Morgunblaðið - 15.03.1980, Side 22

22 MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 15. MARZ 1980
„I raun er verið að leita leiða,
sem engan veginn duga í stöðunni“
Ljósm. Mbl. Emilía.
Frá fundi sjávarútvegsráðherra með fulltrúum fiskvinnslunnar i gær. Steingrímur Hermannson. Árni
Benediktsson. Friðrik Pálsson, Eyjólfur ísfeld Eyjólfsson og Bogi Þórðarson, aðstoðarmaður sjávarútvegs-
ráðherra, sem snýr baki i ljósmyndarann.
„ÞAÐ voru svo sem marg-
ir pinklar, sem við tókum
upp á þessum fundi og ég
á von á því, að menn skoði
innihaldið nú á allra
næstu dögum,“ sagði Eyj-
ólfur Isfeld Eyjólfsson for-
stjóri S.H., er Mbl. ræddi
við hann í gær eftir fund
fulltrúa fiskvinnslunnar
með sjávarútvegsráð-
herra.
„Við settum fram óskir um að
sleppa alveg við sölugjald af
fjárfestingarvörum og einnig för-
um við fram á endurgreiðslu
uppsafnaðs söluskatts við útflutn-
ing,“ sagði Eyjólfur. „Þá var rætt
um lækkun vaxta af lánum úr
fiskveiðisjóði, úr 5,5% í 3%, en
þessi lán eru gengistryggð, og
einnig var rætt um lækkun lán-
tökugjaldsins. Við ræddum einnig
stimpilgjöld af lánum, sem frysti-
húsin taka vegna afurða. Eins og
fyrirkomulagið er núna er þessum
lánum alltaf sagt upp einu sinni á
ári, þannig að við þurfum að
endurnýja þau árlega og það eru
geysimiklar upphæðir, sem greiða
þarf í stimpilgjöld. Það sem til
greina kemur, er að breyta þessu í
það, að aðeins einu sinni sé greitt
af hverju láni og svo standi það
meðan lánið stendur.
Þannig er nú verið að reyna að
tína saman einhverja liði, sem
létta mætti af fiskvinnslunni og
brúa þannig eitthvað bil, en eitt er
nú að tala um hlutina og annað að
sjá, hver framkvæmdin verður."
Mbl. spurði Eyjólf, hvaða upp-
hæðir væri um að ræða í þessum
„pinklum", en hann kvaðst ekki
vilja nefna til neinar tölur á þessu
stigi. „En þetta eru stórir út-
gjaldapóstar, eins og til dæmis
sölugjaldið og söluskatturinn,"
sagði hann.
Mbl. spurði Evjólf þá um þann
möguleika að létta lausaskuldum
af frystihúsunum, sem Steingrím-
ur Hermannsson sjávarútvegsráð-
herra drap á í samtali við Mbl.,
sem birtist á baksíðu blaðsins í
gær. „Það var aðeins minnzt á
þennan möguleika," sagði Eyjólf-
ur. „En það er út af fyrir sig engin
varanleg lausn að safna lausa-
skuldunum saman og breyta þeim
í einhver lán.“ Og varðandi mögu-
leika á breytingum varðandi geng-
istryggingu lána sagði Eyjólfur.
„Þá lendum við bara aftur út í því,
hvaða vextir ættu að vera á
Iánunum."
Itrekaðri spurningu Mbl. um
það, hversu stórir „útgjaldapóst-
ar“ þetta væru fyrir fiskvinnsluna
og hversu breitt bil væri fyrir
fiskvinnsluna og hversu breitt bil
væri hugsanlega hægt að brúa
með breytingum á þeim, svaraði
Eyjólfur, að hann vildi ekki gefa
upp neinar tölur eða prósentur að
svo komnu máli. „Þessi mál verða
væntanlega skoðuð um helgina og
eitthvað fram í næstu viku og ég á
ekki von á því, að neitt stórvægi-
legt gerist varðandi fiskverðs-
ákvörðunina á meðan,“ sagði
hann.
„Það kom fram á þessum fundi,
að það kynni að vera hægt, að
finna einhverjar leiðir til að bæta
stöðu fiskvinnslunnar og ráðherra
fól okkur í raun að athuga þessi
mál frekar,“ sagði Árni Bene-
diktsson framkvæmdastjóri Sam-
bandsfrystihúsanna í samtali við
Mbl. í gær. „I raun er um mjög fá
atriði að ræða, sem geta skipt
nokkru verulegu máli. En þetta
hjálpar til þótt það dragi skammt.
