Morgunblaðið - 21.11.1978, Qupperneq 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. NÓVEMBER 1978
Myndilst
eftir BRAGA
ÁSGEIRSSON
tilefni gefst til og ferðapistlum
mínum hér í blaðinu lýkur. En
þegar um myndir er að ræða sem
ég hef tekið í svart — hvítt, eða ég
hef fengið eftir öðrum leiðum líkt
og myndirnar er fylgja þessu
skrifi tel ég heppilegra að þær
birtist á síðum blaðsins.
Páar Norðurlandaþjóðir hafa á
síðari tímum lagt eins ríka áherzlu
á að virkja myndhöggvara sína er
fram úr skara og Finnar. Þeir hafa
einnig af fornri og þróttmikilli
hefð að ausa í mynd- og stein-
höggi, auk þess að þarlendir hafa
verið með afbrigðum hagir á
tréskurð og hvers konar handverk.
— Það er einmitt eitthvað sérstak-
lega upprunalegt sem einkennir
finnska myndhöggvara í stíl og
efnismeðferð, einkum er þeir fara
að dæmi ýmissa þarlendra húsa-
meistara og leita aftur í tímann að
efnis- og formrænum hugmynd-
um. Þeim virðist vera það mikið
kappsmál, að fram komi í verkum
þeirra rík efniskennd gagnvart
hinum ólíkustu efnum er þeir
vinna í hverju sinni. Þetta er að
sjálfsögðu hárrétt afstaða og telst
mikill kostur hjá sérhverjum
myndlistarmanni.
Sá er hér ritar, tók allmikið af
ljósmyndum er hann var staddur í
Finnlandi sl. sumar og haust í því
augnamiði að kynna finnska list á
síðum blaðsins svo og í Lesbók.
Flestar myndanna voru teknar á
litfilmur og birtast þær smám Elskendur eftir Taisto Martis-
Myndhöggvarinn Leo Laukkanen á vinnustofu sinni. saman í Lesbók eftir því sem kainen.
Leo Laukkanen og
Taisto Martiskainen
Að þessu sinni kynni ég tvo
myndhöggvara er segja má að beri
þetta umdeilanlega heiti „mynd-
höggvari" með réttu. Tæknisvið
höggmyndalistar er orðið svo
víðfeðmt, að á vorum dögum gera
iðkendur listgreinarinnar ábyggi-
lega minnst af því að höggva með
hamri og meitli eða nota önnur
hefðbundin vinnubrögð.
Leo Olavi Laukkanen telst til
eldri kynslóðar finnskra mynd-
höggvara (f. 1913) og er einkum
nafntogaður fyrir óhlutlægar
myndir er hann hefur hoggið í
ýmsar tegundir af steini og
marmara, — gengur enda undir
viðurnefninu „steinhöggvarinn“
meðal listamanna. Sem slíkur telst
hann algjör brautryðjandi í
finnskri myndlist á þessari öld og
hefur sem slíkur verið sýndur
margvíslegur sómi, m.a. hlotið
„hvíta krossinn", sem er eitt æðsta
heiðurstákn er mönnum hlotnast í
Finnlandi.
Laukkanen varð fyrir því óláni
að veikjast af illkynjuðum augn-
sjukdómi og lá í 4 mánuði blindur
á sjúkrahúsi þar sem hann gekkst
undir mikla og vandasáma skurð-
aðgerð. Gengur hann með þau
þykkustu gleraugu sem ég minnist
þess að hafa séð og nemur þó
einungis smáglætu af umheimin-
um. Að sjálfsögðu er þetta hið
versta sem getur komið fyrir
myndlistarmann og hefur eðlilega
gert Laukkanen nær óvinnufæran,
einkum vegna þess að hann byggir
steinhögg sitt að nckkru á mislit-
um steintegundum, — þá kemst
hann naumlega ferða sinna. Er
næsta óvíst að hinn geðþekki
steinhöggvari skapi nokkuð héðan
frá nema um verulegan sjónbata
verði að ræða. — Eg átti góða en
um leið dapurlega dagstund á
vinnustofu og heimili Laukkanen í
miklum listamannabústað er
„Stofnun Lallukka" nefnist —
\ w wmm
i .i, ei *< 3 Y.
R • r

Taisto Martiskainen við eitt af minnismerkjum sfnum.
Konumynd, eftir Taisto Martiskainen.