Morgunblaðið - 16.07.1978, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. JÚLÍ 1978
37
ungaafföll stokkandarinnar í fyrra
72.4%. Langmestu afföllin eru í
hreiðri og hjá litlum dúnungum og
hérna rétt áðan sá ég stóran
sílamáv éta 6 unga. I stórahólma
höfum við nú hengt upp tvö
sílamávahræ og síðan þau voru
sett upp hafa ekki sést sílamávar
í hólmanum. I ágúst kemur svo
svartbakurinn og étur hann líka
talsvert af ungum, en margir
deyja líka úr kulda, vosbúð og af
öðrum ókunnum ástæðum. Tveir
hrafnar voru í Vatnsmýrinni í vor
og átu þeir eitthvað af eggjum, en
til þeirra hefur ekki sést lengi.
Einnig er slangur af rottum í
Vatnsmýrinni, en þær gera ekki
mikinn usla.“
— Eins og margir muna eflaust
eftir og áður hefur komið fram fór
að bera á óvenju miklum þörunga-
gróðri í Tjörninni á miðju sumri
í fyrra. Var þetta mörgum borgar-
búum stórt áhyggjuefni og var
reynt með ýmsum ráðum að veiða
þennan óþrifnað úr vatnsborðinu,
en allt kom fyrir ekki og þegar leið
á sumar sökk allt gumsið niður í
botnleðjuna. Hefur eitthvað borið
á þessum þörungagróðri í ár?
„Það voru aðallega grænþörung-
ar sem mynduðu þessa grænlitu
slikju, sem var á Tjörninni í fyrra,
en ekki hefur borið á þeim í sumar.
Aftur á móti hefur talsvert borið
á leirlosi, en það hefur þó oft
Mest allt draslið í Tjörninni er af mannavöldum.
(Ljósm. Mbl. Kristján)
fjölgað í álftastofni tjarnarinnar
síðan 1956, að frátöldum aðflutt-
um ungum. Við spyrjum Jóhann
því hvort álft hafi orpið í hreiðrið
í ár.
„Nei, álftin varp ekki í hreiðrið
í ár. Þó var hér í vor ástfangið
álftapar, en það gerði ekki tilraun
til varps. í sumar hafa sést hér
3—6 álftir og koma þær hingað
daglega og eru í nokkra tíma í
einu, en hverfa síðan á braut."
— Hafa sést hérna við Tjörnina
einhverjar sjaldgæfar fuglateg-
undir í sumar?
„í vor kom hingað Bleshæna og
er hún frekar sjaldgæfur fugl,
einnig hefur sést til dvergkráku,
en hún reyndi hér varp í fyrra, en
það mistókst."
— í fyrra var reynt að koma
upp húsönd við Tjörnina með því
að flytja egg frá Mývatni í hreiður
hjá varpkollum á Tjarnarsvæðinu.
Alls voru flutt 30 húsandaregg og
skipt á þeim og eggjum væntan-
legra fósturmæðra. Fróðlegt væri
að fá að vita hvernig húsöndinni
vegnar við Tjörnina.
„Eggin voru sett undir þrjár
æðarkollur, eina stokkandarkollu
og eina skúfandarkollu. Stokk-
andarkollan klakti út 6 eggjum og
æðarkollan 4 eggjum. Hjá stokk-
öndinni drápust allir ungarnir, en
ungar æðarkollunnar lifðu. Þegar
ungar stokkandarkollunnar dráp-
ust hjálpaði hún æðarkollunni við
uppeldið og upp komust 4 ungar.
Um haustið kom svo í ljós að þeir
voru allir steggir. í vor komu þrír
húsandarsteggirnir svo aftur, en
þó allir hver í sínu lagi og í sumar
hafa þeir yfirleitt verið í fylgd með
æðarkollum. Það stafar sennilega
af því að það var æðarkolla sem ól
þá upp.“
— Eru einhverjar ráðagerðir
um það að fá fleiri tegundir að
Tjörninni með slíkum aðgerðum?
„Já, það stendur til að fjölga
fuglategundunum við Tjörnina
eitthvað meira og geri ég þá ráð
fyririr að svipuðum aðferðum
verði beitt.“
— Eins og áður kemur fram eru
mikil afföll af ungunum og aðeins
lítill hluti þeirra kemst á le£g. Af
hverju stafar þetta? Eru einhverj-
ir ákveðnir meinvættir sem hægt
er að nefna í þessu sambandi?
„í júní og júlí éta sílamávarnir
mikið af ungum og voru til dæmis
komið fyrir áður. Nú er verið að
rannsaka Tjörnina í sambandi við
grænþörungamyndunina í fyrra,
en ekki er þó búist við að hún
endurtaki sig í bráð.“
— Því hefur oft verið fleygt að
Tjörnin sé að fyllast af leðju og ef
ekkert verði að gert muni hún
hverfa innan nokkurra ára. Er
eitthvað hæft í þessu?
„Já, mikil leðja hefur safnast í
born Tjarnarinnar undanfarin ár
og mælingar á dýpi hennar sýna
að hún grynnkar stöðugt. Með
svipuðu áframhaldi verður hægt
að malbika beint yfir Tjörnina
innan tíðar. Það þyrfti að dæla
upp úr henni til þess að koma í veg
fyrir þessa þróun. Þó held ég að
þetta hái fuglalífi ekki í bráð.“
— Hvað heldur þú um framtíð
Tjarnarinnar?
