Morgunblaðið - 19.08.1980, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 19. ÁGÚST 1980
37
Ingjaldur TT í* >c
^ U mlerðar- og
áfengishrollvekjan
Oft hefi ég skrifað um hin
ógnvekjandi umferðarslys, sem
að mjög miklu leyti stafa af
óhóflegri vínneyslu stórs hluta
þjóðarinnar. Ég hefi áður bent á
ýmislegt, sem gæti dregið úr
þessum þjóðarvoða, sem nú þeg-
ar er orðinn og fer ört vaxandi.
Bæta þarf stjórnun umferðar, og
beita skynsamlegri hörku við
drukkna ökumenn sem sífellt fer
fjölgandi og eru að gera höfuð-
borgarsvæðið að nokkurs konar
hámiðstöð manndrápa og lim-
lestingar fólks og eyðileggur
hundruð bifreiða. Þetta veldur
svo þjóðinni gífurlegum útgjöld-
um bæði í stórhækkuðum trygg-
ingum, og stórum hluta kostnað-
ar sjúkrahúsa, lækna og hjúkr-
unarfólks. Fjöldi lögreglumanna
er líka upptekinn allar helgar-
nætur ársins, við að reyna að
koma í veg fyrir stórvandræði,
en árangur virðist því miður
vera sáralítill. Ótalið er svo hið
sálarlega eða andlega stórtjón
þess fólks sem verður fyrir
afleiðingum drykkjuhernaðarins
í umferðinni og víðar, sem óbæt-
anlegt er.
Ég átti fyrir nokkru samtal
við formann stofnunar, sem á að
gæta þess að ferðafólk fari ekki
illa með gróður landsins. Hann
sagðist vera andvígur því að
nokkurri hörku sé beitt gegn
þeim víndrykkju- og umgengni-
sóðum sem stórspilla hinum
fegurstu og ástkærustu stöðum.
Þarna er Þórsmörk ofarlega á
blaði, og það verður að teljast
stórvítaverður toppræfilsskapur
af yfirvöldum Rangárþings,
Náttúruverndarráði og stjórn
Skógræktar ríkisins, að hindra
ekki ferðir hins vitfirrta
drykkjulýðs í heilög skógarvé
þjóðarinnar. Heldur ófagurt inn-
legg á ári trésins.
Andleg doðastefna
Eiginlega virðist það vera
stefnan hjá ráðamönnum í þess-
um málum sem öðrum, að láta
allt vaða á súðum og gera ekki
nokkurn skapaðan hlut til úr-
bóta. Eitt dæmið um „rögg-
semina" er þetta stöðuga söngl í
útvarpinu, sem enginn tekur
lengur eftir: „Er þetta nú ekki
betra góði, heldurðu það ekki“,
eða eitthvað þessu líkt oft á
hverjum degi. Það er víst að
þetta stöðuga máttlausa
„mjálm“ í útvarpið kostar
óhemjufé yfir árið, en kemur
ekki í veg fyrir eitt einasta slys,
enda hafa þau aldrei verið fleiri
en nú og fjölgar stöðugt, líklega
nálægt réttu hlutfalli við stór-
fjölgun brennivínsberserkja
undir stýri í umferðinni með ljá
dauðans á lofti.
„Mildi án alvöru“
Ég hlustaði á stórmerka út-
varpsprédikun séra Þorbergs
Kristjánssonar 13. júlí. Þar var
sagt að forystumenn niðurrifs-
afla héldu því fram að enginn
sannleikur væri til (líkt og
Pílatus) og enginn vissi hvað
væri rétt eða rangt, vont eða
gott. Glæpamenn eins og vín-
drukknir ökumorðingjar eiga að
fá eins konar „klappi klapp“
meðferð. Þessu líkt er réttarfar-
ið á flestum öðrum sviðum
þjóðlífsins. Alvara er oftast eng-
in bak við lög og reglur og
margir telja sjálfsagt og álíta
sig meiri menn af að brjóta þau.
Augljóst er að óþjóðleg niður-
rifsöfl hafa nú hreiðrað um sig í
flestum uppeldis- og „menning-
ar“stofnunum landsins. „Mildi
án alvöru" skal vera reglan.
Næstum frá því að barnið slepp-
ir bleyjunni skal það ráða sér
sjálft að mestu. Svo tekur við 20
ára skólavist, þar sem oft virðist
ríkja bæði óregla og stjórnleysi.
Aðgerða er
þörf án tafar
Ég hefi áður beðið Slysavarna-
fél. Islands að reyna að finna
einhver ráð sem myndu draga úr
hinni miklu víndrykkju og stór-
slysaöldu, sem ríður nú yfir
okkar land, en því miður virðist
það ágæta félag lítið raunhæft
hafa gert. Nú fyrst 19. júlí
birtist grein eftir framkv.stjóra
S.V.F.Í. þar sem hann viður-
kennir nauðsyn þess að vegfar-
endur sjái daglega alvarlegar
áminningar, t.d. með því að setja
upp krossmark á helstu slys-
staði, bæði á þjóðvegum og í
þéttbýli. Hann bendir líka á
fækkun slysa erlendis á meðan
þeim fjölgi hér, og þakkar það
lögleiðingu bílbelta, lækkandi
hámarkshraða, sem er fylgt eftir
með ströngu lögreglueftirliti.
