Morgunblaðið - 23.01.1982, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. JANUAR 1982
9
KIRKJA JESU Krists hinna síöari
daga heilögu, Skólavöröustíg 46:
Sakramentissamkoma kl. 14.
Sunnudagaskóli kl. 15.
GARÐAKIRKJA: Guösþjónusta kl.
2 síöd. Sr. Bragi Friðriksson.
KAPELLA ST. Jósefssystra í
Garðabæ: Hámessa kl. 2 síðd.
HAFNARFJARÐARKIRKJA: Messa
kl. 14. Altarisganga.
VÍDISTADASÓKN: Barnaguös-
þjónusta kl. 11 árd. Almenn guðs-
þjónusta kl. 14. Sr. Sigurður H.
Guðmundsson.
KAPELLAN i St. Jósefsspítala:
Messa kl. 10 árd.
KARMELKLAUSTUR: Hámessa kl.
8.30 árd. Rúmhelga daga er messa
kl. 8 árd.
KÁLFATJARNARSÓKN: Sunnu-
dagaskóli kl. 2 síðd. í Stóru-Voga-
skóla. Sr. Bragi Friðriksson.
INNRI-NJ ARÐVÍKURKIRK J A:
Messa kl. 14. Altarisganga. Sókn-
arprestur.
YTRI-NJARDVÍKURKIRK JA:
Barnaguðsþjónusta kl. 11 árd.
Sóknarprestur.
KEFLAVÍKURKIRKJA: Sunnu-
dagaskóli kl. 11 árd. Muniö skóla-
bílinn. Guðsþjónusta kl. 14. Beðið
fyrir einingu kristinna manna.
Sóknarprestur.
AKR ANESKIRK JA: Barnasam-
koma kl. 10.30 árd. Messa kl. 2
síðd. Sr. Agnes Sigurðardóttir,
æskulýösfulltrúi þjóökirkjunnar
prédikar. Vænst er þátttöku
fermingarbarna og foreldra þeirra.
Sr. Björn Jónsson.
EYRARBAKK AKIRK JA: Barna-
guðsþjónusta kl. 10.30. Sóknar-
prestur.
STOKKSEYRARKIRKJA: Messa kl.
2. Sóknarprestur.
Gott að þekkja
vel til í
skyndihjálp
rætt viö nokkra þátttakendur á kennaranámskeiðinu
Morgunblaðið ræddi stuttlega við
nokkra þátttakendur á Kennara-
námskeiði Kauða kross íslands en
þeir eru hvaðanæva að af landinu,
Akureyri, Kópaskeri og Mos-
fcllssveit.
Guðfinna Gunnarsdóttir er frá
Akureyri, hjúkrunarfræðingur
þar, og fór á vegum Rauða kross-
ins fyrir norðan á kennaranám-
skeiðið í skyndihjálp.
„Það hljóta allir að hafa mjög
gott af því að fara á námskeið í
skyndihjálp," sagði Guðfinna í
stuttu spjalli við Mbl.
Guðfinna sagði að hún hafi
sótt þetta námskeið vegna mikils
áhuga og til að geta gripið í
kennslu auk þess sem hún er
starfandi skólahjúkrunarfræð-
ingur og kemur því þekking í
skyndihjálp henni geysilega vel.
Valdimar Jónsson er úr Mos-
fellssveit og vinnur hjá Land-
helgisgæslunni. Hann sagðist
hafa slegið til þegar honum
bauðst að fara á kennaranám-
skeiðið. Það eru þrír á námskeið-
inu frá gæslunni.
„Meiningin er sú að þeir sem
læra hér, notfæri sér þekking-
una sem þeir öðlast til að kenna
skyndihjálp um borð í varðskip-
unum eða annars staðar þar sem
Landhelgisgæslan er með starf-
semi sína,“ sagði Valdimar.
Hann sagði einnig að bráð
nauðsyn væri á að menn í störf-
um eins og þeim á varðskipum
kynnu að bregðast við á réttan
hátt þegar þess þyrfti.
Alda V ilhjálmsdóttir er frá
Kópaskeri og er þar með lyfsölu-
leyfi. Alda sagðist hafa sótt
kennaranámskeiðið í skyndi-
hjálp af því hún er í afleys-
ingastarfi hjúkrunarfræðings og
sagði hún að þar sem enginn
hjúkrunarfræðingur hefði verið
á Kópaskeri síðustu fjóra mán-
uðina hafi hún gegnt því starfi.
Enginn læknir er á staðnum og
eru 100 kílómetrar í næsta
lækni.
