Morgunblaðið - 12.09.1982, Blaðsíða 46

46
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 12. SEPTEMBER 1982
Frakkarnir 10, sem í sumar Terðuðust um ísland, til að kynnast söguslóðum fslendingasagna, og íslendingum, sem enn tala málið sem forfeður þeirra,
víkingarnir töluðu, er þeir settust að í Normandí fyrir 1000 árum.
Afkomendur víkinganna
í Normandí leita
tengsla við íslendinga
Strönd Normandíhéraðs í
Frakklandi, sem liggur
að Ermarsundi, hefur af
sögulegum ástæðum að-
allega tvenns konar að-
dráttarafl á ferðafólk. Annars
vegar var innrás bandamanna á
meginlandið, sem sneri við gangi
heimsstyrjaldarinnar síðari, gerð
á strönd Normandí, en hins vegar
er þetta strönd víkinganna frá
Norðurlöndum, sem fyrir 1000 ár-
um sóttu þar inn í Frakkland og
settust að í héraðinu þar upp af og
lögðu til í þjóðablönduna, sem nú
eru Frakkar. Göngu-Hrólfur
hraktist á sama tíma og á sama
hátt frá Noregi undan Haraldi
hárfagra sem fyrstu landnáms-
menn íslands. Settist hann og þeir
norrænir víkingar sem honum
fylgdu að í Normandí, þar sem
hann varð síðan höfðingi og réð
yfir landinu sem Rúðujarl. En þeir
menn frá Noregi sem norðar
sigldu, svo sem bróðir hans Hrol-
laugur og líklega hálfsystirin
Þórdis, skiptu með sér íslandi.
Munurinn er sá, að landnáms-
menn Islands komu að óbyggðu
landi, þar sem Göngu-Hrólfur og
hans lið sótti aftur á móti inn í og
settist að í landi, þar sem fólk var
fyrir og blönduðust því er fram
liðu stundir, sagði George Bernage
frá Normandí, er hann leit sem
snöggvast með konu sinni, Marie-
Claire, inn á ritstjórnarskrifstofu
Mbl. í sumar er hann var á förum
heim eftir ferðalag um landið með
10 öðrum Normandíbúum.
En George Bernage er mikill
áhugamaður um norrænan upp-
runa Normandíbúa og norræna
menningu og hefur í 10 ár gefið út
hið myndarlega tímarit Heimdall,
sem kemur út myndskreytt fjór-
um sinnum á ári. Smám saman
hafa greinarnar í því, sem kynna
forna og nútíma menningu Norð-
urlanda og minjar um hana í
Normandí, færst meira yfir á ís-
lenzka menningu og íslenzkt mál,
sem talað var af norrænu víking-
unum á þeim tíma sem þeir sett-
ust að í Normandí. Á árinu 1976
fór Bernage svo einnig að gefa út
þýddar bækur á frönsku í sama
skyni, m.a. íslendingasögur, byrj-
aði á Kormáks sögu, og eru út-
gáfubækurnar nú orðnar milli 30
og 40 talsins, segir hann. Auk þess
sem hann gefur út aðgengilegan
myndskreyttan bækling um Nor-
mandí og víkingana. En tilgangur-
inn með þessum útgáfum er að
gera íbúum Normandíhéraðs grein
fyrir menningu sinni og þá sér í
lagi norrænni menningu, eins og
hann segir, í umróti okkar tíma,
þegar fólk um víða veröld er að
leita að uppruna sínum og rót-
festu, er jarðvegur fyrir upprifjun
og kynni við sögulegar rætur.
George Bernage fékk upphaflega
áhuga á víkingatímanum í Nor-
mandí, er hann las. miðaldasögu
við háskólann. Nam sögu og um
leið þýzku og nokkra dönsku. Eftir
að hann fór að gefa út ritið Heim-
dall stækkaði áhugafólkshópurinn
um þetta efni í Normandí. Og nú
er hann farinn að gefa út annað
rit Vikland, sem fjallar einkum
um Contentin-sveitina í Normandí
þar sem er mikið af sögulegum
minjum frá þessum tíma.
Asgarður með margvísiega
félagsstarfsemi
Nýlega var svo stofnaður fyrir
hans forgöngu félagsskapurinn
Ásgarður í Normandí og eru
áskrifendur Heimdallar-ritsins
stofn hans. Þar er fólk, sem hefur
áhuga á að endurvekja forna nor-
ræna menningu þessa héraðs og
leita róta hennar — á íslandi, eins
og George Bernage sagði. Gengu
60 manns þegar í félagið Ásgarð
og hefur fjölgað síðan. Þeir settu
sér þá stefnuskrá að kynnast bet-
ur Norðurlöndum og einbeita sér
að Islandi af þvi að það er eina
Norðurlandaþjóðin sem hefur
George Bernage ritstjóri Heimdallar og kona hans Marie Claire Bernage.
varðveitt þá tungu, sem vík-
ingarnir töluðu fyrir 1000 árum,
er þeir settust að í Normandí. Þeir
vilja kynnast við bókmenntir
þeirrar þjóðar og tungu og er m.a.
