Morgunblaðið - 19.08.1980, Qupperneq 3

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. ÁGÚST 1980
3
Dulbúin hótun um að
beita valdi í Póllandi
Gdansk, 18. áKÚst. AP.
KOMMÚNISTALEIÐTOGINN Edvard Gierek hvatti til þess í da«. að reglu
yrði komið á, og þetta voru fyrstu ummæli hans um vaxandi óljfu
verkamanna í Póllandi. Þúsundir verkamanna í viðbót hafa hafið þátttöku
í ailsherjarverkfalli ok krefjast víðtækra umbóta í félagsmálum.
stjórnmálum og efnahaKsmálum.
Gierek viðurkenndi í sjónvarpsávarpi að stjórn hans hefði orðið á mistök
í stjórn efnahansmálanna. cn sagði að núverandi verkfallsalda leysti
entjan vanda. „Ef enuinn innanlandsfriður ríkir. missa öll önnur mál ííildi
sitt.“ sagði Gierek ok verið xetur að þetta hafi verið dulbúin viðvörun um
valdbeitingu. „Látum sannleikann ríkja í hugum allra pólskra kvenna ok
karla.“
Fyrr í dag frestaði Gierek heim-
sókn til Vestur-Þýzkalands. í ræðu
sinni sagði hann að nokkrir hópar
hefðu fengið kauphaekkanir síðan í
júlí og lofaði öðrum hópum hækkun-
um. „Þessi þróun verður að dreifast
yfir nokkurn tíma, því að sérhver
önnur lausn mundi jafngilda gengis-
fellingu og leiða til aukinna mark-
aðsvandkvæða," sagði hann.
Engar áþreifanlegar tillögur komu
fram, og ræða Giereks virtist lítt
frábrugðin öðrum opinberum áskor-
unum ráðamanna og fjölmiðla.
Gierek varði sósíalistakerfið og
sagði að með því gæti Pólland verið
„frjálst og fullvalda ríki með órjúf-
anleg landamæri." Enginn mætti
„fara út fyrir viss takmörk, sem
miðuðust við þjóðarhag". Ekki væri
hægt að „þola aðgerðir, sem beindust
gegn grundvallarundirstöðu sósíal-
istakerfisins“ og þar gæti um „enga
málamiðlun" verið að ræða.
Verkfallsmenn birtu 16 kröfur í
gær og þar er krafizt afnáms
ritskoðunar og endaloka yfirráða
Flokksins yfir fjölmiðlum. Pólsk
yfirvöld hafa talið slíkar kröfur
óaðgengilegar, þar sem þær gætu
stefnt forystuhlutverki kommún-
istaflokksins í hættu.
Nefnd undir forsæti Tadeusz Pyka
aðstoðarforsætisráðherra er í Gd-
ansk að semja við verkfallsmenn.
Pólska fréttastofan segir að stjórn-
málaráðið sé komið saman til að
ræða ástandið.
Ræða Giereks virtist engin áhrif
hafa á verkfallsmenn í Lenínskipa-
smíðastöðinni í Gdansk. „Hann seg-
ir, að við viljum bara peninga. Hann
minnist ekki á kröfu okkar um
réttindi." Ræðu Giereks var útvarp-
að í hátölurum til um 300 manns í
fundarsal stöðvarinnar. „Hann seg-
ir, að eina leiðin til að leysa vanda
Póllands sé að vinna meira. Hann
segir alltaf það sama og hann vill
aldrei viðurkenna að stjórninni eða
honum skjátlist."
Verkfallsmenn sögðu, að þeir
mundu standa fast við kröfur sínar.
„Við höfum engu að tapa,“ sagði
Lech Walesa, 36 ára rafvirki. Vest-
rænn diplómat sagði fréttamönnum
Mikil flugumferð við
MIKIL flugumferð hefur verið
á gosslóðunum við Heklu.
samkvæmt uppiýsingum sem
Morgunblaðið fékk i gær hjá flug-
turninum á Reykjavíkurflugvelli.
Flugumferð var þcgar mjög mikil
á sunnudag. og í gær var umfcrðin
jöfn og þétt allan daginn. Voru í
gær milli 20 og 30 flugvélar á fiugi
á leiðinni milli Reykjavíkur og
Heklu. og_ á sveimi umhverfis
eldfjallið. Á sunnudag voru þær þó
enn fleiri, og einnig eftir klukkan
17 í gær, er eigendur einkaflugvéla
ba'ttust í hópinn eftir að vinnudegi
lauk.
