Morgunblaðið - 21.03.1981, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. MARZ 1981

Það er oft sagt frá kraftaverkum í
Biblíunni, en eitthvað virðist fara lít-
ið fyrir þeim nú til dags, eða hvað?
ljósi sjáum vér ijós (Sálm. 36).
Þú hugsar og segir: Ég þakka
þér, Guð minn, hvað ég er
dásamlegt kraftaverk þitt.
Hversu undursamleg eru verk
þín (Sálm. 139).
En ekki ert þú eina krafta-
verkið. Þú sérð sama undur í
hverjum manni. Og líka í
hverri lífveru. Jafnvel í dauðu
efni máttu sjá eitthvað af því.
Það fer senn að vora. Ég þarf
ekki að segja þér, hvað þá
gerist. Ég vona aðeins, að þú
sjáir heilum augum og næmum
huga öll dásamlegu máttar-
verkin, sem náttúran birtir,
þegar líf vaknar af vetrardvala.
Ég hlakka til að sjá þau enn
einu sinni. Ég er þegar búinn
að segja við þrestina, sem eru
byrjaðir á vorsins sinfóníu:
Velkomnir, blessuðu Guðs
englar!
Vel á minnst: Englar.
Ég hef aldrei séð þá engla af
öðrum heimi, sem ég hef síðan
ég var barn trúað að væru hjá
mér. Biblían Veit um menn,
sem sáu þá eða urðu þeirra
áþreifanlega varir, t.d. í
draumi. Og þeir englar áttu
Dr. Sigurbjörn Einarsson
biskup
segjum í Hljómskálagarðinum.
En ég er búinn að sjá kríuna
þar við Tjörnina nokkurn veg-
inn á sama degi árlega í meira
en fimmtíu ár. Og skil ekki enn
þann radar, sem hún notar, né
það almanak og klukku, sem
hún styðst við á sinni furðulegu
hefur auglýst það meöal ann-
ars, að hún búi yfir jóga-tækni,
sem geri mönnum kleift að'
sigra þyngdarlögmálið, menn
geti þjálfað sig upp í það að
lyfta sér upp frá jörðu með
hugarorku sinni. Dásamlegt
undur! En að þyngdarlögmálið
skuli vera til og að þú skulir
geta byggt á því, að það
bregðist þér ekki, það þykir
ekkert undur. Ég lofa Guð fyrir
það, að þyngdarlögmálið held-
ur í mig, þar sem ég sit núna,
svo að ég fer ekki allt í einu að
hoppa upp úr stólnum, kastast
upp í rjáfur eða út um glugg-
ann. Vafalaust gæti ég orðið
frægur, sjálfsagt gæti ég grætt
peninga á því að svífa upp úr
stólnum eftirpöntun. En hverj-
um til góðs? Ég fyrir mitt leyti
er stórum meira hissa yfir því
og mjög miklu þakklátari fyrir
að fá að lifa í „normal" heimi
og geta byggt á lögmálum
hans.
Nú vitum við það, að vísindin
hafa sigrast á mörgu lögmáli,
þau geta til að mynda skákað
þyngdarlögmálinu nokkuð svo.
En þetta geta vísindin af því,
að þau beita lögmálum náttúr-
unnar af kunnáttu. Og það er
þeim fært að sama skapi sem
Gerast ennþá kraftaverk?
Ég svara: Það gerist ekkert
annað. Ef þér finnst þetta svar
út í hött, þá erum við ekki að
tala um hið sama. Og vel getur
verið, að svo sé. Ekkert líklegra
reyndar.
Þegar kristinn maður talar
um kraftaverk, þá er hann að
tala um Guð. Hann neitar því
ekki, að unnt sé að fremja
ýmislegt, sem sé í mótsögn við
Guð en mikilfenglegt samt,
jafnvel undrunarvert og óskilj-
anlegt. En það sem er gagn-
stætt vilja Guðs er blekking,
misnotkun þess kraftar, sem
fólginn er í öllu, sem Guð hefur
skapað, umhverfing þeirrar
orku, sem hann gefur, myrkvun
þess Ijóss, sem frá honum
stafar. Kraftaverk er að kristn-
um skilningi það sem í orðinu
felst: Verk Guðs kraftar. Og
hvert skyldir þú líta og hvar
vera staddur án þess að mæta
og þreifa á slíkum verkum?
Þegar þú ert að renna augum
yfir þessar línur ertu svo mikið
undur sjálfur, að það tekur
engu tali. Bara það hversdags-
lega lítilræði, hvernig augun
lesa sig um línurnar og af-
greiða efnið inn í heilann svo
að þú skilur, og orðin fleyta
minni hugsun inn í huga þinn
(ef það nú tekst, sem ég vona!).
