Morgunblaðið - 15.04.1984, Page 43

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 15. APRÍL 1984
43

í Noregi er á mörgum flugvöllum aftstaða til að taka í móti orrustuþotum frí bandamönnum Norðmanna í NATO.
iH'ssi mynd af Jagúar-þotu frá Bretlandi var tekin á flugvcllinum í Bardufoss. Til vinstri á myndi .ni má sjá þyrlu
lenda en hún feykti upp lausamjöllinni.
Bandarískir landgönguliðar á hlaði norsks bóndabæjar.
Viðbúnaður Norðmanna
Þegar litið er til þess herafla
sem fluttur yrði til Noregs frá öðr-
um NATO-ríkjum á hættu- eða
stríðstímum og fjöldi hermanna
borinn saman við þann liðsafla
sem Norðmenn sjálfir ætla að
kalla til varna kemur í ljós að út-
lendingarnir yrðu hlutfallslega fá-
ir. Varnaráætlanir Norðmanna
byggjast á því að þeir geti kallað
út 325 þúsund menn á fáeinum
dögum, en í fastaher Norðmanna
eru 43 þúsund menn.
Rúmum tveimur mánuðum áður
en Norðmenn gerðust stofnaðilar
Atlantshafsbandalagsins eða 1.
febrúar 1949 gaf norska stjórnin
út eftirfarandi yfirlýsingu:
„Norska ríkisstjórnin mun ekki
gera neinn þann samning við önn-
ur ríki sem hefur að geyma
ákvæði er skylda Norðmenn til að
láta herafla annarra þjóða í té
land undir stöðvar í Noregi hafi
ekki verið ráðist á Noreg eða
Norðmönnum verið hótað með
árás.“
í stuttu máli var því lýst yfir að
Norðmenn myndu ekki leyfa er-
lendar herstöðvar i landi sínu á
friðartímum. Þeir samningar sem
hér hefur verið lýst um birgða-
stöðvar fyrir erlendan herafla i
Noregi eru taldir samrýmast
stefnunni frá 1949 um bann við
erlendum herstöðvum. Heræf-
ingar bandamanna Norðmanna í
Noregi eru ekki heldur taldar
brjóta í bága við stefnuna frá
1949.
Allt frá því Norðmenn gengu í
Atlantshafsbandalagið 4. apríl
1949 hafa norsk stjórnvöld ítrekað
þá grundvallarstefnu sína að þau
vilji ekki með neinum hætti
styggja Sovétmenn í hernaðarlegu
tilliti eða egna þá til óhæfuverka.
Af þessum sökum er ekki efnt til
flota- og heræfinga á vegum
NATO fyrir austan 24. lengdar-
gráðu og í sama anda eru þau póli-
tísku skilyrði sem norska ríkis-
stjórnin hefur sett vegna birgða-
stöðva bandamanna á norsku
landi. í stuttu máli eru þau þessi:
1. Engir erlendir hermenn eru að
staðaldri í Noregi.
2. Norsk yfirvöld annast eftirlit
með birgðunum og viðhald á
þeim.
3. Bannað er að hafa efnavopn og
kjarnorkuvopn í birgðastöðvun-
um.
4. Birgðastöðvunum skal valinn
slíkur staður og þær skulu vera
þannig úr garði gerðar að eng-
inn nágranna Noregs geti talið
sér ögrað með þeim.
Áhyggjur vegna
Sovétmanna
Á blaðamannafundinum með
Anders C. Sjaastad, norska varn-
armálaráðherranum, sem vitnað
var til í upphafi, lýsti hann
áhyggjum vegna vígbúnaðar Sov-
étmanna á Kóla-skaganum.
„Sovétmenn vinna stöðugt að
því að endurbæta herafla sinn þar
eins og annars staðar," sagði ráð-
herrann. „Norðurfloti þeirra sem
hefur aðsetur á skaganum fær
ætíð fyrst nýjustu vígdrekana."
Á fundinum var blaðamaður frá
Ny tid, málgagni vinstrisinna, sem
oft er vitnað til í Þjóðviljanvjm
þegar varnarviðbúnaður Vestur-
landa er gerður tortryggilegur.
Spurningar blaðamannsins voru á
