Morgunblaðið - 19.07.1984, Blaðsíða 24

24
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 19. JÚLÍ 1984

Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guömundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 275 kr. á mánuöi innanlands. í lausasölu 25 kr. eintakiö.
Frjálsir vextir
„Var alls ekki var
um mig á íslandi“
— sagði Peter Baly í samtali viö Morgunblaðið
Gabriella og Peter Baly hittast í réttarhléinu. Gabriella var kölluð sem vitni
en Peter hefur verið í gæsluvarðhaldi síðan hann kom til Kölnar frá íslandi.
Atvinnulíf er líflegt á
höfuðborgarsvæðinu á
þessu sumri. Framkvæmd-
ir eru miklar. Nýjar bygg-
ingar þjóta upp. Fjölmörg
stórhýsi eru í smíðum.
Þensla á vinnumarkaðnum
er mikil og yfirborganir
verulegar. Þetta væri yfir-
leitt talið jákvætt. Margir
eru þó þeirrar skoðunar, að
þessa miklu þenslu megi
rekja til óhóflegrar, er-
lendrar lántöku. Hun eigi
ekki rætur í þróttmiklu at-
vinnulífi við sjávarsíðuna.
Þess vegna sé hún beinlín-
is hættuleg því efnahags-
lega jafnvægi, sem ríkis-
stjórnin hefur stefnt að.
Afleiðing þessarar miklu
spennu er mikill innflutn-
ingur, mikil eftirspurn eft-
ir lánsfé í bönkum og mikil
eftirspurn eftir vinnuafli.
Verkafólkið leitar úr fisk-
verkun í framkvæmda-
störf. Fiskiðjuverin eiga í
erfiðleikum með að halda í
hæft fólk. Þessi mikla
þensla eigi því verulegan
þátt í að auka á erfiðleika
sjávarútvegs og fisk-
vinnslu.
Ríkisstjórninni er greini-
lega ljóst, að hætta er á
ferðum. Hún hefur þrýst á
Seðlabankann, sem aftur
hefur lagt hart að við-
skiptabönkunum að draga
úr útlánum. Það er úrelt
aðferð til þess að ná tökum
á peningamarkaðnum, að
Seðlabanki og viðskipta-
bankar geri með sér sam-
komulag um útlánamark-
mið, sem aldrei er fylgt.
Hins vegar er til önnur
leið, sem mundi stuðla að
jafnvægi á peningamark-
aðnum og í efnahagslífi
þjóðarinnar almennt. í
stað þess að Seðlabankinn
reyni að pína bankastjóra
viðskiptabankanna til þess
að draga úr útlánum, eiga
viðskiptaráðherra og
Seðlabanki að veita bönk-
um og sparisjóðum frelsi í
vaxtamálum. Viðskipta-
ráðherra og Seðlabanki
eiga að segja við bankana:
þið ákveðið sjálfir ykkar
vexti, bæði vegna innlána
og útlána. Þar með væri
haldið áfram á braut
frjálsrar samkeppni í
bankakerfinu. .Vafalaust
mundu vextir hækka
eitthvað vegna samkeppni
um innlán og mikillar eft-
irspurnar eftir útlánum.
En er það óeðlilegt við þær
aðstæður, sem nú ríkja í
efnahagsmálum? Seðla-
bankinn hamast við að
halda aftur af viðskipta-
bönkunum í útlánum. Á
sama tíma fá íslenzk fyrir-
tæki heimildir til að taka
lán í útlöndum og greiða
erlendum sparifjáreig-
endum mun hærri raun-
vexti fyrir, en þau hafa
leyfi til að gera hér á landi.
Mörgum finnst óhugs-
andi, að framboð og eftir-
spurn ráði vöxtum. Hvers
vegna? Þetta er spurning
um að láta af vanabund-
inni hugsun. Frelsi í vaxta-
málum mundi eiga ríkari
þátt í að skapa efnahags-
legt jafnvægi á ný en
nokkur önnur aðgerð, sem
ríkisstjórnin getur beitt
sér fyrir. Frjáls fjár-
magnsmarkaður er orðinn
ein af helztu forsendum
nýrrar framfarasóknar á
íslandi.
Til hvers?
Erfitt er að skilja hvers
vegna Bandaríkja-
menn sendu fjölmenna
sendinefnd hingað til
lands til viðræðna við ís-
lenzka aðila um siglingar
milli íslands og Bandaríkj-
anna. Sjónarmið Banda-
ríkjanna voru komin fram
gagnvart íslenzkum
stjórnvöldum og hefur
sendiherra Bandaríkj anna
kynnt þau svo rækilega að
ekki verður betur gert. ís-
lendingar hafa komið sinni
afstöðu rækilega til skila.
Sendinefndin hafði ekkert
nýtt fram að færa, sem
, máli skipti í viðræðum sín-
um hér. Sá ótti margra, að
um sýndarmennsku væri
að ræða, hefur því miður
ekki reynzt ástæðulaus.
Meðan svo stendur, veldur
þetta mál stirðleika í sam-
búð íslands og Bandaríkj-
anna, og er vonandi að það
leysist sem fyrst, enda eru
það sameiginlegir hags-
munir beíasja þjóða.
