Morgunblaðið - 29.01.1982, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 29. JANÚAR 1982
Jón Grétar Sig-
urðsson lögfrœð-
ingur - Minning
Kæddur 13. maí 1929
Dáinn 21. janúar 1982
Innsta sveitin á Suðurnesjum er
Seltjarnarneshreppur hinn forni.
H-inn er einkenndur af þrem nesj-
um. Tvö ganga fram í Kollafjörð,
en þriðja skerst á milli Skerja-
fjarðar ojí Kópavogs. Nesin þrjú
hera nöfnin, talið innan frá:
Lau(ianes, Seltjarnarnes og Digra-
nes. Það innsta er gróið að mestu
og einkennt af fegurð þess og sjón-
ar til Esju, Skarðsheiðar og Akra-
fjalls yfir eyjar og sund næst
ströndinni. Það í miðið er lítt gró-
ið síðustu aldirnar, en vinjar eru
meðfram strönd og frjósamt og
gott land umhverfis höfuðsetrið
Nes við Seltjörn. Af Valhúsahæð
er eitthvert mesta og fegursta út-
sýni við innanverðan Faxaflóa.
Þriðja nesið er einkennt af gróð-
urlausum holtum, og skagar langt
fram til fjarðar. Þar var lítil
byggð áður fyrr, en nú er þar
gróskumikill kaupstaður.
Jón Grétar Sigurðsson fæddist
13. maí 1929 og ólst upp í Mýrar-
húsaskóla á Valhúsahæð í hinu
fagra og tignarlega umhverfi víð-
sýnis vítt um strendur Faxaflóa
og tll fjalla Kjósar- og Borgar-
fj.i;ðarsýslna. Fegurð landsins og
tign var frá blautu barnsbeini
m<ituð í vitund hans, og hann unni
a -suumhverfi sínu og sveit, og
iláoist að því af sönnum skilningi
og festu. Foreldrar hans voru
hjónin, Þuríður Helgadóttir frá
Stiiru Reykjum í Flóa af hinum
þrkktustu ættum árneskum eins
og Bergsætt og Hraungerðisætt,
og Sigurður Jónsson skólastjóri í
Mvrarhúsaskóla frá Stöpum á
Vatnsnesi. Hann var einkasonur
foreldra sinna, en systkinin voru
fj'gur, þrjár systur, Margrét,
I b !ga Svala og Dóra, allar búsett-
ar á Seltjarnarnesi.
•Jón Grétar nam í skóla föður
síns og að skyldunámi loknu hóf
hann hám í Menntaskólanum í
Reykjavík og lauk þaðan stúd-
entsprófi árið 1919. Hann lauk
logfræðiprófi frá Háskóla Islands
25. maí 1957. Að námi loknu hóf
hann störf hjá Innflutningsskrif-
stofunni, var lögfræðingur hennar
þar til hún var lögð niður árið
19(i0. Síðan rak hann lögfræði-
skr ifstofu ýmist einn eða með öðr-
um til ársins 1973. En það ár varð
hann fulltrúi tollstjóra og skrif-
stofustjóri Tollgæslu ísiands frá 1.
september 1974. Hann varð hér-
aðsdómslögmaður 29. okt. 1963.
Hann var hreppsnefndarmaður
Seltjarnarnesshrepps eitt kjör-
tírnahil 1962—1966. Hann tók
mikinn þátt í félagsmálum margs-
konar og var ávallt í hópi þeirra er
lögðu gott og þarft til almenn-
ingsmála og starfaði í anda félags-
hyggju og framfara.
Jón Grétar var þegar á barns-
aldri yndi foreldra og systkina.
Hann naut mikillar umhyggju for-
eldra sinna, jafnt við nám, leik og
störf. Hann varð hvers manns
hugljúfi, sökum þýðrar og vin-
Ijúfrar framkomu, og var ánægja
að kynnast honuin og eiga við
hann samskipti. Hann var geisli
æskuheimilis sins og heimilisvinir
og frændur unnu honum og kusu
að gera honum allt til ánægju. Svo
varð ávallt á ævi hans, að hann
naut hylli samferðamannanna.
