Morgunblaðið - 09.09.1980, Blaðsíða 13

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 9. SEPTEMBER 1980
13
ÚTIVIST 6. 96 bls.
Ársrit Útivistar 1980.
Reykjavík. 1980.
Ársrit ferðafélagsins Útivistar
er nýkomið út, glæsilegt að vanda.
Ritstjórar eru sem fyrr Einar Þ.
Guðjohnsen og Jón I. Bjarnason.
Sérstaka athygli vekur hversu
mikið myndefni er birt í þessu
hefti, mestallt í lit, einungis fáein-
ar svarthvítar myndir — eins og
til að heiðra forna hefð. Allt er
ritið prentað á úrvals mynda-
pappír þannig að unnt er að dreifa
myndunum innan um textann þar
sem þær koma að notum til
útskýringar ekki síður en til
augnayndis. Því myndskreyting í
riti sem þessu á að vera meira en
fyrir augað, hún á líka að vera til
leiðbeiningar við lestur textans.
Þó Útivist birti land- og leiðar-
lýsingar úr mörgum áttum sýnist
megináherslan hafa verið lögð á
tvö landsvæði öðrum fremur: ann-
ars vegar Hornstrandasvæðið og
hins vegar óbyggðir Suð-Austur-
lands. Slíkt er eðlilegt þar sem
hvort tveggja svæðin voru til
skamms tíma nánast lokuð ferða-
mönnum en hafa á seinni árum
orðið allra svæða vinsælust til
hópferða. í fjórða árgangi Útivist-
ar birti Einar Þ. Guðjohnsen
þáttinn Ferð í Lónsöræfi en hér er
Skaftafellssvæðinu brugðið undir
brennigler. Tvær Öræfajökul-
göngur heitir þáttur eftir Hans
Albrecht Schaefer. Upplýst er að
hann sé Vestur-Þjóðverji »en hef-
ur dvalizt lengi í Noregi og öðlazt
þar full réttindi sem fjallaleið-
sögumaður.« Af ferðalýsingum
Schaefers má ráða að Öræfajök-
útivist
Einar Þ. Guðjohnsen.
Bðkmenntlr
eftir ERLEND
JÓNSSON
ulsganga sé meira en skemmti-
reisa, hún rís næstum undir að
kallast leiðangur.
Skaftafellsf jöll heitir ítar-
legur þáttur, texti og myndir eftir
Guðjón Jónsson frá Fagurhóls-
mýri. Landlýsing Guðjóns er ná-
kvæm og verður ókunnugur (und- •
irritaður er í þeim hópi) að lesa
með vökulum huga til að fylgja
höfundi eftir. En þá koma mynd-
irnar líka í góðar þarfir. Ber þar
fyrir augu hin breytilegustu lita-
skil.
Geislar yfir kynkvíslum heitir
þáttur eftir Hallgrím Jónasson en
hann »skrifar hér um Guðríði
Þorbjarnardóttur, víðförlustu
konu Sögualdar« eins og ritstjóri
útlistar í eftirmála.
Tvær ritgerðir fjalla um ná-
grenni okkar Reykvíkinga. Jón
Jónsson jarðfræðingur ritar þátt-
inn Gönguleið á Grænudyngju.
Jón er sérfræðingur í Reykja-
nesskaganum. Hér fær hinn al-
menni ferðamaður að njóta þekk-
ingar hans. Nokkur jarðfræði-
þekking er talin nauðsynleg hverj-
um leiðsögumanni. Hitt gefst
sjaldnar að njóta leiðsagnar jarð-
fræðings á kjörsvæði hans sjálfs.
En þess konar tækifæri býðst
einmitt hér.
Þá vil ég nefna Þjóðleiðir um
ölfus og Hellisheiði eftir Þórð
Jóhannsson, afar fróðlegar og
ljósar og skýrar leiðalýsingar. Að
tala um þjóðleiðir yfir Hellisheiði
er orð að sönnu. Hafi þjóðin
nokkurs staðar gengið sín örlag-
aspor á liðnum öldum kemur
Hellisheiði fyrst upp í hugann.
