Morgunblaðið - 11.08.1979, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 11. ÁGÚST 1979
13
Kiddi og Tommi með svartfuglapysjuna.
fóstur
Guðlaug Jónsdóttir. Trausti og Pálmi Ágústsson á svölunum citt
KÓðviðriskvöldið fyrir skömmu. Ljósm. Kristinn.
Verðið hefur breytzt mest
— og kannski kaupið líka
— VIÐ BYRJUÐUM á því að umrrikna allt í íslonzkar krónur oftir að við
komum til GautahorKar fyrstu mánuðina. moðan við vorum að læra á
vorðlagið þar ok á sama hátt vorðum við nú að rcikna allt vfir í sænskar
krónur þcKar við höfum búið þar í 4 ár. sögðu hjónin GuðlauK Jónsdóttir og
Pálmi ÁKÚstsson. on þau fluttust nýloga hoim frá Svíþjóð.
Fannst þeim sem allt verðlag hér væri mjög breytt frá því sem var fyrir 4
árum og kváðust ekki hafa grunað hversu mikil verðbólgan hefði verið hér
þennan tíma. Þau voru spurð hvort viðbrigðin væru mikil að vinna núna fyrir
„íslenzku kaupi'* eftir að hafa unnið í Svíþjóð þennan tíma:
— Ég finn mjög mikinn mun á kaupinu hjá mér, sagði Pálmi, því síðustu
árin hafði ég 35 sænskar kr. á tímann, sem eru um þrjú þúsund krónur, en núna
er tímakaupið 1.300 krónur, þannig að það er helmingi lægra. Mér finnst því
líklegt að við hverfum jafnvel aftur til Svíþjóðar ef við gerum ekki meira en
hafa fyrir matnum með vinnu hér, sem er þó mun meiri en í Svíþjóð.
— Annars er kaupið eða verðlagið ekki mesta breytingin, sagði Guðlaug,
heldur fannst okkur mest muna um veðrið og það hversu auðvelt er að komast
á milli. Frá Gautaborg er stutt yfir til nágrannalanda og við brugðum okkur
t.d. til Frakklands og Spánar, svo eitthvað sé nefnt og það er einhvern veginn
mun auðveldara að komast allt þetta heldur en nokkurn tímann alla leið frá
íslandi.
En hvers vegna tóku þau sig upp og fluttust til Svíþjóðar?
— Ætli það hafi ekki bara verið forvitni, ég hafði stundað siglingar áður,
sagði Pálmi, og kynnst m.a. Gautaborg og því ákváðum við að reyna fyrir okkur
þar, enda ekki svo ýkja langt frá Islandi. En það var gaman að prófa þetta,
dvölin í Svíþjóð var mjög góð og ég sé ekki eftir einum degi af þeirri veru.
Pálmi vann hjá Volvo-verksmiðjunum í Gautaborg og síðasta árið sem þau
voru úti vann Guðlaug einnig utan heimilis hálfan daginn, en þau eiga einn son,
Trausta, sem er 6 ára. Þurfti ekki að fá fyrir hann gæzlu þar sem vinnutími
hjónanna var þannig að þau voru til skiptis heima.
— Mér finnst greinilegt nú þegar heim er komið að ég verð að vinna úti ef
hægt er, sagði Guðlaug, en hins vegar er spurning hvar fæst gæzla fyrir 6 ára
dreng.
En hvernig var aö starfa við Volvo-verksmiðjurnar:
— Það var mjög gott, með mér á vakt voru ágætir piltar frá Finnlandi, en
Svíar sækjast nokkuð mikið eftir Finnum til vinnu sagði Pálmi. Ég held að
atvinnuleysið, sem talað er um í Svíþjóð, sé að mestu leyti tilbúið og eru Svíar
sjálfir verstir. Þeir reyna að plata út atvinnuleysisstyrki o.fl. og leika á kerfið
og held ég reyndar að það sé orðið of mikið, og of mikið um að menn notfæri sér
það. Hjá Volvo störfuðu ekki margir íslendingar svo ég vissi til, en þeim hefur
farið fjölgandi nú síöustu tvö árin. Sagði verkstjórinn við mig áður en ég fór, að
óg yrði kominn aftur eftir 2 ár! Að lokum var komið inn á umferðarmálin og
sögöu þau hjón að umferðarmenning Svía væri til fyrirmyndar, hér væru allt
sveitamenn í umferðinni á traktorum, eins og Guðlaug orðaði það og mætti
kannski rekja það að einhverju leyti til þess, að Svíar hefðu betra gatnakerfi en
hér væri, þótt það væri sjálfsagt ekki eina skýringin.