Jón Grétar kvæntist 28. júlí
1956 Guðbjörgu Hannesdóttur frá
Hækingsdal í Kjós. Eiga þau fjög-
ur börn: Guðrúnu Sigríði, tækni-
teiknara í Reykjavík, Sigrúnu hús-
freyju á Eskifirði, gift Steini Frið-
geirssyni sjómanni, Sigurð, við
nám í Reykjavík og Þuríði.
Jón Grétar var mikill unnandi
sveitalífsins. Hann hafði mikið
yndi af því að annast fénað sinn,
sem hann átti í skjóli tengdaföður
síns í Kjósinni. Hann byggði sér
þar sumarbústað og dvaldist þar
öllum stundum í fríum sínum.
Hann hafði mikla ánægju af því
að umgangast sveitunga konu
sinnar og dáðist að starfi þeirra
og lífsbaráttu.
Þegar hann var að alast upp á
Seltjarnarnesi, var þar enn nokk-
ur búskapur og margt er minnti á
fornar hefðir Seltirninga, ann-
arsvegar landbúskapur en hins-
vegar sjávarúvegur. Útsýni frá
æskuheimili hans á Valhúsahæð,
minnti mjög á fegurð sveitanna,
blómlegar á vorin og sumrin, en
leiftrandi ljós bæjanna á vetrum
og haustum. En lífsstarf hans var
á öðru sviði en forfeðra hans. En
hann var bundinn eðlisþáttum
þeirra og erfðum.
Jón Grétar unni æskubyggð
sinni af heilum og sönnum hug.
Hann var mjög mótaður af um-
hverfi sínu og fyrstu kynnum við
landið og umhverfið. Forfeður
hans höfðu sumir dvalist á Sel-
tjarnarnesi og frændur hans lagt
þar grunn að hugsjónum sem urðu
ekki í raun framkvæmda, en
minning þeirra var lifandi á æsku-
heimili hans.
Föðurætt Jóns Grétars var upp-
runnin að nokkru á Suðurnesjum,
en fluttist norður í land á Vatns-
nes, einhverja harðbýlustu sveit
landsins. Faðir hans var mikill
unnandi þjóðlegra fræða og var
sögumaður ágætur. Jón Grétar
ólst upp við þjóðleg áhrif, heill-
andi og fagrar í iðkunum föðurins,
en jafnframt af frásögnum heim-
ilisvina og gesta á æskuheimilinu.
En hverfleiki liðandi stundar, er
harður og krefst oft annars en
kosið er. Lífsbaráttan verður allt
önnur, en lögð er góm barnsins. Á
öld hraða og tækni verður þetta
enn þá augljósara en áður. Hver
og einn ræður að litlu við-
fangsefnum sínum. Svo var það
með frænda minn Jón Grétar.
Jón Grétar kenndi á besta aldri
þess sjúkdóms er varð honum að
bana 22. janúar síðastliðinn. Hann
leitaði sér lækninga, og á síðast-
liðnu sumri gekkst hann undir að-
gerð í Lundúnum, en því miður
varð ekki árangur.
Þungur harmur er kveðinn að
eiginkonu hans, börnum og aldr-
aðri móður. Missir ástvina verður
ekki bættur. Þar er tíminn einn til
lækninga í minningum ánægju-
stunda um horfinn vin. Samfylgd-
armenn Jóns Grétars minnast
hans af söknuði, og munu styrkja
og styðja fjölskyldu hans af beztu
kostum, sem hverjum og einum er
lagin og föst er í vitund.
Að leiðarlokum þakka ég Jóni
Grétari, frænda mínum góð og
mikil kynni og ótaldar ánægju-
stundir. Mesta ánægjan er að hafa
átt jafn traustan og góðan frænda
og félaga. Eg mun ávallt minnast
hans.