Eftir að Reykjavík varð — um
miðja nitjándu öld — sá staður
landsins sem þenkir og ályktar
jókst umferð um þessa fornu leið.
Alllöngu áður en bílar litu dagsins
ljós hér á landi, hófu menn að
koma vegarmynd á vegleysurnar.
Á einum stað »má sjá götu, sem
grjótið hefur verið tínt úr og
beinan upphlaðinn veg, þann
fyrsta sem lagður var á Hellis-
heiði. Sá vegur mun hafa verið
lagður árið 1879 og kallaður Ei-
ríksvegur, kenndur við verkstjór-
ann, Eirík Ásmundsson frá
Grjótá.«
Höfundur segir að margar hinar
fornu götur séu greiðfærar »enn,
þó að ekki hafi verið tíndur steinn
úr þeim í 100 ár.« Greinargóður
uppdráttur fylgir þættinum. Er þá
flest talið nema félagsannáll, eft-
irmáli ritstjóra og ávarp: Ár
trésins. eftir Sigurð Blöndal. »Við
væntum þess,« segir skógræktar-
stjóri, »að árið 1980 skili okkur
fegurra umhverfi, þegar unnið
hefur verið eftir vígorðinu »Prýð-
um landið, plöntum trjám«.«
Eftir á að hyggja: íslenskir
skógræktarmenn hafa furðusjald-
an látið til sín heyra á vettvangi
sem þessum, t.d. í hlutfalli við
jarðfræðinga sem hafa verið
manna ötulastir að koma vísind-
um sínum á framfæri — óþreyt-
andi að heimta vernd fyrir gíga
sína og katla meðan margnagaðar
skógaleifar hafa verið að deyja út
víðsvegar um landið án þess að
nokkur virtist hafa áhyggjur af.
Mér sýnist jarðfræðin hafa þegar
fengið svo mikið í sinn hlut að nú
sé óhætt að leggja aukna áherslu á
gróandina í náttúrunni, enda hvíl-
ir athygli ferðamannsins ekki síð-
ur á henni. Trjáræktaráhugi er
líka orðinn almennari en ætla
mætti í fljótu bragði. Og hann
mun fara vaxandi á komandi
árum þegar í ljós kemur að
trjágróður þrífst raunar á íslandi!
Verkefni fyrir þetta vandaða og
glæsilega ársrit eru því óþrjótandi
hvert sem litið er.
Erlendur Jónsson.
Fimmta
bókin um
Siggu
Viggu
komin út
_STATTU klár Sigga Vigga!_
nefnist limmta vasabrotsbók-
in um teiknimyndahetjuna
Siggu Viggu sem Bros h.f.
í{efur út. Höfundur er Gísli J.
Ástþórsson.
Áður hafa komið út bæk-
urnar Sigga Vigga og tilveran,
Fjörtíu og sjö snúðar, Plokk-
fiskur, Sigga Vigga og þing-
maðurinn og Sigga Vigga í
steininum.
Bókin er prentuð hjá Prent-
húsinu s.f.

Ég óska eftir að fá sendan Kays pöntunarlista
á kr. 4900.— Vinsamlega krossiö I réttan reit.
□ I póstkröfu Q meöfylgjandi greiösla
Nafn ........................................
Heimilisfang.................................
Staöur............................... Póstnr.
Með því að versla í gegnu
unarlistann verslið þiö mun ódýrar og
hafiö meira vöruúrval. Þægindin eru I
mikil, þar sem þið getið valió ykkar vöru
heima í stofu.
Til þess aó geta notfært sér þessi kosta-
kjör og þægindi þurfið þið aðeins að fylla út
formið í vinstra horni auglýsingarinnar, senda þaó
til okkar og þá fáið þió sendan litprentaðan Kays
pöntunarlista ásamt eyðublööum sem þið fyllið út.
B. M AGNÚSSON
SÆVANGI 19 - SÍMI 52866 ■ PÓSTH. 410 ■ HAFNARFIROI