Morgunblaðið - 25.01.1979, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 25. JANÚAR 1979
Mikhail Tal. fyrrum heims-
meistari í skák. sÍKraöi í sjötta
skiptið á SkákþinKÍ Sovétríkj-
anna. sem haldiö var í Tbilisi
stuttu fyrir nýáriö. Tal sat þó
ekki aö efsta sætinu óskiptu.
því að hinn 34 ára xumli
stórmeistari frá Omsk, Vitaly
Tseshkovsky. náði honum meö
því aö vinna hiöskák sína viö
Dorfman úr síðustu umferð. I
þriðja sa'ti lenti síðan Lev
Poluxajevsky. Ilann var stitía-
hæstur þátttakenda. en á síð-
asta ári hefur honum ekki
Kenjíiö eins vel ok oft áöur. I
fjóröa sadi lenti hinn nýhakaöi
stórmeistari Tama/. Georjtadze.
Dessi áKæti áran«ur hans kom
alIverulKa á óvart. þar sem
þetta er í fyrsta sinn sem hann
teflir í úrslitum í meistaramót-
inu. Riiö þátttakenda varö
annars þessi>
1. —2. Tal ok Tseshkovsky 11
vinninKar af 17 miÍKuIeKum. 3.
PoluKajevsky 10 v. 4.
GeorKadze 9'/a v. 5.-8.
komanishin. Geller ok
Beljavsky 9 v. 9. Kasparov 8'/<
v. 10. —13. BaKÍrov.
Makarichev. Timoshenko ok
Guljko 8 v. 14.—10. Tumakov.
Razuvajev ok Mikhailchisin V/i
v. 17. Dorfman GVi v. 18.
Kuzmin 0 v.

Skákþing Sovétríkjanna:
Tseshkovsky
og Tal efstir
Sá þátttakandi sem mesta
athyKli vakti á mótinu var án
efa hinn 15 ára Kamli Garry
Kasparov frá Bakú viö Kaspía-
haf. Hann komst fráhærleKa vel
frá þessari frumraun sinni,
sérstakleKa þeKar tekið er tillit
til þess aö hann var eini
t)átttakandinn á mótinu, seni
ekki var stórmeistari. Ilann
hafði einnÍK mikil áhrif á
toppinn með því að vinna
PoIuKajevsky snemma á mótirju
<>K halda síðan jafntefli viö Tal í
síðustu umferö á meðan
Tseshkovsky vann sína skák.
Mikhail Botvinnik, kennari
Kasparovs, hefur sat að hann sé
mesta efni sem hann hafi fenKÍð
til meðferðar ok kennxli Bot-
vinnik þó heimsmeistaranum
Anatoly Karpov á sínum tíma.
Fremstu stórmeistarar Sovét-
eftir MARGEIR
PÉTURSSON
manna af unKU kynslóðinni, þeir
Romanishin, Beljavsky og
Tukmakov ollu vonbrigðum og
greinilega eiga þessir ungu
menn ennþá eftir langa leið á
tindinn. Sovétmeistararnir frá
því í fyrra, þeir Guljko og
Dorfman, voru báðir í hörmu-
legu formi og voru aldrei nálægt
því að verja titil sinn. Við
skulum aö lokum líta á tvær
skákir frá mótinu. Fyrst
skemmtilega baráttuskák frá
hendi Tals, aö vísu nokkuð
gallaða, ok síðan skák þeirra
Tseshkovskys og Dorfmans úr
síðustu umferð.
Ilvítt. Mikhail Tal
Svart. Adrian Mikhailchisin
Slavnekk vörn.
