Morgunblaðið - 29.03.1980, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 29. MARZ 1980
15
Hákon Bjarnason:
Prýóum lancflö-plöntum tij&m!
fylgjast með vexti þess frá ári til
árs og klippa þær hliðargreinar
af eða stytta, sem leita mjög
útávið. Ef þetta er gert reglulega
og án hiks geta flest birki orðið
að fallegum einstæðum trjám.
Brýn nauðsyn er fyrir alla
garðeigendur að skoða vel trén á
meðan þau eru í uppvexti og
fylgjast með þeim. Þá gæti
komið í ljós, að birki sýndi merki
þess að það væri ekki nógu vel
kynjað þótt það hefði verið
gallalaust í æsku, t.d. að blöðin
væru minni og stinnari en þau
eiga að vera á fallegu garðtré.
Hér gæti t.d. verið um afbrigði
að ræða, sem best væri að fella
og fá annað í staðinn.
Birki er ekki kvillasamt að
öðru en því, að birkimaðkar og
fiðrildalirfur geta verið hvim-
leiðar en áraskipti eru að því,
hve ásókn þeirra er mikil. Þá
sækja blaðlýs á það, en þær
valda sjaldan miklum skaða.
Halda má hvorutveggja í skefj-
um með úðun, og skyldi hún ekki
dregin á langinn eftir að ófagn-
aðarins verður vart.
Sjúkdóma verður lítið vart á
birki. Helst er það ryðsveppur,
sem litar blöðin gul á miðju
sumri. Hans verður lítið vart ef
trén hafa nóga næringu og vaxa
eðlilega. Hann veldur aldrei
skaða svo nokkru nemi. Á göml-
um trjám má stundum sjá
greinaflækjur í krónunum þar
sem margar greinar koma út úr
einum hnykli. Slíkar flækjur
kallast kerlingavendir og er
meinlaus sveppur orsök þeirra.
Auðvelt er að skera þær af og
nægir það eitt að öllu jöfnu til að
losna við þær.
Birki er ekki langlíft á mæli-
kvarða trjáa. Er það venjulega
komið á fallanda fót þegar það
hefur lifað sjö til átta áratugi.
Ennfremur vex það fremur hægt
og verður aldrei mjög hátt. Hér
á landi hafa mælst 13 metra há
tré og um 30 sm í þvermál í 1.3.
m hæð frá jörðu, en slík tré eru
enn undantekning. Þó er ekki
ólíklegt að það geti náð meiri
hæð síðar þar eð svo skammt er
síðan skóglendi var friðað hér á
landi. það er ekki ýkja langt
síðan hæstu birkitré landsins
voru um og innan vð 10 m, en nú
má finna mörg milli 10 og 12 m.
Plöntufræðingar eru margir á
þeirri skoðun, að birkið hafi lifað
ísaldirnar af hér á landi á
jökullausum svæðum, sem munu
hafa verið allvíða. En skilyrðin
til að komast af kunna að hafa
verið æði misjöfn, og sé svo er
ekki að undra þótt íslenska
birkið sé ærið misjafnt í eðli
sínu eftir svo hörð ævikjör, sem
það hefur orðið að þola á fimbul-
árum ísaldanna. Þó hafa kjör
þess orðið enn ömurlegri eftir
búsetu landsins og meðferðin á
eina skjólgróðri landsins hefur
aldrei verið verri en á síðustu
öldum og fram á þennan dag, að
undanteknum þeim fáu stöðum,
sem friðaðir hafa verið.
Að endingu skal aðeins á það
minnst, að á Mógilsá hefur
nokkrum stofnúm af fallegu
birki verið safnað saman og
verið er að fjölga þeim með
græðlingum. Von er til þess, að
upp af þeim geti vaxið einstakl-
ingar með fallegt vaxtarlag,
þannig að eftir hæfilegan tíma
geti garðeigendur fengið kyngóð-
ar plöntur. En þetta starf mun
enn taka nokkur ár áður en
árangur kemur í ljós.
Bændur bjart-
sýnir á vorið
Fréttabréf úr Breiðuvíkurhreppi
Mjög miklir umhleypingar
hafa verið hér síðan á öskudag
og hefur góa verið mjög þeysin,
en hún er nú að kveðja. Segja
má að tíðin hafi verið mild
miðað við árstíma, lítill snjór og
væg frost þó frosið hafi. Klaki
er sáralítill í jörðu. Bændur eru
fremur bjartsýnir á vorið enda
útlitið allt annað en var á
þessum tíma í fyrra.
Búfé
Heilsufar búpenings er mjög
gott og má tvímælalaust þakka
það mjög góðum heyjum. Bænd-
ur hér hafa sjaldan eða aldrei
átt eins vel verkuð hey og nú.
Byggingar
Eins og ég gat um í fréttabréfi
í vetur eru nokkur hús í bygg-
ingu hér í sveitinni. Á Hellnum
eru tvö íbúðarhús í smíðum, og
er annað þeirra orðið íbúðar-
hæft og fjölskyldan flutt í það,
en hitt er fokhelt. Þá er búið að
reisa verkstæðisgeymslu þar.
Fiskverkunarhús er í byggingu á
Arnarstapa og verkfæra-
geymsla, og eru bæði þessi hús
langt komin.
