Morgunblaðið - 20.03.1983, Blaðsíða 2

50
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 20. MARZ 1983
Reynir Hugason spilar tölvuleik á Atari 800 en Atari 400 talva er framar á
myndinni. Ljósmynd Mbl./ Krístján Örn Elíasson.
Full ástæða er til að vera
ánægður með sjálfan sig og til-
veruna hafí tölvukaupin lukk-
ast vel — og ef nóg er af hug-
búnaði að moða úr.
Það er með tölvuæði eins og berserksgang, það rennur af fíestura í fyllingu
tímans. — Og þó þeir gefí tölvunni enn þá hýrt auga er brosið drýgindalegt,
því nú skilja þeir þetta allt.
og hversu merkileg þau eru. Það
eru fjölmargir aðilar úti um allan
heim sem lifa á því að búa til alls
konar forrit og þeir skrifa þau
auðvitað fyrir vinsælustu tölvurn-
ar. Hinar koma til með að detta
alveg út úr myndinni og þá erekki
gott að hafa glapist á að kaupa
þær.
Tölva er í rauninni ekki tölva
fyrr en þú hefur hugbúnaðinn því
ef hann er ekki fyrir hendi hef-
urðu ekkert með hana að gera.
Þessu má líkja við það hve mennt-
aður íslendingur er mun betur
settur en t.d. fátækur Indverji,
enda þótt báðir hafi sömu greind,
— það er ekki margt sem Indverj-
inn fær að gera.
Með því að líta í nokkur tölvu-
tímarita s.s. Byte, Personal com-
puter world, Creative computing
eða Compute, er ekki mikill vandi
að sjá hversu mikið framboð er af
forritum fyrir þær heimilistölvur
sem eru á markaðinum, og það er
ómaksins vert að gera það áður en
tekin er ákvörðun um tölvukaup-
in.“
— Hvaða gagn getur fólk haft
af heimilistölvum?
Kennslu- og leikforrit
„Eins og er eru heimilistölvur
fyrst og fremst kennslutæki og
leiktæki. Forrit fyrir allskonar
tölvuleiki skipta hundruðum fyrir
sumar tölvur og er það allt frá
venjulegri skák til vinsælla ungl-
inga- og barnaleikja s.s. „Pac
Man“ og „Space Inwaders". Þó hér
sé auðvitað ekki um annað en af-
þreyingu að ræða þá bjóða þessir
leikir samt upp á mun meiri virkni
heldur en ef viðkomandi myndi
verja tíma sínum í að horfa á
eitthvert myndefni, sem aðrir
matreiða fyrir hann.
Fyrir heimilistölvur er hægt að
fá fjöldan allan af einföldum for-
ritum sem gaman er að skoða og
fikta við. Þá er og til töluvert af
kennsluforritum. Einhver gagn-
legustu kennsluforritin eru þau
sem kenna tölvumálin s.s. BASIC,
Pascal, Logo og Pilot, en þau tvö
síðastnefndu eru einkum fyrir
börn. Það er afar þýðingarmikið í
tölvunámi að kunna skil á helztu
tölvumálum vegna þess að með
þeim eru tölvurnar forritaðar og
þeim gefnar fyrirskipanir. Við val
á heimilistölvum ætti fólk því að
setja það skilyrði að hægt sé að
forrita þær á a.m.k. nokkrum
tölvutungumálum.
Flest kennsluforrit eru fremur
veigalítil ennþá og miðast flest við
kennslu barna og unglinga. Þó eru
til kennsluforrit fyrir heimilis-
tölvur nú þegar sem kenna stærð-
fræði upp að lokaprófi í grunn-
skóla og einnig hliðstæð forrit
fyrir eðlisfræði, efnafræði o.fl.
greinar. Tungumálaforritin sem
fást nú orðið fyrir mörg tungumál,
miðast fyrst og fremst við byrj-
endur, þó lengra komnir geti
vissulega haft gagn af þeim.
Hagnýtur tilgangur
Ég tel hins vegar ekki nokkurn
vafa á að kennsluforrit eigi eftir
að batna verulega og verða gagn-
legri innan skamms tíma. Það eru
geysimiklir möguleikar fyrir tölv-
ur á þessu sviði sem því miður eru
nær alveg ónýttir. Auðvelt er að
tengja margar litlar tölvur saman
í net eða við eina móðurtölvu sem
gæti veitt nemandanum aðgang að
geysiflóknum og fjölbreyttum for-
ritum. Málin stranda einfaldlega á
því að kennarar kunna sjálfir ekki
á tölvur ennþá og það kemur til
með að standa í vegi fyrir þessari
þróun um sinn. Þegar þeir hafa
lært á tölvur munu þeir geta skrif-
að forrit í sínum greinum sem
koma að miklu gagni við kennslu.
