Morgunblaðið - 28.12.1983, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 28. DESEMBER 1983

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthias Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 250 kr. á mánuði innanlands. I lausasölu 20 kr. eintakiö.
Enn barist
f Afganistan
Hinn 27. desember 1979
réðst sovéski herinn
inn í Afganistan og enn er
barist þar í landi. Sovét-
menn halda úti rúmlega
hundrað þúsund manna liði
í Afganistan. Hins vegar
hefur þeim ekki tekist að
sölsa allt landið undir sig og
jafnvel í Kabúl, höfuðborg-
inni, er öryggi herstjóranna
og leppa þeirra ógnað. Afg-
anska þjóðin og frelsissveit-
ir hennar risu gegn her-
námsliðinu og um eða yfir
fjórar milljónir Afgana
hafa flúið ættland sitt til
nágrannaríkjanna, Pakist-
ans og írans. Fjögurra ára
stríð gegn afgönsku þjóð-
inni hefur orðið Sovét-
mönnum til skammar og
minnkunar á alþjóðavett-
vangi.
Fimm sinnum hefur ein-
dreginn meirihluti ríkja
heims staðið að samþykkt
tillagna á allsherjarþingi
Sameinuðu þjóðanna þar
sem hvatt er til þess að
sjálfstæði Afganistans sé
virt og hlutlaus staða ríkis-
ins utan hernaðarbanda-
laga, að Afganir fái sjálfir
að taka ákvarðanir um
framtíð sína og flóttamenn
fá Afganistan fái að snúa til
heimkynna sinna í friði og
með sæmd. Jafnoft hafa
Kremlverjar haft þessar
samþykktir að engu. Þeir
hundsa meirihlutavilja
þjóðanna þegar þeim hent-
ar, þeir rjúfa landamæra-
helgi nágrannaþjóða þegar
þeim sýnist og þeir berjast
af miskunnarleysi gegn
Afgönum með það eitt fyrir
augum að gera land þeirra
að hluta sovéska heimsveld-
isins.
Á þeirri tækniöld sem við
lifum býsnast menn oft yfir
því hvað heimurinn sé orð-
inn lítill. En þegar kemur
að því að ræða atburði eins
og innrásina í Afganistan
og draga lærdóma af þeim
láta margir, meira að segja
einnig hér á landi, eins og
heimurinn sé raunverulega
svo stór að það geti aldrei
gerst hér sem kemur fyrir
aðra. Þetta er mikill og
hættulegur misskilningur.
Afganskir frelsissinnar
segja einmitt: Við trúöum
því sem Sovétmenn sögðu,
að samband okkar og þeirra
væri sérstakt og friðsam-
legt, við vorum of andvara-
lausir, þess vegna fór sem
fór: Gætið þið ykkar! Og í
friðarumræðu samtímans
líta Vesturlandamenn sem
búið hafa við frið í 40 ár
fyrst í eigin barm og þeir
sem gera kröfu til mestrar
lýðhylli komast að þeirri
niðurstöðu, að það gerist
aldrei hér og þess vegna sé
sjálfsagt að taka mark á
friðargala Kremlverja —
annars verði veröldinni tor-
tímt í kjarnorkustríði.
Tíu aðildarríki Evrópu-
bandalagsins (Efnahags-
bandalags Evrópu) gáfu út
harðorða yfirlýsingu í gær,
þriðjudag, vegna fjögurra
ára hernaðar Sovétmanna
gegn Afgönum. Þar er það
enn ítrekað að forsendan
fyrir friði í Afganistan sé
heimkvaðning sovéska inn-
rásar- og hernámsliðsins.
Þetta hlýtur að vera krafa
allra frelsis- og friðarsinna
en hún er ekki einu sinni til
umræðu í Sovétríkjunum.
Þar starfa „friðarhreyf-
ingar“ aðeins í þeim til-
gangi að koma á „friði“ á
Vesturlöndum með því að
ríki Atlantshafsbandalags-
ins afvopnist. í friðarskapi
jólanna er okkur hollt að
íhuga örlög Afgana en
miklu betra væri auðvitað
að við gætum með friðsam-
legum ráðum losað þá und-
an hernaðargreip hins gír-
uga nágranna.
Lóðir í
Reykjavík
Aþví ári sem nú er að líða
hefur orðið þögul bylt-
ing öllum þeim til hagsbóta
sem vilja byggja í Reykja-
vík. Sú breyting hefur orðið
að í stað þess að þurfa að
bíða lengi og í óvissu eftir
því hvort unnt sé að fá lóð
eru umsóknir afgreiddar
með jákvæðum hætti eftir
hendinni, ef ekki er um sér-
stakar óskir að ræða. Af
gögnum borgarráðs má sjá
að þar er jafnt og þétt verið
að úthluta lóðum og eftir að
hætt er að gera það í kipp-
um samkvæmt punktakerfi
eða öðrum úrvinnslureglum
eru lóðaúthlutanir hættar
að vera sama fréttaefni og
áður. Þessi þögula bylting í
lóðamálum Reykjavíkur
undir forystu Davíðs Odds-
sonar og meirihluta sjálf-
stæðismanna á eftir að
gjörbreyta viðhorfi í bygg-
ingamálum í höfuðborginni.