„Ef eitthvað kemur upp á er
gott að hafa einhverja menntun í
skyndihjálp og mér þykir ég
hafa haft gagn af þessu nám-
skeiði en vitanlega á eftir að
reyna á það,“ sagði Alda.
Valdimar
Alda

Kennaranámskeið í skyndihjálp:
„Oft þurft að nota þekkingu mína í skyndihjálp“
- segir Preben Pedersen hjá danska
Rauða krossinum
Kennaranámskeið í skyndihjálp haldið dagana 8. til 17. nóv. í húsi
Kauða kross íslands við Nóatún 21. Námskeiðið stóð yfir í 10 daga
og hófst á kennslufræði, kennslugagnagerð og kennsluæfingum í
skyndihjálp og síðan var kennd aukin skyndihjálp og hjartahnoð. í
lok námskeiðisins útskrifuðust þátttakendurnir sem voru 10 talsins,
sem fullgildir kennarar í skyndihjálp.
Dagana 30. okt. til 12. nóv. var haldið upprifjunar- og endurhæf-
ingarnámskeið fyrir þá, sem þegar eru orðnir skyndihjálparkennar
ar. Þátttakendurnir voru 22 talsins.
í samkomulagi milli Almanna-
varna ríkisins og Rauða kross ís-
lands segir, að Rauði krossinn hafi
forystu um kennslu í skyndihjálp
og endurnýi námskerfi og komi
upp nauðsynlegu kennaraiiði í
hinum ýmsu landshlutum. RKÍ
kveður saman fund sérfræðinga á
þessu sviði og hefur samráð við þá
aðila sem að skyndihjálp vinna.
Stefnt skal að því, segir í
samkomulaginu, að almenn nám-
skeið, leiðbeinendanámskeið og
leiðbeinendur öðlist löggildingu
þannig að eitt kerfi og ein aðferð
verði viðurkennd á hverjum tíma.
Kerfi það sem RKÍ notar og
kennt er á námskeiðunum er
danskt og kom danskur maður,
Preben Pedersen, deilda’-stjóri hjá
Rauða krossinum í Danmörku, til
að sjá um námskeiðin. Að sögn
Hólmfríðar Gísladóttur, sem er
deildarstjóri í félags- og heilbrigð-
ismáladeild RKÍ, er Preben mikill
áhugamaður um þessi mál og
viðheldur þekkingu sinni þannig
að hann fylgist með uppskurðum
og krufningum og er oft sjálfboða-
liði á slysadeildum sjúkrahúsa.
Tíðindamenn Mbl. litu inn í
kennsluhúsnæði RKÍ í Nóatúni og
hittu þar að máli Preben Pedersen
og nokkra þátttakendur í kenn-
aranámskeiðinu í skyndihjálp.
Preben var að því spurður fyrst,
hve lengi hann hafi 'verið með
námskeið sem þessi.
„í 20 ár hef ég verið með
kennslu í skyndihjálp hjá Rauða
krossinum í Danmörku," sagði
Preben, „en ég hef starfað í 10 ár
að skipulagningu námskeiða."
Og hefur þú farið víða með
þessa kennslu?
„Nei, það er ekki hægt að segja
það. Ég hef farið mest hingað
norðureftir, til Grænlands fjórum
sinnum og tvisvar til Færeyja og
svo hef ég komið hingað til ísíands
einu sinni áður. Það var fyrir
þremur árum og þá var ég með
kennaranámskeið svipað þessu. Þá
var með mér Björn Þorleifsson,
sem þá var deildarstjóri félags- og
heilbrigðismáladeildar."
Danska skyndihjálparkerfið.
Hvernig varð það til og á hverju er
það byggt?
Preben Pedersen frá danska Kauda
krossinum.
„Það var tekið í notkun 1973 í
Danmörku og þykir mjög traust.
1978 sendi aðalskrifstofa Rauða
krossins í Genf frá sér leiðbein-
ingar til landsfélaganna um hvað
kenna skyldi í skyndihjálp og þar
var danska kerfið uppistaðan.
Við öll slys gildir að fyrirbyggja
frekari slys. Þá á a framkvæma
neyðarhjálp og kalla síðan á
sjúkrabíl ef þess þarf við. Síðan
sinnir maður þeim meiðslum sem
ekki eru lífshættuleg en þessi röð
er sett í fjögur helstu atriði
skyndihjálparinnar. Meginverk-
efni skyndihjálparmanna er að
halda lífinu í þeim slasaða og þess
vegna er Iögð aðaláhersla á að
kenna á námskeiðunum hvað sé
banvænt í slysum. Til að auðvelda
skilgreiningu á því atriði er þeim
skipt niður, eftir þeim áhrifum
sem þau hafa á líkamann, því öll
slys með sömu áhrifum krefjast
sömu meðferðar.“
Hvað er það nýjasta sem er að
gerast í skyndihjálparmálum úti í
heimi?