Björguöu
svartfugls-
pysju og
tóku í
Bræðurnir Kiddi og Tommi eru
þarna með svartfuglspysju sem
þeir björguðu við Suðurey einn
daginn fyrir skömmu. Þeir voru á
trillu við eyna ásamt fieirum og
sáu þegar pysjan hrapaði úr
bjarginu fyrir tímann, eins og
sagt er, því hún var ekki tilbúin tii
að bjarga 3é sjálf. Bræðurnir tóku
hana því í fóstur og hafa fætt
hana daglega, enda er hún orðin
hænd að þeim. Á næstu vikum
munu þeir sleppa henni í sjóinn,
svo að hún geti haldið til hafs með
ættfólki sínu.
Svartfuglspysjan er orðin spjall-
fær við björgunarmenn sína.
Ljósmyndir Sigurgeir.
Hegarviðtalið
Byrjaði ferilinn
í vor - margfaldur
verðlaunahafi
Þeir, sem hafa fylgst með fróttum af hestamannamótum og kannski fleiri, hafa
sjálfsagt tekiö eftir Því, aö ss oftar heyrist nafn Haröar G. Albertssonar nefnt
Þegar talaö er um eiganda einhverra sigurvegara ó mótum. Höröur hefur í 10—12
ár komiö nálægt hestum og hestamennsku og fró upphafi haft sér tíl ráöuneytis
meöeiganda sinn, Sigurbjörn Báröarson, sem ekki er síöur pekkt nafn pegar
hesta og hestamennsku ber á góma. Sigurbjörn rekur algjörlega hestabúskap-
inn, annast umhiröu hestanna og tamningu o.fl. Frá pví í vor hefur sonur Haröar,
Hörður Þór, sem nú er 11
sigurinn á fætur öörum.
— Þetta byrjaði nú bara með
þv( að ég gaf krökkunum hvorum
slnn hestlnn áriö 1969 eða 1970,
sagöi Hörður G. Albertsson. en
síðan hefur hrossunum fjölgaö og
eru nú milli 50 og 60 aö meðtöld-
um folöldum.
Höröur Þór er spuróur hvenœr
hann hafi byrjað að stunda íþrótt-
ina.
— Það var 'veturinn
1977—1978, sem ég kom fyrst á
hestbak og hefi ég verið í reiðskóla
hjá Rosemary. En á síöasta vetri
fór áhuginn smátt og smátt vax-
andi hjá mér, segir piltur og
sagöist reyndar um helgar ýmist
hafa fariö til skíöaiökana eöa
útreiöa, eftir því sem tíminn leyföi
trá skólanum.
En hvenaar byrjaöir þú þá aö
keppa?
— (apríl í vor byrjaöi ég fyrst aö
æfa hjá Didda til aö veróa knapi í
kappreiöum. Síðan hefi ég tekið
þátt í elnum 8 kapprelöum, í
folahlaupi á Don, 350 metrum á
Glóu og 800 metrum á Tinnu og
Reyk.
Ekki er aö orölengja að Hörður
Þór hefur staöiö sig mjög vel og
krækt oftast ( fyrstu, en einnig
ýmist önnur eöa þriöju verðlaun í
hverjum kappreiöunum á fætur
öörum. Og stundum tryggt sér
fleiri en eltt verðlaunasæti á sömu
kappreiðum. Nú síöast vann hann
til þriggja íslandsmeistaratitla á
móti á Vindheimamelum í Skaga-
firöi, á Don, Glóu og Reyk. En
Reyk hafði hann ekki hleypt áöur
og byrjaöi feril sinn á honum með
því að ná fyrsta sæti í 800 metrum.
En hvor á meiri þátt í sigrinum,
gæöingurinn, eöa knapínn, sem
situr hann og hvetur? Spyr sá sm
ekki hefur vit á hestamennsku.
Höröur Þór svarar því:
— Hesturinn, sagði hann fyrst,
en fékkst svo til aö viðurkenna aö
knapinn ætti líka sinn þátt í því.
— Það er ekki nóg aö vera
góóur knapl, sagöi Höröur Þór, því
hesturinn þarf aö sjálfsögöu að
vera góöur. Hlns vegar má segja
aö slæmur knapl sé ekki til stór-
ára, setið hesta peirra i
ræöanna þó aö hann hafi góöan
hest.
En hver er þá munurinn á knapa,
sem leiöir hest sinn til kappreiða
og hinum, sem fer í útreiðar um
helgar? Og hver er munurinn á
hestum þeirra?
