Morgunblaðið - 04.09.1980, Blaðsíða 24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 4. SEPTEMBER 1980
24
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Ritstjórnarfulltrúi
Fréttastjóri
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson.
Björn Jóhannsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033.
Áskriftargjald 5.500.00 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 280
kr. eintakiö.
íslensk stjórnvöld
og Atlantshafsflugið
Afyrstu 6 mánuðum þessa árs var fjöldi viðkomufarþega á
Keflavíkurflugvelli tæplega 100.000 en rúmlega 200.000 á sama
tíma í fyrra. Verkefna- og tekjuhrun Flugleiða, sem þessar tölu segja til
um samhliða stórhækkun á eldsneytiskostnaði og undirboðum í
verðstríði á fjölþjóðaflugleiðum hafa kippt fótum undan rekstri
Flugleiða, miðað við óbreytt umfang starfseminnar. Innlend verðbólga
og skammsýni stjórnvalda auka síðan á vandann. Hundruð manna hafa
misst atvinnu á vegum Flugleiða. Samdráttur starfseminnar hlítur að
segja til sín í keðjuverkandi rýrnun verkefna í margháttaðri
hliðarstarfsemi — og í þjóðarbúskapnum í heild.
Sigurður Helgason, forstjóri, líkir þessu áfalli vð hrun Norðurlands-
síldarinnar, sem í áratugi var helzti hlekkur verðmætasköpunar og
gjaldeyrisöflunar í þjóðarbúskapnum. Agnar Kofoed Hansen, flugmála-
stjóri, segir í blaðaviðtali að „ekki verði um bata á Norður-Atlantshafs-
fluginu að ræða næstu árin ...“
Flugleiðum er því ógnþrunginn vandi á höndum, sem kallar á samhug
í stað Leitis-Gróu sögusagna.
Steingrímur Hermannsson, samgönguráðherra, sagði í sjónvarpsum-
ræðum um Flugleiðamálefni, að ístenzk stjórnvöld hyggðu á framhalds-
viðræður við stjórnvöld í Luxemborg um hugsanlegt samátak þjóðanna
til styrktar Atlantshafsfluginu. Dagblaðið Tíminn birtir viðtal við
ráðherrann undir fyrirsögninni: „VILL RÍKISSTJÓRNIN GANGA
JAFN LANGT OG LUXEMBORGARSTJÓRN TIL BJARGAR?" Hér er
til þess höfðað, að stjórnvöld í Luxemborg felldu niður lendingargjöld
Loftleiða, bæði 1979 og 1980, gegn því að íslenzk stjórnvöld gerðu hið
sama. Samgönguráðherra mun hafa lagt það til í íslenzku ríkisstjórn-
inni en skiptar skoðanir orðið um málið, A.m.k. var aðeins fallizt á
tímabundinn gjaldfrest í stað niðurfellingar. Samgönguráðherra mun
því þurfa að taka þetta mál aftur upp á stjórnarvettvangi.
Stjórnvöld í Luxemborg hafa sýnt velvilja til hugmyndar um samátak
gegn aðsteðjandi vanda í Atlantshafsflugi. Hinsvegar hafa forystumenn
Lux Air, sem er lykilaðili í þessu hugsanlega samstarfi, verið mjög
tregir til að axla þá áhættu, sem sýnt er að fylgja mun Atlantshafsflug-
inu næstu misserin a.m.k. íslenzk stjórnvöld hafa og verið svifasein í
viðbrögðum hér heimafyrir.
Ríkisstjórnin þarf t.d. að taka hliðstætt á tilmælum um niðurfellingu
lendingargjalda og stjórn Luxemborgar. Og hvað um flugvallargjaldið,
sem er dragbítur á ferðamál okkar? Þá er hið tvöfalda gengi, þ.e. hærra
verð á gjaldeyri til íslenzkra ferðamanna, hæpið framlag til eflingar
ferðaþjónustu. Það eru einkum hin háu lendingargjöld, hátt eldsneytis-
verð og flugvallarskattur, sem gerir það óhagkvæmt fyrir erlend
flugfélög að hafa hér viðdvöl. Raunhæf stefna stjórnvalda ætti að vera
sú að lækka þessi gjöld í þeim tilgangi, að laða hingað fleiri erlendar
flugvélar og skapa þannig auknar gjaldeyristekjur af farþegunum.
