Morgunblaðið - 22.05.1979, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 22. MAf 1979
„VIÐ HLEYPTUM aldrei farþegum upp í vél ef vitaö væri að flugstjóranum væri mjög hætt við
hjartaáfalli,“ segir svissneski læknirinn Pierre Rentchnik. „En athugasemdalaust lætur
mannkynið sjúklinga stjórna sér.“ Rentchnik er í fremstu röð lækna og eftirsóttur af að minnsta
kosti tuttugu og átta leiðtogum okkar tíma. Ferill hans hefur leitt honum fyrir sjónir eftirfarandi
niðurstöðu: Oft er samband milli sjúkdóma er hrjá stjórnmálamenn og ákvarðana er peir taka.
JIMMY Carter Bandaríkjaforseti, 54
ára gamatl, pjáist af sjúkdómi, sem
kvelur um sextíu og fimm af hundraði
allra jafnaldra hans; gyllinæd. í des-
ember á síðasta ári varð Carter af
bessum sökum fyrir blóðmissi og lét
óvenju mikið blóð. Vegna friðarvið-
ræðna forsetans viö Begin og Sadat
varð heimilislæknir hans, William
Lukash, að fresta aögerð. Þess í stað
mælti hann með mjólkurmataræði og
skokki við forsetann í Því skyni að
draga úr blóðþrýstingi. Af pessum
sökum hleypur Carter nú á hverjum
morgni í grennd við Hvíta húsið og
hefur dregið úr blóðprýstingnum.
Prófessor Rentchnick segir: „Gyllin-
æð getur leitt til þunglyndis þar sem
hún er ódeyfandi og sársaukafull.
Læknir getur þó minnkað sársaukann
á einum til tveimur dögum.“
Kremlarleiötoginn Leonid
Breshnéf, 72 ára, á við svima- og
svitaköst að stríða og einnig verður
vart við sjón- og málerfiöleika í fari
hans. Prófessor Rentchnick segir:
„Hann þjáist af of háum blóðþrýstingi
og að mínum dómi hefur hann þegar
orðið fyrir sex til sjö hjartaáföllum.
Þar fyrir utan hrjáir hann æðakölkun í
heila og sennilega hefur hann þolað
minniháttar heitablóöfail í nokkur
skipti. Viö vitum ekki með vissu hvort
Breshnéf er með gangráð. Hitt vitum
viö aö þegar hann eitt sinn fékk áfall
var fremsti gangráöasmiður Frakka
fenginn til Moskvu og var þaö einnig
fyrst í sama mánuði að Rússar gerðu
þremur vestrænum æðakölkunarsér-
fræðingum boö um að koma til
Kremlar. Breshnéf er mjög sjúkur
fnaður. Hann eldist hröðum skrefum.“
Helmut Schmidt kanzlari Vest-
ur-Þýzkalands, sextugur að aldri, er
ætíð í peysu undir jakkafötunum og
ber kaskeiti af ótta við að ofkælast.
Hann mýkir rödd sína með lindi-
blómatei og nellikurót. Schmidt hefur
skerta heyrn á vinstra eyra. Æ oftar
ber hann hönd upp aö eyra í viðræð-
um við fólk. Þegar hann feröast í
bifreið býður hann samferöamönnum
sífellt að sitja á hægri hönd. Hann
hefur um árabil átt viö sinaskeiða-
bólgu og augnþreytu að stríða.
Óeðlilegri skjaldkirtilsstarfsemi virð-
ist vera haldið niðri með lyfjum. En
kanzlarinn hughreystir sjálfan sig
með því að sjaldgæft sé um menn á
hans aldri að þeir séu fullkomlega
hraustir. „Roosevelt, Churchill og
Kennedy áttu einnig við heilsufars-
lega erfiðleika að etja,“ segir hann.
í friðarviðræðunum í Camp David í
september hvatti hinn hálfsjötugi
forsætisráöherra ísraels, Menachem
Begin, hinn egypzka viömælanda
sinn og sagði: „Við verðum heldur að
haska okkur því báðir óttumst við
næsta hjartáfall." Begin hefur orðið
fyrir þremur hjartaáföllum, 1976 í
fyrsta skipti og síðan 1977 og 1978.