Félagslíf
Konur hér í sveitinni hafa
sameinast með saumaklúbb og
hefur verið mikið líf í honum.
Þær hafa komið saman einu
sinni í viku hverri á fimmtudög-
um. Er þetta mjög upplífgandi
félagsskapur fyrir konurnar.
Laugardaginn 23. febrúar var
haldið þorrablót, sem Breiðvík-
ingar stóðu að, en Breiðvíkingar
og Staðsveitungar hafa þorra-
blótin sitt árið hvorir fyrir
báðar sveitirnar, og er það mjög
vinsælt. Þorrablótið var mjög
vel sótt, um 170 til 180 manns.
Það var haldið í Félagsheimilinu
að Lýsuhóli í Staðarsveit. Lán-
uðu Staðsveitingar okkur Breið-
víkingum húsið og gerðu það
með ljúfu geði og af mikilli
rausn. Þeir tóku svo að segja
enga leigu fyrir húsið annað en
að við skiluðum því hreinu. Ég
vil nota tækifærið og þakka
Staðsveitingum fyrir þá velvild,
sem þeir sýndu okkur. Félags-
heimilið á Arnarstapa er í svo
slæmu ástandi að ekki var hægt
að nota það að þessu sinni.
Konur úr Breiðuvík fram-
reiddu matinn og var hann bæði
mikill og góður. Skemmtiatriði
voru öll heimatilbúin, og má þar
nefna leikþátt, sem tvær konur
fluttu, og Sjónvarp Breiðuvíkur,
sem sagði fréttir. Á undan
skemmtiatriðum spilaði maður
nýkomin frá Ameríku á nýtt
hljóðfæri nokkur lög, og hlaut
það mjög góðar undirtektir.
Hljóðfærið er flygill, sem
Kristján Guðbjartsson og fjöl-
skylda hans gáfu félagsheimil-
inu í Staðarsveit, ef ég man rétt,
og var því þarna verið að vígja
þetta nýja hljóðfæri. Eftir
skemmtiatriðin var stiginn dans
fram eftir nóttu af miklu fjöri.
Þorrablótið fór í alla staði mjög
vel fram og var öllum til sóma
Útgerð
Ekki hefur ennþá verð farið á
sjó frá Hellnum eða Stapa, en
væntanlega verður ekki langt að
bíða þess. Þó má gera ráð fyrir
að lítið verði um róðra fyrir
páska. Aðkomubátar eru farnir
að sjást hér á miðunum. Ekki er
enn ljóst hvort fiskurinn verður
seldur uppúr sjó eða verkaður í
salt. Fjöldi heimabáta verður að
öllum líkindum svipaður og í
fyrra.
Finnbogi G. Lárusson.
Norræni bygginga-
dagurinn í Stokk-
hólmi 7.-9. maí
FJÓRTÁNDI norræni bygginga-
dagurinn verður haldinn í
Stokkhólmi dagana 7.-9. maí
n.k. Samhliða ráðstefnunni verð-
ur haldin alþjóðleg byggingar-
vöru— og tækjasýning.
Samstarf Norðurlanda á sviði
byggingarmála hófst árið 1928
með stofnun samtakanna „Nor-
rænn byggingadagur" og hefur
ísland verið aðili að samtökunum
frá upphafi. Byggist samstarfið
m.a. á því að á þriggja ára fresti
eru haldnar ráðstefnur um hina
ýmsu mikilvægu þætti húsnæðis—
<>g byggingarmála þar sem menn
frá öllum Norðurlöndunum bera
saman bækur sínar og fjalla um
i'ramtíðarverkefni. Efni ráðstefn-
unnar í Stokkhólmi verður Ný
tækni — betra umhverfi. Fyrirles-
í.rar frá íslandi verða Geirharður
Þorsteinsson arkitekt, Sveinn K.
Sveinsson verkfræðingur, Óttar P.
Halldórsson prófessor og Þor-
steinn Helgason dósent.
Norræni byggingardagurinn
verður haldinn hér á landi árið
1983, en hann hefur einu sinni
verið haldinn hér áður, árið 1968.
ASIMINN ER:
22480
JHorgunblatiib
PHILIPS
_ Þú velur
Philips ÞVOTTAVÉL
MERKISEM ÞÚ CETUR
TREYST
Philips framleiðir þvottavélar, sem henta þér og þínu heimili. Hægt er aö fá
vélar, sem bæöi eru hlaðnar ofan frá, og aö framan.
Philips þvottavélar taka 5 kg af þvotti.
Philips þvottavélar hafa stillanlega vindu, allt að 750 snún/mín.
Philips þvottavélar taka inn á sig heitt og kalt vatn, eöa eingöngu kalt ef
óskað er.
Philips þvottavélar hafa stóra þvottabelgi — þvo betur.
Philips þvottavélar hafa 3 hólf fyrir sápu og mýkingarefni.
Philips þvottavélar hafa 10—15 þvottakerfi.
Philips þvottavélar hafa viðurkennt ullarþvottakerfi.
Philips viöhaldsþjónusta, sem þú getur treyst.
Þú kaupir Phiiips fyrir framtíðina.
heimilistæki hf
HAFNARSTRÆTI 3 — 20455 — SÆTLIN 8 — 15655