Sjálfboðaliðar leggja síðustu hönd á frágang í hinni nýju sjúkrastöð SÁA við Grafarvog í gær.
Ljósm. KÖE.
Ný sjúkrastöð SÁÁ vfgð í dag:
Kostnaður um 20 þúsund
krónur á hvern fermetra
HIN nýja sjúkrastöð SÁÁ —
Samtaka áhugafólks um
áfengisvandamálið, sem reist
hefur verið við Grafarvog í
Reykjavík, verður vígð í dag.
Aöalheiður Bjarnfreðsdóttir í
stjórn samtakanna mun lýsa
húsið tekið í notkun og gera
grein fyrir nafni stöðvarinn-
ar, sem valið hefur verið úr
um átta þúsund tiliögum,
sem borist hafa. Þá mun
Matthías Bjarnason, heil-
brigðisráðherra, flytja ávarp.
Að sögn Vilhjálms Þ. Vil-
hjálmssonar, framkvæmda-
stjóra SÁÁ, hefur bygging
sjúkrastöðvarinnar gengið
mjög vel og hratt fyrir sig. Að-
eins eru um 16 mánuðir síðan
fyrsta skóflustunga að húsinu
var tekin og um 15 mánuðir
frá því framkvæmdir hófust.
Sagði Vilhjálmur að allir þeir
aðilar, sem þarna hefðu lagt
hönd á plóg, ættu miklar
þakkir skildar, fyrst og fremst
þær þúsundir landsmanna,
sem hefðu gert bygginguna
mögulega með framlögum sín-
um. Kostnað við bygginguna
sagði Vilhjálmur vera mjög
mikinn, enda húsið stórt og
ekkert til þess sparað, en þó
næmi kostnaður aðeins um 20
þúsund krónum á hvern fer-
metra, þegar húsið væri full-
búið, að meðtöldum gatna-
gerðargjöldum og öllum hús-
búnaði og alls þar á milli.
Þessar tölur sagði Vilhjálmur
að væru lægri en almennt
gerðist í byggingu heilbrigðis-
húsnæðis hér á landi.
Að lokinni vígslu hússins í
dag verður öllum landsmönn-
um boðið að koma og líta á
sjúkrastöðina nýju, sagði
Vilhjálmur, milli klukkan
17.30 og 20. Fyrstu sjúkl-
ingarnir munu koma inn á
sjúkrastöðina þegar fyrir ára-
mót.
Arinbjörn RE tafðist á heimleið:
Fékk fastsetning-
artóg í skrúfuna
Skuttogarinn Arinbjörn RE-54
tafðist um sólarhring á leiðinni til
landsins frá Englandi um hátíð-
irnar, vegna þess að skipið fékk
tvisvar tóg í skrúfuna. Um hádegi
í dag á togarinn að vera kominn I
slipp, að sögn Magnúsar Gests-
sonar, útgerðarstjóra skipsins.
„Skipið var um 303 mílur
austur af Vestmannaeyjum
snemma að morgni 22. desem-
ber þegar það fékk fastsetn-
ingartóg af stóru skipi í skrúf-
una. Með því að snúa svokall-
aðri „turnmaskínu" aftur á bak
losnaði um tógið og skipið gat
haldið áfram ferð sinni áleiðis
til Eyja,“ sagði Magnús í sam-
talí við blaðamann Mbl. „Þeir
náðu þó ekki fullri ferð, ætli
skipið hafi ekki siglt á átta míl-
um eða svo. Upp úr klukkan sjö
á Þorláksmessumorgun, þegar
skipið var um 180 mílur frá
Vestmannaeyjum.stoppaði það
síðan alveg.
Það var dreginn vír undir
skipið til að reyna að veiða upp
það sem hafði farið í skrúfuna,
en án árangurs. Þegar Arin-
björn hafði verið á reki í þrjá
eða fjóra tíma flaut upp endi á
tóginu. Honum var náð um borð
og aftur var hægt að ná tóginu
úr með turnmaskínunni. Skipið
sigldi svo fyrir eigin vélarafli til
Eyja, þar sem það mætti björg-
unarskipinu Goðanum. Þar var
kíkt á skrúfuna en síðan sigldi
togarinn áfram til Reykjavíkur
fyrir eigin vélarafli. Hingað
kom hann um kl. 17.30 á jóla-
dag,“ sagði Magnús Gestsson.
Hann sagði að athugun hefði
leitt I ljós að helmingur öxul-
hlífar væri brotinn af og hinn
helmingurinn beyglaður.
Skrúfublað hefði bognað en
menn gerðu sér vonir um að
skemmdirnar væru ekki alvar-
legri og að skipið kæmist aftur
á veiðar 2. janúar eins og fyrir-
hugað hefði verið. Magnús sagði
veður hafa verið gott á meðan á
baslinu stóð.