Það hjálpar okkur lítið á þessu
sviði, þó að útlendingar geri góð
kennsluforrit, því forrit eru illþýð-
anleg milli tungumála og flókin
forrit er stundum alveg ómögulegt
að þýða.“
— Hafa heimilistölvur engan
beinan hagnýtan tilgang?
„Það er fremur lítið um að þær
séu notaðar þannig núna en það er
vissulega hægt að hafa af þeim
bein not. Með nokkrum aukahlut-
um er t.d. hægt að tengja þær við
heimilistæki s.s. síma, eldavél og
rafkerfi heimilisins og fleira. Það
er hægt að láta þær vekja sig með
tónlist á morgnana, skrúfa frá
baðvatninu og opna fyrir hundin-
um. Þá er hægt að láta þær svara
í símann og taka við skilaboðum
með einföldum hætti-
Kannski er einhver hagkvæm-
asti kosturinn að nota heimilis-
tölvuna við þjófa- og brunavarnir
— það þarf aðeins fáa og ódýra
hluti til að gera hana að full-
komnu þjófa- og brunavarnakerfi.
Þá getur fólk yfirgefið íbúðina
sína áhyggjulaust og farið í
sumarfrí, en tölvan hringir í lög-
reglu eða slökkvilið ef eitthvað ber
útaf heima.
Nú og svo fara margir út í
hreina atvinnustarfsemi með
þessar tölvur. Það er hægt að
vinna heima við að búa til alls
konar forrit og tölvuleiki, reikna
stjörnuspár eða biorythma og
selja fólki. Þetta er að sjálfsögðu
hagnýtt ef manni tekst að fá pen-
inga fyrir það.“
Teiknimöguleikar og hljóð
— Nú sagðir þú áðan að það
væri nauðsynlegt að tölva hefði
góða teiknimöguleika og góðan
tóngjafa — hvaða notagildi hafa
teiknimöguleikar og hljóð fyrir
venjulegar heimilistölvur?
„Þetta er kannski ekki megin-
atriði við val á tölvu en skiptir þó
nokkru máli. Nú er t.d. „Pac Man“
mjög vinsæll tölvuleikur, en hann
er ekki hægt að fá fyrir aðrar
heimilistölvur en þær sem hafa
góða teiknimöguleika fyrir tölvur.
Þú getur teiknað hvaða mynd sem
er á sjónvarpskjáinn með venju-
legri heimilistölvu og látið hana
hreyfast innbyrðis að vild. Þú get-
ur til dæmis teiknað belju og látið
hana ganga um á skerminum. Þú
getur látið sólina síga til viðar og
mjaltakonu koma og mjólka belj-
una. Þú getur látið beljuna baula
og forritað öll möguleg hljóð og
tónlist eftir sjálfan þig eða aðra.
Þannig getur þú skapað þinn eigin
heim á skerminum og það fer auð-
vitað eftir teiknimöguleikunum,
litunum, og hljóðinu hversu
raunverulegur hann verður.
Það er mikil fróun fyrir ein-
staklinginn að finna sig hafa þetta
vald og er alls ólíkt því að vera
óvirkur áhorfandi sem engu ræður
um framvindu hlutanna eins og sá
sem horfir á sjónvarp. Þó þetta sé
aðeins leikur kallar framkvæmdin
á töluverða þekkingu og hæfni
sem nýtist til annars eftir að
menn eru orðnir leiðir á að leika
sér, en það verða flestir eftir að
þeir hafa náð fullu valdi á forrit-
unarmálinu. Möguleikarnir á að
búa til forrit eru hins vegar nán-
ast ótæmandi, þó maður sé aðeins
með venjulega ódýra heimilis-
tölvu.“
— Ef maður lærir á venjulega
heimilistölvu — hefur maður þá
eitthvert gagn af þeim lærdómi
varðandi störf við tölvur í
atvinnulífinu?
Tölvustörf
„Eftir að hafa lært á venjulega
heimilistölvu geturðu farið að
vinna við tölvur hjá hvaða fyrir-
tæki sem er. Fyrirtækjatölvur
starfa nákvæmlega eins og heimil-
istölvur starfa nákvæmlega eins
og heimilistölvur — þær eru bara
öflugri, það er eini munurinn.
Þessu má líkja við það að ef þú
getur keyrt Austin Mini þá get-
urðu líka keyrt Mercedes Benz.
Fólk ætti að athuga þetta, því það
er mikil eftirspurn eftir starfs-
fólki með þessa þekkingu núna. Ég
veit t.d. að í Frakklandi er talið að
vanti í um 100 þúsund stöður á
tölvusviðinu, en þó er verulegt at-
vinnuleysi þar á öðrum sviðum.
Við höfum lítið orðið varir við
þessa þróun enn sem komið er en
eflaust munu skapast mörg ný
störf á þessu sviði hér í náinni
framtíð."
