Morgunblaðið - 26.10.1978, Blaðsíða 38

38
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 1978
og Thann
Kaþólskir þjóðverjar efna á
hverju ári til landsmóts sem þeir
nefna á sínu máli „Katholikentaf;".
Svo var og }jert á þessu sumri.
Var það mót hið 85. í röðinni og
haldið í Freibur>; í Breisf;au, suður
við landamæri Sviss of; Frakk-
iands, dagana 13.—17. september.
Því er þessa móts getið hér á landi
að „Bonifatiuswerk der deutsehen
Katholiken" í Paderborn gekkst
fyrir því að á mótinu yrði dagskrá
til kynningar á starfsemi .og
aðstæðum kaþólsku kirkjunnar á
Norðuriöndum. „Bonifatiuswerk"
er samtök kaþólskra Þjóðverja til
stuðnings við kirkjuna, þar sem
hún er í minnihluta og á ekki hægt
um vik fjárhagslega, eins og t.d. er
í Evrópu norðanverðri.
Bonifatiuswerk bauð til mótsins
einum fulltrúa frá hverju Norður-
landanna og auk þess tíu manna
hópi tónlistarfólks frá Svíþjóð,
sem lék á milli atriða Norður-
landadagskrárinnar, svo og við
mörg önnur tækifæri á mótinu.
Svo talaðist til að ég færi á mót
þetta af hálfu kirkjunnar á Islandi
og segði einkum frá því hvernig
kirkjan kynnti sig og málefni sín
hér á landi, í bókum og fjölmiðl-
um.
Ég kom til Freiburg á fimmtu-
dagskvöld og var þá mótið í fullum
gangi. Búist hafði verið við
50—60.000 gestum, aðallega Þjóð-
verjum, en reyndin varð sú að
þangað komu um 130.000 manns og
var öllu til skila haldið að hægt
væri að sinna svo miklum fjölda
manna, því að Freiburg er ekki
stór borg, um það bil hálfu
mannfleiri en Reykjavík. Geta
menn ímyndað sér hvert átak það
væri fyrir okkur að taka á móti
70—80.000 mótsgestum í einu og
sjá þeim fyrir húsnæði, fæði og
öðru því sem menn geta ekki án
verið. í dagblaði einu, sem ég sá í
Freiburg, var sagt að Freiburgbú-
ar væru ekki beinlínis frægir fyrir
dugnað en í þetta sinn hefðu þeir
rekið af sér slyðruorðið og það svo
um munaði. Allt hafði verið
lagfært, sem færst hafði úr
skorðum að undanförnu, og íbúar
borgarinnar höfðu brugðist af-
burða vel við þeim tilmælum að
hýsa gesti. Segja mátti að þeir
opnuðu heimili sín upp á gátt fyrir
gestunum og var ég einn þeirra
sem þess nutu. Læknir einn, dr.
Köhler að nafni, og kona hans
buðu mér gistingu og fæði, léðu
mér lykil að húsinu og óku mér
hvert sem ég þurfti að fara, þegar
ég var staddur heima hjá þeim.
Þau hjónin höfðu áður búið í þeim
hluta landsins sem nú heitir Þýska
alþýðulýðveldið, en þar sem þau
treystu sér ekki til að búa við þá
stjórnarhætti sem þar tíðkast,
fluttu þau eins langt þaðan og
breidd landsins leyfði. Ljúf-
mennska þessara hjóna verður
mér minnisstæð.
Freiburg er undurfögur borg.
Nokkur hluti hennar liggur milli
skógivaxinna hæða og síðan breið-
ist hún út á sléttlendið í vesturátt.
I hinum gamla hluta borgarinnar
er margt ævafornra og fagurra
húsa, og á þessum slóðum telja
menn hús ekki gömul nema þau
séu frá miðöldum. Víða. er akbraut
eftir Torfa
Ólafsson
Stytta heilags
Thóbaldusar
í krikjunni.
og gangstétt aðskilin með læk sem
rennur í steinstokki. Þessir lækir
renna aftur og fram um borgina á
fjölmörgum stöðum og eru stolt
hennar, ásamt öðru fögru, og svo
vel hirða borgarbúar um þessa
læki sína, að hvergi sést í þeim svo
mikið sem kusk og var mér sagt að
víða væri vatnið nógu hreint til að
drekka það. Snyrtimennska og
fegurðarskyn íbúanna birtist
hvarvetna og glaðlegra og elsku-
legra fólk getur ekki.