Jón Gi.sla.son
Það er ætíð erfitt að sætta sig
við dauðann. Þó bíður hann okkar
allra, fyrr eða síðar deyjum við öll,
eina vissan í lífinu er að því muni
ljúka. Dauðinn er ætíð sársauka-
fullur, eftir lifa einungis minn-
ingar, ljósmyndir í huganum af
því sem liðið er og mun aldrei
koma aftur. Tregi, söknuður og
sorg eru hlutskipti ástvinanna.
Við huggum okkur við þessar
minningar, þessar skyndimyndir,
sem lýstur niður í hugann, af
brosi, hlýju handtaki, þeim stund-
um, sem við viijum geyma með
okkur.
Við viljum þakka Jóni Grétari
Sigurðssyni tveggja áratuga við-
kynningu við sannan heiðurs-
mann, viðkynningu, sem lauk allt-
of fljótt. Frá þessum tveim ára-
tugum eru margar stundir, sem
við viljum geyma með okkur. Það
mætti lengi telja upp kosti Jóns
Grétars, en þeir sem þekktu hann
þurfa enga slíka upptalningu tii
að minnast hans, látum okkur
nægja að segja að hann var góður
drengur í þeirra orða bestu
merkingu.
Við vottum konu hans Guð-
björgu og börnunum fjórum og
móður hans okkar dýpstu samúð,
þeirra missir er meiri en féin fá-
tækleg orð geti bætt.
Ágúst og Bogi
Hann Jón Grétar er iátinn. Þeg-
ar Ágúst mágur hans hringdi í
mig að áliðnum fimmtudegi í síð-
ustu viku og sagði þessi tíðindi,
komu þau mér ekki alveg á óvart.
Við, sem þekktum hann vel, viss-
um að hann hafði átt við van-
heilsu að stríða um nokkurn tíma.
Hann gekkst undir stóran upp-
skurð í London snemma sl. sumar
og voru miklar vonir bundnar við
bata að honum loknum. En batinn
kom ekki og því er nú svo komið,
að Jón er ekki lengur á meðal
okkar.
Þótt aðdragandinn hafi verið
nokkur, er erfitt að trúa, að létt-
lyndur félagi og góður samstarfs-
maður hafi verið brottkvaddur að-
eins rúmlega fimmtugur að aldri.
En eigi má sköpum renna og því
kveð ég með söknuði vin, sem ætíð
var gott að leita til ef vanda bar að
höndum.
Ég átti því láni að fagna, að fá
að vera samferða Jóni í starfi og
leik um nokkur undanfarin ár. Ég
kynntist honum fyrst, þegar hann
kom til Tollgæslunnar árið 1973,
en síðar enn betur eftir að hann
tók mig inn sem félaga í Kiwan-
isklúbbinn Nes í forsetatíð sinni,
starfsárið 1974—75. Sem Kiwanis-
félagi var Jón alltaf skemmtilega
gagnrýninn á hin ýmsu störf, sem
þar eru unnin. Hann lét málefni
þeirra sem minna mega sín mjög
til sín taka, enda sjálfkjörinn í
styrktarnefnd klúbbsins á undan-
förnum árum.
Ég veit ég mæli fyrir munn fé-
laganna í Kiwanisklúbbnum Nesi,
svo og starfsfélaga hjá Tollgæsl-
unni í Reykjavík er ég segi, að þar
er genginn góður félagi og ágætur
samstarfsmaður, sem mikil eftir-
sjá er í.
Ég votta eiginkonu hans, börn-
um, móður og öðru venslafólki
mína dýpstu samúð.
Megi hann hvíla í friði.
Birgir Vigfússon
í dag fer fram útför Grétars
Sigurðssonar, lögfræðings, sem
lést þann 21. þessa mánaðar,
fimmtíu og tveggja ára að aldri.
Jón var sonur hjónanna Sigurð-
ar Jónssonar, skólastjóra við Mýr-
arhúsaskóla á Seltjarnarnesi og
Þuríðar Helgadóttur. Kvæntist
hann Guðbjörgu Hannesdóttur frá
Hækingsdal í Kjós, sem lifir mann
sinn. Éignuðust þau fjögur börn:
Guðrúnu Sigríði f. 21. 08. ’56, Sig-
rúnu f. 09. 09. ’59, Sigurð f. 17. 05.
