Morgunblaðið - 27.10.1981, Blaðsíða 37

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 27. OKTÓBER 1981
45
Saltpétursnotkun í ostagerð:
Adeins lítill hluti hafnar í ost-
inum — og eydist við gerjun
„{ Velvakanda 15. okt. sl. beinir
Auður Guðmundsdóttir fyrir-
spurn til Osta- og smjörsölunnar
varðandi notkun saltpéturs (nítr-
ats) í ostagerð o.fl.
Svarið við fyrstu tveimur spurn-
ingunum er að nítrat er alltaf not-
að í ostagerð, þá aðeins í mjög
litlu magni. í einu landi, svo mér
Sé kunnugt, hefur saitpétursnotk-
un í ostagerð verið bönnuð, en þar
hefur þurft að veita undanþágur
frá reglugerðinni, en í staðinn
settar strangar hámarksreglur
um magnið. Saltpétur í örsmáum
mæli er því talinn óhjákvæmi-
legur, til þess að koma í veg fyrir
gerjun sem skaðar ostinn.
Heimilt er að nota allt að 20 g af
saltpétri í hverja 100 ltr. af mjólk
til ostagerðar. Mjólkursamlögin
vinna þó eftir mun strangari kröf-
um. Notkunarmagnið er stundum
aðeins um 5 g/100 ltr, nokkuð mis-
munandi eftir árstíðum og öðrum
aðstæðum.
Aðeins lítill hluti saltpétursins
hafnar í ostinum. Hann hefur auk
þess þá sérstöðu að saltpéturinn
eyðist við gerjun ostsins. í full-
þroskuðum osti er því að öllu
jöfnu ekki mælanlegt magn nítr-
ats, eða sáralítið, oftast minna en
heimilað er í venjulegu neyzlu-
vatni. Til frekari samanburðar má
geta þess að jafnvel í ógerðjuðum
osti er nítratmagnið aðeins Vio
hluti þess magns sem heimilað er í
unnum kjötvörum.
í þriðja lagi Spyr Auður hvers
vegna smurostur sé ekki talin
ungbarnafæða i bæklingi Heilsu-
verndarstöðvar Reykjavíkur.
Fyrirspurn til Osta-
og smjörsölunnar
Auður Guðmundsdóttir hringdi
og hafði eftirfarandi að segja: —
Mig langar að beina nokkrum
spurningum til Osta- og smjörsöl-
unnar. 1. Af hverju er saltpétur
notaður í framleiðslu osta? 2. Er
hægt að framleiða ost án saltpét-
urs? í bæklingi Heilsuverndar-
stöðvar Reykjavíkur er smurostur
ekki talinn ungbarnafæða. 3. Er
það vegna fituinnihaldsins eða af
öðrum ástæðum? _____
Spurningunni ætti hún auðvitað
að beina til þeirra sem gefa út
bæklinginn, en þar sem þessi dóm-
ur um smurostinn kom mér á
óvart tók ég af henni ómakið og
forvitivaðist um málið hjá Heilsu-
verndarstöðinni. Hjúkrunarfræð-
ingur þar fræddi mig á því að hér
væri eingöngu átt við ungbörn
undir 5—6 mánaða aldri. Smur-
osturinn, eins og margar aðrar
mjólkurvöru, þótti full próteinrík-
ur fyrir svo ung börn, og sama
mátti t.d. segja um skyr. Af sömu
ástæðu er mælt með því að mjólk
ungbarna sé þynnt með vatni.
Varðandi smurostinn sérstaklega
er rétt að taka fram að við gerð
hans eru notuð ákveðin viður-
kennd sölt (steinefni), sem gefa
ostinum mjúka áferð og koma í
veg fyrir, að prótein og fita skiljist
að. Magn saltanna nemur aðeins
um 2%, en þegar ungbörn eiga í
hlut, þykir þess vegna ekki rétt að
mæla með smurosti í fæðu þeirra.
Frekari fyrirspurnum varðandi
ungbarnafæði, svo og um heilsu-
fræðileg málefni, vísa ég til
Heilsuverndarstöðvarinnar eða
annarra heilbrigðisstofnana."
Laugalæk 2. s. S«/tl
svínaskrokkar
53 kr. kg. Tilbúnir í frystinn,
úrbeinaöir, pakkaöir og
merktir.
Ath.: Eigum eftir ca. 200
helminga, sem viö seljum í
dag og morgun.
Þetta er eitt besta verö
borgarinnar.