í ritinu Heimdalli þáttur sem
nefnist „Tölum tungu viking-
anna“, þar sem gerð er grein fyrir
íslenzkum orðum og beinlínis
kennsla í íslenzku. Auk þess sem
tekin eru fyrir nöfn og orð sem
notuð eru í Normandí og þeir telja
að eigi uppruna í íslenzku. En þau
virðast ekki fá.
— Við viljum hafa nánara sam-
band við íslendinga, af því m.a. að
íslendingar hafa áhuga á íslend-
ingasögunum, sem segja frá lífi
víkinganna og landnemanna bæði
á íslandi og í Normandí, sagði
George Bernage. — Og við viljum
efla norrænu og þá einkum ís-
lenzku í Normandí. í háskólanum í
Caen hefur lengi verið deild, þar
sem kennd eru Norðurlandamálin
og þá sér í lagi íslenzka sem forn-
málið. Prófessorinn er franskur,
en honum til aðstoðar er íslenzk
kona, Steinunn Le Breton, sem
gift er Frakka. Við höfum kynnt
íslenzk málefni í blaðinu okkar,
m.a. eldgosið í Vestmannaeyjum á
sínum tíma og nú síðast nýju
kvikmyndina um Gísla Súrsson,
Utlaginn, sem við viljum stuðla
að, að sýnd verði í Frakklandi.
Höfum skrifað Jóni Hermanns-
syni um máli. Gætum kannski
fundið dreifingaraðila. Og vegna
kvikmyndarinnar ætla ég einmitt
nú að gefa út Gísla sögu á frönsku
og einnig Jómsvíkinga sögu í þýð-
ingu Reger Boyer. Þá fengum við
íslenzka sendiráðsritarann í París,
Gunnar Snorra Gunnarsson, til að
koma og sýna kvikmyndir og tala
um Island á fundi hjá okkur í vet-
ur. Og raunar höfum við efnt til
vel sóttra samkoma af ýmsu til-
efni, svo sem 10 ára afmælisrits-
ins Heimdallar, þar sem var feng-
inn íslenzkur matur, og eins höfð-
um við í vetur jólahátíð, þar sem
þjóðlagasöngvari frá Normandí
söng m.a. íslenzka ljóðið „Hrafn-
inn flýgur um aftaninn". Við
prentuðum það með nótum í blað-
inu, sungum þannig á tungu vik-
inganna sem komu fyrir 1000 ár-
um, auk annarra þjóðlaga úr hér-
aðinu. Og í sumarheftinu í ár var
prentað með nótum „Litlu börnin
leika sér“. Og nú stendur fyrir
dyrum hjá okkur sýning á ýmsu
íslenzku, sem Steinunn Le Breton
sér um og fær myndir og muni frá
Íslandi.
Syngja Hrafninn flýgur
Til að efla kynnin hefðum við
gjarnan viljað hafa nokkurs konar
nemendaskipti milli landanna og
erum byrjuð á því. tslenzk telpa,
Guðrún Jörundsdóttir, kom til
Frakklands og býr í sumar hjá
fjölskyldu í Normandí og 13 ára
telpa frá þeirri fjölskyldu kom
með okkur og býr hjá foreldrum
hennar, Gauki Jörundssyni og
konu hans. Og við vonum að fleiri
komi á eftir. Við hjónin höfum
lært nokkra islenzku og vorum að
vona að til okkar vildi koma ung
stúlka, sem gæti kennt okkur ís-
lenzku og lært i staðinn af okkur
frönsku. Ég kom hingað til Íslands
fyrir 8 árum og dvaldi bara í 3
daga, en nú efndum við í þessum
áhugahópi um norræna menningu
til ferðar. Vorum 10 talsins frá
ýmsum borgum í Frakklandi.
Komum 1. ágúst og fórum um há-
lendið með Ulfari Jacobsen og vor-
um ákaflega ánægð með ferðina.
Fyrir flestum okkar vakti að finna
fyrir þessu sambandi tslendinga
og Normandíbúa, sem eru af sömu
rót og kynnast norrænni menn-
ingu. En í framtíðinni þætti okkur
bezt að geta skipzt á ferðafólki í
einn mánuð, þannig að íslenzku
gestirnir væru hjá okkur á heimil-
um í einn mánuð að sumarlagi og
franskur hópur dveldi aftur á móti
hjá íslendingum í annan mánuð.
Þá þyrfti ekki að leggja út nema
ferðakostnaðinn. Þetta gæti veitt
okkur tækifæri til að kynna menn-
ingu okkar héraðs og okkar lands
um leið og við kynntumst íslandi.
Hrólfur til Frakklands,
Hrollaugur til íslands
Eflaust vefst það fyrir ýmsum