Þessa daga í Freiburg mátti
heita að aldrei drægi ský fyrir sólu
og hitinn um miðjan daginn komst
upp í 30 stig. Kvöldin voru hlý og
notaleg enda var gestafjöldinn á
sífelldum erli um göturnar fram á
nótt. Þar voru víða sýningarbásar
ýmissa stofnana með upplýsinga-
bæklingum og hingað og þangað
stóðu smáhópar ungs fólks og
sungu og léku undir á gítara og
fleiri hljóðfæri. Þetta fólk var ekki
að safna peningum né heldur að
berjast fyrir neinu málefni, það
kom bara niður í bæ með hljóðfær-
in sín af því að veðrið var blítt og
það langaði til að deila lífsgleði
sinni með öðrum. Og vegfarendur
söfnuðust í kringum söngvarana
og tóku undir ef þeir kunnu lögin
og textana. Þegar þetta unga fólk
hafði um stund gert sitt til að gera
indæla borg ennþá indælli, hélt
það aftur heimleiðis og áheyrend-
ur leituðu gjarnan uppi næsta hóp.
Skammt frá aðalgötu borgarinn-
ar, Stræti Jósefs keisara, stendur
dómkirkjan, byggð úr rauðum
sandsteini með turn svo fagran að
svissneskur rithöfundur sagði að
hann væri fegursti kirkjuturninn í
kristindóminum. Bygging þessa
fagra guðshúss hófst á 12. öld og
næstu þrjú hundruð árin bættust
hlutar í heildina og aðrir voru
endurnýjaðir síðar uns það lista-
verk var fullgert, sem við okkur
blasir nú. Sprengjur féllu allt í
kringum kirkjuna í síðari heims-
styrjöldinni en hulin hönd bjarg-
aði henni frá skemmdum.
Aðfaranótt 27. nóvember 1944
rigndi bókstaflega sprengjum úr
lofti umhverfis kirkjuna svo að
mikill hluti miðborgarinnar var
ein rjúkandi rúst um morguninn,
en jafnvel turninn stóðst titring-
inn og loftþrýstinginn sem þessu
djöfulæði fylgdi. Nóttina þar áður,
aðfaranótt 26. nóvember, hélt önd
ein vöku fyrir borgarbúum, þeim
sem í miðborginni bjuggu. Hún
gargaði alla nóttina af svo miklum
ofstopa að fólki stóð ekki á sama
og töldu margir að fyrirgangur
hennar boðaði ili tíðindi. Daginn
eftir flutti fjöldi fólks burt úr
miðborginni, vegna þessa illa
fyrirboða, og varð það því til lífs.
Eftir stríðið var gerð stytta af
öndinni og henni valinn staður úti
í tjörn í skemmtigarði borgarinn-
ar.
Öðrumegin við dómkirkjuna er
rúmgott torg og er þar markaður
og mannfjöldi mikill á ferli. Þar
sátu á kvöldin hópar ungs fólks í
hring og sungu og stundum brá
þetta lolk á leik, sló hring um
kirkjuna og dansaði og söng. Þar
voru líka haldnir útifundir á
vegum mótsins.
Of langt yrði upp að telja öll þau
atriði sem fram fóru á mótinu. Þar
þinguðu ýmis konar samtök ka-
þólskra, æskulýðsfélög, hjálpar-
stofnanir ýmisskonar, samtök
landflótta manna austan að, kven-
félög verkalýðsfélög, stúdentafé-
lög, trúboðsfélög og friðarsamtök,
og karismatiska hreyfingin lét sig
ekki vanta í hópinn. Þá gátu menn
valið um tónleika, guðsþjónustur
og bænahöld allan daginn, og þar
sem svo geysimörg dagskráratriði
fóru fram, varð auðvitað að
tímasetja þau mörg samtímis, svo
að þegar mest var um að vera,
voru þess dæmi að fjörutíu atriði
færu fram á einum og sama
klukkutíma í þeim kirkjum og
Kirkjan í Freiburg. — Umhverfis hana rigndi sprengjum.
samkomuhúsum sem borgin hafði
upp á að bjóða.