í raun er verið að leita leiða, sem
engan veginn duga í stöðunni."
„Við alla verðlagningu síðan
1974 hefur verið reiknað með
gengi fram í tímann," sagði Árni.
„Og fiskverðið sem ákveðið var
eftir áramótin, 11% hækkunin,
var eingöngu miðað við áfram-
haldandi gengisaðgerðir, eins og
gert hefur verið í 6 ár. Nú er
gengisbreyting út af fyrir sig
ekkert skínandi úrræði og stjórn-
völdum er guðvelkomið að hverfa
af þeirri braut. En það er bara
ekki hægt að breyta til fyrirvara-
laust og klippa svona á okkur."
Árni nefndi, að það væru „ýmsir
smápinklar, sem æskilegt væri að
losna við í gjaldahliðinni" og
nefndi þar m.a. til afnám sölu-
gjalds og vaxtalækkun, eins og
Eyjólfur ísfeld. Mbl. spurði Árna,
hvort þetta væru stærstu „pinkl-
arnir". Hann sagði það ekki víst,
heldur kynni stimpilgjaldið að
vera einn stærsti liðurinn og
nefndi að með núverandi fyrir-
komulagi, þ.e. árlegri endurnýjun
lánanna, væru útgjöld vegna
stimpilgjalda um einn milljarður
króna.
„Ráðherra fór yfir nokkrar hug-
myndir, sem fram hafa komið til
þess að auðvelda fiskverðsákvörð-
un án þess að grípa til gengis-
breytingar og við fórum svona
gróft yfir málin," sagði Friðrik
Pálsson framkvæmdastjóri Sölu-
sambands íslenzkra fiskfram-
leiðenda í samtali við Mbl. eftir
fundinn.
Mbl. spurði Friðrik, hvaða hug-
myndir hefðu verið ræddar og
hvernig þær væru metnar í tölum
og prósentustigum. Hann kvaðst
ekki vilja láta hafa neitt eftir sér
um einstök efnisatriði. Mbl. spurði
Friðrik þá, hvort hann teldi að
framkvæmd þessara hugmynda
gæti brúað það bil, sem nú er
varðandi annars vegar 12% lækk-
un og hins vegar 6,7% hækkun
fiskverðs. „Margt smátt gerir eitt
stórt," svaraði Friðrik. „En mér
sýnist þó, að mjög langt sé í land
með það, að það bil, sem nú er,
verði brúað með þessum hætti."
Bogi Þórðarson aðstoðar-
maður sjávarútvegsráðherra
sagði í samtali við Mbl. eftir
fundinn í gær, að óskir fulltrúa
fiskvinnslunnar og hugmyndir
yrðu nú metnar, en hann kvaðst
hvorki vilja ræða einstök efnisat-
riði þeirra né hugsanlega þýðingu
þeirra í tölum.
Mbl. spurði Boga, hvort búið
væri að verða við ósk Jóns Sig-
urðssonar formanns yfirnefndar
verðlagsráðs sjávarútvegsins um
frekari frest til- fiskverðsákvörð-
unar. „Það er ekki búið að fram-
lengja festinn, en ég veit að menn
vilja verða við þessari ósk for-
manns yfirnefndarinnar," sagði
Bogi.
Yfirnefnd verðlagsráðs sjávar-
útvegsins kom ekki saman til
fundar í gær. Jón Sigurðsson
formaður nefndarinnar sagði í
samtali við Mbl., að þess væri ekki
að vænta, að miklu yrði áorkað
varðandi fiskverð allra næstu
daga. „Við munum að sjálfsögðu
halda áfram okkar vinnu,“ sagði
Jón, en hann tók fram, að meðan
hinar sérstöku viðræður fulltrúa
fiskvinnslunnar við sjávarútvegs-
ráðherra stæðu yfir mætti búast
við „eitthvað minni vinnu" í yfir-
nefndinni sjálfri.
Ólafur G. Einarsson, formaður þingflokks sjálfstæðismanna:
Hugleiðing um Haukdal
Ég hef stundum efast um að
Eggert Haukdal hafi í raun
áhuga á að starfa með þingflokki
sjálfstæðismanna, svo sem hann
áður gerði. Sá vafi minn fer
vaxandi eftir lestur greinar-
korns hans í Mbl. í gær. Kveikj-
an að greininni á víst að vera
viðtal við mig í Mbl. daginn
áður, þar sem drepið er á mál
Haukdals í sambandi við val á
manni í fjárveitinganefnd í stað
Pálma Jónssonar. Ekkert í við-
tali því gefur Eggert tilefni til
þess að agnúast út í mig eða
þingflokkinn. Þvert á móti lýsi
ég þar yfir, að ég muni beita mér
fyrir því að skriður komist á
hans mál. Ef sáttastarf á að
vinna undir frekjulegum skrif-
um og yfirlýsingum þeirra sjálf-
stæðisþingmanna sem ríkis-
stjórnina styðja með einum eða
öðrum hætti, er ekki að vænta
árangurs í þeim efnum.
