínu
bezta formi og sérstaklega
fannst mér Jón Kristjánsson
skemmtilegur göngumaður. Nú
Strandamenn tóku þátt í göngu-
mótum á þessum árum, en
smám saman hefur þróunin
orðið sú, að skíðamennirnir

vera 8 á Íslandsmótinu 1970 og
á íþróttahátíðinni á Akureyri.
En blómaskeið okkar Fljóta-
manna hófst eftir Islandsmótið
1965. Árið 1966 fengum við
norskan þjálfara og annan svo
árið 1970. Af báðum þessum
mönnum höfðum við mikið
gagn. Á árunum fyrir og eftir
1970 tókst okkur yfirleitt að
sigra bæði í unglinga- og
fullorðinsflokkum og t.d. héld-
um við unglingameistaratitlin-
um í göngu í 6 ár í röð, þá vorum
og alltaf með þeim fremstu í
karlaflokki.
Félagsandinn var mjög góður,
og einn félaga minna, Frímann
Ásmundsson, sem nú er trúboði
í Afríku, fórnaði bókstaflega
öllu fyrir skíðin, en hann er
einhver bezti félagi sem ég hef
kynnst um dagana."
Stuðningur kom
með árangrinum
— Þurftuð þið ekki að leggja
mikið á ykkur, þar sem þið
höfðuð búverkum að sinna auk
æfinga og keppnisferðalaga?
„Að sjálfsögðu þurftum við að
gera það, en maður kemst
ekkert áfram nema að gera það.
Þegar árangurinn hjá okkur fór
að verða góður, fóru ýmsir að
styöja við bakið á okkur á allan
hátt og síðar þegar við náðum
okkar bezta árangri stóð ekki á
stuðningi úr öllum áttum. Ann-
ars vil ég taka það fram, að ég
hefði aldrei náð svona langt í
skíðagöngu, nema ■ konan mín
Sigurbjörg Bjarnadóttir hefði
alla tíð stutt við bakið á mér.“
— Hvaða ár er þér eftir-
Framhald á bls. 28
-

Trausti í stofunni heima í Bjarnargili.
Ljósm. Mbl.i Þórleifur Ólafsson
Kaupfélag Skagfirðinga er nú að byggja nýja verzlun og þjónustumiðstöð að Ketilási í fljótum og
á nýja verzlunin að taka til starfa í sumar.