Morgunblaðið - 21.03.1981, Side 3

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. MARZ 1981
3
Hækkar verð á freðfiski
vegna minnkaðs framboðs?
MIKIL aukninK varð í saltfisk-
og skrciðarverkun á síðasta ári
OK útlit er fyrir að svo verði
cinnÍK í ár. NýleKa hafa verið
undirritaðir stórir samninKar
um skreiðarsölu til NÍKeríu ok
sölu á saltfiski til Spánar ok
PortÚKals. í framhaldi af þess-
um samninKum vaknar sú
spurninK hver áhrif þeir muni
hafa á frystinKuna ok hvort
veruIeKa muni drajca úr fryst-
inKU á þessu ári. Ymsir halda
þvi fram. að minnkað framboð
á freðfiski á Bandarikjamarkað
muni knýja á um verðhækkun á
þeim markaði, en nú er um ár
siðan fryst þorskflök hækkuðu i
verði. EinnÍK er bent á að með
þvi að einblina á söltun ok
herzlu Keti íslendinKar misst þá
stöðu, sem þeir hafa haft á
Bandaríkjamarkaði.
Framleiðsla á frystum fiski
hefur dregist verulega saman
það sem af er þessu ári miðað við
sama tímabil í fyrra, en þá var
reyndar óvenju mikið fryst.
Einnig hefur mun minna verið
saltað á yfirstandandi vertíð
heldur en í fyrra, en nýgerðir
saltfisksamningar munu trúlega
breyta einhverju þar um. Ógæft-
ir hafa víða spillt fyrir vertíð, en
þar sem skreiðarverkunin hefur
verið hagstæðust hefur mikil
aukning orðið í herzlunni.
Heildarframleiðslan í húsum
Sölumiðstöðvar hraðfrystihús-
anna var frá áramótum til 15.
marz 19.946 lestir, en á sama
tímabili í fyrra 22.240 lestir og
munar í heildina tæplega 6.300
lestum. 1 frystingu þorsks, flök
og blokkir, er samdrátturinn
9.244 lestir, var 16.454 lestir
fyrrnefnt tímabil 1980, en 7.210
lestir í ár. Hins vegar er veruleg
Alls
aukning í ufsa- og karfafryst-
ingu.
Við ákvörðun fiskverðs, sem
gildir frá 1. marz og út maímán-
uð var verðgrundvellinum breytt
þannig að fiskur, sem einkum fer
í skreið og lakari tegundir salt-
fisks, hækkaði meira en aðrir
flokkar og tegundir. Þannig varð
t.d. yfir 50% hækkun á verði
keilu, löngu og blálöngu. Þetta
var gert til að auka jöfnuð á
milli verkunargreina og hafa
skreiðarverkendur ítrekað mót-
mælt þessu og sömuleiðis frum-
varpi um hækkað útflutnings-
gjald á skreið en lækkað á
freðfiski.
Vægi verkunargreinanna í
framleiðslunni hefur verið sem
hér segir síðustu ár, tölur síð-
asta árs eru bráðabirgðatölur:
Morgunblaðið ræddi í gær við
framkvæmdarstjóra tveggja
frystihúsa og framkvæmdar-
stjóra Félags Sambandsfrysti-
húsa um stöðu frystingar og
nýgerða samninga um saltfisk-
og skreiðarsölu. áij
SKIPTING AFLA í VERKUNARGREINAR (ÞÚS. LESTIR)
Botnfiskafli: 1980 1979 1978
Fryst 365,0 372,1 319,2
Saltað 151,6 125,6 115,3
Hert 79,1 30,1 7,6
Isað 52,5 41,9 27,9
Annað 7,1 12,7 7,8
665,3 577,8 477,8
Atvinnutækifæmm í
fiskvinnslu fækkar
„ÞAÐ er ljóst, að misvægi er
orðið milli verðs á saltfiski og
skreið annars vegar ok á freð-
fiski hins veKar ok það misvægi
leiðir óhjákvæmilega til þess,
að menn Ickkí meiri áherzlu á
saltfisk og skreið heldur en
írystinKuna,“ saKði Arni Bene-
diktsson framkvæmdarstjóri
Framleiðni ok FélaKs Sam-
bandsfrystihúsa. „í þvi eru
margar hættur fólKnar. sér-
staklcKa að því er varðar
skreiðina, en Norðmenn gera
það sama og við i þessum
málum og væntanlega einnig
FæreyinKar. Þess vegna er sú
hætta fyrir hendi, að farið verði
yfir mörkin ok þessir markaðir
verði sprenKdir.“
*
- segir Arni
Benediktsson
Við, sem stöndum í frysting-
unni, fylgjumst eðlilega mjög vel
með þessari þróun og okkar
menn í Bandaríkjunum vita ná-
kvæmlega hvað er að gerast.