’62 og Þuríði f. 11.10. ’67.
Jón varð stúdent frá Mennta-
skólanum í Reykjavík 1949 og lög-
fræðingur frá Háskóla íslands
1957. Að námi loknu hóf hann
störf á Innflutningsskrifstofunni
og starfaði þar þangað til sú
stofnun var lögð niður á árinu
1960. Setti Jón þá á stofn lögfræði-
skrifstofu í samvinnu við Jón
Skaftason, núverandi yfirborgar-
fógeta, og unnu þeir saman í rúm
tvö ár. Eftir það rak Jón lögfræði-
skrifstofu á eigin vegum til ársins
1973, er hann hóf störf hjá Toll-
gæslunni. Þar starfaði hann til
dauðadags, fyrsta árið sem full-
trúi og síðan sem skrifstofustjóri.
Jóni kynntist ég ekki að ráði
fyrr en hann kom til starfa hjá
Tollgæslunni, en þá hófst með
okkur náið og gott samstarf.
Jón var mannkostamaður á alla
lund, hæglátur en traustur og
vinnusamur. Hann var einstakt
prúðmenni, hlýr í viðmóti og
nærgætinn við náungann. Hann
var því vinsæll maður. Starfið
bauð þó ekki alltaf upp á vinsæld-
ir. Einn þáttur þess var að sekta
fólk fyrir ólöglegan innflutning,
sem vart verður talið líklegt til
vinsælda. Frá þessum þætti
starfsins komst samt Jón í svo
góðri sátt við þá, sem hlut áttu að
máli, að einstakt má telja, enda
sanngjarn og alltaf reiðubúinn að
hlusta á það, sem fólk hafði fram
að færa sér til málsbóta.
Jóni var búskapur mjög hug-
leikinn og ræddi hann stundum,
að hann hefði gjarnan kosið hann
að ævistarfi. Um 20 ára skeið hafa
þau hjónin átt sumarbústað að
Hækingsdal í Kjós í landi tengda-
foreldra Jóns. Þangað fóru þau oft
og var auðheyrt á Jóni, þegar
hann kom úr þeim ferðum, hve vel
hann naut samverunnar við sveit-
ina og dýrin.
Dýrðlegastir voru þó smaladag-
arnir á haustin, enda dró Jón þá
ekki af sér við göngur og réttir.
Hygg ég að þá hafi margur bónd-
inn þegið í nefið úr silfurdós Jóns
að loknu erfiðu dagsverki, en dós-
ina dró hann gjrnan upp þegar
hann ræddi málin í léttum dúr.
Síðla árs 1980 veiktist Jón af
Kransæðaþrengslum, en sá sjúk-
dómur virðist hrjá margan mann-
inn nú til dags. Fór hann til Lon-
don í hjartaaðgerð á sl. vori. Eftir
heimkomuna virtust góðar vonir
um bata og kom Jón aftur til
starfa seinni part sumars. Þær
vonir tóku þó að dvína, er á vetur-
inn leið og sú sorglega staðreynd
verður ekki lengur umflúin að Jón
er ekki lengur á meðal okkar. í
veikindum sínum naut Jón um-
önnunar góðrar eiginkonu og fjöl-
skyldu, sem nú á um sárt að binda
við missi elskulegs manns.
Við vinnufélagar Jóns þökkum
honum samveruna og vottum að-
standendum okkar dýpstu samúð.
Kristinn Otafsson
Minning:
Jón Tómasson
frá Hrútatungu
..llin lani»a þraul i*r lióin
nú loksms hlau/iu Triúinn
«ií alli t*r »»n>ió róii,
nú njHI c*r sijjur unninn
«»i» solin bjiirl upp runnin
á hak vió rlimma dauóans nóll.“
Jón Tómasson, síðast til heimil-
»-■! að Álfaskeiði 64 í Hafnarfirði,
lézt í Landakotsspítala 22. janúar
síðastliðinn eftir áralanga van-
heilsu.
