Morgunblaðið - 22.12.1983, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 22. DESEMBER 1983
Tónlist
á hvcriu hcimili
umjólin
Lestunar-
áætlun
Skip Sambandsins
munu ferma til íslands
á næstunni sem hér
segir:
HULL/GOOLE:
Jan 30/12
Jan 9/1 84
Jan 23/1 84
Jan 6/2 84
ROTTERDAM:
Jan 28/12
Jan 10/1 84
Jan 24/1 84
Jan 7/2 84
ANTWERPEN:
Jan 28/12
Jan 11/1 84
Jan 25/1 84
Jan 8/2 84
HAMBORG:
Jan 27/12
Jan 13/1 84
Jan 27/1 84
Jan 10/2 84
HELSINKI:
Amarfell 6/1 84
LARVIK:
Hvassafell 3/1 84
Hvassafell 16/1 84
Hvassafell 30/1 84
GAUTABORG:
Hvassafell 4/1 84
Hvassafell 17/1 84
Hvassafell 31/1 84
KAUPMANNAHÖFN:
Hvassafell 5/1 84
Hvassafell 18/1 84
Hvassafell 1/2 84
SVENDBORG:
Hvassafell 22/12
Hvassafell 6/1 84
Arnarfell 9/1 84
Hvassafell 19/1 84
ÁRHUS:
Hvassafell 22/12
Hvassafell 6/1 84
Arnarfell 9/1 84
Hvassafell 19/1 84
FALKENBERG:
Dísarfell 6/1 84
Arnarfell 13/1 84
GLOUCESTER MASS.:
Skaftafell 17/1 84
HALIFAX, KANADA:
Skaftafell 18/1 84
* SKIPADEILD
SAMBANDSINS
Sambandshúsinu
Pósth. 180 121 Reykjavík
Sími 28200 Telex 2101
■Hróöleikur og
JL skemmtun
fyrirháa sem lága!
Reagan Bandaríkjaforseti á blaðamannafundi:
Gæzluliðið kallað heim
er hlutverki þess lýkur
WashinKton, 21. deaember. AP.
RONALD Reagan Bandaríkjaforseti
sagði á blaðamannafundi sem sjón-
varpað var frá Hvíta húsinu að
bandarísku friðargszlusveitirnar
yrðu kallaðar heim frá I.íbanon
„jafnskjótt og þær hefðu lokið hlut-
verki sínu þar.“ Hét hann því að láta
kosningabaráttuna á næsta ári ekki
hafa áhrif á ákvarðanir um heim-
kvaðningu sveitanna.
Með þessari yfirlýsingu hefur
Reagan í raun dregið til baka fyrri
ummæli sín um að svo kynni að
fara að sveitirnar yrðu dregnar til
baka ef stjórn Gemaeyels missti
öll tök í Líbanon. „Þetta var slakt
orðaval af minni hálfu," sagði
Reagan í gær.
Reagan sagðist ekki geta
ímyndað sér að sveitirnar yrðu
kallaðar frá Líhanon fyrr en stríð-
andi fylkingar hefðu sæst heilum
sáttum og erlendir herir horfið á
RONALD REAGAN
brott. Israelar hefðu fallist á að
fara þaðan en „Sýrlendingar væru
fótakefli".
Jafnframt sagði Reagan að
gæzluliðarnir myndu áfram svara
í sömu mynt ef á þá yrði ráþist.
Hins vegar vék Reagan sér hjá
spurningu um hvort yfirmenn
gæzluliðsins hefðu orðið uppvísir
að alvarlegu vanmati á stöðunni í
Líbanon með því að láta ekki gæta
öryggis gæzlusveitanna betur en
raun varð á fyrir sprengjutilræði
skæruliða 24. október sl. er 240
bandarískir hermenn týndu lífi.
Kvaðst Reagan ánægður með störf
yfirmanns gæzluliðsins, Paul X.
Kelley hershöfðingja.
