Morgunblaðið - 29.03.1980, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. MARZ 1980
11
I.jósm: Ólafur K. MaKnússon.
Vósteinn ásamt leikstjóra,
leikmyndahöfundi og leik-
hljóða fyrir utan lönó, taliö frá
vinstri: María Kristjánsdótt-
ir, Vésteinn, Siguröur Rún-
ar Jónsson og Magnús
Pálsson.
steinn geta verið hvaöa íslenskt
sjávarþorp sem er.
Inn í þessa harmsögu fjöl-
skyldu Hermanns sagöi höfund-
urinn blandast þjóöfélagsleg
átök, „þar sem verkalýðshreyf-
ingin fær á kjaftinn ekki síöur en
atvinnurekendur". Faöir Hemma,
Sverrir, haföi verið verkalýösleiö-
togi í Skipavík, en stjúpi hans,
Bragi, er hins vegar einn helsti
atvinnurekandinn á staönum.
Þaö er einnig Egill, og er hann aö
auki faöir æskuástar Hemma,
Hjördísar.
Vésteinn sagöi, aö ekki bæri
að líta á leikritiö sem sögu
íslenskrar verkalýöshreyfingar,
miklu frekar mætti segja aö
þarna væri aö finna nokkra þætti
hennar, sem og raunar alþjóö-
legrar verkalýðsbaráttusögu. Ef
einhverjir þættust hins vegar
þekkja þarna einhverja atburöi
eöa persónur, þá væri það alfar-
iö þeirra mál.
Þegar Vésteinn var inntur nán-
ar eftir efni leiksins, sagöi hann
Hemma komast aö því, aö svo
virtist sem faöir hans heföi hengt
sig, framið sjálfsmorö, en á
einhvern hátt fyrir tilverknaö
Braga eiginmanns móöur hans.
Þessa atburöi heföi Hemmi hins
Harald G. Haralds sem Hemmi og Kristín Bjarnadóttir í hlutverki
sfnu sem Hjördís.
„Bæði verkalýðs-
hreyfingu og
atvinnurekendum
gefið á kjaftinn“
Vesteinn sagði i samtali viö
blaöamann Morgunblaösins, aö
leikritiö geröist í einhverjum
óákveönum nútíma, eins og hann
oröaöi það. Ungur maður, Her-
mann Sverrisson aö nafni, eöa
Hemmi, er viö nám erlendis og
kemur heim í plássiö sitt í
sumarleyfi.
Fljótlega eftir aö hann er
kominn heim, uppgötvar hann aö
á bak viö fágaö yfirborð fjöl-
skyldu hans eru fólgnir heldur
hrikalegir atburöir. Svo hrika-
legir, að Hemmi veröur aldrei
samur maöur aftur.
Þaö kemur sumsé í Ijós, aö
móðir hans hefur gifst þeim
manni sem Hemmi telur nú aö
hafi orðið valdur aö dauða fööur
hans. Leikritiö fjallar síöan um
þaö, á hvern hátt Hemmi reynir
aö sanna þessa vitneskju sína,
og á hvern hátt hann reynir aö
notfæra sér þekkingu sína á
umræddura atburöum til aö
breyta valdahlutföllunum í þorp-
inu. Inn í þetta blandast svo
ástamál Hemma, í nútíö og ekki
síöur í fortíðinni. „Endalok leik-
ritsins veröa hins vegar ekki látin
uppi af skiljanlegum ástæöum,“
sagöi Vésteinn.
Vésteinn sagöi leikritiö aö
ýmsu leyti vera byggt upp á
sama hátt og Hamlet, sami
kjarninn væri í sögunni, og væri
hér því ef til vill á ferðinni leikrit
eitthvaö í áttina aö íslenskum
Hamlet. Aöeins væri þó um þaö
aö ræöa, aö „temaö“ úr Hamlet
væri notaö, annaö ekki. En
leikritiö á sem fyrr segir aö
gerast í litlu plássi, íslensku
sjávarþorpi. Plássið nefnir höf-
undur Skipavík, og er þaö rétt
hjá Fiskifiröi. Þorpið kvaö Vé-
— segir Vé-
steinn Lúðviks-
son um leikrit
sitt, „Hemma“,
sem L.R. frum-
sýnir i kvöld
Vésteinn Lúövíksson.
í kvöld veröur
frumsýnt hjá Leik-
félagi Reykjavíkur í
Iðnó nýtt íslenskt
leikrit. Leikurinn
nefnist „Hemmi“ og
er eftir Véstein
Lúövíksson rithöf-
und. í dag kemur
verkiö svo einnig út
í bókarformi og er
útgefandi Bókaút-
gáfan Iðunn.
vegar ekki sett i þetta samhengi
fyrr en hann kom heim á ný, er
hann heföi þroskast og náö aö
sjá hlutina í ööru Ijósi en hann
heföi gert er hann var drengur.
Vésteinn sagöi verk vera aö
mörgu leyti frábrugöið öörum
verkum sínum, til dæmis „Stal-
ín“. Þaö verk heföi einkum fjallaö
um vandamál, tiltekiö vandamál,
en ekki væri hægt aö segja aö
þetta nýja verk væri dæmigert
„vandamálaleikrit". „og,“ bætti
Vésteinn viö, „þá finnst mér
raunar hæpiö af höfundi aö fara
aö segja í fáum orðum hvaö hann
er að fara í einhverju tilteknu
verki. Ég trúi því ekki aö leikhús
eigi eöa geti lamið skoöanir sínar
inn í fólk. Miklu fremur eigi þaö
aö vekja fólk til umhugsunar um
þann þjóðfélagslega veruleika
sem það býr við.“ Sagöi Vésteinn
aö ef til vill mætti líkja þessu viö
fiölu: „Fiölan er frábært hljóöfæri
til að ná fram fallegri tónlist, ein
hins vegar afleitt verkfæri til að
reka nagla í vegg.“
Alls koma nítján leikarar viö
sögu í þessu nýjasta verki Vé-
steins, en meö hlutverk Hemma
fara þeir Harald G. Haraldsson
og Jón Gunnar Þorsteinsson.
Sverri, fööur Hemma, leikur
Kjartan Ragnarsson og stjúpa
hans leikur Pétur Einarsson.
Aörir leikarar eru Sigríður
Hagalín, Margrét Helga Jóhann-
esdóttir, Aöalsteinn Bergdal,
Guðrún Ásmundsdóttir, Ólöf
María Jóhannsdóttir, Kristín
Bjarnadóttir, Elísabet Þórisdóttir,
Hjalti Rögnvaldsson, Hanna
María Karlsdóttir, Soffía Jakobs-
dóttir, Aðalheiður Jóhannesdótt-
ir, Siguröur Karlsson, Jón Hjart-
arson og Karl Guðmundsson.
— AH