„Tjörnin er mjög vinsæll staður
í miðborg Reykjavíkur og held ég
að hun eigi hvergi sinn líka. Ég
held að ef ekki verður farið að
breikka götur og ef Vatnsmýrin
fær að vera í friði, þá eigi Tjörnin
örugglega framtíð fyrir sér. Brýn-
ustu verkefnin sem nú liggja fyrir
til að tryggja framtíð Tjarnarinn-
ar eru að mínu mati áð dýpka
hana og friða svæði *> Vatnsmýr-
inni íyrit Tuglavarp. Einnig þyrfti
að auka vatnsstreymi í gegnum
Tjörnina. Ef Tjörnin yrði dýpkuð
kæmi það ef til vill af sjálfu sér
og þá myndi leirlosið líka
minnka."
— Við þökkum Jóhanni Óla
Hilmarssyni fyrir allan þennan
fróðleik um Tjörnina og lífið við
hana, en að lokum væri gaman að
fá að vita í hverju starf hans er
aðallega fólgið. «
„Ég hef eftirlit með fuglalífinu
hérna og sé um umhirðu Tjarnar-
innar og mikill tími fer í það að
hirða rusl. Einnig þarf að undir-
búa hólmana í Stórutjörn fyrir
varpið, en hólmarnir í hinum
tjörnunum eru þannig frá náttúr-
unnar hendi að ekkert þarf að gera
fyrir þá. Mest allt drasl sem finnst
í Tjörninni eru pokar utan af
brauði og annað rusl af manna
völdum. Ég held persónulega að
þessar brauðgjafir séu ekki æski-
legar. Endurnar hafa alveg nóg
æti hérna og brauðið éta þær
aðeins í eftirmat. Brauðgjafirnar
lokka mávana að Tjörninni en þeir
eru ekki velkomnir hingað af
skiljanlegum ástæðum. Venjuleg
vinnuvika hjá mér felst því
aðallega í eftirliti með fuglalífi."
— Er þetta skemmtilegt starf?
„Já, alveg tvímælalaust. Hér er
alltaf eitthvað skemmtilegt að
gerast. Það er líka undarlegt hve
lífið blómstrar, þrátt fyrir mikla
umferð allt í kring. í fljótu bragði
lítur Tjörnin kannski út fyrir að
vera hálfgerður drullupollur, en
hér er samt allt iðandi af lífi.“
Eftir þetta spjall göngum við
áfram og heilsum upp á nokkrar
andamömmur sem synda stoltar
framhjá okkur með ungabörnin
sín. Já, hér er vissulega allt iöandi
í lífi og væri það synd ef Tjörnin
fengi ekki að halda útliti sínu
áfram.
AK.
„Kem hingað með
barnabörnin mín"
ÞEGAR við komum að
þeim stað sem vinsælastur
er hjá fólki sem heimsækir
endurnar og gefur þeim
brauð, eða framan við
Iðnó, hittum við að máli
Andreu Guðmundsdóttur.
„Mér finnst Tjörnin alltaf
vera jafn falleg og
skemmtileg," sagði Andrea.
„Þó kem ég ekki mjög oft
hingað, en nú er ég með
barnabörnin mín. Þeim
finnst svo gaman að koma
hingað og sjá fuglana.“
„Eg vildi helst að Tjörnin
fengi að haldast óbreytt, því
mér finnst hún vera lang-
best eins og hún er, og held
ég að það myndi ekkert
bæta hana þó farið væri að
gera einhverjar breyt-
ingar.“
„Róiegt og gott að fara nióur aó Tjöm"
Tjörninni með því að róta
svona upp af botninum. En
hvar er hann annars núna?“
— Við fræðum Petrínu
Rós á því að gosbrunnurinn
sé nú bilaður og því sé hann
ekki í gangi, en spyrjum
hana jafnframt að því hvað
laði hana að Tjörninni.
Petrína Rós Karlsdóttir
sat á grasbekknum og var
að sýna litlu dóttur sinni,
Móheiði tveggja ára,
endurnar.
„Henni finnst svo gaman
að sjá alla fuglana og litlu
ungana“, sagði Petrína Rós.
„Tjörnin er góð eins og
hún er, en þó mætti kannske
gera meira fyrir hana og þá
á ég sérstaklega við endurn-
ar. Eg er alveg á móti
gosbrunninum og finnst
hann alls ekki passa hérna.
Eg er líka alveg viss um að
hann geti eyðilagt lífið í
„Mér finnst svo rólegt og
gott að koma hingað, og hér
er svo þægilegt að hvíla sig.
Þó vildi ég að hægt væri að
loka bílaumferð meira frá
Tjörninni. Hún er einhvern
veginn ekki viðeigandi.“
~M m
„Litlu ung-
arnir eru
skemmti-
legastir"
SYSTURNAR Fanney 8 ára
og Elín Björt 5 ára virða
hrifnar fyrir sér anda-
mömmu með 4 unga á eftir
sér.
„Við komum stundum nið-
ur að Tjörn, en þó ekki mjög
oft. Okkur finnst ofsalega
gaman að koma hingað og
gefa öndunum brauð og
horfa á þær. Skemmtilegast
er þó að sjá »lla líflu
ungaiia."
Móðir stúlknanna kallar
nú á þær og þær hraða sér

í áttina á eftir henni. Þó líta
þær við og viö til baka, eins
og þær vilji vera vissar um
að litlu ungarnir klári nú
allan matinn sinn og skilji
enga brauðmola eftir.