Margt stórmerkra kirkjuleið-
toga lét til sín heyra á mótinu,
kardinálar, biskupar, prestar og
rithöfundar en þó mun vart neinn
þeirra hafa vakið aðra eins athygli
og haft jafn djúp áhrif og Móðir
Teresa frá Kalkútta, sem talaði í
dómkirkjunni á laugardagskvöld
(sbr. Morgunblaðið 26. september,
s.l.)
Klukkan tíu á laugardagsmorg-
un fór Norðurlandakynningin
fram í heldur litlum sal, énda var
hann þéttsetinn fólki. Biskuparnir
Schwenzer frá Noregi og Branden-
burg frá Svíþjóð, Kaspar Kailan
frá Danmörku, séra Taimu Sippu
frá Finnlandi og höfundur þessa
pistils, sögðu frá aðstæðum og
starfi kirkjunnar í heimalöndum
sínum.
Síðdegis á laugardag var svo-
nefnd Evrópukynning á Messu-
torginu, sem er geysistórt torg
með upphækkuðum ræðupalli. Þar
Teóbaldus kirkjan — við rætur Vogesafjaila í Thann.
var komið fyrir bekkjum handa
rúmlega 100.000 manns og voru
þeir flestir skipaðir. Þar var rætt
um framtíð Evrópu og kanslari
Þýskalands, Helmut Schmidt,
flutti ávarp. Allmargt manna
útbýtti þar blöðum allskonar,
upplýsingum um margvíslega ka-
þólska starfsemi og hvatningum
til manna að taka þátt í einu og
öðru. Umhverfisverndarmenn
gengu um og buðu litla strigapoká
til kaups, hvar á stóð hvatning um
að nota ekki plastpoka. Aftast á
torginu stóðu nokkrir ungir
kommúnistar og höfðu ekki hátt
um sig en réttu að mönnum blöð
með fróðleik um þeirra málstað.
Voru þeir látnir afskiptalausir
þótt ekki hefði verið gert ráð fyrir
þátttöku þeirra í hátíðahöldunum.
A sunnudagsmorgun var sungin
messa á torgi þessu þar sem Jósef
Höffner kardináli frá Köln prédik-
aði. Þá var glaða sólskin og hiti og
var talið að um 130.000 manns
hefðu tekið þátt í þeirri messu.
Síðdegis fór þar einnig fram
lokaþáttur mótsins.
Ekki get ég skilist svo við
þennan ferðaþátt að ég minnist
ekki á bókakafla hans, sem var
heimsókn mín til Thann í Elsass.
Rúmlega tvítugur maður þaðan,
Jacques Rolland að nafni, er nú við
guðfræðinám í Freiburg og hyggst
þjóna sem prestur hér á landi að
námi loknu. Hann tók á móti mér
þegar ég kom til Freiburg og
greiddi götu mína í hvívetna, sá
mér fyrir gistingu fyrstu nóttina
og það var hann sem kom til leiðar
fundi mínum við Móður Teresú frá
Kalkútta. Hafði hann boðið mér að
heimsækja fjölskyldu sína í Thann
og var mér ljúft að þiggja það boð.
Thann er lítil borg við rætur
Vogesafjalla. íbúatalan er um
10.000 og þar er gömul og fögur
kirkja sem á sér sína sögu. Á 12.
öld var í þjónustu Teóbaldusar
biskups í Gubbio á Ítalíu maður
frá Elsass. Þegar biskupinn lá
banaleguna, bað hann Elsassbú-
ann að þiggja af sér biskupshring
sinn að sér látnum og skyldi hann
draga hringinn af fingrinum þegar
hann væri skilinn við. Hringinn
bar hann á þumalfingri. Nú kveður
biskup þennan heim og Elsass-
búinn hyggst draga hringinn af
fingri hans, en þá vill svo til að
með hringnum fylgir fremsti
ar í Freiburg
Síðsumardag-