1.RI3 - d5,2. c l — efi. 3. d l -
Rffi. 4. Rc3 - cfi. 5. Bg5
(Leikur Botvinniks, sem leiðir
til mjög flókins tafls)
— dxc4. fi. e4 — b5, 7. a4 —
Bb4, 8. axb5
(Venjulega er leikið hér strax 8.
o5, on Tal hofor áreiðanlega
viljað koma hinum óreyndari
andstæðingi sínum út af troðn-
um slóðum)
- cxb5. 9. e5 - hfi. 10. Bhl -
g5. 11. Rxk5 — hxK5. 12. Bxk5
- Rbd7. 13. DÍ3 - IIb8. 14.
oxffi - Bh7. 15. Dk3 - IIk8.
lfi. Be2 - Ddfi. 17. 0-0 — Bdfi
(llvítur hofur nú unnið peð auk
()oss som kóngur svarts mun
standa á eK um ófyrirsjáanlega
framtíð. Allir monn svarts eru
hins vogar vel staðsettir og
poðamoirihlutinn á drottningar-
væng gæti átt oftir að reynast
t)ungur á metunum í endatafli)
18. Dhl - bl. 19. Rdl - I)h5.
20. fi - Dd5. 21. Bf.3 - I)xdl+.
22. Khl - Rc5?!
tORStorkara var 22. .. .Bxf3.
23. IIxf3 — Bc5 oK svartur
hefur frumkvæöiö)
23. Dh7 - IIf8. 24. f5?
(Að venju lætur Tal ekki tæki-
færi til þess að blása til sóknar
sér úr hendi sleppa, en eðlilegra
virðist 24. Bxb7 — Hxb7, 25.
Rf2)
Bxf3. 25. Hxf3 - Rb.3. 2fi. Hxb3
(Þvingað, því 26. Hbl hefði verið
svarað meö 26. .. .De4)
- cxb3. 27. Re3 - Del. 28.
Dh5 - Bc5. 29. fxefi - Bxe3.
30. Hel - Hb5.31. Ddl - Hd5.
32. Dal
IIxg5??
(Hrikalegur afleikur. Eftir 32.
. . ,fxe6 stendur svartur einfald-
lega til vinnings. T.d. 33. Hxe3
— Dg4 og svartur nær fjótlega
gagnsókn, auk þess sem hann er
þegar skiptamun yfir)
33.1)a4+ - Kd8. 34.1)d7 Mát.
Ilvítti Jozef Dorfman
Svarti Vitaly Tseshkovsky
Kóngsindversk viirn.
1. Rf3 - c5. 2. g3 - Kfi. 3. Bk2
- Bk7. I. d I - Dbfi!. 5. e3
(Kðlilegri leikir virðast 5. dxc5
eða 5. c3, 5.d5 hefði hins vegar
einfaldlega verið svarað með 5.
. . ,Bxb2!
- Rffi. fi. 0-0 - (H). 7. d-5 - efi.
8. cl — cxd5. 9. exd5 — dfi. 10.
Rfd2! - BkI. 11. Dc2 - Rafi.
12. Re.3 - Bd7. 13. Rc l - Dc7.
1 1. Db3 - Rgl. 15. al - Re5.
lfi. Rh5 - Bxb5. 17. axh5 -
Rhl. 18. Bd2 - Rxc4. 19. Dxcl
- Dbfi. 20. Bc3
(Eftir 20. Bxb4 — cxb4, 21. Dxb4
- a6 stendur svartur ekki
lakar)
- afi!. 21. bxafi. — Hxafi. 22.
Bxk7 - Kxk7. 23. Dc3+ - Kk8.
21. h 1 - h5
(Svartur hefur nú örlítið frum-
kvæði, þar sem riddari hans er
sterkari en biskup hvíts)
25. el - Ra2. 2fi. Dffi - I)d8.
27. Dfl - I)e7. 28. Hfel - Rbl.
29. Hxafi - bxafi. 30. Dd2 -
De5. 31. Ildl - a5. 32. fl -
Dffi. 33. h3 - He8. 34. Kh2 -
Kk7. 35. c5?!