— Hestar hafa mismunandi
lyndiseinkunn rétt eins og menn,
segir Hörður G. Albertsson, og
munurinn á kappreiðahrossum og
venjulegum útreiðahrossum er sá
að hlaupagikkirnir eru þjálfaöir til
þess að taka þátt í keppni, þeir
hlaupa af staö þegar þeir koma á
línuna og staönæmast ekki fyrr en
aö hlaupi loknu, en þá gera þeir
heldur engar kúnstir, knapinn fer
af baki og hlutverki hestsins er
lokió. Kappreióahestinn þarf lika
aö hita upp og færi hestamaður á
honum til útreiða er eins víst aö
hann brygöi á hlaup/stökk og
hestamaöurinn fengi ekki við neitt
ráöiö. Útreiöarhesturinn er hins
vegar aöeins þjálfaöur þannig aö
hann lætur auöveldlega að stjórn
og er meöfærilegur til hvers kyns
feröalaga.
Og aftur er spurningu beint til
knapans og spurt hver sé galdur-
inn viö aö vera góöur knapi:
— Það varf að fara gætilega
meö hrossin og þegar kappreiöar
eru undirbúnar þarf fyrst aö hita
upp, ganga eöa hlaupa meö hest-
inum í nokkrar mínútur og það
þýöir ekki aö vera meö neina
skrípaleiki þegar kappreiöahross
eiga í hlut. Viö hvetjum okkar
hesta meö blístri í hlaupinu, en
viljum ekki slá í þá, en það er
nokkuð umdeilt hvernig og hvort
eigi aö hvetja hesta í kappreiöum.
Og þaö veröur að hafa í huga, aö
sé t.d. kappreiðahestur notaöur til
útreiöa þá er hann ekki á færi
hvers sem er og gæta verður þess
aö blístra ekki því þá er eins víst
aö hann taki á rás. Þess vegna eru
kappreiðahestar yfirleitt ekki not-
aöir tK útreiöa.
Þeir feögar og Sigurbjörn, eöa
Diddi eins og hann er kallaöur,
hafa komið sér upp eigin hesthúsi í
Víöidal, en á sumrin stendur þaó
ppreiðum og'unniö hvern
yfirleitt autt og hrossunum sleppt á
beitiland, sem þelr eiga austur vlö
Þjórsá og annaö sem þeir leigja (
Helgadal. Höröur sagöi aö þeir
rækju nú tamningastöö og ynni
Diddi viö hestana í fullri vinnu en
hlutur hans ( tamningastööinni er
25%. Var Höröur spuröur hvort
ekki væri mikil vinna því samfara
aö sjá um svo marga hesta og
temja:
— Jú, það er meira en mikil
vinna, þaö er gífurlega mikil vinna
og ég hygg aö í þaö getl fariö oft
15—16 tímar á sólarhring. Nokkuö
hægist um á vorin þegar hrossun-
um er sleppt í haga og þar til þau
eru aftur tekin í hús í nóvember, en
yflrleitt er yfriö nóg aö gera.
Þeir félagar hafa ekki jörö, eiga
aöeins beitiland, og hafa þvf alltaf
keypt hey og kváöust þeir leggja
áherzlu á aö fá gott hey, fengju
þaö oftast úr Arnessýslu eöa
Borgarfiröi, en ef tíö væri léleg yröi
aö sækja þaö lengra aö. Að síö-
ustu eru þeir beðnir aö tjá sig um
hvaö þaö sé viö hestamennskuna,
sem laöi menn aö þessari íþrótt
nætur og daga. — Sigurbjörn
svarar þv( fyrir okkur báöa, sagöi
Höröur og sagöi hann eftirfarandi:
— í fyrsta lagi er þaö hiö sál-
ræna samband viö hestinn, aö
vinna meö honum, temja hann og
fá út úr honum þaö sem í honum
býr, en þaö getur veriö afar breyti-
legt eftir hestum. Þaö veröur
enginn hestamaóur nema hann sé
svolítill sálfræöingur um leiö, þv(
hestamaöurinn veröur aö vita hvaö
má bjóöa hesti sínum, hann má
ekki rasa um ráö fram ( þjálfun og
ofbjóöa honum. Það er heldur ekki
sam hvort um er aó ræöa góöhest
eöa kappreiöahest. í ööru lagi má
nefna aö ( þessu er fólgin ákveöin
frótt og stööugt er keppt aö því aö
þjálfa til aö bæta árangurinn.
Þess má geta aö lokum, aö
Höröur Þór veröur 12 ára á morg-
un, sunnudaginn 12. ágúst, og
sendum við honum afmæliskveöj-
ur með hamingjuóskum meö ár-
angur sumarsins.
jt
Frá vinstri, Fannar, Tinna, Glóa, Don og Reykur. öll hata bau unniö Hl margra verölauna ( sumar.
Hörður G. Albertsson ar lengst til vinstri, þá Höröur Þór og síðan Sigurbjðrn Bárðarson.