Morgunblaðið - 19.01.1985, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 19. JANÚAR 1985
31
Minning:
Hannes Friðriksson
— Arnkötlustöðum
Kæddur 9. október 1892
Dáinn 11. janúar 1985
Elskulegur afi minn, Hannes
Friðriksson, andaðist í hárri elli
11. janúar síðastliðinn, 92 ára
gamall. Hann fæddist á Amkötlu-
stöðum, Holtum Rangárvalla-
sýslu, og ól þar nánast allan sinn
aldur. Lífssvið hans spannar langt
tímabil mikilla breytinga. Fram-
farirnar eru slíkar, að erfitt er að
gera sér í hugarlund, að nokkur
önnur kynslóð nái að lifa aðrar
eins.
Afi sleit barnsskónum á Arn-
kötlustöðum hjá móður sinni,
móðursystur og hennar fjölskyldu.
Hann byrjaði ungur að stunda sjó-
róðra frá Suðurnesjum og sótti
sjóinn meira eða minna í 24 ár.
Fyrst á opnum bátum, en seinna á
togurum og sigldi þá nokkrum
sinnum út með aflann.
Afi kvæntist ömmu minni
Steinunni Bjarnadóttur frá Efra-
Seli i Landssveit 24. júní 1929.
Sama ár hófu þau búskap á Arn-
kötlustöðum. Fljótlega tók að
fjölga á bænum. Börnin fæddust
með stuttu millibili 7 talsins. Þau
eru Hulda, gift Þorleifi Jónssyni,
dáin 1970; Margrét, kennari; Guð-
mundur Eiður yfirverkstjóri, fórst
af slysförum 1975, kvæntur Sól-
veigu Halblaub; Bjarni rafvirkja-
meistari, kvæntur Helgu Halb-
laub; Salvör, gift Hannesi Hann-
essyni; Ketill Arnar, ráðunautur,
kvæntur Ástu Jónasdóttur og Ás-
laug, gift Herði Þorgrímssyni.
Barnabörnin eru 27 og barna-
barnabörnin 10.
Afi og amma bjuggu á Arn-
kötlustöðum til ársins 1962 en
brugðu þá búi að mestu leyti og
fluttust til Reykjavikur og deildu
heimili með Margréti dóttur sinni
á hæðinni fyrir ofan okkur. Þau
förguðu þó ekki öllum skepnunum
heldur komu þeim fyrir á ná-
grannabæjum og bjuggu áfram
sumarmánuðina til 1967. Þá tók
Salvör dóttir þeirra við búinu
ásamt fjölskyldu sinni. Afi vann í
Reykjavík frá 1%2—1975, fyrst í
Landsmiðjunni og seinna hjá BM
Vallá. Hann var fljótur að laga sig
nýjum aðstæðum og undi vel hag
sínum. Þegar amma dó hélt afi
aftur á heimaslóðir til dóttur
sinnar og tengdasonar og dvaldi
þar í góðu yfirlæti til dauðadags.
Hér er stiklað á stóru hvað
varðar lífshlaup afa. Hann barst
lítið á, var dulur og baðst undan
ábyrgðarstöðum væri til hans leit-
að. Okkur leið vel í návist hans og
þegar hann á stundum sagði frá
ýmsu sem á daga hans hafði drif-
ið, leiftraði hann af frásagnar-
gleði. Afi hafði góða kímnigáfu og
kom okkur krökkunum oft á óvart
í þeim efnum. Hann sagði þá
gjarnan eitthvað spaugilegt, lyfti
augabrúnunum á sinn sérstæða
hátt og horfði glettinn á okkur.
Ég hændist snemma að afa og
ömmu, enda fædd á Arnkötlustöð-
um og aðeins 7 árum yngri en
yngsta barn þeirra. Minningarnar
um samneyti mitt við þau og þá
einkum og sér f lagi veru mína hjá
þeim í sveitinni eru allar baðaðar
sólskini, þar ber hvergi skugga á.