(Afleiðingarnar af þessari fram-
rás eru einungis þær að frum-
kva'ði svarts eykst. Oruggara
var að halda í horfinu með 35.
Hcl eða 35. Hel)
dxe5. 3fi. fxe5 — Dxe5. 37. dfi
- Hd8. 38. d7 - Dffi. 39. I)e3
- Rcfi. 50. Hfl
(Svartur vinnur eftir 40. Dxc5 —
Re5, 41. Dxa5 — Rg4+ o.s.frv.)
Re5!
(Hér fór skákin í bið. Svartur
stendur greinilega betur, en
flestir sérfræöingar á mótinu
voru þó á því aö hvítur gæti
haldið jafntefli. En í framhald-
inu reynist hin veika kóngsstaða
hvíts þung á inetunum og það
notfærir Tseshkovsky sér
frábærlega vel)
41. Dxc5 (Biðleikurinn) — Defi.
42. Bh3 - Í5, 43. Dxa5 -
Hxd7. 44. Dc5 - Hd3. 45. Dc7+
- Rf7, 46. Bg2 - Hxb3. 47.
Hf4 - De5. 48. Da7
— k5!. 49. hxg5, — h4. 50. gfi+
— Kxgfi. 51. Da6+ — Kg5, 52.
gxh5+ - Kxf4,53. Dc4+ - Ke3.
54. Kh3 - Kf2+. 55. I)xh3 -
Rk5+ og hvítur gafst upp.
Minning:
Björn Jónsson frá
Rannveigarstöðum
Flestum fer svo, að þeir verða
furðu lostnir og flemtri slegnir
þegar dauðann ber að garði, hann
er sá óvinur, sem allir óttast, enda
er honum oftast lýst sem óvætti,
mynd hans svörtum dráttum
dregin. Allt sem fæðist hlýtur sín
endalok, rósin rjóð, sem skrýðir
foldarvang og heillar unga og
aldna með litskrúði sínu og ljúfri
angan, einnig hún visnar og deyr.
Engan undrar þótt liljur vallarins
fölni og falli að hausti en er
dauðinn drepur á mannanna dyr
setur alla hljóða. En er þetta
allskostar rétt viðhorf, getur ekki
óvinurinn stundum breytst í vin,
sem verður kærkominn gestur?
Hvað-er meiri nautn en djúpur
svefn manni, sem þreyttur gengur
til hvílu eftir dagsins önn og veit,
að hann hefur lagt sig allan fram
við að leysa af hendi skyldustörf-
i»? Myndi ekki svipuðu máli
gegna, ef til lengri tíma er litið,
um mannlíf í heild? Hvað er í raun
og veru eðlilegra og sjálfsagðara
en að samfagna manni, sem eftir
langan og giftudrjúgan ævidag
nýtur þeirrar náðar aö fá að
kveðja lífið hljóðlega og kvala-
laust. Eitthvað svipað þessu kom
mér í hug, er andlát Björns
Jónssonar barst mér til eyrna. Það
er vísu skyndileg breyting á orðin,
sem hefur söknuð í för með sér,
þegar svo til vikulegum samfund-
um á annan áratug líkur svo
snögglega, en alltaf kemur að því
fyrr eða seinna að maður fer og
kemur ekki aftur.
Björn Jónsson var fæddur , 14.