Stærsti þröskuldurinn í vegi þeirrar viðleitni, að laða hingað erlenda
ferðamenn, er þó hin innlenda verðbólga, sem er að gera islenzka
ferðamálastarfsemi ósamkeppnisfæra. Síhækkandi vörugjöld og hæsti
söluskattur sem um getur eru þannig „niðurtalning" á hingað komu
erlendra ferðamanna, engu síður en kaupgetu íslenzks almennings.
Verðbólgan heggur ekki aðeins að rótum útflutningsframleiðslunnar,
heldur einnig að rótum íslenzks ferðamannaiðnaðar — og tengist þann
veg vandamáli Flugleiða.
Millilandaflugið færði ekki einvörðungu Island nær umheiminum og
tengdi okur betur en áður viðskiptalega og menningarlega þjóðum
Evrópu og Ameríku. Það var aflgjafi í íslenzku efnahagslífi og
gjaldeyrisöflun. Þjóðin sem heild á því skuld að gjalda. Því ætti að vera
sjálfgefið að íslenzk stjórnvöld sýni ekki minni skilning á aðsteðjandi
vanda Flugleiða en stjórnvöld í Luxemborg. Það á að gera með því að
auðvelda því framtaki, sem að baki býr Flugleiðum, að kljást við
aðsteðjandi vanda, en ekki með því að ríkið leggi „dauða" hönd á
reksturinn. Forysta Flugleiða verður og að efla og treysta tengsl og
skilning milli stjórnenda og starfsfólks. Slíkt er ætíð af hinu góða — og
óhjákvæmilegt á erfiðleikatímum.
Tíminn: Fólk magn-
laust vegna geysi-
legrar skattpíningar
*
Íframhaldi af umfjöllun Mbl. um skattpíningarstefnuna, sem allt er
að sliga og verkar letjandi á allan framkvæmdavilja, er ástæða til
benda á ummæli Þórunnar Valdemarsdóttur, formanns Verka-
kvennafélagsins Framsóknar í Tímanum, höfuðmálgagni ríkisstjórnar-
innar, næst á eftir Dagblaðinu og Þjóðviljanum. Þar kveður við annan
tón en fagnaðarlæti ráðherra og stuðningsmanna á þingi vegna
skattastefnunnar. Þórunn segir í gær við agndofa blaðamann Tímans
„að fólk væri margt hreinlega magnlaust yfir því, hve skattpíningin
virtist geysileg í ár ... þess vegna væri líka óvenjulega áberandi og
nánast gegnumgangandi hjá öllum, að það sé alveg hræðilegt að þræla
sér út og hafa síðan eins lítið eftir til eigin þarfa og umráða og raun ber
vitni. Það sé nær ekkert eftir í launaumslaginu þegar búið sé að drags
frá öll gjöldin", þ.e. þegar vinstri stjórnar hítin hefur tekið sitt.
Þannig er vitnað í Tímanum um þessar mundir. Og þarf frekari vitna
við?
Sænsku flugmennirnir og islenski þjálfari þeirra, frá vinstri: Leifur Larsson, Tönnies Finke, Ingimar
Sveinbjörnsson og Sigvard Kullman. Ljósm. Kristján.
Tíu sænskir flugi
þjálfun hjá Flugl
AÐ UNDANFÖRNU haía verið á námskeiði hjá
Flugleiðum tíu sænskir flugstjórar, sem hafa búið sig
undir að fljúga Fokker-flugvélum. Eru þeir frá sænska
flugfélaginu Linjeflyg, en flugstjórar þessir munu síðan
hverfa til starfa í Malaysíu og Tanzaníu. Kemur það til
af því að Linjeflyg á nú við nokkra erfiðleika að glíma
og í stað þess að segja upp starfsfólki hefur hluta þess
verið útveguð önnur vinna um tíma.
— Við höfum ákveðið að fara
til starfa í Malaysíu í tvö til þrjú
ár, en eigum að þeim tíma
liðnum að ganga að okkar fyrra
starfi hjá Linjeflyg og má því
segja að við séum eiginlega
lánaðir til annars félags í þenn-
an tíma, sagði Leif Larsson
fyrirliði hópsins, sem hér hefur
verið til þjálfunar, er Mbl. ræddi
við hann á dögunum.