„Alþjóða Rauði krossinn leitast
við að fylgjast með öllu því nýj-
asta sem er að gerast á þessu sviði
og 30. september til 3. október síð-
astliðinn var haldin alþjóðleg
ráðstefna í Kaupmannahöfn, sem
Rauði krossinn hafði boðið sér-
fræðingum alls staðar að úr heim-
inum, sem ræddu skyndihjálp við
ýmsum slysum. Þar var rædd
meðal annars meðferð við hjarta-
stoppi, kali og ofkælingu og að-
ferðir við að fjarlægja aðskota-
hluti í öndunarvegi. Viðvíkjandi
þessu síðast talda var á ráðstefn-
unni mikið rætt hvort ætti að nota
Hólmfríður Gísladóttir, deildarstjóri
hjá Rauða kross íslands.
svokallaða Heimlich-aðferð, sem
notuð hefur verið í fjögur ár, og
felst í því að tekið er báðum hönd-
um utan um sjúklinginn og þrýst á
af öllum kröftum undir bring-
spalirnar. Sérfræðingarnir voru á
einu máli um að mæla ekki með
þessari aðferð, vegna þess að með
því að nota hana er mikil hætta á
Myndin er tekin á kennaranámskeið-
inu í skyndihjálp, þar sem Preben
leiðbeinir verðandi kennurum að með-
höndla fólk eftir hin og þessi slys.
að valda alvarlegum líffæra-
skemmdum á sjúklingnum. Eldri
aðferðir hafa reynst betur.“
Þú hefur verið fjórum sinnum á
Grænlandi?
„Já. Danski Rauði krossinn hef-
ur búið til sérstakt námsefni fyrir
Grænlendinga, þar sem tekið er
tillit til fjarlægða, sem þar eru til
næstu heilbrigðisþjónustu. Þar er
aðalatriðið að meðferð skyndi-
hjálparmannsins vari lengur en
algengast er annars staðar og
hann þarf að búa um sjúklinginn
til lengri flutninga og við erfiðari
skilyrði en þekkist annars staðar.
Það er oft semm læknir kemst
ekkert vegna veðurs og þá þarf að
brjótast með sjúklinginn mjög
langar vegalengdir, ef til vill
tveggja sólarhringa ferð. Einnig
er lögð áhersla á að kenna þar
meira en annars staðar meðferð
skyndilegra sjúkdóma og barna-
sjúkdóma."
Hversu útbreitt heldur þú að
danska kerfið sé?
„Skyndihjálparbókin danska er
gefin út í 100.000 eintökum, á eins
og hálfs árs fresti, og upplagið er
undantekningarlaust uppurið á
þeim tíma. Þá hefur danska kerfið
verið þýtt á ensku og notað í
Egyptalandi. Það kom þannig til,
að Danir sem þar unnu við olíu-
boranir hlutu leiðsögn í skyndi-
hjálp og farið var eftir danska
kerfinu, en svo starfsmenn af öðr-
um þjóðernum hefðu sömu mögu-
leika í skyndihjálparkennslu, þá
var bókin þýdd. Það eru líka út-
búin sérstök skyndihjálparnám-
skeið fyrir sérstakar aðstæður
eins og vinnu á olíuborpöllum. Þar
er þátttakendum kennt meðal
annars að gefa sprautur í neyðar-
tilvikum.“
Eru Danir vel upplýstir í þess-
um efnum?
„Nei, þeir eru það ekki. Rauði
krossinn reynir þó allt til að
mennta fleiri og til dæmis hefur
tekist að koma kennslu í skyndi-
hjálp inn í alla tækniskóla í land-
inu.“
Hefur þú oft þurft að nota þekk-
ingu þína í skyndihjálp?“
„Já, ég hef oft þurft að gera það.
Einu sinni bjargaði ég til dæmis
4ra ára dreng frá drukknun með
blástursaðferðinni og maður er
sannarlega glaður yfir að geta
bjargað lífi annarrar manneskju,“
sagði Preben í lokin.
2ja herb. við Austur-
brún — Laugarási
Vönduö 2ja herb. íbúö á 2. hæö meö suöursvöl-
um. Mikil sameign, bein sala, laus strax.
FASTEIGNAÚRVALIÐ
SÍMI83000 Silfurteigil
Sölustjórl: Auöunn Hermannsson, Kristján Eiríksson hæstaréttarlögmaður.