Þeir eiga aftur á móti erfitt um
vik þar sem Kanadamenn eru að
koma sterkari inn á markaðinn
og ef við ætluðum að hækka verð
á frystum fiski héðan þyrftum
við að hækka umfram þann
verðmun, sem þegar er á þeirra
vörum og okkar. Vegna breyt-
inga í framleiðslu getur sú staða
komið upp að okkur skorti vöru
til að bjóða á Bandaríkjamark-
aði,“ sagði Arni.
Hann var spurður hvort at-
vinnutækifærum fækkaði ekki
verulega í frystingunni í ár með
aukinni áherzlu á söltun og
herzlu. Árni sagði að öruggt
mætti telja, að atvinnutækifær-
um fækkaði í fiskvinnslunni í
heild. Hins vegar væri nauðsyn-
legt að tengja verkunaraðferð-
irnarnar saman og færa á milli
eftir því hvaða vinnsla væri
hagkvæmust hverju sinni. „Nú
er staðan þannig, að við drögum
úr freðfiskframleiðslu og leggj-
um áherzlu á skreið og saltfisk.
Um leið og verð á frystum fiski
hækkar aukum við frystinguna
aftur," sagði Árni Benediktsson.
Léttir á f rystingunni
„VIÐ ERUM nú varla í stakk
búnir enn sem komið er, til að
segja álit okkar á þessum
samningi. við fengum verðið í
dag og erum að reikna hvern-
ig þetta kemur út,“ sagði
Olaíur Gunnarsson á Nes-
kaupstað í samtali við Morg-
unblaðið í gær. „Svona við
„ÉG HEF aðeins haft laus-
legar fregnir af þessu enn sem
komið er, en að svo miklu leyti
sem ég hef heyrt, þá list mér vel
á þennan samning. cnda er ba ði
um að ræða magnaukningu og
verðha>kkun,“ saKði Gísli Kon-
ráðsson framkva‘mdastjóri Út-
KerðarfélaKs ÁkureyrinKa i
samtali við Morgunblaðið i Kær.
Gísli kvaðst ekki óttast að
þessi aukna sala á saltfiski yrði
til þess að hráefnisskortur yrði i
frystiiðnaðinum: „Ég geri ekki
ráð fyrir því hjá okkur," sagði
Gísli, „við höfum yfirleitt fulla
- segir Ólafur
Gunnarsson
í Neskaupstað
fyrstu sýn virðist mér þetta þó
vera jákvætt,“ sagði Ólafur
vinnu í frystihúsinu, en leggjum
þó minni áherslu á yfirvinnu þar
þegar verð er hátt á skreið og
saltfiski."
Gísli sagði að nú væri búið að
endurráða flesta þeirra 40
starfsmanna, er sagt var upp
fyrir nokkru. Gísli sagði upp-
sagnirnar hafa stafað af því, að
færra fólk þurfti til vinnslu
karfa, sem þá var unnið að. Nú
væri því lokið, og fólkið hefði því
flest verið endurráðið, og kvaðst
Gísli ekki eiga von á að hinn nýi
saltfisksölusamningur þýddi
breytingar þar á.
enn íremur, „þetta léttir á
frystingunni. sem nauðsyn-
legt er vegna þrengsla á
mörkuöum, og jafnframt auð-
veldar þetta trúlega ýmsa
hluti aðra.“
Ólafur sagðist ekki óttast
skort á fiski til frystingar, þó
það færi að sjálfsögðu eftir því
hvernig þorskveiðar á árinu
gangi. „Þær hafa ekki gengið
nægilega vel enn sem komið
er,“ sagði Ólafur, „aflinn hefur
verið rýr, og skip jafnvel verið
á skrapveiðum þótt þau gætu
verið á þorskveiðum."
Ólafur sagði einnig, að í
sambandi við þennan nýja
samning yrðu menn að hafa
hugfast, að allar sveiflur væru
varasamar, og ekki væri ráð-
legt að rjúka í upphengingu
eða söltun að lítt hugsuðu ráði.
„Því er þó ekki til að dreifa í
þessu tilviki," sagði Óiafur,
„mér sýnist þetta vera góður
samningur, og við megum ekki
gleyma að það er ekki útlit
fyrir hækkandi verð á freðfisk-
mörkuðum okkar í bráð."
Fagna samningum
- segir Gísli Konráðsson hjá ÚA
Gisli Magnússon píanóleikari
Tónlistarfélagið:
Tónleikar Gísla
og Gunnars í dag
ÁTTUNDU tónleikar Tónlistar-
félagsins verða í Austurbæjarbiói
í dag. laugardag, kl. 14:30. en þar
leika Gunnar Kvaran sellóleikari
qg Gisli Magnússon píanóleikari.
