Morgunblaðið - 09.09.1984, Page 9

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 9. SEPTEMBER 1984
9
HUGVEKJA
eftir séra
Guðmund óskar Ólafsson
Fyrsta guðspjall þessa
sunnudags fjallar um það er
Jesús læknaði daufan mann og
málhaltan. Dæmin eru mörg í
helgri bók er segja frá hvernig
Jesús lét sig varða þá sem van-
búnir voru eða utangarðs á
einhvern hátt. Hann læknaði
sjúka, mettaði svangan og tók
upp hanskann fyrir niður-
lægða. Kristnir menn hafa
skilið þessar athafnir hans
sem tákn um það hver hann
var, sem verkin gjörði og í
annan stað sem áskorun og
brýningu til þeirra er vildu
fylgja honum að breyta í sama
anda til hjálpar við bágstadda
og þurfandi. Ég hygg að það sé
samgróið hugsun þorra Islend-
inga, að enginn eigi að þurfa
að líða skort í okkar landi á
meðan efni eru næg og einnig
að læknishjálpar og aðhlynn-
ingar eigi allir að njóta sem
þurfa, án tillits til stéttar,
stöðu eða eigna. Víst eru deild-
ar meiningar um aðferðir við
að tryggja slíkt, en vonandi er
samt að enginn vilji viljandi
brúka þær leiðir, sem skerða
fyrrnefnd markmið.
En hversu langt eigum við
að teygja okkur frá eigin bæj-
ardyrum? Að gefnu tilefni
þess að tryggja það að jarðar-
gæðum sé réttilega skipt og að
fólk sé fætt og því sinnt, í stað
þess að safna í hlöður þeirra
sem nóg hafa eða brúka fjár-
magnið til hernaðarleikja, á
meðan okkur tekst ekki að
komast fyrir slíkt, værum við
einnig í bæli níðinganna ef við
réttum ekki hjálparhönd þar
sem sultarkveinin og angist-
arhrópin kveða við.
Þetta er sagt til þess að við
gerum okkur ekki sek um að
setja allt undir einn hatt, sem
óverjandi, þegar rætt er um
hjálp við fólk í fjarlægð. Hvað
íslendinga varðar, þá hefur
þeirra skerfur verið í því fólg-
inn fyrst og fremst að senda
líðandi fólki nauðsynjar í
bráðum háska og í annan stað
aðstoð sem hefur beinst að því
að hjálpa fólki að verða
sjálfbjarga með því að senda
menn til að segja til verka við
atvinnuuppbyggingu eða
kenna hollustuhætti og um
sóttvamir, bora eftir vatni og
svo framv. Ég hygg að fæst af
framangreindu geti talist ölm-
usa, eins og manni gæti skilist
að einhverjir vildu álíta, held-
ur hið öndverða, skerfur frá
betli og ölmusu öðlist ekki
sjálfsvirðingu. Ég vil eindregið
taka undir þau orð. Það væri
síst í samræmi við kristna
hugsun, sem játar það að öll-
um mönnum beri einn og sami
réttur til lífs og gæða og virð-
ingar sem börnum Guðs, það
væri síst í samræmi við þá
hugsun að sletta einhverju
smáræði í beiningamanninn til
að létta á samviskunni. því er
það höfuðmál og dýpsta ætlan
með kristinni boðun að leiða
fólk undir vald og áhrif Jesú
Krists, að hann megi um-
breyta þessari veröld frá hatri
til bróðurþels, frá óréttlæti til
jafnaðar frá vopnaskaki til
friðar. En Jesús lét ekki við
það sitja að benda til vegsagn-
ar, honum dugðu eigi orðin ein
um að rætur alls ójafnaðar
lægju í eðli og gerð manneskj-
unnar, hann fórnaði og kostaði
öllu til að uppræta þennan
ójöfnuð með því að snúa fólki
til Guðs og í annan stað með
því að nota kærleika sinn til
þess að láta þá ná rétti sínum
sem á vegi hans urðu, hvort
heldur var til saðningar
hungruðum eða lækningar
sjúkum. Og hann gaf okkur um
það dæmi hvaða viðmiðun við
Hollustu eða
hermdargjafir?
langar mig aðeins að ræða það.
Eigum við að styðja hjálp við
nauðstadda úti í heimi? Nokk-
uð hefur verið deilt á
svonefnda þróunarhjálp og það
stundum með réttu. Það fer
ekki á milli mála að oft á tíð-
um hefur sá er síst skyldi
auðgast á því sem ætlað var
bjargvana fólki til aðstoðar.
Og það er einnig rétt að marg-
ur hver höfðinginn situr á
stjórnunarstóli í ríkjum, þar
sem almenningur á ekki mál-
ungi matar, en vopnakaup eru
talin nauðsynlegri brúksvarn-
ingur en matur fyrir fólkið.