Bent er á gífurlegt fyllirí öku-
manna. T.d. handtók fámennt
lögreglulið Árnessýslu 23 öku-
menn um eina helgi, (vafalaust
hafa margir sloppið, svo talan
hefir að líkum verið miklu
hærri). Það má með vissu segja
að ástandið í umferðarmenning-
unni er ekki bjart og skjótra
atvarlegra úrræða er þörf. Hefja
þarf stórsókn gegn umferðarvoð-
anum, minnst á þrem vígstöðv-
um, sem eru S.V.F.Í., umferðar-
lögreglan, umferðarráð, og þau
félagssamtök sem vilja af alvöru
minnka rennsli hinnar tröll-
auknu brennivínselfu, sem flæð-
ir nú óstöðvandi yfir byggðir
okkar kæra fósturlands.
Mér hafa sagt menn sem
dvalist hafa í Svíþjóð, að þar í
landi séu ökuníðingar látnir
greiða sektir fyrir umferðarbrot
á staðnum og ef hinir brotlegu
eru blankir, eru bæði maður og
bíll færðir í vörslu lögreglu þar
til sektin er greidd. Yfirvöld
umferðarmála verða nú tafar-
laust að sýna ökuníðingum mjög
aukna alvöru. Það er alveg víst
að það dugar ekkert „elsku
mamma" við þá. Ekki fæ ég
annað séð, en að helstu varnar-
samtök ásamt Góðtemplurum,
geri sáralítið markvisst til bóta í
hinum stórhættulega brenni-
vínsdoða, sem veldur meirihluta
hinnar mikiu umferðarslysa-
öldu, sem nú veldur meiri skaða
en orð fá lýst. Og þetta gerist
þrátt fyrir fjölmargar stofnanir
sem reknar eru af almannafé til
að „lækna“ drykkjulýðinn, og
stór hluti spítala og annarra
stofnana er að talsverðum hluta
upptekinn af afvötnun drykkju-
manna. Og vegna þeirra verður
svo fjöldi gamals fólks að dvelj-
ast heima, oft við hin ömur-
legustu skilyrði.
Brennivíns- og
reykingaþáttur
fjölmiðla
Það er vonlítið að ná árangri í
baráttunni gegn áfengissýkinni
meðan fjölmiðlum, sem eru al-
menningseign (sjónvarp, út-
varp), er látið haldast uppi að
stunda mjög áhrifaríkt auglýs-
ingastarf, augsýnilega í þágu
bæði erlendra og innlendra vín-
sala. Þeir sem eru að berjast
gegn drykkjuvandanum, ættu
allir sem einn að krefjast þess að
sjónvarp og útvarp hætti sem
fyrst að útvarpa og sjónvarpa
víndrykkjuáróðri, það má segja
að sjónvarpið beinlínis ali ungl-
inga og börn upp i því að verða
reykinga- og víndrykkjulýður.
Templarar, ásamt félögum
áfengisvarna, bæði innan og
utan skóla, ættu nú að hefja
jafnárangursrikt stríð gegn
áfengisvandanum, eins og átti
sér stað um síðustu aldamót og
bar þá stórglæsilegan árangur,
bæði í stórminnkandi vín-
drykkju og var líka nátengt því
að leysa efnahagsvanda þess
tíma, og sem frægt verður með-
an íslensk þjóð og tunga eru tiL
Yfirvöld þurfa að stórauka um-
ferðareftirlit og skipuleggja um-
ferðina betur, t.d. með því að
loka Laugaveginum um mesta
annatímann. Líka þarf að stór-
þyngja umferðarbrotasektir og
láta greiða þær á staðnum. Setja
þarf upp krossa eða myndir af
slysum á mestu slysastöðunum.
Sýna minnst einu sinni í viku
myndir af hinu æðisgengna
brennivínskaupæði, sem á sér
stað fyrir hverja helgi í brenni
vínbúðunum. Birta þarf myndir
af hinu hryllilega nætur-
skemmtanalífi, sem stór hluti
æskufólks telur óhjákvæmilegt
að taka þátt í, og líka þarf að
kvikmynda hin miklu umferð-
arslys, sem stafa af völdum
Bakkusar.
Forustumenn gegn ofdrykkju-
vandanum þurfa að draga til
muna úr „elsku mömmu“ aðferð-
inni gegn drykkjusýkinni, en
þess í stað fara að beita harðari,
ákveðnari og virkari aðferðum.
Það þarf að efna til kröfugöngu
og stöðu við vínbúðirnar þegar
mest er salan, og hafa á lofti
áhrifamikil mótmæli gegn vín-
söluflóðinu. Ég vildi gjarnan
halda á einu spjaldi ef heilsa
leyfði. Eflaust mætti gera margt
fleira. Ég vil að lokum skora á
þau samtök, sem vinna gegn
drykkjuvandanum, að breyta
hinum máttlausa áróðri, sem
enginn tekur mark á, í harða
alvörubaráttu.sem enginn kemst
hjá að taka tillit til. Ég hefi þá
trú að þá muni birta upp í
drykkjumálunum sem öðrum
vandamálum hjá okkar ágætu
þjóð.
2.350.000

FORD FAIRMONT á,g. i»o
# Nú er einstakt tækifæri til aö eignast vel útbúinn
amerískan bíl á sérstaklega hagkvæmu veröi.
# Viö getum nú boöiö fáeina Ford Farimont árg. 1980
á kr. 8.475.000.-
# Bílarnir eru útbúnir meö sparneytinni 6 cyl. vél,
sjálfskiptingu og vökvastýri auk annars útbúnaöar
sem kaupendur vænta í vönduðum amerískum bíl.
# Sambærilegir bílar úr næstu sendingu munu kosta
kr. 10.800.000 - miöaö viö núverandi gengisskráningu.
# Hafiö samband viö sölumenn okkar
og tryggiö yöur bíl strax í dag.
Sveinn Egi/sson hf.
Skeifan 17. Sími 85100
03