Morgunblaðið - 16.01.1985, Blaðsíða 31

MORGUNBLADID, MIÐVIKUDAGUR 16. JANÚAR 1985
31
Frá GrundarUnga.
eftir því sem fyrirtækið er nýrra
og stofnkostnaður liggur á með
fullum þunga. Hinsvegar má fuli-
yrða að engar hrakspár Alþýðu-
bandalagsins hafa ræst. Þær hafa
allar orðið því til skammar og það
fyrr en búast mátti við. Er það
mikil gifta fyrir Vesturlandskjör-
dæmi.
Hver er reynslan
af verksmiðjunni?
Nú hefur verksmiðjan starfað í
ár. Eftirgreind atriði blasa við
þeim, sem eitthvað fylgjast með
rekstrinum og er fróðlegt að bera
þau saman við frásögnina hér að
framan og allan áróðurinn gegn
verksmiðjunni:
1. Stjórn verksmiðjunnar hefur
tekist mjög vel og góður andi
ríkt meðal starfsmanna henn-
ar.
2. Hún veitir ca. 180 mönnum at-
vinnu, sem einkum búa á
Akranesi og í hreppunum
sunnan Skarðsheiðar. Launa-
greiðslur verksmiðjunnar 1984
voru kr. 100 millj. og eru áætl-
aðar 1985 kr. 180 millj. Meðal
árstekjur eru því hærri en al-
mennt gerist.
3. Mikill stöðugleiki hefur verið
þar í starfsfólki og meiri en
almennt á vinnustöðum. Það
bendir til þess að menn uni
þar all vel hag sínum.
„Allt þetta moldveður
minnti á trúboða, sem
ferðuðust um landið í
byrjun aldarinnar og
töldu fólki trú um það,
að dómsdagur væri í
nánd. Var ekki að undra
þótt margir yrðu hrædd-
ir og vildu komast hjá
því að dómsdagur rynni
upp, með því að taka af-
stöðu gegn verksmiðj-
unni.“
4. Ekki hefur heyrst talað um
mengun frá verksmiðjunni né
önnur óþægindi. Vatnið á
Akranesi er nú talið — samkv.
opinberri rannsókn — með því
allra besta, sem gerist í land-
inu.
5. Rykið sem átti að leggja
byggðina í eyði er selt í tönk-
um til sementsverksmiðjunn-
ar á Akranesi og notað þar til
hlöndunar í sementið, sem eft-
ir það er talið eitt hið besta í
veröldinni í sérstökum gæða-
flokki.
6. Ekki er vitað um einn einasta
bónda, sem hætt hefur búskap
vegna tilkomu verksmiðjunn-
ar eða jarðir lagst í eyði af
völdum hennar. Það er meira
að segja búið á Klafastöðum,
þar sem verksmiðjan stendur í
túninu.
7. Laxarækt er hafin undir
rykhreinsitækjum verksmiðj-
unnar og með varma frá þeim.
Það gæti aukið lífríki Hval-
fjarðar á næstu árum, ef sú
tilraun heppnaðist, sem þar er
hafin.
8. Umræður fara nú fram um
rekstur gróðurhúsa á verk-
smiðjusvæðinu sem hituð yrðu
upp með orku frá verksmiðj-
unni.
9. Á sl. ári gátu starfsmenn
verksmiðjunnar aukið afköst
hennar um 15% umfram það
sem hún er áætluð fyrir, án
teljandi aukakostnaðar. Þeir
ráðgera að þessi aukning verði
í ár 20% og heildarframleiðsl-
an 63,4 þús. tonn. Þannig geta
þeir með hugviti og dugnaði
gert verksmiðjuna langtum
hagkvæmari, en áætlað var.
10. Hreinleg umgengni og snyrti-
mennska á verksmiðjusvæðinu
er til fyrirmyndar og eiga
stjórnendur verksmiðjunnar
og starfsfólk mikinn heiður
skilið fyrir slíka umgengnis-
hætti. Margir vinnustaðir í
landinu mættu gjarnan gefa
þessu auga og taka sér til eft-
irbreytni.