Það er einungis blindum aug-
um hulið að fátækt og um-
komuleysi víða um heim er
ekki mest vegna skorts á jarð-
argæðum, heldur stafar slíkt
af óréttlæti og fláttskap
manna, hernaðarbrölti og
óstjórn. Á þetta er og hefur
verið bent æ ofan í æ úr pre-
dikunarstólum kirknanna hér
á landi sem annars staðar fyrr
og síðar. Það er gömul en þó
síný saga að ætíð eru margir
reiðubúnir að hagnast á óför-
um annarra og jafnvel búa
þær til, svo verða megi til
meiri auður, þar sem auður er
fyrir.
En eigum við að láta undir
höfuð leggjast að verða til lið-
semdar þar sem krömin er
mest og neyðin sárust, af því
að við vitum að misindismenn
og plagarar mergsjúga þjóðir
og koma í veg fyrir að þær geti
bjargað sér sjálfar? Og hvað
eigum við að gera, þegar nátt-
úruhamfarir dynja yfir lönd,
svo sem flóð og þurrkar, sem
fella allt sem falla má? Á með-
an okkur brestur auðnu til
þeim sem nægjanlegt hafa,
sem réttur er sem hluti af
sameiginlegri eign úr skapar-
ans hendi, veitt af því þeli sem
borist hefur í brjóst úr erfð og
fóstran frá Honum sem gekk
um og gerði gott og sagði fylgj-
endum sínum að gjöra slíkt hið
sama. Mælt hefur verið opin-
berlega í blöðum að „hvorki fá-
tæktin né hungrið þó sárt sé
víða“ sé höfuðvandamál þriðja
heimsins, heldur gróðaaðferðir
iðnríkjanna. En þó að unnt sé
að benda á frumrót þjáninga,
sem þó tæpast er stólparót,
heldur á sér fálmara í margar
áttir, þá breytir það ekki þeirri
nöpru staðreynd, að væri
hungruð manneskja í Afríku
eða Asíu spurð hver væri
hennar stærsti vandi þá
ímynda ég mér að hún teldi
sultarverkina sárasta og álíti
brýnast að fá þá linaða, áður
en hún væri fær um að með-
taka hver væri valdur að bág-
indunum. Því er það hvorki af-
neitun á illverkum í veröld-
inni, né heldur gert til að
styðja við bakið á þeim sem
halda þjóðlöndum i þjáninga-
böndum, sem við reynum að
rétta hjálparhönd í brýnustu
neyð, heldur er það bæði
skylda okkar og hjartans mál,
jafnvel þó að „korngjafir" í
sumum tilvikum kunni að mis-
farast eða lenda í hlöðum
óvandaðra. Þó að sumt „gjafa-
korn“ virki eins og „hægverk-
andi eitur“, þá er annað til
lækningar og lífs ef rétt og vel
er að verki staðið.
Á það hefur verið réttilega
bent í íslensku blaði nýlega, að
sá sem er neyddur til að lifa af
ættum að hafa í þeim efnum.
Flestir kannast við sögu af
munni hans um miskunnsama
Samverjann. Ekki hefur Sam-
verjinn orðið þekktur um aldir
fyrir það að hlaupa uppi árás-
armanninn sem réðist á ferða-
lang, sem fór um þjóðveg,
heldur hefur hann orðið for-
dæmi, svo sem Jesús mælti
fyrir um, með því að huga að
sárum hins mædda þegar i
stað, án tillits til aðstæðna eða
hverjir voru að verki. Og á
þann veg einan trúi ég að við
hljótum að leggja mat á alla
þörf, fjær eða nær og breyta
svo sem Samverjinn gerði, eft-
ir því sem við höfum burði til.
Mörgum mannslífum hafa Is-
lendingar bjargað af því að af-
staða þeirra var þessi og mörg-
um að auki gert kleift að verða
sjálfbjarga. Mistök í þessum
efnum sem öðrum eru ævin-
lega á næsta leiti og leiðbein-
inga er ætíð þörf að bestu
manna yfirsýn, að við notum
þær aðferðir til hjálpar bág-
stöddum, sem happadrýgstar
eru, en eins og menn forðum
færðu manneskju til Jesú
Krists þegar hann fór um
Dekapólisbyggðir, að hann
mætti gera hana heila, þannig
hljótum við að halda áfram að
færa fólk undir vald hans í
þeirri veröld sem við lifum í
nú. Og það gerum við með því
að boða Drottins vilja í Kristi,
nálægð hans og vegsögn og
leyfum honum jafnframt að
brúka okkur sem verkfæri til
þess að hlynna að vanheilli
manneskju og líðandi hvar
sem hún á sér bústað á þessari
jörð.
PM^iðstoð
VERÐBREFA-
VIDSKIPTANNA
NY
LEIÐ
I V
Sparifjáreigandi:
Ert þú óvanur að ávaxta sparifé þitt í verðbréfum. Eða
áttu erfitt með að fóta þig í þeim frumskógi sparnaðartil-
boða sem boðið er upp á í dag?
