Morgunblaðið - 30.05.1982, Síða 29

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 30. MAÍ1982
29
um sig bar 272 kílóa sprengju. I síö-
ari heimsstyrjöldinnl heföi þurft aö
minnsta kosti fjögur tundurskeytl til
aö sðkkva brynvöröu beltiskipl.
.Belgrano" var fyrsta sklpiö, sem
kjarnorkukafbátur hefur sökkt.
Báöir aöilar eru vopnaðir nánast
sömu tegundum eldflauga. Falk-
landsfloti Breta var upphaflega bú-
inn 28 Exocet-eldflaugum. Super
Etendard-orrustusprengjuflugvélar
skutu tveimur af sex Exocet-eld-
ftaugum sem taliö var aö Argentínu-
menn ættu (þær kostuöu upphaf-
lega 250.000 pund hver en nú er
verðiö komiö upp í eina mllljón
punda) í árásinni á .Sheffield". Nú
er óvíst hvort Argentínumenn eiga
nokkra eftir, þótt þeir leiti fyrir sér
um nýjar Exocet-eldflaugar m.a. í
ísrael og Arabalöndum. (Sumir sér-
fræöingar töldu aö vísu aö Argent-
ínumenn ættu 28 Exocet-eldflaugar
í upphafi átakanna.)
Missir „Belgrano" var verulegt
áfall fyrir Argentínumenn. Þar meö
missti argentínski sjóherinn um 70
Seacat-loftvarnaeldflaugar, eöa
helming allra eldflauga sinna.
í „Sheffield" voru 22 Sea Dart-
loftvarnaeldflaugar og gagnskipa-
eldflaugar. Eftir missi „Sheffield"
áttu Bretar eftir 72 Sea Dart-flaugar
auk 56 Seacat- og 24 Sea Slug-
eldflauga. Auk þess voru tvær af
freigátum Breta, „Brilliant" og
„Broadsword", vopnaöar alls 24
Sea Wolf-gagnflaugum, sem fræöi-
lega er eina vopniö sem hægt er aö
nota til aö skjóta niður Exocet-
eldflaugarnar. Síöan hafa þeir misst
annan tundurspilli, auk tveggja
freigátna og flutningaskips, en mörg
ný herskip hafa bætzt viö Falklands-
eyjaflota þeirra.
Sjö argentínsk herskip og sjö
brezk eru búin ratsjárstýröum Ex-
ocet-eldflaugum, sem eru 5,8 metra
langar og ná næstum því hljóö-
hraöa, en Argentínumenn ráöa yfir
einu flugvélunum, sem geta boriö
Exocet-eldflaugar, sem eru Super
Etendard-flugvélarnar (svokallaö
AM39-flughersafbrigöi þeirra), en af
þeim munu fimm vera eftir.
SEA WOLF
Þótt „Sheffield" væri ekki vopnaö
Sea Wolf-eldflaugum, var skipiö bú-
iö fullkomnu rafeindavarnarkerfi,
svokölluöu ECM, sem sendir há-
tíönimerki til aö beina árásareld-
flaugum af réttri stefnu. Hægt er aö
skjóta Exocet-eldflaugum af 64 km
færi frá flugvélum og skip i skotmáli
hefur aöeins þrjár sekúndur til varn-
ar. Fyrri eldflauginni af tveimur, sem
var skotiö á „Sheffield", viröist hafa
veriö bægt frá, en ekki hefur geflzt
tími til aö rugla hina í ríminu eöa
granda hennl.
Sea Wolf-eldflaugarnar eru 1,9
metrar á lengd og tölvur skjóta
þeim en ekki menn. Tviburaratsjár
Sea Woif finna skotmörk, sem nálg-
ast, og fytgjast meö þeim. Sjð tölvur
ákveöa hve mörgum eldflaugum
skuli skotiö og fyrirskipa hvenær
skuli skjóta. Sea Wolf-flaugarnar
fara meö tvöföldum hljóöhraöa og
geta hæft 11,4 cm kúlu í lofti. En
eldflaugin er smíðuð til varnar gegn
stórum, háskreiöum sovézkum
eldflaugum og er ekki talin eins
nákvæm gegn vopnum eins og Ex-
ocot, sem nánast strjúka öldutopp-
ana. Þó er líkiegt aó „Sheffield"
heföi ekki sokkiö ef skipiö heföi ver-
ió búiö Sea Wolf-eldflaugum, en
þaö þótti of kostnaöarsamt á sínum
tíma, og sama gildir um hin brezku
herskipin sem Argentínumenn
sökktu.
Svo fullkomin eru vopn eins og
Exocet, Sea Wolf og Tigerfish aö
þær raddir eru orðnar háværar sem
segja aö ofansjávarherskip séu orö-
in úrelt. Hvaö sem því líöur er víst
aö nýju vopnin gera þaö aó verkum
aö breytingar veröa geróar á þvi
hvernig skip veröa smíöuö. Herskip
framtíöarinnar veróa trúlega minni,
hraöskreiöari, traustbyggðari, ekki
eins eldfim, og betur búin til að verj-
ast eldflaugum frá kafbátum, flug-
vélum eöa öörum ofansjávarskip-
um.
Áöur en Falklandseyjastríöió
hófst haföi ekkert nýtízku herskip
orðiö fyrir árás nútímaeldflauga og
enginn þekkti eyöingarmátt þeirra.
Nú hefur komiö í Ijós aö gæta veró-
ur jsess aö smíöa skip úr hefö-
bundnu, höröu stáli, en ekki úr
ódýru, léttu og eldfimu áli eins og
gert hefur verió af sparnaöarástæö-
um síöan 1970, þrátt fyrir mótmæli
yfirmanna varnarmála — þaö hafa
verið furðuleg mistök. Yfirbygging
allra herskipanna sem Bretar hafa
misst. tundurspillanna „Sheffield"
og „Coventry" og freigátnanna
„Ardent" og „Antelope", var úr
þunnri álblöndu. Of mikiö hefur ver-
iö horft í kostnaöarhliöina og þar
meö hefur mannslífum verlö stefnt í
hættu.
Ekki er hægt aö sjá hvenær skip
smíóuö á reynslu Falklandseyja-
stríösins koma fram á sjónarsviölö,
þaö fer eftir því hve ör tækniþróunin
veröur í kjölfar þeirra yfirburöa, sem
eldflaugarnar hafa sýnt í verki.
Rafeindabúnaöur hefur átt veiga-
mikinn þátt í þeim árangri, sem
Bretar hafa náö í lofti. Vulcan-
sprengjuflugvélarnar, sem réöust á
Stanley-flugvöll, komu í myrkri eftir
langt flug frá Ascension-eyju. Full-
kominn ratsjárleiösögubúnaöur og
sprengjutölvur færöu þær beint aó
skotmarkinu eftir 3.500 mílna ferö.
Sprengjuflugvélarnar sneru aftur
heilu og höldnu til stööva sinna, því
aö Argentinumenn höföu ekki búiö
brezksmíöaöar Tigercat-loftvarna-
flaugar sinar ratsjárleiösögutækj-
um, sem heföu gert þær áhrifameiri
aö nóttu til.
Bjórpylsa
Bjórskinnka
Bringupylsa
Godaskinka
Hangikjöt
Kindakæfa
Lambaskinka
Lambasteik
Lifrarkæfa
Lyonpylsa
Malakoff
Mortadella
Raftaskinka
Rúllupylsa
Servelatpylsa
Skinkupylsa
Spægipylsa
Veiðipylsa
GODA álegg á brauðið ??
- bragðgott og hollt G0ÐI
Fronsk Exocet-eldflaug.