— En eru ekki flestir „oper-
atorar" eitthvað sérmenntaðir eða
jafnvel háskólamenntaðir?
„Nei, fæstir þeirra hafa sér-
menntun. Það eru um þúsund
manns sem hafa atvinnu af tölv-
um hér á landi og fæstir þeirra
hafa mikla sérmenntun eða há-
skólamenntun. Mest af þessu fólki
hefur farið á nokkur námskeið —
það eru t.d. fjölmargir sem sótt
hafa námskeið hér í Tölvuskólan-
um hjá mér sem hafa lagt fyrir sig
tölvustörf."
— Nú segja sumir sem svo að
það borgi sig ekki að kaupa heim-
ilistölvur núna — eftir tiltölulega
skamman tíma verði komnar
miklu fullkomnari heimilistölvur
á markaðinn og þá sitji maður
uppi með úreltan tölvubúnað uppá
fleiri þúsundir.
„Þetta sjónarmið hefur lengi
verið fyrir hendi — og það getur
svo sem verið rétt svo langt sem
það nær. Nú er hægt að fá gjald-
gengar heimilistölvur ásamt
nauðsynlegum fylgibúnaði (fyrir
utan sjónvarp) fyrir allt frá 10
þúsund kr. Fyrir fjórum árum
kostaði forveri slíkrar tölvu um 50
þúsund krónur, að núgildandi
verðlagi. En hefur biðin þá borgað
sig?“
Að missa af þróuninni
„Ég held ekki. Með því að bíða í
fjögur ár hefur maður misst alveg
af þróuninni og ekki lært neitt.
Tækin verða kannski úrelt, það er
gömul saga sem sífellt endurtekur
sig, en þekkingin á því hvernig á
að stjórna þeim úreltist ekki. Eftir
því sem menn bíða lengur dragast
þeir lengra afturúr og sífellt verð-
ur erfiðara að byrja. Tölvubúnað-
urinn er stöðugt að verða flóknari,
bæði vélbúnaðurinn og hugbúnað-
urinn — það var miklu auðveldara
að komast inn í þessa tækni fyrir
fjórum árum en það er nú og það
verður orðið miklu erfiðara eftir
fjögur ár en nú er. Að vísu verður
stöðugt auðveldara að vinna með
hugbúnaðinn og vélbúnaðinn, en
það verður sífellt erfiðara að
skilja það sem á bakvið liggur. Ég
er hræddur um að sú þróun haldi
einmitt áfram sem þegar er farið
að bera á, að sá hópur fólks sem
kann skil á þessum hlutum haldi
áfram að þrengjast meir og meir,
og það er bæði neikvæð og hættu-
leg þróun.
En þú spurðir um hvort þær
tölvur sem nú eru á markaðinum
yrðu ekki úreltar eftir nokkur ár.
Þær verða það kannsi, en þær
verða nothæfar engu að síður, og
sjálfsagt verður hægt að hafa
miklu meiri not af þeim þá heldur
en nú þótt úreltar verði. Það er
búið að selja hundruð þúsundir
stykkja af vinsælustu heimilis-
tölvunum og fraíílteiðesdur hljóta
að reyna að hanna tengihluti við
þær sem gera eigendum fært að
njóta góðs af framþróuninni.
Framtíðarmöguleikar
Þau not sem við hér á Islandi
höfum af heimilistölvum eru
næsta smá miðað við það sem ger-
ist í nágrannalöndum okkar. Þar
getur fólk sett tölvurnar í sam-
band við símann á heimilinu og
náð sambandi við stórar tölvur
sem geyma alls kyns forrit og
kynstrin öll af upplýsingum.
Þannig getur maður t.d. fengið
járnbrautaáætlanir eða flugáætl-
anir á skerminn hjá sér með
venjulegri heimilistölvu, pantað
leikhúsmiða, skoðað verðlista,
fengið nær hvaða forrit sem er,
lagt inn skilaboð til nágranna síns
o.fl. o.fl. Þannig er líka hægt að
velja sér mynd í bíó og jafnvel
keypt miða með tölvunni sinni og
einnig geta menn fengið nýjar
fréttir uppá skerminn — þannig
að þú sérð að heimilistölva skapar
ýmsa möguleika þótt hún sé ekki
stór.“
— En nú verður sjálfsagt langt
þangað til við fáum stöð af þessu
tagi hér á landi?
„Það er alls ekki víst að þess
verði svo langt að bíða — þetta er
komið alls staðar í kringum okkur,
og hvers vegna skyldum við ekki
taka það upp eins og nágranna-
þjóðirnar? Það voru engin mynd-
bandakerfi hér á landi fyrir
nokkrum árum og margur hefur
sjálfsagt talið að það yrði bið á því
að þau kæmu hingað. En svo skall
flóðbylgjan yfir fyrr en nokkurn
varði."
— bó.