Athugasemdir mínar við grein
Haukdals eru þessar.
1. Við nefndakjör á Alþingi í
desember var ekki um að ræða
einhliða beiðni frá mér um að
Haukdal greiddi atkvæði með
þingflokki sjálfstæðismanna.
Þar var um að ræða kosninga-
bandalag sem tryggði Haukdal
sæti í þeim nefndum, sem hann
óskaði þá eftir, landbúnaðar-
nefnd og félagsmálanefnd.
2. Ég minnist þess ekki að hafa
boðið Haukdal inngöngu í þing-
flokkinn í „snarhasti" um mán-
aðamótin jan./febr. s.l., enda
hafði ég ekki til þess umboð.
Hins vegar man ég viðræður
okkar og þingmanna Sjálfstæð-
isflokksins í Suðurlandskjör-
dæmi um þetta leyti, þar sem
ræddir voru möguleikar á að
ljúka sem fyrst þeim formsatrið-
um, sem eftir voru, áður en mál
Haukdals kæmi til afgreiðslu í
þingflokknum. Einhverjum kann
að þykja undarlegt að afturkipp-
ur skuli hafa komið í þau mál við
athafnir Haukdals eftir þennan
tíma. Mér þykir það ekki.
3. Þyki Haukdal sem innganga
hans í þingflokkinn sé orðin
verzlunarvara, bendi ég honum á
að ræða það við Gunnar Thor-
oddsen og Pálma Jónsson. Eins
og fram kom í viðtali við mig í
Mbl. 13. þ.m. lýstu þeir ráðherr-
arnir því yfir, að þeir féllust á að
þingflokkurinn tilnefndi mann í
fjárveitinganefnd í stað Pálma, í
trausti þess að mál Eggerts
Haukdals yrði leyst og hann
tekinn inn í þingflokkinn. Ég
hélt satt að segja að þessi
afstaða þeirra byggðist á sam-
komulagi við Haukdal, en svo
virðist ekki vera. Þeir hafa verið
að verzla með hans persónu í
leyfisleysi. Ljótur leikur það.
Um forræði þeirra ráðherr-
anna á þessu máli yfirleitt ætla
ég ekki að ræða í þessu sam-
bandi, en rifja það aðeins upp, að
þeir höfðu ákveðið að Haukdal
tæki sæti Pálma í fjárveitinga-
nefnd. Féllist þingflokkur sjálf-
stæðismanna ekki á það, yrði
málið afgreitt með stuðningi
Aiþýðubandalags og Framsókn-
ar. Drengileg vinnubrögð þetta
og líkleg til að slétta úr misfell-
um, sem kunna að vera á sam-
starfi flokksbræðra! Svona var
unnið við kosningar í stjórn
framkvæmdastofnunar ríkisins
og svona á að halda áfram,
a.m.k. meðan Framsókn og Al-
þýðubandalag hafa geð í sér til
að taka þátt í slíku.
4. Á þessu stigi get ég ekki sagt
um hvort Haukdal verður „boðin
innganga" í þingflokkinn. Það
kann að vera að umsókn þurfi að
liggja fyrir svo að þingflokkur-
inn geti afgreitt málið.
5. Réttur þingflokksins til að
ráðstafa sæti Pálma Jónssonar í
fjárveitinganefnd kemur ekki
frá Eggert Haukdal. Því túlkast
afgreiðsla þess máls ekki sem
framrétt sáttahönd af hans
hálfu, eins og hann virðist telja.
Að lokum vegna viðtals við
Gunnar Thoroddsen í Dagblað-
inu 13. þ.m.: G. Th. telur þar
„loforð um það liggja fyrir, að
Eggert komi í þingflokkinn í
ólafur G. Einarsson
næstu viku“. Þetta loforð hef ég
ekki gefið og þingflokkurinn
ekki heldur.
Og meðal annarra orða: hvað-
an kemur Gunnari Thoroddsen
umboð til að ráðskast svona með
mál Eggerts Haukdals? Eggert
tekur fram í grein sinni í Mbl. að
hann hafi engum falið umboð til
að annast þessi mál fyrir sig.