Morgunblaðið - 26.10.1978, Blaðsíða 25

24
MORGUNBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 1978
MORGUNBLAÐIÐ. FIMMTUDAGUR 26. OKTÓBER 1978
25
JMfYgtmfrlfiftife
Útgefandi
Framkvœmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fróttastjóri
Auglýsingastjóri
Ritstjórn og afgreiósla
Auglýsingar
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guómundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson
Aóalstræti 6, sími 10100.
Aðalstræti 6, sími 22480.
Áskriftargjald 2200.00 kr. á mánuði innanlands.
í lausasölu 110 kr. eintakió.
Að „sanna” tilverurétt
sinn í Alþýðubandalagi
Einn af þingmönnum Alþýðu-
bandalagsins, Ólafur Ragn-
ar Grímsson, hefur síðustu tvo
daga haldið uppi umræðum á
Alþingi um frétt Morgunblaðs-
ins af svonefndum samráðsfundi
ríkisstjórnar og aðila vinnu-
markaðar sí. föstudag. Hefur
þingmaðurinn haldið því fram,
að frétt blaðsins af þessum
samráðsfundi hafi verið „vill-
andi“ og vildi hann fá fjármála-
ráðherra til að staðfesta þá
fullyrðingu sína. Fréttir
Morgunblaðsins um samráðs-
fund þennan eru réttar og er
fullyrðingum Ólafs Ragnars
Grímssonar um annað hér með
vísað á bug.
áróðurssmiðju kommúnista hér
og notuð eftir þörfum. Fyrst er
sagt: Þú ert lygari. Ef fram
koma sannanir fyrir því, að sá,
sem þannig er ávarpaður, hafi
nú í raun sagt satt er bætt við:
þakka þér fyrir að staðfesta
lygarnar!
Það er svo önnur saga hvort
ástæða er til að taka þessi
ómerkilegheit Ólafs Ragnars
óstinnt upp. Hann þarf bersýni-
lega á því að halda að ganga
jafnvel enn lengra en flestir
flokksbræður hans, væntanlega
til þess að sanna tilverurétt sinn
í Alþýðubandalaginu. Er ekki
miklu fremur ástæða til að hafa
samúð með manninum?
Við nánari athugun á þessum
furðulegu umræðum í þinginu
kemur hins vegar í ljós, að til
þeirra er stofnað öðrum þræði til
þess að efna til átaka við Tómas
Arriason, fjármálaráðherra,
vegna afstöðu hans til þessa
samráðsfundar, sem hefur vald-
ið deilum og ágreiningi í
stjórnarherbúðunum. Um leið og
Ólafur Ragnar ræðst að Morgun-
blaðinu með brigzlyrðum um
fréttaflutning þess, veitist hann
að fjármálaráðherra í ríkis-
stjórn, sem hann styður.
Alþýðubandalagið hafði kraf-
izt þess, að fjárlagafrumvarpið
yrði tekið til umræðu á samráðs-
fundi þessum og Þjóðviljinn
hafði birt frétt um það um miðja
síðustu viku, að svo yrði gert. Á
samráðsfundinum kom hins veg-
ar í ljós, að Tómas Árnason,
fjármálaráðherra, var ekki til-
búinn til þess að ræða fjárlaga-
frumvarpið og efni þess á
samráðsfundinum og taldi það
ekki við hæfi. Þessu reiddust
ýmsir fulltrúar launþega mjög,
sem töldu sig hafa loforð fyrir
því, að „samráð" yrði haft við þá
um stefnu fjárlagafrumvarpsins.
Þeir Alþýðubandalagsmenn sem
vafalaust hafa gefið loforðin
áttu bágt með að sætta sig við að
ráða ekki ferðinni í þessum
efnum sem öðrum. Þess vegna
stóð þessi umræddi þingmaður
Alþýðubandalagsins upp í þing-
inu til þess í senn að ráðast að
Morgunblaðinu og fjármálaráð-
herra.
Tómasi Árnasyni var þetta vel
ljóst, enda staðfesti hann með
ræðu sinni frásögn Morgun-
blaðsins. Þá brá svo kynlega við,
að Ólafur Ragnar Grímsson
stendur upp og þakkar ráðherr-
anum fyrir að staðfesta það að
frétt Morgunblaðsins væri röng!