Um nokkurra ára skeiö hefur hann
einnig þjáöst af léttvægri sykursýki
og oft verið magaveikur. Læknir hans,
Gotsman, varar hann við að ofreyna
sig. En viökvæði Begins er engu
síður: „Ég mun vinna nótt sem nýtan
dag og biðja guð um það þrek sem til
þarf.“ Prófessor Rentchnick segir:
„Honum er Ijóst að hann er alvarlega
hjartveikur."
Þegar Franklin D. Roosevelt kom til
Krímskaga hinn 3. febrúar 1945 til aö
skipta heiminum meö Stalín og Chur-
chiil var hann þegar í dauðateygjun-
um. Lífvörður hans, Mike Reilly, lét
flytja hann í sérstökum stól úr flugvél-
ínni yfir í jeppabifreið. Virðingin sem
þessi valdamesti maður Vesturlanda
sýndi sovéska heiðursverðinum týsti
sér t oröunum: „Aðeins enn einn
hégóminn.“ Átta dögum síðar undir-
ritaði hann Jaltasamkomulagið og þar
með yfirráð Sovétmanna vestur að
Elbu. Frá 1921 þjáðist Roosevelt af
lömunarveiki og þurfti að hafa styrkt-
arhosur á fótum. Seinna sagöi einnig
til sín æðakölkun. Tveimur mánuðum
eftir Jaltaráðstefnuna lézt Roosevelt,
63 ára að aldri.
Eiginkona Krútséfs, Nina Petrowna,
varð fyrst til að veita því athygli að
þunglyndi fylgdi oft i kjölfar glaö-
værðar í fari manns hennar. Hún
sagöi frá því, að upp úr þessu hefði
orðið vart brjóstþyngsla hjá honum.
Áriö 1960 greindu læknar í Kreml pað
sem meinlegra var, þunglyndi á sjúk-
dómsstigi. Prófessor Rentchnick seg-
ir: „í kvikmynd, sem eitt sinn var
sýnd, mátti sjá hvernig hann gekk
stuttum skrefum og með erfiðismun-
um. Sjúkdómseinkennin benda vana-
lega til skemmda á miðtaugakerfinu.“
Hér eftir urðu Krútséf á afdrifarík
mistök t.a.m. hvað snerti Kúbu. Af
þessum sökum var honum steypt
1964. Hann lézt sjötíu og sjö ára að
aldri af hjartaslagi.
SÖkum berklaveiki komst Konrad
Adenauer hjá herþjónustu á sínum
yngri árum. Seinna á ævinni þjáöist
hann hvað eftir annað af þungbæru
lungnakvefi. Þegar hann vildi svo fá
sér líftryggingu nýkominn á sextugs-
aldur var honum neitað um hana.
Ástæðan: ólæknandí sykursýki. Eftir
1953 — en þá var Adenauer sjötíu og
sjö ára að aldri — brá fyrir minnis-
gloppum. Árið 1962, áttatíu og sex ára
að aldri, varð hann fyrir sínu fyrsta
hjartaáfalli. í hárri elli virtist hann
haldinn ofsóknarbrjálæöi — til dæmis
gagnvart Ludwig Erhard — sem
stöðugt ágerðist. Adenauer lézt níutíu
og eins árs aö aldri af völdum
blóðtappa í heila.
Þrátt fyrir að hafa fengiö alvarlega
viövörun reykti Charles de Gaulle
Þrjátíu sígarettur af gerðinni „Navy
Cut“ á dag. Ellihrumleiki og sykursýki
gerðu honum nauðsynlegt að hafa
linsur í báðum augum. Einnig eftir
aðgerð árið 1956 sá hann ekkert nema
skugga í kringum sig. 1964 uppgötv-
uðu læknar æxli í þvagblöðru. De
Gaulle hafnaði skurðaðgerð þar sem
hann haföi ráðgert ferðalag til
Mexíkó. Þrátt fyrir það gekk hann hér
eftir með þvagslöngu. Hershöfðinginn
hreifst mjög af þessu uppátæki og
vildi óska uppfinningamanninum til
hamingju. Þaö kom í Ijós að hann var
bandarískur. Kafrjóður í andliti sagði
þá de Gaulle við lækni sinn, Pierre
Aboulher: „Segið þér ekki frá því að
þér hafiö sett amerískt rör í mig.“
1969 dró de Gaulle sig í hlé. Hann dó
árið eftir áttræður; hjartaslagæðin
sprakk. VVELT AM SONNTAG.