Verðbréfamarkaður Fjárfestingarfélagsins býður nú
sparifjáreigendum, félögum og peningastofnunum upp á
„pakkalausn" í verðbréfaviðskiptum:
1. Ráðgjöf í verðbréfakaupum.
2. Hámarksávöxtun sparifjár
með kaupum á verðbréfum.
3. Eftirlit með innheimtu þeirra.
4. Endurfjárfestingu afborgana og vaxta.
NY
LEiÐ
í VE
vn
;kii
Sparrfjáreigendur: Leitið ekki langt yfir skammt. Vinnið upp
tap verðbólguáranna. Látið Verðbréfamarkað Fjárfesting-
arfélagsins sem hefur átta ára reynslu í raunávöxtun
sparifjár annast hagkvæmustu ávöxtun sparifjár yðar.
SÖLUGENGIVERÐBRÉFA
10. september 1984
Spariskírteini og happdrættislén ríkissjódi
Ar-flokkur Sölugengl pr. kr. 100 Avöxtun-1 arkrafa > Dagafjöldi til innl.d.
1970-2 17.415,64 Innlv. i Seölab. 5.02.84
1971-1 16.626,04 Innlv. i Seðlab 15.09.84
1972-1 14.429,39 8,60% 135 d.
1972-2 12.020,98 Innlv. í Seölab 15.09.84
1973-1 8.692.68 Innlv. í Seölab 15.09.84
1973-2 7.944,02 8,60% 135 d.
1974-1 5.269,57 Innlv. í Seölab 15.09.84
1975-1 4.365,39 8,60% 120 d.
1975-2 3.255,46 8,60% 135 d.
1976-1 2.993,86 8,60% 180 d.
1976-2 2.436,98 8,60% 135 d.
1977-1 2.122,16 Innlv. í Seölab. 25.03.84
1977-2 1.903,77 Innlv. i Seölab 10.09.84
1978-1 1.438,89 Innlv. í Seölab. 25.03.84
1978-2 1.216,22 Innlv. í Seölab 10.09.84
1979-1 992,08 8,60% 165 d
1979-2 792,90 Innl.v. í Seölab. 15.09.84
1980-1 659,48 8,60% 215 d
1980-2 498,43 8,80% 1 ár 45 d
1981-1 423,12 8,80% 1 ár 135 d
1981-2 303,98 9,00% 2 ár 35 d
1982-1 304,52 8,60% 171 d
1982-2 221,18 8,80% 1 ár 21 d
1983-1 168,21 8,80% 1 ár 171 d
1983-2 109,90 8,80% 1 ár 81 d
1974-D 5,319,50 Innlv. i Seölab 20.03.84
1974-E 3.980,06 10,00% 81 d
1974-F 3.980,06 10,00% 81 d
1975-G 2.498,36 10,00% 1 ár 81 d
1976-H 2.288.48 10,00% 1 ár 200 d
1976-1 1.720,58 10,00% 2 ár 80 d
1977-J 1.526,31 10,00% 2 ár 201 d
1981-1.'I 329,87 10,00% 1 ár 231 d
Veóskuldabréf — verðtryggð
2 afb. Nafn Nafn- Ávöxtun j
á Sölu vext. Sölu vext. umfram
ári gengiHLV gengi HLV verötr.
1 ár 95 6% 97 9% 13,75%
2 ár 92 6% 95 9% 13,87%
3 ár 90 7% 95 10% 14,00%
4 ár 88 7% 93 10% 14,12%
5 ár 86 7% 92 10% 14,25%
6 ár 83 7% 91 10% 14,37%
7 ár 81 7% 89 10% 14,50%
8 ár 79 7% 88 10% 14,62%
9 ár 77 7% 87 10% 14.75%
10 ár 76 7% 86 10% 14,87%
11 ár 74 7% 84 10% 15,00%
12 ár 72 7% 83 10% 15,12%
13 ár 71 7% 82 10% 15,25%
14 ár 69 7% 81 10% 15,37%
15 ár 68 7% 80 10% 15,49%
Veðskuldabréf óverðtryggö
Sölug m/v 18% 20% (HLVjfHlv) Þak
1 afb a ari 23% 28% ?0%
1 ár 82 83 85 89 80
2 ár 70 72 74 79 67
3 ár 60 62 64 69 56
4 ár 52 54 57 62 47
5 ár 46 48 51 57 41
Sölug m/v 18% 20% |HLV)f(HÍ7) Þak
2 afb. a ári 23% 21% 20%
1 ár 87 88 90 93 85
2 ar 76 77 80 84 73
3 ár 66 68 70 75 62
4 ár 58 60 63 68 54
5 ár 52 54 57 63 47
Daglegur gengisútreikningur
Veröbréfamarkaóur
Fjárfestingarfélagsins
Lækjargötu12 101 Reykjavik
lönaóarbankahúsinu Simi 28566