Vinnubrögð af því tagi, sem
Ólafur Ragnar Grímsson við-
hafði í þessum umræðum, eru
alþekkt og hafa lengi verið
stunduð. Þau voru hafin í æðra
veldi í Þýzkalandi fyrir heims-
styrjöldina síðari og meðan á
stríðinu stóð af manni sem hét
Joseph Göbbels. Þessi vinnu-
brögð eru nú iðkuð í komm-
únistaríkjum sérstaklega og af
kommúnistaflokkum um víða
veröld og áróðursmeisturum
þeirra. Þau hafa lengi verið til í
Morgnnblaðið
og leiðrétting
Alberts
Einn af þingmönnum Sjálf-
stæðisflokksins, Albert
Guðmundsson, tók þátt í þessum
umræðum til þess að koma því á
framfæri, að frétt í Morgunblað-
inu um að hann hefði hafnað
tilboði frá þingbróður sínum í
Sjálfstæðisflokknum um setu í
fjárveitinganefnd væri „röng,
ósönn og ódrengileg". Mikið
liggur við, ekki verður annað
sagt, þegar þingmenn telja'ekki
duga að leiðrétta það, sem þeir
telja ranglega hermt í sama
blaði heldur gera sjálft Alþingi
að vettvangi fyrir slíkar leiðrétt-
ingar.
Af þessu tilefni þykir Morgun-
blaðinu rétt að taka fram, að sá
kjarni fréttarinnar, að Albert
hefði hafnað tilboði Ellerts B.
Schram, stendur óhaggaður.
Hins vegar telur Albert Guð-
mundsson sig hafa fært fram
aðrar ástæður fyrir þeirri neitun
en tilgreint var í frétt Morgun-
blaðsins: Morgunblaðið taldi sig
hafa Qruggar heimildir fyrir
þessari frétt en Morgunblaðið
hefur jafnan leiðrétt það, sem
ranglega hefur verið farið með í
fréttum blaðsins. Til þess að
koma slíkum leiðréttingum á
framfæri við Morgunblaðið og
lesendur þess, þarf hvorki ræður
í þingsölum eða stóryrði um
ódrengskap. Hitt er svo annað
mál, að býsna margir kjósendur
Sjálfstæðisflokksins þ.á m. í
Reykjavík bíða þess með óþreyju
að þingmenn Sjálfstæðisflokks-
ins taki til höndum í stjórnar-
andstöðunni, sem þeir hafa haft
lítinn tíma til að undanförnu
sökum annarra anna. Þjóðin
situr uppi með óvinsæla henti-
stefnustjórn. Hún bíður eftir því
að allir þingmenn stjórnarand-
stöðu Sjálfstæðisflokksins taki
höndum saman og snúi sér að
stóru málunum; snúi saman
bökum og stingi á þjóðarmein-
semdinni: trúðleikum ríkis-
stjórnar sem hefur sett alræðis-
stefnu á oddinn, en gert atlögu
að einstaklingnum.
„Síöasta prímadonnan? Þetta
hljómar nú eins og maður sé
einhver risaeöla aftan úr forn-
eskju. Annars hef ég heyrt þetta
fyrr og býst við aö þaö sé vel
meint, svo aö ég tek þaö ekkert
nærri mér. En þaö má vel vera aö
þaö sé engin eftir af þessum
dæmigerðu prímadonnum nema
ég. Tímarnir breytast svo ört.
Lengi vel hélt ég að þetta
prímadonnustúss liði undir lok
þegar María Callas hyrfi af
sjónarsviðinu, en þaö er sennilega
enn viö lýði,“ sagði Anna Moffo,
óperusöngkonan fræga, þegar við
hittum hana aö máli í gær. — Og
veiztu, sagöi hún og hallaöi sér
fram, — þaö er ennþá til fólk, sem
er meö leiguflugvél í takinu og
fylgir manni eftir á tónleikaferö-
um, rétt eins og þegar príma-
donnur fyrri tíma voru meö
aðdáendahópinn á eftir sér hvert
sem farið var. Þá var þaö kannski
skiljanlegt því aö tækifæri til aö
hlusta á tónlist voru þá yfirleitt
ekki annarsstaöar en í tónleika-
sölum og óperuhúsum, en nú eiga
allir útvarp, sjónvarp og hljóm-
plötur.
Anna Moffo er stjarna, ekki
bara þegar hún stendur á óperu-
sviði eöa tónleikapalli, heldur líka
þegar hún gengur á milli sætarað-
Þá fyrst færi
nú að kárna gamanið
anna í Háskólabíói til aö kanna á
meöan undirleikarinn situr viö
flygilinn og athugar tóngæöi
hljóöfærisins. Allir eru á þönum í
kringum hana og varpa öndinni
léttar þegar hún gefur til kynna aö
sér lítist „pretty good“ á húsa-
kynnin, þótt útilokað sé aö gera
sér grein fyrir hljómburöi í auðu
húsi. Hún er glæsileg kona —
sumir mundu segja fjallmyndarleg
— og ennþá fallegri í eigin
persónu en á myndum, ber sig
eins og drottning, — í minkapels
meö perulaga demant á stærð við
íslenzkan perubrjóstsykurmola á
vinstri hendi.