11. Verksmiðjan kaupir mikla af-
gangsorku hjá Landsvirkjun,
sem annars kæmi engum að
notum og hefur þannig áhrif á
hagstæðara orkuverð í landinu
en ella væri.
12. Verksmiðjan hefur orðið til
þess að fólki hefur fjölgað í
hreppunum sunnan Skarðs-
heiðar og á Akranesi. í Skil-
mannahreppi hefur fólki fjölg-
að um tæp 50%. Hún hefur
einnig orðið til þess að auka
þar þjónustu og viðskipti.
Hér skal staðar numið, en listi
þessi gæti verið lengri, ef grannt
væri skoðað. Hinsvegar er ég ekki
að segja með þessu yfirliti, að
störfin í verksmiðjunni séu ein-
hver dans á rósum. Því fer fjarri.
Vafalaust eru ýmis þeirra erfið og
sum leiðinleg. En það er ekkert
sérstakt fyrir Grundartanga.
Þetta finnst á flestum vinnustöð-
um.
Hallareksturinn sem ógnaði
verksmiðjunni fyrstu árin er horf-
inn og samkv. fréttum nú eftir
áramótin eru líkur fyrir hagnaði
u.þ.b. kr. 100 millj. 1984, auk veru-
legra afskrifta. Fái verksmiðjan
nokkur slík ár, kemst rekstur
hennar á traustan grundvöll.
Samvinna við japanska fyrirtækið
— Sumitomo Corporation — sem
er eigandi að 15% verksmiðjunnar
gefur góð fyrirheit um meira ör-
yggi í rekstrinum.
Skipbrot Alþýðubanda-
lagsins
Barátta Alþýðubandalagsins
gegn verksmiðjunni á Grundar- -
tanga hefur beðið algert skipbrot.
Hún var líka hvorki byggð á vís-
indum né heilbrigðri skynsemi,
heldur ofstæki, trúarkreddum og
venjulegu afturhaldi. Það vekur
athygli að Kvennalistinn hefur
gert stefnu Alþýðubandalagsins í
stóriðjumálum að sinni stefnu,
auk flestra annarra mála, sem frá
því koma. Kvennaframboðið á Ak-
ureyri syngur sama sönginn. Það
er því ekki að furða, þótt þetta ‘
sérkennilega pólitíska fyrirbæri í
íslenskum stjórnmálum hafi í
munni almennings hlotið nafnið:
Skottið á Alþýðubandalaginu, og
er það vel við hæfi.
Álþýðubandalagið á svo eftir að
finna það, að stefna þess í stór-
iðjumálum verður því ekki til
framdráttar. Hún stríðir gegn
tæki nútímans og bættum lífs-
kjörum þjóðarinnar.
Reynslan er ólygnust
Þegar umræður um stóriðju eru
á dagskrá í þjóðfélaginu finnst
mér eðlilegt að inn í þær komi sú
reynsla, sem á liðnum árum hefur
fengist af hliðstæðum fyrirtækj-
um hér á landi. Reynslan er ólygn-
ust í þessu sem öðru. Þegar er»
4—5 fyrirtæki, sem geta fallið
undir heitið stóriðja. Eftir því sem
þeim fjölgar er auðveldara að taka
ákvarðanir um þau næstu. Stað-
reyndirnar tala sínu máli og þá
munu engar reykbombur gagna.
Að sjálfsögðu þarf að taka tillit til
landfræðilegra aðstæðna, sem
geta verið eitthvað breytilegar.
Þær ætti að vera auðvelt að meta
hleypidómalaust.