Rétt ein slík andrá, þegar þú
ert að lesa blaðið að morgni,
rúmar furðulega mikið af dá-
semdum, þó að þú lítir aðeins
til þess, sem er nærtækast, til
sjálfs þín. Hjartað slær, lungun
anda, augun sjá, eyrun heyra.
Og maginn er að vinna úr
morgunverðinum og síðan er
séð um það, að hver lítil fruma,
ofan frá heila og niður í tær,
fái sitt af skammtinum, til þess
að hver og ein geti gegnt sínu
hlutverki í þessu botnlaust
flókna kerfi, sem þú ert, líkami
þinn, sál og andi. Og það, sem
er að gerast í þörmum þínum
og æðum, kirtlum og taugum,
það er kraftaverk, ein óyfirsjá-
anleg röð af kraftaverkum. Ef
þú ert hugsandi maður, staldr-
ar þú við einstöku sinnum og
hugleiðir þetta. Ef þú ert jafn-
framt kristinn maður, hugsar
þú út í þetta daglega í djúpri
lotningu. Þá gerir þú þér að
venju að skynja sjálfan þig
með vakandi eftirtekt, hugleiða
hin margbrotnu og markvísu
viðbrögð skynfæra þinna,
ígrunda hugarstarfsemina og
ljúka henni upp fyrir að-
streymi skapandi áhrifa Guðs
anda. Og þú skynjar það,
hvernig þú teygar orku og líf
frá uppsprettu lífsins. Þú játar
og finnur: Hjá þér, Drottinn, er
uppspretta lífsins og í þínu
alltaf mikið erindi. Þeir fluttu
orð frá Guði, köllun, boðskap.
Eftirminnilegast er það, að
þeir sögðu hirðum frá því, að
frelsarinn væri fæddur, og kon-
um frá því, að hann væri risinn
upp frá dauðum. Þar sem Jesús
er opnast mærin milli hins
jarðneska og himneska. A það
minna englaboðin á jólum og
páskum. En englar eru á því
sviði Guðs sköpunar, sem hann
lætur að jafnaði vera lokað
beinni, jarðneskri skynjun. En
þrestina sé ég berum augum og
heyri þá syngja. Dýrð sé Guði í
upphæðum, Kristur er upp ris-
inn! Hina englana fæ ég að sjá
og heyra, þegar vorið mikla
kemur, sumar eilífs lífs. Þá
ómar sinfónía lífsins ekki leng-
ur í brotum né með neinum
hjáróma, fölskum tónum. Og ég
vona, að strengurinn minn
verði þá samstilltur hörpu
skapara míns og frelsara. Verði
svo, þá gerist meira kraftaverk
en ég fæ skilið nú. En það sem
ég vildi segja er það, að englar
eru mérkilegir að vísu og bless-
aðir, en ekkert undursamlegri í
sjálfu sér en það, sem fyrir ber
daglega í þessum heimi. Og svo
ég víki nú huga til annarrar
áttar, þá er ég viss um, að ég
yrði talsvert frægur, ef ég segði
frá því, að ég hefði mætt draug,
hnattferð og í sínum ótrúlega
nákvæma tímareikningi. Mér
finnst þetta öllu merkilegra en
draugasögur. En við gefum
okkur takmarkað tóm eða höf-
um of þrönga hugsun til þess
að undrast yfir undrum eins og
þessu hvíta furðuverki, krí-
unni, sem svífur yfir okkur á
hverju vori.
Margir hugsa mikið um svo
nefnd dularfull fyrirbæri. Mér
finnst menn leita langt yfir
skammt í þeim efnum. Þeir
leita að undrum, sem brjóta í
bág við hið venjulega af því að
þeir hugsa ekki út í, að það er
ekkert „venjulegt" til. Það er
sljóvgun vanans og sú ímynd-
un, að vísindaleg þekking eða
skýring afhjúpi leyndardóm
hvers náttúrulegs fyrirbæris,
sem veldur því, að menn eltast
við „dulræn" efni. Nú skal því
ekki neitað, að reynslusvið
mannsins er rýmra en það, sem
dagleg skynjun tekur til. Og
heilbrigð athygli og gaumgæfni
gagnvart öllu er dyggð.