Samkvæmt upplýsingum sem
Mdrgunblaðið fékk hjá flugturnin-
um, var flugumferðin skipulögð í
gær, á þann hátt að flugvélar á leið
austur flugu fyrir Hellisheiði, en á
leið til baka fóru þær Þingvallaleið-
ina, um Mosfellsheiði. Flugstjórn-
arsvæðið í Reykjavík nær 10 mílur
frá flugturninum, en eftir það verða
flugmenn að stjórna umferðinni
sjálfir. Hafa þeir fengið sérstaka
rás á talstöð til umráða, þar sem
þeir geta talað saman og borið
saman bækur sínar. Ilelsta hættan
á slysum vegna þessarar miklu
flugumferðar er umhverfis Heklu,
en þó á öllu að vera óhætt ef
sjónflugsreglum er fylgt.
Flugskilyrði voru ágæt í gær,
bjart á leiðinni milli höfuðborgar-
innar og eldfjallsins, en þar var
fyrir utan stöðina: „Þetta er mjög
varhugavert ástand. Ég hef verið í
Póllandi í 10 ár og aldrei séð nokkuð
þessu líkt.“
Ekkert bendir til ólgu meðal
verkamanna í Sovétríkjunum, þar
sem oft er litið á Austur-Evrópu sem
bagga, en ráðamenn eru uggandi og
verið getur að Rússar veiti Pólverj-
um efnahagsaðstoð.
Ritstjóri ítalska kommúnista-
blaðsins „Unita“, Alfredo Reichlin,
skrifaði í dag að verkföllin í Póllandi
sýndu, að ekki væri hægt að stjórna
kommúnistaríkjum aðeins ofan frá
og borgarar yrðu að geta tekið þátt í
lýðræðislegri stjórn. Hann sagði að
„afleiðingarnar í alþjóðamálum yrðu
mjög viðsjárverðar ef lyktir málsins
yrðu hörmulegar.“
Stjórnvöld i Washington fylgja
þeirri stefnu að þegja um ástandið
til að líkur á vopnaðri ihlutun Rússa
verði sem minnstar að sögn embætt-
ismanna í dag.
Liðsauki til Gdansk
Varsjá. 18. áxúst. AP.
FRÉTTIR bárust í kvöld um
mikinn liössafnað lögreglu um-
hverfis borgina Gdansk um fjór-
um tímum eftir aö kommúnista-
leiötoginn Edvard Gierek skoraöi
á tugi þúsunda verkamanna á
Heklu
framan af degi lágskýjað og lítið að
sjá. Síðdegis létti þó til, og auðveld-
ara varð að sjá náttúruhamfarirnar
úr lofti.
Til greina hefur komið að tak-
marka eitthvað flugumferð við
gosstöðvarnar, en það verður þó
ekki gert ef allt gengur jafn vel og
hingað til. Líklega verður umferðin
að kvöldlagi, eftir sólarlag, tak-
mörkuð, að sögn flugumferðar-
stjórnarmanna í gær.
iðnaðarsvæðum í Norður-Pól-
landi aö hætta verkfölium.
Jacek Kuron. leiðtogi Sjálfs-
varnarnefndar andófsmanna
(Kor) sagði AP, að hann hefði
„örugga vitneskju“ um að liðs-
auki lögreglu hefði verið sendur
flugleiðis til svæðisins síðdegis í
dag.
Hann sagði að samkvæmt upp-
lýsingum frá Gdansk hefðu þyrlur
lent fyrir utan borgina á strönd
Eystrasalts og komið með lögreglu
frá öðrum landshlutum. Þyrlurnar
lentu milli kl. 15 og 16 að ísl. tíma,
en fréttin fékkst ekki staðfest
strax, þar sem allar símalínur frá
Varsjá til svæöisins eru enn bilað-
ar.
Óstaðfestar fréttir í Varsjá
hermdu einnig, að ótilgreind
verkamannaókyrrð hefði brotizt
út í túrbínuverksmiðju í annarri
iðnaðarborg við Eystrasalt, El-
blag, sem er austur af Gdansk.
Vertu sparsamur!
enekki á kostnaó fiölskvldunnar...
tnað fjölskyldunnar...
626 er rúmgóöur bíll meö nóg pláss fyrir alla fjölskylduna og farangurinn.
626 er lítið dýrari en smábíll og benzíneyösla vart meiri.
626 er vel búinn aukahlutum.
ATH. Nokkrum bílum óráöstafaö
^ um mánaðamótin ágúst/september.