skjön við það sem aðrir blaða-
menn höfðu fram að færa.
Hann las langar tilvitnanir úr
ræðum John Lehmans, flotamála-
ráðherra Bandarikjanna, og
spurði hvaða álit norski varnar-
málaráðherrann hefði á „herská-
um áformum“ bandaríska flotans
á Noregshafi. Varnarmálaráð-
herrann var greinilega vanur
spurningum af þessu tagi úr þess-
ari átt og svaraði þeim með því að
ítreka varnarstefnu Atlantshafs-
bandalagsins:
„Það á ekki að loka flota
NATO-ríkjanna af fyrir sunnan
GIUK-hliðið,“ sagði Sjaastad og
vísaði með því til þess að ekki yrði
unnt að líða það að Sovétmenn
gætu lagt Noregshaf undir sig,
skip frá NATO-ríkjum ættu að
fara norður fyrir ísland. „Ég held
að allir bandamenn Bandaríkj-
anna fagni því að ætlunin er að
fjölga flugmóðurskipum í banda-
ríska flotanum," bætti ráðherrann
við, en án flugmóðurskipa geta
NATO-ríkin ekki komið í veg fyrir
að Noregshaf verði Mare Sovietic-
um, sovéskt haf.
Af nágrannaþjóðum okkar ís-
lendinga eiga fáar meira í húfi en
Norðmenn þegar litið er til stefnu
og ákvarðana íslenskra stjórn-
valda í öryggis- og varnarmálum.
Með þátttöku íslendinga og Norð-
manna í Atlantshafsbandalaginu
leggjum við sameiginlegt lóð á
vogarskálina, hvor með sínum
hætti að vísu. Eins og sést af því
sem hér hefur verið lýst er ólíku
saman að jafna þegar metin er af-
staða íslendinga annars vegar til
erlendra herstöðva og Norðmanna
hins vegar. Án varnarsamningsins
við Bandaríkin væri alls enginn
varnarviðbúnaður á íslandi. Meg-
inþungi varna Noregs hvílir á
norska hernum og áætlanir um
liðsauka á hættutímum eiga að
sýna hugsanlegum andstæðingi
það á friðartímum að hann lenti í
átökum við fleiri en Norðmenn
gerði hann innrás í Noreg.
Án bandamanna yrði Noregur
ekki varinn, án vinveittrar stefnu
tslendinga misstu áætlanir um
varnir Noregs þá dýpt sem er for-
senda þess að þær séu trúverðug-
ar.
iHÁSKÓLABlÓj
W- sinil Z2IH0
Fjölskylduskemmtun
MEÐ MARGT í BOÐI — EITTHVAÐ
FYRIR ALLA — STÓRVINNINGAR,
GJAFAHAPPDRÆTTI MEÐ ÍTÖLSKUM
LEIKFÖNGUM, PÁSKAEGG HANDA
ÖLLUM BÖRNUM — ÍTALÍA í MÁLI OG
MYNDUM
Skemmtilegustu
brandarakarlar
landsins
sunnudaginn
Húsið opnað kl. 12.30
Skólahljómsveit
Mosfellssveitar
Stjórnandi:
Kvikmyndasýning:
Barnakór Akraness
Kynnin
Hermann Gunn-
arsson.
Stjórnandi:
leikur létt, ítölsk lög.
Birgir Sveinsson.
Ný ítölsk kvikmynd.
einn bezti barnakór
landsins, sem fer í al-
þjóölega söngkeppni
á Spáni í sumar.
Jón Kari Einarsson.
Barna- HUdeC™
, . sina spánnýjan, litrik-
sýning; an tjskufatnað frá
AóstoAarfcynmr:
Eiríkur Fjalar.
Ungur fiðlusnillingur, Eva Mjöll Ingólfsdótt-
ir leikur vinsæl lög á
fiðlu.
Píanó: Þórhildur
Björnsdóttir.
Ókeypis leikfangahappdrætti.
Vinningar ítölsk leikföng.
STEINI OG OLLI
— skemmta með gríni og glensi.
STÓR-BINGÓ — 3 umferöir.
Aöalvinningur ÍTALÍUFERÐ FYRIR
ALLA FJÖLSKYLDUNA
C:
u

Ferðaskrifstofan
ÚTSÝN
Miðasala viö
innganginn.
Öll börn fá ítalskt páskaegg
að gjöf frá ítölskum vinum.
Aögöngumiðar fást á skrifstofu
Útsýnar, Austurstræti 17, 2. haað
fimmtudaginn 12. apríl.
0
:

s
MetsöhMcu) á hxerjum degi!