Þessir hringdu . . .
til Amnesty
„Lesandi" hringdi og hafði eftir-
farandi að segja: — Það koma
stundum tilmæli frá Amnesty In-
ternational um að skrifa bréf til
að hvetja yfirvöld erlendis til þess
að leysa úr haldi samviskufanga
eða losa um fjötra á mönnum á
einhvern hátt. Mig langar í því
sambandi til að spyrja hvort
skrifa eigi á ensku eða hvort
skrifa megi á hvaða tungumáli
sem er. I öðru lagi: Er nokkur
hætta á því að þeir sem skrifa
verði settir á einhverja skrá í við-
komandi landi, þannig að svo gæti
Svar frá Amnesty
Hrafn Bragason, formaður Amn-
esty International á íslandi,
hringdi vegna fyrirspurnar til
samtakanna: „Lesandi“ spyr um
það á hvaða tungumáli menn eigi
að skrifa bréf á vegum Amnesty.
Svar: Best er að það sé gert á því
tungumáli sem talað er í því landi
er bréfið á að fara til, en annars á
einhverri alþjóðatungu, svo sem
ensku eða frönsku. í öðru lagi er
spurt hvort hætta sé á að bréfrit-
urum verði meinuð vegabréfsárit-
un til viðkomandi lands. Auðvitað
vitum við þetta ekki, en við höfum
engar heimildir fyrir því, að svo
hafi verið gert. Þúsundir manna
skrifa slíkt bréf, og það ríki sem
neitar manni um vegabréfsáritun
vegna þess að hann hefur skrifað
kurteislegt bréf til yfirvalda, þar
sem spurt er um líðan einhvers
fanga og óskað eftir því að hann
verði látinn laus eða með mál hans
sé farið að réttum lögum, það
dæmir sig auðvitað sjálft.
Bráðsmellnar
auglýsingar
P. Gunnarssón skrifar:
„Kæri Velvakandi!
Mig langar til að bera fram
fyrirspurn um það hver hann er
Þessi J.G.J. sem gerir auglýs-
ingarnar fyrir nýja diskótekið
Manhattan. Mér finnst þessar
auglýsingar bráðsmellnar og bera
af öðrum auglýsingum. Ég er viss
um að þær bera meiri árangur en
allar innantómu skrumauglýs-
ingarnar.1' ____
Svar við
fyrirspurn
P. Gunnarsson spyr hér í dálk-
unum á laugardag um höfund
auglýsingar diskóteksins Man-
hattan, SGS (ekki JGJ eins og þar
stóð). Velvakanda hefur verið tjáð,
að SGS sé auglýsingastofa, tií
heimilis að Klapparstíg 26, og
stafirnir séu upphafsstafir í nöfn-
um aðstandenda hennar.
ir eru bara að prófa og síðan ekki
meir.
í lok greinarinnar stendur orð-
rétt: „Niðurstaðan af þessu bæj-
arrölti er náttúrulega engin. Það
er síst til fyrirmyndar að krakkar
séu að ráfa um bæinn um miðja
nótt, dauðadrukknir, brjótandi
rúður og lemjandi lögregluþjóna."
Af þessu virðist að blaðamenn séu
leiðir orðnir, en af hverju eru þeir
þá að fara þarna um og mynda
ólíklegustu hluti. Kannski til að
hneyksla aðra. Hver veit?
Það er talað um það í greininni
að það verði að bæta þetta og gera
eitthvað fyrir unglingana. Það
góða er aldrei nefnt. Það er alltaf
eitthvað að gerast hér í Þrótt-
heimum. Við höldum skemmtanir
og oft tekst vel til. En það er bara
viss hópur sem þær sækir. Aðrir
fara niður á H-plan og hitta aðra.
Það er skrítið við blaðamenn, að
yfirleitt fiska þeir bara eftir því
hneykslanlega en nefna ekki and-
stæða hluti. T.d. er blaðamönnum
oft boðið að mynda í félagsmið-
stöðvunum, en þeir koma ekki.
Það þarf a.m.k. að ítreka það
mörgum sinnum áður en þeir
koma. Það er gott dæmi um það
hvað þeir vilja gera og hvað ekki.
Virðingarfyllst:
Klúbburinn Heimalningar
Þróttheimum.
Borö fyrir
skermtölvur
Borö fyrir
tölvuvinnu
Vinna viö skermtölvur og innsláttarborö krefst
sérstakrar vinnuaöstööu. Komiö í húsgagnadeild
okkar, Hallarmúla 2, og skoðið B8 tölvuboröin.