— Nei, útlitiö hefur áreiöanlega
ekki orðið mér til framdráttar á
óperusviðinu, þvert á móti. Það
hefur meira aö segja stundum
beinlínis háö mér, — sumir eiga
nefnilega bágt meö aö sætta sig
viö að sama manneskjan fái í sinn
skerf góða söngrödd og þokka-
legt útlit, — vilja helzt aö
óperusöngkonur séu upp undir
fjögur hundruð pund að þyngd.
En í fullri alvöru þá er óhætt aö
segja að á sviöinu verö ég þess
iðulega vör aö fólk gerir meira af
því aö horfa á mig en hlusta. Þaö
á ég bágt meö aö þola. Þannig fer
söngurinn fyrir ofan garð og
neðan, og þetta finn ég mætavel
þegar önnur óperupersóna kemur
inn á sviðiö og áheyrendur veröa
skyndilega aö einu eyra þegar hún
hefur upp raust sína. Sem sagt,
útlitiö vekur ekki sérstaka athygli,
þannig aö áheyrendur einbeita
sér alveg að söngnum.
Taliö berst að frægö, stjörnu-
Ijóma og einkalífi, og Anna Moffo
segist hvergi una sér betur en í
New York þar sem hún er nú
búsett.
— Þaö skiptir mig miklu aö fá
friö til aö vera ég sjálf — aö fá friö
fyrir aðgangshörðu fólki. Ég held
að New York sé eina borgin, sem
ég þekki, þar sem hægt er aö fara
allra sinna feröa án þess aö veröa
fyrir ónæði. Þar fer ég hvert sem
mér sýnist án þess aö gera
sérstakar ráðstafanir og án þess
aö nokkur kippi sér upp viö aö sjá
mig tilsýndar, til dæmis í verzlun-
um eöa úti á götu. Ég man eftir
því að eitt sinn vorum viö báöar
aö verzla í sömu stórverzluninni í
New York, Barbara Streisand og
ég. Áreiðanlega hafa flestir kann-
ast viö bæöi hana og mig, en
engum datt í hug aö líta viö, hvaö
þá annaö. Þetta er allt ööru vísi í
Evrópu og allra verst á ítalíu. Þar
er eiginlega ekki viölit aö hætta
sér út á götu því að alls staöar
hópast aö manni fólk, sem vill fá
aö tala viö þessa frægu mann-
eskju, fá eiginhandaráritun, meö
öörum oröum, komast í snertingu
viö einhvern frægöarljóma, sem
þaö dreymir um og heldur að sé
hámark sælunnar. Þar fyrir utan
er svo fólk, sem virðist hafa þaö
fyrir eftirlætisiöju aö hundelta
frægt fólk, Ijósmyndarar til aö
mynda. Þeir eru alls staöar, líka í
New York, og þeir geta verið
erfiðir viöfangs. Nei, ég hef aldrei
tekiö þaö til bragös að rjúka upp
og segja þeim aö fara norður og
niöur. Þá fyrst færi nú aö kárna
gamanið. Sjáöu bara hvaö Jackie
Kennedy, sem er góö vinkona
mín, haföi upp úr því þegar hún
lét eftir sér aö stugga viö
Ijósmyndara, sem var búinn aö
elta hana á röndum mánuðum
saman. Síöan hefur hún bókstaf-
lega ekki haft stundlegan friö fyrir
ofsóknum þessa manns, sem
virðist hafa þá köllun í lífinu aö
reyna aö ná af henni vondum
myndum og koma þeim í blööin.
En þaö má ekki gleyma því aö
þessar skuggahliöar skipta ekki
neinu verulegu máli, því aö upp til
hópa er fólk alúölegt, kurteist og
velviljaö. Ég hef líka meiri ánægju
af því aö syngja þegar fólk er í
kringum mig, þaö er allt önnur
tilfinning en aö koma fram í
sjónvarpi eöa útvarpi. Samt þykir
mér nú vænst um þaö hrós, sem
ég fæ frá þeim sem hafa veriö aö
hlusta á mig syngja í útvarpi eða á
hljómplötu. Þá veit ég nefnilega
aö það er veriö aö tala um
sönginn sjálfan, ekki hvernig ég
hef tekið mig út á sviðinu, hvort
ég hef verið vel greidd eða hvort
kjóllinn hafi farið mér vel eöa illa.
— Ég veit ekki hvort þaö er
rétt að tala um eftirlætishlutverk,
það er nú yfirleitt það hlutverk,
sem ég er aö syngja hverju sinni.