Ennfremur varði Reagan stefnu
sína í málum E1 Salvador og
stuðning sinn við stjórnvöld þar.
Kvað hann stjórnina í San Salva-
dor hafa orðið ágengt í þeirri við-
leitni sinni að auka lýðræði í land-
inu.
Hjarta- og lungnaþegi látinn
Harefíeld, 21. desember. AP.
Sænski íþróttafréttamaðurinn Lars
Ljungberg lést í Harefield-sjúkra-
húsinu eftir hetjubaráttu fyrir lífi
sínu, en hann er fyrsti maðurinn
sem grædd eru í lungu og hjarta
samtímis á Bretlandseyjum.
Það voru ekki líffærin nýju
sem riðu Ljungberg að fullu,
heldur gáfu nýrun og önnur líf-
færi sig. Að sögn talsmanns
sjúkrahússins störfuðu nýju líf-
færin tvö eðlilega. Aðgerðin á
Ljungberg var framkvæmd fyrir
hálfum mánuði. Eiginkona hans
Anna sat á sjúkrabeði manns
síns þegar hann skildi við.
Isaac Bashevis Singer:
„Nútímamaðurinn
mesta villidýrið“
Isaar Bashevis Singer, höfundur
margra skáldsagna, smásagna og
barnasagna, fékk bókmenntaverð-
laun Nóbels árið 1978 og hefur að
auki fengið tvenn bókmenntaverð-
laun í Bandaríkjunum þar sem
hann býr nú. Síðustu skáldsögu
sína, „Hinn iðrunarfulli", skrifaöi
hann á jiddísku fyrir 10 árum en
hún er nú nýkomin út á ensku.
Eftirfarandi samtal, sem heitir svo
en er í raun einræða Singers, birt-
ist í bandaríska tímaritinu U.S.
News & World Report 19. desem-
ber sl.
„Menn munu leggjast
á náina“
Ég er alltaf hræddur og fullur
örvæntingar. Ég les það í blöð-
unum daglega hvað mennirnir
eru að gera hver öðrum, hvernig
þeir drepa og hvetja aðra til
manndrápa. Tökum dæmi af
Líhanon, þar sem drápsæðið hef-
ur náð tökum á heilli þjóð. Menn
hatast við náungann og eru
reiðubúnir að drepa hann.
Stundum óttast ég, að í Líbanon
getum við séð sem í skuggsjá
það, sem kann að biða mann-
kynsins alls. Eitthvað brestur á
— bylting, gagnbylting — og
menn munu leggjast á náina,
drekka hver annars blóð. Ég
skelf við tilhugsunina um hve
djúpt við erum sokkin.
Það er að vísu rétt, að áður
fyrr gekk á eilífum styrjöldum
en samt sem áður var vonað og
trúað, að mennirnir myndu vitk-
ast. Að þeir myndu batna með
meiri þekkingu á vísindum og
mannlegu eðli. Ekkert hefur þó
breyst nema vopnin, sem eru
hættulegri en áður og fólkið
berskjaldaðra. Þegar máttur
vopnanna vex minnkar vegur
mannanna.
í fréttunum er í raun verið að
segja okkur það dag eftir dag, að
nútímamaðurinn, þrátt fyrir
alla hans kunnáttu og klókindi,
er mesta villidýrið.
„Vísindamenn selja verk
sín morðingjum“
Áður fyrr sagði ég ekki það,
sem ég segi nú um mennina, og
það er vegna þess, að ég hafði
lesið það í bókum, að 20. öldin
væri blessunarríkur tími. Sem
ungur maður þorði ég ekki að
segja, að það væri eintómt skrök,
en hvers vegna skyldi ég ekki
segja hug minn allan nú, þegar
ég er orðinn gamall maður?
Það, sem veldur örvæntingu
minni fremur en nokkuð annað,
er að vísindamennirnir, sem guð
gaf í vöggugjöf góða greind, selja
morðingjum handaverkin sín.