Það virtist bara liggja nokkuð vel
á Peter Baly, þegar hann mætti fyrir
rétti í Daun í Eifel í Vestur-Þýska-
landi í síðustu viku. Hann er ákærð-
ur um að hafa stolið konungserni úr
Arna- og úlfagarðinum í Kasselburg
f Eifel fyrir rúmu ári. Hann neitar
ákærunni og segir Polacek nokkurn,
sem seldi fuglinn, Ijúga því að hann
hafi útvegað honum örninn.
Ciesielsky er einn af þeim sem
hugsanlega sendu Baly í ránsferð-
ina til íslands. Dómarinn í arnar-
ránsmálinu byrjaði yfirheyrslurn-
ar yfir Baly á því að spyrja hann
hvernig hann, atvinnulaus skó-
smiðurinn, hefði haft efni á að
fljúga til íslands með konuna og
búa þar á hótelum í lengri tíma.
Baly svaraði því til að kunningi
hans hefði gefið honum peningana
en þverneitaði að segja hvað hann
heitir. Hann sagði í réttarhléinu
að hann óttaðist um líf sitt og
vildi þess vegna ekki segja fyrir
hvern hann fór til íslands.
Hann sagði í samtali við blaða-
Konny Ciesielski frá Köln lét ekki
sjá sig í réttarhöldum í máli gegn
Peter Baly, flóttamanninum frá Is-
landi, í Daun í Eifel-héraði í Vestur-
Þýskalandi á þriðjudaginn. Hann
var kallaður sem vitni, en kona hans
hringdi í dómarann upp úr hádegi og
sagði að hann væri með klemmda
taug í baki og gæti ekki komið.
Læknir hringdi seinna og sagði að
Ciesielski hefði fengið áfall á lækna-
stofunni hjá sér. Hann gæti ekki
keyrt alla leið til Daun, sem er í
u.þ.b. 150 kflómetra fjarlægð frá
Köln.
Gabriela Baly, eiginkona Balys,
sem sat í fangelsi á íslandi í fimm
daga í vor, var kölluð sem vitni,
svo og móðir hennar, lögreglu-
þjónn og maður að nafni Hiebeier,
sem rekur stóran fuglagarð í Bæj-
aralandi, og keypti konungsörninn
sem Baly er ákærður fyrir að hafa
stolið fyrir ári úr úlfa- og arnar-
garði skammt frá Daun í Eifel-
héraði.
Hiebeler greindi frá því að hann
hefði fengið konungsörninn frá
menn Morgunblaðsins að þessi
ónafngreindi náungi hefði sagt sér
að það væri ekkert mál þótt hann
Polachek nokkrum í skiptum fyrir
tvo unga förufálka. Hann ætlaði
að nota nýja fuglinn til að rækta
fleiri erni, en skilaði honum strax
þegar hann heyrði að fuglinn væri
stolinn. Honum þótti ekkert skrýt-
ið þótt engin skilríki fylgdu fugl-
inum, því hann hafði áður keypt
fugl af Polachek og þá fékk hann
skilríkin seinna í pósti.
Polachek sagði í síðustu viku
þegar réttarhöldin yfir Baly hóf-
ust að hann hefði keypt fuglinn af
Baly fyrir 3.000 mörk (um 30.000
ísl. krónur) og selt hann fyrir
sama verð. í dag kom í ljós að
hann fékk tvo unga förufálka fyrir
konungsörninn. Hann sagði í síð-
ustu viku að hann hefði borgað
Baly 500 marka fyrirframgreiðslu
fyrir konungsörninn og borgað
honum afganginn sunnudaginn 20.
júní 1983, en fuglinum var stolið
nokkrum dögum áður.
Tengdamóðir Balys mætti fyrir
réttinum i dag sagði að Baly-
hjónin hefðu verið hjá sér hinn 20.
júní. Þá var haldið upp á afmæli
yrði gripinn á tslandi. Hann fengi
kannski smásekt og yrði settur í
landgöngubann.
Gabrielu með fjölskyldunni í
Köln, en hún á afmæli 21. júní.
Gabriela sagðist einnig fær um að
sanna hvar þau hjónin voru
aðfaranótt 15. júní. Þau gistu þá
hjá móður Balys, sem býr í Koch-
en, ekki ýkja langt frá Daun. Hún
sagðist hafa skrifað þetta hjá sér í
minnisbók. Saksóknari og dómari
brugðust heldur illa við þessum
nýju tíðindum. „Hvers konar eig-
inkona ertu eiginlega að hafa ekki
sagt þetta fyrr,“ hvæsti saksókn-
ari á hana. Hún á að koma með
minnisbókina sem sönnunargagn í
réttinn á fimmtudag, en þá verður
málinu haldið áfram. Móðir Balys
verður þá einnig kölluð sem vitni.
Menn herma að Baly hafi nefnt
tvo þekkta vestur-þýska fugla-
ræktunarmenn, Niesters og Lútt-
ger, í yfirheyrslum á íslandi og
sagt að þeir hafi borgað sér fyrir
ferðina þangað. Hann neitar nú að
segja hver sendi hann til íslands.
Niesters, sem rekur fuglagarð í
Eifel-héraðinu og hefur góð sam-
bönd við Saudi-Arabíu, mætti í
'1 réttarhléinu: Dominik Kollinger, gæslumaður konungsarnarins sem stolið var, lengst til vinstri, Baly-hjónin og
verjandi Balys frá Köln.
Fjarvistarsönnun Balys
í dagbók eiginkonunnar?