Samt get ég ekki neitað því aö
mér þykir sérstaklega vænt um
Madame Butterfly. Madame Butt-
erfly var mitt fyrsta aðalhlutverk
þegar ég fór að koma fram í
Scala-óperunni í Mílanó. En ég
hef yndi af allri tónlist og hef lagt
sérstaka rækt viö Ijóöasöng, auk
óperunnar. Þaö er mikið vanda-
verk aö velja saman tónlist á
einsöngshljómleika eins og þá,
sem hér verða í kvöld, sagði Anna
Moffo aö endingu. — Þetta er ný
efnisskrá, sem ég frumflyt í
Carnegie Hall í New York í janúar,
og á henni eru meöal annars lög
eftir Richard Strauss og óperuarí-
ur eftir Verdi, ítölsk átjándu aldar
lög og þjóðlög frá Baskalandi í
nýjum búningi.
— Á.R.
Sverrir Hermannsson, alþingismaður:
„Komixin tími til að vinstri stjóm
borgi á sig í orkumálum Austfirðinga
Morgunblaðið sneri sér til
Sverris Hermannssonar. alþingis-
manns fyrir Austurlandskjör-
dæmi og leitaði álits hans á
fyrirhugaðri virkjun í Fljótsdal í
Ijósi ummæla orkuráðherra í Mhl.
fyrir skömmu um að hann vildi
láta draga úr framkvæmdum við
Hrauneyjaíossvirkjun og ráðast í
Bessastaðaárvirkjun.
Sverrir upplýsti að fyrrv. ríkis-
stjórn hefði í vor tekið ákvörðun
um fullhönnun og gerð útboðs-
gagna virkjunar við Hól í Fljóts-
dal, sem áformað er að virkja í
tveim áföngum, samt 64 MW.
Sagðist hann treysta því, að
núverandi orkuráðherra héldi
fram stefnunni þannig að hefja
mætti framkvæmdir næsta vor.
Hins vegar kvaðst Sverrir hafa
spurt, að orkuráðherra hafi lýst
yfir á aðalfundi Sambands sveita-
stjórna á Austurlandi í sept. sl. að
það væri háð því að takast mætti
að fresta framkvæmdum við
Hrauneyjarfoss hvort fram-
kvæmdir yrðu hafnar við Hóls-
virkjun. „Ef þetta er rétt hermt,
þá eru það mikil vonbrigði vegna
þess, að vafalaust er það beint
þjóðhagslegt tap að fresta fram-
kvæmdum við Hrauneyjarfoss. Ég
er niðurskurðarmaður á öllum
öðrum sviðum en samgöngumála
og orkumála," sagði Sverrir.
„Það er enda tími til kominn að
vinstri stjórn á Islandi borgi á sig í
orkumálum Austfirðinga. Við-
reisnarstjórnin hafði hafið rann-
sóknir á Fljótsdalshéraði, en
vinstri stjórnin 1971—1974 stöðv-
aði þær með öllu.“
Til upplýsingar fyrir Mbl. sagð-
ist Sverrir að lokum vilja geta þess
að upphaflegu hugmyndirnar um
virkjun Bessastaðaár væru löngu
úr sögunni, þótt ráðamenn hefðu
hingað til ekki haft þrek til að játa
það nema í einkasamtölum.
„Á hinn bóginn fylgdi ég ein-
dregið heimildarlögunum um
„Bessastaðaárvirkjun" vegna þess,
að með því móti náðu rannsóknir á
heiðinni fram að ganga. Hinsvegar
nennti ég ekki að þegja lengi yfir
skoðunum mínum á því máli og
mótaðar voru eftir áliti sérfræð-
inga sem ég tek mark á,“ sagði
Sverrir að lokum.
Sverrir Hermannsson.
Búið að tryggja
sölu á 165 þús.
tunnum af síld
„ÞAÐ er búið að tryggja sölu á 165
þúsund tunnum af saltsíld," sagði
Gunnar Flóvenz, framkvæmda-
stjóri síldarútvegsnefndar, í sam-
tali við Mbl. í gær. „Það er búið að
semja um sölur á 150 þúsund
tunnum til Sovétríkjanna, Sví-
þjóðar, Póllands, Vestur-Þýzka-
lands og Finnlands, og 15 þúsund
tunnur fara til frekari vinnslu
innanlands hjá niðurlagningar-
verksmiðjunum og síldarútvegs-
nefnd.“ Gunnar sagði að Pólverjar
hefðu viljað kaupa 40.000 tunnur
en þar sem þeir gerðu kröfur um
afgreisðslu svo snemma, var ekki
samið um sölu á nema 20.000
tunnum til Póllands.
Heildarsöltunin í fyrra varð
152.000 tunnur, en þá voru veidd
28.000 tonn af síld, þótt kvótinn
væri 25.000 tonn. Síldveiðikvótinn
í ár er 35.000 tonn.