Alla daga heyrum við um nýjar
uppfinningar og margar þeirra
eru notaðar til að drepa bræður
okkar og systur.
Ég á ekki við, að miklir vís-
indamenn eins og Michael Fara-
day, sem fann grundvallaratriði
rafvélarinnar, og James Max-
well, sem kunnur er fyrir rann-
sóknir sínar á raf- og segul-
magni, hafi hafst illt að. Vegna
uppgötvana þeirra höfum við nú
ísskápa og rafljós á heimili
okkar. Ég á við, að þegar
vísindaleg þekking er notuð til
að drepa fólk þá er það mikill
harmleikur. Ég vonaði einu
sinni, að vísindamennirnir yrðu
fyrstir til að segja: „Við munum
ekki leggja lóð okkar á þessa
vogarskál," en þeir eru einhvern
veginn staðnaðir andlega og sið-
ferðilega. Þeir halda sig bara við
leistann sinn og láta sér standa á
sama um allt og alla.
„FjölmiAlarnir hafa unnið
tjón á sálu mannanna“
Ég örvænti líka vegna þess, að
fólk tekur öllu sem sjálfsögðum
hlut. Það les um að verið sé að
drepa þúsundir manna og snýr
sér síðan að verðbréfadálkunum
eins og ekkert sé um að vera. Það
hugsar þannig: „Þetta kemur
fyrir aðra, það mun ekki koma
fyrir mig.“ Eg held að siðmenn-
ingin hafi fremur hert hjörtu
mannanna en mýkt.
Með þetta í huga hafa fjöl-
miðlarnir unnið tjón á sálu
mannanna. menn hætta að finna
til með öðrum þegar alltaf er
verið að segja frá þjáningum
Lítið barn hefur orðið fórnarlamb ofbeldisins. „í Líbanon hefur drópsæð-
ið náð tökum á heilli þjóð. Menn hatast við náungann og eru reiðubúnir
að drepa hann.“
þeirra. „Ég hef þær fyrir augun-
um alla daga, ég verð að semja
við þær sátt, komast að sam-
komulagi við þær.“ Þannig hugs-
ar nútímamaðurinn.
„Að segja skoðun
sína á því,
sem máli skiptir"
I síðustu bók minni, „Hinn iðr-
unarfulli", segir málflytjandinn,
sem ég er ekki sammála um allt,
margt það sama og ég hef sagt
um nútímamanninn. Gagnrýn-
endurnir sögðu allir, að ég væri
að prédika, ekki að segja sögu.
Er ekki annars öllum sama um
hvort þessi litla bók er saga eða
heimsádeila eða jafnvel prédik-
un? I jiddísku útgáfunni kemur
orðið saga raunar ekki fyrir. Það
er hins vegar þannig, að stund-
um verða menn að segja skoðun
sína á því, sem máli skiptir.
Ég veit, að margir eru mér
sammála en þeir vita ekki hvað
gera skal. Þeir geta ekki allir
skrifað sögur eða heimsádeilur
og að hvaða gagni kemur það,
sem ég segi. Það er eins og að
tala við steininn. Þrátt fyrir það
koma þær stundir, að jafnvel
sagnamanninum, sem á víst að
skemmta lesendunum, finnst
hann þurfa aö spyrja: „Hvert
stefnum við? Hvað verður um
okkur?"
Sögusmíðar munu ekki hjálpa
okkur og hin besta skáldsaga
mun engu breyta. Þegar ég
skrifa finnst mér þó sem ég geti
gleymt um stund þessu svokall-
aða mannlega hlutskipti. Og
margir lesenda minna segja mér
það sama. Þeir hringja í mig og
segja: „Ég er að lesa sögurnar
þínar og ég gleymi mér við það.“
Meiru en þessu munu bókmennt-
irnar aldrei fá áorkað: Að gefa
fólki stundarfrið.