Morgunblaðið - 20.03.1983, Blaðsíða 30

78
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. MARZ 1983
SvipniYnd á sunnudegi
Val Begins forsætisráðherra
ísraels ,á nýjum varnarmála-
ráðherra, Moshe Arens, hefur
um margt mælzt vel fyrir. Þ6
kemur öllum saman um, að Ar-
ens telst til harðlínumanna i
stjórnmálum og það er viðbúið,
að hann verði erfiður viðskiptis
og hann er ekki líklegur til að
vera sérlega lipur í samningum.
Þó búast menn við, að hann verði
viðræðubetri en Sharon, fram-
ganga hans öll er hæglátari og
hann hefur ekki þann metnað
sem Sharon að taka við forsæt-
isráðherraembættinu af Begin.
Arens hefur verið sendiherra ís-
raels í Bandaríkjunum í tvö ár
og þar telja embættismenn að
skipan hans gæti orðið til þess
að samskipti landanna tveggja
færu ögn batnandi og ekki van-
þörf á að margra dómi.
Moshe Arens er fæddur i
Kaunas i Litháen 27. desember
1929. Faðir hans var kaupsýslu-
maður og hafði oft farið i við-
skiptaferðir til Bandaríkjanna
og þekkti því vel til. Þegar
heimsstyrjöldin síðari brauzt út
ákvað hann að taka sig upp með
fjölskylduna og hún sté á land í
Bandaríkjunum 1939. Þegar
ísrael lýsti yfir sjálfstæði sinu
1948 var Moshe Arens að hefja
nám í flugvélaverkfræði, en
hafði um hríð verið starfandi i
æskulýðssamtökum bandarískra
Gyðinga. Hann hafði gegnt her-
þjónustu í Bandaríkjunum og
gat sér hvarvetna gott orð fyrir
dugnað og góðar gáfur. Þegar
Arabar réðust á Israel í maí 1948
hélt hann til ísrael. Hann gekk
til liðs við Irgun Zvai Leumi,
skæruliðasamtökin margum-
ræddu, en þar var Begin í fyrir-
svari. Sjálfur hefur Arens sagt,
að faðir hans hafi ekki verið
ýkja hrifinn af þvi, að sonur
hans ákvað að flytja til ísraels.
„Hann vildi að ég yrði um kyrrt
og yrði milljónamæringur með
árunum," hefur hann sagt. Þegar
hann er spurður um, hver ástæð-
an hafi verið fyrir því að hann
hafi ákveðið að taka sig upp og
fara úr öruggu lífi og námi, sem
honum féll vel hefur hann sagt,
að það hafi verið tilfinningaleg
þörf sem knúði hann til að fara
og taka þátt í baráttunni. Þegar
hann varð sendiherra í Banda-
ríkjunum og blaðamenn spurðu
hann þessa sagði hann með
nokkrum þunga. „Fólk spyr af
hverju fórstu til ísraels 1948? Ég
spyr á móti. Af hverju fórst þú
ekki? Þetta var eina tækifærið
að lokinni Helförinni, þar sem
við gátum fært sönnur á að við
gætum lifað af og við gerðum
það.“
Eftir stríðið 1948 vann Arens
með eiginkonu sinni Muriel Eis-
enberg, sem var fædd í New
York, á samyrkjubúi rétt við
landamæri ísraels og Jórdaníu
skammt frá Betlehem. Þau hjón
eiga fjögur börn, tvö eru við nám
í Bandaríkjunum, en tvö gegna
herþjónustu í ísraelska hernum
Moshe Arens
Moshe Arens (til vinstri) ásamt Weinberger varnarmálaráðherra Bandaríkjanna.
