Morgunblaðið - 17.10.1978, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 1978.
EINS OG fram
kemur á baksíðunni
í dag fundu toll-
verðir skammbyss-
ur, fíkniefni og öxi í
bifreið, sem kom til
landsins frá Banda-
ríkjunum fyrir
skömmu. A með-
fylgjandi myndum
sýnir Kristinn
Olafsson tollgæzlu-
stjóri hvar eigend-
ur varningsins
höfðu falið hann í
einangrun niðri við
gólf fyrir framan
framsætin og í baki
framsætanna.
Ljósm. RAX.
Tveir einþáttungar
Agnars Þórðarson-
ar á Litla sviðinu
_ /
Tekur Iþróttahús Jóns Þorsteinssonar
við hlutverki Þjóðleikhúskjallarans?
TVEIR einþáttungar eftir Agnar Þórðarson verða
frumsýndir á Litla sviði Þjóðleikhússins á fimmtudags-
kvöldið. Einþáttungar eftir Agnar hafa ekki áður verið
settir á svið, enda þótt hann muni vera afkastamestur
íslenzkra leikritahöfunda. Einþáttungarnir nefnast Sandur
og Kona. Leikstjóri er Gísli Alfreðsson, sem einmitt hóf
leikstjóraferil sinn með því að setja upp eitt af verkum
Agnars Þórðarsonar en leikmyndir við báða þættina hefur
Björn Björnsson gert.
Fyrri þátturinn, Sandur, greinir
frá þremur vistmönnum á sjúkra-
húsi sem vinna við að moka sand,
en hugmyndin að þessum þætti er
sótt í þjóðsöguna um „Kleppsvinn-
una“ — þ.e. þær læknisaðferðir
sem Þórður Sveinsson, læknir á
Kleppi, faðir skáldsins, var sagður
beita. „Kleppsvinnan" er löngu
orðið fast orðatiltæki um einskis-
nýta vinnu, en samkvæmt þjóðsög-
um var Þórður heitinn sagður láta
sjúklinga sína moka sandi i fötu,
sem þeir báru síðan á tiltekinn
stað, þar sem þeir helltu úr
fötunni og sandurinn rann þá eftir
rennu í sama hinginn og þeir höfðu
tekið hann úr. Þegar sjúklingarnir
höfðu áttað sig á þessu samhengi
sandburðarins, voru þeir taldir
heilbrigðir samkvæmt þjóðsög-
unni en eins og höfundur tekur
fram í formála að verkinu er
þjóðsagan að sjálfsögðu hreinn
skrifað mikið fyrir útvarp, þar á
meðal þrjú löng framhaldsleikrit:
Víxlar með afföllum árið 1958,
Ekið fyrir stapann 1960 og Hæst-
ráðandi til sjós og lands árið 1965
og tvö sjónvarpsleikrit: Baráttu-
sætið 1971 og 65. grein lögreglu-
samþykktarinnar 1974. Þess ber að
geta að fyrri einþáttungurinn,
Sandur, hefur áður verið fluttur í
útvarpi en Kona er nýtt af nálinni.
Þáttur Litla sviðsins í Þjóðleik-
húskjallaranum hefur verið mjög
vaxandi í starfsemi leikhússins á
þeim fimm árum sem liðin eru frá
því að fyrst var byrjað að leika
þar. Á þessum tíma hafa verið
sýnd þarna 17 verk en þar af 9
íslensk leikverk, sem forsvars-
menn leikhússins telja sýna vel
hvílík lyftistöng leiksvið af þessu
tagi geti verið íslenzkri leikritun,
auk þess sem á sviði af þessu tagi
gefist möguleikar til leikritaflutn-

Gísli Alfreðsson. leikstjóri (t.h.). ræðir við Gunnar Eyjölfsson og
Ilelgu Jónsdóttur (sitjandi) og Randver Þorláksson og Júlíus
Brjánsson.
skáldskapur. Leikendur í Sandi
eru þeir Þorsteinn Ö. Stephensen,
Gunnar Eyjólfsson og Júlíus
Brjánsson.
Kona, síðari þáttur Agnars,
fjallar á hinn bóginn um listmál-
ara er býr með konu sinni í bústað
úti á landi. Konan hverfur með
dularfullum hætti en skömmu
síðar kemur systir hennar í
heimsókn, furðulík hinni horfnu
konu og segir leikritið frá sam-
skiptum þeirra tveggja, lista-
mannsins og konunnar. Með hlut-
verkin fara Gunnar Eyjólfsson og
Helga Jónsdóttir en meðal leik-
enda í smærri hlutverkum eru
Randver Þorláksson og Júlíus
Brjánsson.
Agnar Þórðarson hóf að semja
leikrit upp úr 1950 og hefur hann
samið fimm sviðsleikrit en fjögur
þeirra hafa verið sýnd í Þjóðleik-
húsinu: Þeir koma í haust árið
1955, Gauksklukkan 1958, Sann-
leikur í gifsi 1965 og Lausnargjald-
ið 1973 en Kjarnorka og kvenhylli,
fimmta sviðsverkið, hefur tvívegis
verið sýnt hjá leikfélagi Reykja-
víkur auk þess sem áhugamanna-
félög úti á landi hafa mörg hver
sýnt það verk. Þá hefur Agnar
ings af ýmsu því tagi sem ekki sé
grundvöllur fyrir á aðalsviðinu.
Það kom fram hjá þeim Gunnari
Eyjólfssyni, Gísla Alfreðssyni og
Sveini Einarssyni, þjóðleikhúi-
stjóra, að enda þótt litla leiksviðið
hafi löngu sannað gildi sitt, þá
gæti það ekki talizt annað en
bráðabirgðaráðstöfun og það væri
allsendis ófullnægjandi sem leik-
svið.
Sveinn Einarsson gat þess í
þessu sambandi, að af hálfu
leikhússfólksins væri til þess
vonast að sú velgengni sem litla
leiksviðið hefði átt að fagna færði
fjármálavaldinu heim sanninn um
að lítið en fullkomið leiksvið væri
nauðsynlegur þáttur í starfsemi
Þjóðleikhússins. Það kom fram, að
þeir Þjóðleikhússmenn hafa tölu-
verðan augastað á Iþróttahúsi
Jóns Þorsteinssönar í þessu sam-
bandi og^iafa skoðað það sérstak-
lega í þessu augnamiði, en Gunnar
Eyjólfsson lét sig dreyma um lítið
tilraunaleikhús þar sem Prent-
arahúsið austan Þjóðleikhússins
væri framhliðin á og Gísli Alfreðs-
son vildi fá hvort. tveggja — enda
formaður Félags ísl. leikara.