Hann var fæddur í Hrútatungu
í V-Húnavatnssýslu, 27. desember,
árið 1900, sonur hjónanna Tómas-
ar Þorsteinssonar og Guðrúnar
Jónsdóttur er þar bjuggu.
Þau hjón eignuðust þrjú börn,
Olöfu, sem dvelur í sjúkraskýlinu
á Hvammstanga, Þorgerði, sem er
látin, var gift Sæmundi Björns-
syni bónda í Hrútatungu og Jón,
sem hér er kvaddur.
Jón ólst upp hjá foreldrum sín-
um við öll algeng sveitastörf svo
sem þá var títt.
Hugur hans stóð til náms, en
þess var ekki kostur og deildi
hann þar hlutskipti með mörgu
ungu alþýðufólki í aldarbyrjun.
Engu að síður varð Jón vel að sér,
eftir því sem kostur var af sjálfs-
námi, var góður skrifari, reikn-
ingsmaður ágætur og prýðilega
sögu-fróður.
Jón vann á búi foreldra sinna
unz hann 8. október 1939 gekk að
eiga Ósk Þórðardóttur frá Uppsöl-
um í Seyðisfirði við ísafjarðar-
djúp, sem þá var ekkja. Þau hófu
þá sjálfstæðan búskap og bjuggu í
tvíbýli við Þorgerði, systur Jóns
og Sæmund mann hennar, í
Hrútatungu til ársins 1947, er þau
brugðu búi og fluttust til Hafnar-
fjarðar, þar sem þau áttu heimili
síðan. Þau Jón og Ósk eignuðust
einn son, Þórð, sem er rafvirkja-
meistari og búsettur í Hafnarfirði.
Kona hans er Halldóra Þorvarð-
ardóttir frá Söndum í Miðfirði, og
eiga þau tvö börn. Einnig ólst upp
hjá þeim dóttir Óskar af fyrra
hjónabandi, Anna Dóra Ágústs-
dóttir og reyndist Jón henni ást-
ríkur faðir.
Anna Dóra er gift Ingólfi Hall-
dórssyni, yfirkennara við Fjöl-
brautaskóla Suðurnesja og eiga
þau þrjú börn.
Meðan Jón var bóndi í Hrúta-
tungu gegndi hann margvíslegum
trúnaðarstörfum fyrir sveit sína
og hérað. Hann sat í hreppsnefnd,
var syslunefndarmaður um tíma
og formaður sjúkrasamlagsins í
heimasveit sinni, er það var stofn-
að. Öll voru þessi störf og fleiri,
sem Jón gegndi utan búskaparins
tímafrek, en hann hafði af þeim
mikla ánægju, enda sérstakur fé-
lagshyggjumaður að eðlisfari.
Hann hafði mikla unun af lax-
veiði og var happasæl grenja-
skytta.
Eins og áður segir, fluttust þau
Ósk og Jón til Hafnarfjarðar árið
1947 og bjuggu þar æ síðan, síð-
ustu árin að Álfaskeiði 64. Jón hóf
störf við Bifreiðastöð Sæbergs,
síðar Nýju Bílastöðina og vann
þar meðan honum entist heilsa, en
hann var sjúklingur mörg síðustu
árin.
Þó að hann væri fluttur búferl-
um úr sveitinni sinni var hugurinn
oft bundinn fyrir norðan. Hann
unni átthögum sínum fölskva-
laust. Var sönn ánægja að heyra
hann, þótt aldraður væri og farinn
að kröftum, segja frá fólki og
stáðháttum norður í Hrútafirði.
Frásagnargáfa hans var iifandi og
myndræn og augun ljómuðu er
hann sá í anda æskuslóðir sínar.
Þegar ég kynntist þeim hjónum,
Ósk og Jóni voru þau farin að
reskjast og heilsa Jóns tekin að
bila. En andlegum kröftum hélt
hann vel og gaman var að starfa
með honum að sameiginlegum