Á efnisskrá eru verk eftir Viv-
aldi, Schubert, Beethoven og
Brahms.
Gunnar Kvaran stundaði nám
hjá dr. Heinz Edelstein og Einari
Vigfússyni í Reykjavík og síðar
við Tónlistarháskólann í Kaup-
mannahöfn undir leiðsögn Erlings
Blöndals Bengtssonar. Var hann
aðstoðarkennari hans árin 1968 til
1974 og stundaði hann síðar fram-
haldsnám í Basel og París. Hefur
hann haldið tónleika í Frakklandi,
Þýskalandi, Hollandi og á Norður-
löndunum.
Gísli Magnússon stundaði nám í
píanóleik við Tónlistarskólann í
Reykjavík og síðar í Zurich og
kenndi honum þar Walter Frey.
Lauk hann einleiksprófi árið 1953,
en hann hélt fyrstu opinberu
Gunnar Kvaran sellóleikari
tónleika sína á vegum Tónlistar-
félagsins árið 1951. Haustið 1974
ferðuðust þeir Gunnar og Gísli um
Norðurlöndin og var sú ferð styrkt
af Nomus.
Vestmannaeyjar:
Fóstrur höfða mál á
hendur bæjaryfirvöldmn
Frestuðu uppsögnum til 1. apríl
FÓSTRUR í Vestmannaeyjum
sögðu upp störfum 15. desember
sl. og ætluðu því að ganga út 15.
marz sl. Þær hafa frestað því til 1.
apríl nk. þar sem þa r hafa falið
lögfræðingi að fara í mál fyrir
sína hönd. Telja þær bæjaryfirv-
öld brjóta 4. grein sérkjarasamn-
ings um ha'kkun á launum eftir
eins árs starf.
Fóstrurnar í Eyjum telja að
brotið sé á sérkjarasamningum, en
í 4. greininni segir að fóstrur eigi
að fá eins flokks hækkun eftir
ársstarf. Bæjaryfirvöld túlka það
eingöngu að sögn fóstra fyrir
fóstrur í 12. launaflokki, en fóstr-
urnar telja, að túlka eigi greinina
fyrir allar fóstrur, en þær eru í
fjórum launaflokkum, 12., 13., 14.
og 15.
Alþjóða Orkumálastofnunin:
Ekki neinir meinbugir
á að við gerumst aðilar
- segir Tómas Arnason viðskiptaráðherra
„ÞAÐ heyrir ekki undir hann. Það
heyrir undir viðskiptaráðuneytið.
Ég hef heldur ekki trú á að það séu
neinir meinbugir á þvi, ef við crum
tilbúnir til þess að gera það sem
gera þarf i samhandi við aðild að
þessari stofnun,“ sagði Tómas
Árnason viðskiptaráðherra. er
Mbl. spurði hann, hvort Hjörleifur
Guttormsson iðnaðarráðherra
myndi nrða hugsanlega aðild
okkar að Álþjóða orkumálastofn-
uninni á fundi OECD þar sem
hann er staddur þessa dagana.
Tvær nefndir, sem fjallað hafa um
hugsanlega aðild. hafa komist að
jákvæðri niðurstöðu.
Þá sagði Tómas: „Ég sagði á þingi
nú fyrir helgi, að ráðuneytið hefði
undirbúið þetta mál og það hefur
verið samin heilmikil skýrsla um
það. Skýrsla þessi var raunar send
þingflokkunum en í henni eru
miklar upplýsingar um stofnunina
og hvað það þýðir fyrir okkur að
gerast aðilar að henni. Málið verður
rætt í ríkisstjórninni fljótlega og ég
sagði einnig á þingi fyrir helgi, að
ég tel koma til greina að við
gerðumst aðilar. Hins vegar vil ég
ekkert segja um, hvernig þetta fer í
ríkisstjórninni."
— Hvað með lágmarksskilyrðin,
svo sem olíutanka og annað, upp-
fyllum við þau? Kemur Helguvík-
urmálið kannski þarna inn í?
„Nei, ég held að við eigum alveg
nóg af olíutönkum til að geyma þær
birgðir sem þarf, eftir því sem ég
veit bezt, eða því sem næst. Helgu-
víkurmálið kemur þar af leiðandi
ekkert inn í það. Ég hef ekki trú á
að það séu neinir meinbugir á því,
ef við erum tilbúnir til þess að gera
það sem þarf að gera í sambandi við
aðild að stofnuninni."