Leif Larsson, eða Leifur, eins
og hann vildi skrifa sig á Islandi,
hefur komið hingað áður og bjó
þá í Vestmannaeyjum, en þar
var faðir hans við störf um tíma.
Kvaðst hann hafa búið nokkra
metra frá þeim stað sem hraunið
kom upp í Vestmannaeyjagosinu
1973, en hann var þó víðsfjarri
þegar það hófst.
Tönnies Finke og Sigvard
Kullman spjölluðu einnig við
blaðamann Mbl. ásamt Larsson
og voru þeir allir mjög ánægðir
með dvölina hér:
— Flugleiðir hafa tekið mjög
vel á móti okkur og auk þess sepi
við höfum setið á skólabekk og
verið í flugþjálfun höfum við
fengið að fara með í áætlunar-
flug til hinna ýmsu staða á
landinu og séð heilmikið, sögðu
þeir félagar. — Við höfum fylgst
með störfum flugmannanna á
Fokkerunum og um leið kynnst
hluta af landinu, fengið að sjá
eldgos og ýmislegt fleira.
Einn flugmannanna var
staddur á kaffiteríu Hótels Loft-
leiða að kvöldi sunnudagsins
sem gosið hófst og sagöi hann
— ÞESSI fundur hjá samgöngu-
ráðherra var fyrst og fremst til
að minna á okkur og starfsemi
Arnarflugs og i sambandi við þá
erfiðleika, sem nú blasa við
Flugleiðum, viljum við að þess
verði gætt að ekkert verði gengið
á okkar hlut tii að friða aðra, sem
að flugmálum starfa, sögðu fuli-
trúar starfsmanna Arnarflugs.
sem gengu á fund samgönguráð-
herra í gær, en Mbl. ræddi við
þrjá þeirra, Guðbjörgu Kristjáns-
dóttur flugfreyju og flugmenn-
ina Guðmund Hilmarsson og
mesti misskilningur og virðist
útbreiddur. Einnig ber á því að
sumt starfsfólk Flugleiða lítur á
Arnarflug sem einhverja afætu,
en það viljum við ekki samþykkja
og viljum ekki að hrunið í fluginu,
sem er á Atlantshafinu, komi
niður á okkur. Við höfum haft
okkar verkefnum að sinna og
Flugleiðamenn sínum, en hins
vegar hefur skipting verkefna
félaganna svolítið blandast eftir
að Flugleiðir eignuðust meirihluta
í Arnarflugi.
— Arnarflug var búið að vinna
Misskilningur
að Arnarflug
eigi Flugleiðum tilveru
Óskar Sigurðsson.
— Allt starfslið Arnarflugs,
sem er í sömu stéttarfélögum og
starfsmenn Flugleiða, eru í minni-
hluta í þessum félögum og við
viljum vara við því að farið verði
að versla með okkur þegar um er
að ræða hagsmuna- og atvinnumál
í sambandi við íslensk flugmál,
sögðu þau ennfremur. — Það
virðast margir halda að Arnarflug
eigi tilveru sína að þakka ein-
hverjum molum, sem falla af
borðum Flugleiða, en það er hinn
upp ákveðinn markað í flugi á
Þýskaland, til Kanada og til norð-
urhluta Skandinavíu, en nú hafa
Flugleiðir tekið við flugi á þessa
staði, þ.e. þá staði, sem haldið
hefur verið áfram að fljúga á, en
við höfum í sumar sinnt leiguflugi,
t.d. í sólarlandaferðum ferða-
skrifstofanna. Við höldum því
fram, að Arnarflug væri nú
stærra í sniðum eitt sér, heldur en
raunin er, ef ekki hefði komið til
þessa samruna við Flugleiði. Sam-
runinn felst í því að markaðsdeild
- segja starfsmenn I
á fundi með samgön
Flugleiða sér um öflun verkefna á
íslandi fyrir bæði félögin, en
Arnarflug hefur séð um leigu á
vélunum erlendis. Arnarflug hefði
haldið áfram að byggja upp mark-
aði sína í Þýskalandi og Kanada
og þannig reynt að skapa verkefni
fyrir flugflota sinn, en svo virðist
sem þessum mörkuðum hafi ekki
verið gaumur gefinn að undan-