Þegar ég var að ljúka hugleið-
ingum þessum rakst ég af tilviljun
á vísu, sem einn af starfsmönnum
Grundartanga hafði gert á sl.
sumri. Það er fróðlegt að bera
andblæ hennar saman við bölsýni
ljóðskáldanna frá 1976, sem sátu
föst í áróðursneti andstæðinga
verksmiðjunnar og áttu ekki einu
sinni von á því að ánamaðkurinn
lifði í sambýli við hana. Höfundur
nefnir visuna: Sveitarómantík
með stóriðjubragði. Vísan gefur
einnig nokkra hugmynd um and-
rúmsloftið meðal starfsmanna.
Hún er þannig:
„Verksmiðjunnar vélahljóö
verma hug og hjarta,
er hún kveður ástarljóð
út í vorið bjarta."
Dan/e/ Agústínusson er tyrrrerandi
hæjarstjóri á Akranesi.
smáauglýsingar — smáauglýsingar — smáauglýsingar — smáauglýsingar
VEROBfter AM AHK AOUR
husi vcnoLUNaniwwAW a wo
kaupog saia nouuuumÉfA
SiMATtMI KL.10-12 OG 16-17.
Dyrasímar — raflagnir
Gestur ratvirkjam., s. 19637.
t til sölu i
-11-A-A....*|
Verðbréf og víxlar
( umboðssölu. Fyrirgreiöslu-
skrifstotan, fasteigna- og verö-
bréfasala, Hatnarstrœti 20 (nýja
húsiö viö Lækjartorg), s. 16223.
Rýmingarsala
Teppasalan, Hlíöarvegi 153,
Kópavogi. 30% staögr afsláttur.
Simi 41791.
I.O.O.F 7 = 16601168% =
I.O.O.F. 9 = 16601168% = XX.
□ Gimli 59851177-2
I.O.G.T.
St. Veröandi nr. 9 og st. Frón
227, fundur í kvöld, miövlkudag.
kl. 20.30.
ÆT.
□ Glitnir 59851167 — 1 ATK.
Frl.
Hörgshlíð 12
Samkoma i kvöld, miövikudag
kl. 8.
Barnaskemmtun félagsins
Angliu veröur haldin nk. laug-
ardag 19. janúar kl.
14.30—17.30 að Síöumúla 11.
Aögöngumiöasala viö inngang-
inn. Verö kr. 150,00. Fjölbreytt
skemmtidagskrá.
Uppl. í sima 12371.
Stjórn Anglíu.
FERÐAFELAG
ÍSLANDS
ÖLDUGÖTU3
SÍMAR 11798 og 19533.
Frá Feröafélagi íslands
— Myndakvöld
Miövikudag 16. janúar efnir
Feröafélagiö til fyrsta mynda-
kvöldsins á þessu ári, í Risinu,
Hverfisgötu 105 kl. 20.30
stundvísiega. Efnl: Guöjón Ó.
Magnússon sýnir myndir og seg-
ir trá Friölandi aö Fjallabakl
(náttúrufari. landnotkun, og
þjónustu viö feröamenn). Helgi
Magnússon sýnir myndir trá
Siöu, Holtsdal. Fjaörárgljúfri,
Fljótshverfi, Lakagígasvæöinu
og víöar (Feröafélagsferö 1983).
Aögangseyrir kr. 50.00. Velt-
ingar i hléi aö eigin ósk. Ath.
Lyfta til hægri i anddyri. Allir
velkomnir félagsmenn og aörir.
Feröafélag islands.
REtUA MUSTTIUSItlbiiAKA
ARMHekla
16—1—hrs
—MT—HT
raöauglýsingar — raðauglýsingar — raöauglýsingar
húsnæöi öskast
íbúð óskast
Hjón meö 2 börn óska eftir íbúö á leigu.
Reglusemi og skilvísar greiðslur í boði.
Upplýsingar í síma 78236 eftir kl. 18.00.
Knattspyrnudeild KR
óskar eftir aö taka 3ja—4ra herb. íbúö meö
húsgögnum á leigu í sjö mánuði, frá miðjum
febrúar. Helst í vesturbænum.
Tilboö sendist augl.deild Mbl. merkt: „KR —
85“ fyrir 15. janúar nk.

...'l
Metsö/ublaó á hverjum degi!