nýr varnarmálaráðherra ísraels
um þessar mundir. Upp úr 1950
kom Arens aftur til Bandaríkj-
anna að ljúka námi í flugvéla-
verkfræðinni og síðan starfaði
hann við þá grein í nokkur ár, en
flutti svo alfarinn til ísraels árið
1957. Hann vakti athygli fyrir
snerpu og áræðni, kurteislegt
viðmót en einörð framkoma
hans aflaði honum margra fylg-
ismanna. Hann var kosinn á
ísraelska þingið og var þar að-
sópsmikill í mörg ár, en þrátt
fyrir það hefur hann sagt að
honum finnist stjórnmál alls
ekki skemmtileg. „Þvert á móti,
satt að segja finnst mér pólitík
oft bráðleiðinleg. Aftur á móti
kemst maður í snertingu við
margt sem er fróðlegt og upplýs-
andi og það hefur gert að verk-
um, að ég hef vasast í stjórnmál-
um.“
Moshe Arens hefur heldur
ekki haft neina sérstaka ánægju
af sendiherrastarfinu. Hann
sagðist líta svo á, að þetta væri
eins og hver önnur vinna sem
yrði að inna af hendi, og skyldu-
tilfinning hans væri rík og því
reyndi hann að leysa það vel af
hendi. Hann hefur einnig sagt,
að hann geri sér fyllilega grein
fyrir því að starf sendiherra
ísraels í Bandarikjunum er um
þessar mundir ákaflega við-
kvæmt og vandasamt.
Meðan Moshe Arens sat í
Knesset varð hann formaður
utanríkis- og varnarmálanefnd-
ar þess, sem er mjög ábyrgðar-
mikil nefnd. Hann hafnaði boði
Begins um að verða varnarmála-
ráðherra þegar Ezer Weizmann
sagði af sér vegna þess að hann
var andvígur friðarsamkomulagi
við Egypta og Camp David og
sagði að í friðarsamningnum
fælust of miklar tilslakanir af
hálfu ísraela.
Eins og áður er vikið að þykja
þeir þó ekki líkir menn Arens og
Sharon, fráfarandi varnarmála-
ráðherra. Þeir eru báðir afdrátt-
arlausir harðlínumenn og
ósveigjanlegir í afstöðu til
Araba. Svo afdráttarlausir eru
þeir í skoðunum sínum, að
stundum virðist sem Begin sé
hæglátur friðarsinni við hlíðina
á þeim. Munurinn felst líklega
einkum í því að Moshe Arens
hefur aldrei verið haldinn valda-
fíkn og vinir hans segja að það
sem ætti bezt við hann væri ein-
falt og fábrotið líf utan sviðs-
ljóss og mannfunda og hann hef-
ur oft og einatt harmað það, að
hann hefur ekki getað stundað
það starf, flugvélaverkfræði,
sem hann menntaði sig til af
ósviknum áhuga á sínum tíma.
En þrátt fyrir eindregna af-
stöðu og oft og tíðum harla ein-
strengingslega eru þó flestir
heldur sáttir við skipan hans.
Einfaldlega vegna þess að hann
er að flestra dómi yfirvegaðri
maður en Sharon, og hann er að
minnsta kosti fús að hlusta á rök
annarra þó að ekki sé þar með
sagt að hann falli frá sínum eig-
in skoðunum.
texti: Jóhanna Kristjónsdóttir
Ókeypis sumarleyfi
Sarasota, Florida, U.S.A.
Fyllið út skilmerkilega og sendið til:
Sarasota, Surf and Ftacquiet Club, 5900 Midnight Pass Ftoad, Sarasota, Florida,
U.S.A 33581.
Nafn ....................................Fjölskyldustærð.....
Heimilisfang ................................................
Þeim heppnu munum við veita 7 daga sumarleyfi.
Innifalið: 2ja herb. íbúð í fjölbýlishúsi með tveimur baðherbergjum, staðsett viö
Mexíkóflóa. Falleg strönd með hvítum sandi. Sundlaug, tennisvöllur, allur húsbúnað-
ur fylgir svo og sængurföt og þessháttar.
Þetta ókeypis frí fær heppin fjölskylda (allt að 5 manns) til aö kynna íslendingum
sumarleyfisaðstöðu okkar.
Vinningur verður dreginn út 1.5. 1983. Vinningurinn verður tekin út frá 1.5.
’83—31.12. ’83 (fer eftir aðstæðum. Flugfar og matur ekki innifalinn.
Félagsfundur
veröur haldinn fimmtudaginn 24. mars 1983 kl. 8.30
e.h. að Suöurlandsbraut 30, 4. hæö.
Dagskrá:
1. Félagsmál.
2. Önnur mál.
3. Erindi: Málefni heyrnarskertra, flytjandi Vilhjálm-
ur Vilhjálmsson framkv.stjóri.
Mætið vel og stundvíslega.
Stjórn Félags járniðnaðarmanna.