En oftar en skyldi er dul-
rænuáhugi nútímans óheil-
brigt, einhæft og óhollt star-
sýni á fánýtar furður eða
afvegaleiddar skynjanir. Ein
jóga-hreyfing, sem hefur- látið
talsvert yfir sér á síðari árum,
þau þekkja lögmálin og vegna
þess, að þau vita að það má
treysta þeim. Veröld óútreikn-
anlegra dynta og duttlunga eða
berskjalda fyrir kúnstum og
brögðum alls kyns fakíra eða
anda væri ekkert góð né
skemmtileg. Hún yrði reyndar
umhverfð í það tóma gap, sem
var áður en Guð mælti sitt
sköpunarorð yfir því. En það
gerist ekki. Því skapandi hugur
Guðs heldur áfram að tala yfir
vetrarbrautum og blóðkornum,
hnöttum og frumum. En nærri
má geta, hvort hann þekkir
ekki öll lögmálin og allan
leyndardóminn til fyllstu hlít-
ar. Geti vísindin stýrt lögmál-
um efnisins að talsverðu marki
á grundvelli þeirrar þekkingar,
sem þau hafa á þeim, þá er það
lítil rökvísi að halda, að sjálfur
höfundur allra lögmála, sjálfur
tæknivölundur alheimsins, geti
ekki látið þau þjóna vilja sín-
um af frjórra hugviti og auð-
ugri uppfinningasemi en við,
smælkið á þessum litla hnetti,
getum rennt grun í. Ekkert er
sjálfsagðara en það.
En nú er þetta mál orðið of
langt að sinni og samt finn ég,
að þér finnst margt ósagt. Því
verð ég að biðja um frest til
næsta laugardags.
Sigurbjörn Einarsson
Eitt og hálft prósent lands-
manna er í kirkjukórum
HAUKUR Guðlaugsson söng-
málastjóri þjóðkirkjunnar
sagði frá þvi nýlega að um
3500 manns starfi í kirkjukór-
um landsins um þessar mund-
ir, mun það vera um hálft
annað prósent þjóðarinnar.
Varla er hægt að segja um
þann hóp að það séu „fáeinar
hræður“. bað orðalag er þó
gjarnan notað um þá sem
koma til kirkju. Kirkjukórar
landsins æfa nú fyrir hátíða-
höld sumarsins, en minnst
verður þúsund ára afmælis
kristniboðs hérlendis með
songhátíðum í landsfjórðung-
unum. Songmálastjóri hefur
gefið út sérstök sönghefti
vegna þessa.
Syngí hver með
sínu nefi
En það eru ekki aðeins
kirkjukórarnir sem hafa tekið
fjörsprett. Almennur safnaðar-
söngur hefur aukist mjög hin
síðari ár, enda njóta menn að
sjálfsögðu guðsþjónustunnar
þeim mun betur sem þeir taka
virkari þátt í henni. Sálmarnir í
messunni eru einmitt svar og
viðbrögð safnaðarins við orði
Guðs sem þar er flutt og er
sjálfsagt að menn svari þar sem
annarsstaðar fyrir sig sjálfa en
láti ekki aðra syngja fyrir sig í
messunni.
Maður nokkur sem sækir vel
kirkju, segist ævinlega syngja
fuilum hálsi þótt rödd hans
þyki ekki sérlega fögur „en
fyrst skaparinn gaf mér þessa
rödd, þá verður hann að sætta
sig við að ég noti hana honum
til dýrðar, annað hef ég ekki —
ég held við séum báðir ánægð-
ir“.
í ýmsum kirkjum eru sálmar
sungnir einraddaðir og þá oft
lækkaðir svo að auðveldara sé
að syngja þá. I fjölskylduguðs-
þjónustum. sem nú tíðkast æ
víðar eru gjarnan sungnir nýrri
söngvar með kristnum texta og
með gítarundirleik eða blást-
urshljóðfæra. Æskulýðsstarf
kirkjunnar hefur gefið út nokk-
ur hefti með slíkum söngvum.
Það hefur vakið athygli
hversu myndarlega forsetinn,
frú Vigdís Finnbogadóttir, hef-
ur hvatt til almenns safnaðar-
söngs og gengið þar á undan
með góðu eftirdæmi.
Sálmaþáttur
í útvarpi
Margir hafa haft á orði
hversu vel þeim fellur að heyra
sálmalög í útvarpi, enda raula
þeir gjarnan sálmana í út-
varpsmessunum.
Erlendis, t.d. í Noregi, eru
dagskrárþættir með sálmasöng
og skýringum eitt vinsælasta
útvarpsefnið. Er þar kynning á
lögum og texta sálmanna og
fólki gert auðvelt fyrir að taka
undir.
Hefur verið óskað eftir slík-
um þætti í íslenska útvarpinu
og yrði trúlega mörgum þakk-
arefni ef forráðamenn þess
kæmu honum á laggirnar.
BG
Spurningum um kristni og
þjoðlíf er svarað hér á síðunni.
Utanáskriftin er:
Á kristniboðsári,
c/o Bernharður Guðmundsson,
Ritstjórn Morgunblaðsins,
Reykjavík.