nóvember 1889 á Rannveigarstöð-
um í Geithellahreppi í Suð-
ur-Múlasýslu, foreldrar hans voru
hjónin Vilborg Jónsdóttir og Jón
Björnsson. Eignuðust þau 7 börn
og er Þórarinn, tengdafaðir þess
sem línur þessar ritar, einn eftir,
vistmaður að elliheimilinu Grund,
92 ára (næsta sunnudag). í þá
daga átti fólk örðugt uppdráttar,
þá var skortur á flestu því, sem nú
þykir sjálfsagt og ekki skilja aðrir
en þeir sem reynt hafa. Barna-
dauði var mikill og berklaveikin
herjaði þá um héruð. Það voru því
engir aukvisar sem komust klakk-
laust yfir ungdómsárin, hertir af
erfiðum lískjörum og mikilli
vinnu. Bjórn var lengi bóndi og
stundaði alla venjulega sveita-
vinnu þar eystra fram á fullorð-
insár uns hann fluttist búferlum
til Reykjavíkur 1949 og féll aldrei
verk úr hendi þar til hann lagðist
banaleguna á jólaföstu, en hann
lést 17. janúar s.l. Björn var mjög
vel verki farin og vandvirkur, enda
eftirsóttur í störf. Frá því hann
kom til borgarinnar og þar til yfir
lauk var hann til húsa hjá þeim
bræðrum Birgi og Kristjáni
Thorlacíus og hef ég ver'ið beðinn
um að flytja þeim og konum þeirra
þakkir fyrir þá óvenjulegu um-
h.vggju og alúð, sem hann átti að
mæta hjá þeim.
Björn var meðalmaður á vöxt,
léttur í spori og léttur í lund,
félagslyndur og ræðinn og góðvilj-
aður enda vinsæll. Þannig kom
hann mér fyrir sjónir eftir löng og
góð kynni. Það er sjónarsviptir að
slíkum mönnum en eitt sinn skal
hver deyja, og er gott að geta litið
yfir farinn veg, hafa ávaxtað vel
sitt pund og leyst af hendi með
sóma hlutverk sitt á leiksviði
lífsins, þegar tjaldið fellur.
Hermann Guðbrandsson.
Fvrir skiimmii var staddur hér á landi Alan Herzlin. yfirmaður
fræðsludeildar Freeportsjúkrahússins í New York. Við það tækifæri
afhenti hann Freeportklúbhnum vandaðan vegKskjöld með áletraðri
kveðju frá stjórn Freeportsjúkrahússins. Ilafði stjórn sjúkrahússins komið
saman og ákveðið að færa Freeportklúbbnum þennan skjöld vegna mikils
<»K vel unnins starfs í þágu þeirra er leitað hafa hjálpar við drykkjusýki á
Freeportsjúkrahúsinu.
A meðfylgjandi mynd afhendir Alan Ilerzlin (t.v.) Tómasi Agnari
Tómassyni formanni klúbbsins veggskjöldinn.
Gunnar Jóhannsson
frá Varmakek - Mnning
Gunnar Jóhannsson frá Varma-
læk í Skagafirði lést á Borgar-
spítalanum 9. janúar s.l. tæplega
57 ára að aldri. Með Gunnari er
horfinn af sjónarsviðinu sér-
stæður og eftirminnilegur per-
sónuleiki, atkvæðamikill maður
sem setti svip á samtíðina.
Gunnar var fæddur 9. febrúar
1922 á Mælifellsá á Efribyggð,
sonur hjónanna Lovísu Sveins-
dóttur, Gunnarssonar frá Mæli-
fellsá og Jóhanns Péturs Magnús-
sonar, Jónssonar frá Gilhaga og
var hann elstur fjögurra systkina,
tveggja systra, sem létust ungar,
og Sveins bónda á Varmalæk.
Ættir Gunnars er óþarft að rekja,
svo kunnar eru þær um Skagafjörð
og mest allt land.
Margir forfeður Gunnars í
báðar ættir eru orðlagðir athafna-
menn, kjarkmiklir, greindir og
hagmæltir. Gunnar ólst upp hjá
foreldrum sínum á Mælifellsá og
man ég hann allt frá því hann tók
fyrstu fetin í þessum heimi því við
ólumst upp saman frá 1923 eða allt
frá því að ég man fyrst eftir mér,
saman áttum við fyrstu gullin
okkar og saman lékum við okkur
fyrstu leiki að legg og skel. Saman
ólumst við upp á Mælifellsá fram
yfir tvítugs aldur, og næstu