Jafnvel smáatriði eins og hafra-
grauturinn og lýsið, sem var ekki
beinlínis mín uppáhaldsfæða á
þessum árum, eru upphafin f huga
mínum sem viss hluti af lífs-
munstrinu sem afi og amma sköp-
uðu. Þau voru samheldin hjón og
erfitt að hugsa sér þau án hvors
annars. Afi missti því mikið þegar
amma og elzti sonur hans dóu
sama ár, en bar harm sinn f hljóði.
Hin síðari ár stytti habn sér oft
stundir við að spila. Hvenær sem
færi gafst hóaði hann saman
mannskap til að taka vist og var
þá oft kátt á hjalla. Menn urðu að
vera snöggir að segja á spilin sfn
svo honum ofbyði ekki seinagang-
urinn í unga fólkinu. Þó honum
dapraðist nokkuð sjón og heyrn
allra síðustu árin, sá hann alltaf
vel á spilin og heyrði sagnirnar og
brást skjótt við til hins síðasta.
Nú er hérvist afa lokið og
kveðjustundin upp runnin. Sökn-
uðurinn er sár en minningarnar
lifa. Blessuð sé minning elsku afa.
Jóna Sigríður Þorleifsdóttir
„Drottinn vakir, drottinn vakir,
daga og nætur yfir þér.“ Þökk sé
Hannesi fyrir okkar samveru-
stundir.
Fyrir rúmum 17 árum flutti ég á
„ættaróðal" hans. Þá hafði sami
ættleggur setið þennan stað f 167
ár. En þar með var sá ættleggur
ekki rofinn, því konan mín er hér
borin og barnfædd.
En vel gat það verið erfiðleikum
bundið að setjast á svo rótgróinn
stað sömu ættar, því oft sýnist sitt
hverjum, en aldrei lét hann það f
ljós, að eitthvað væri rangt er gert
var. Svo frábær hógværð hlýtur að
vera fágæt, því eins og nærri má
geta hljóta sjónarmið tveggja
manna sem nær 40 ár skilja að,
ekki ævinlega að fara saman. En
hógværðin og mannkærleikur var
hans aðalsmerki í svo ríkum mæli.
. En skrum á hér ekki við. Lát-
laust var líf hans allt til síðustu
stundar.
Hannes Friðriksson fæddist að
Arnkötlustöðum 9. október 1892
sonur Salvarar Runólfsdóttur og
Friðriks Friðrikssonar frá Hól á
Stokkseyri. Hann var af Bergsætt.
Þau Salvör og Friðrik giftust ekki
og leiðir skildu en drengirnir urðu
tveir er fæddust 9. október en ann-
ar fæddist andvana. Hannes ólst
upp í skjóli móður sinnar og móð-
ursystur, Önnu Runólfsdóttur og
manns hennar Gunnars Guð-
mundssonar er bjuggu allan sinn
búskap á Arnkötlustöðum, en
Gunnar lést í Bakkaferð 1922,
langt um aldur fram. Þá varð
Hannes fyrirvinna heimilisins
næstu árin.
Sú kynslóð sem hann tilheyrði
varð snemma að vinna fyrir sér.
Hannes var þar engin undantekn-
ing. 15 ára fór hann á sina fyrstu
vertíð ríðandi fyrsta hluta leiðar-
innar, en gangandi frá ölfusá f
samfloti með austanmönnum á
leið í verið, alla leið suður í Garð
hélt hann. Þar var hann ráðinn og
átti að halda til hjá þeim hjónum
á Lambastöðum er hétu Magnús
og Ólöf. Þau áttu son er Þorgeir
hét. Þeir feðgar áttu bátinn er
Hannes var ráðinn á.
Nú hittist svo á að heimilið var f
sóttkví í tvær vikur vegna tauga-
veiki. Þá var honum komið fyrir
annars staðar á meðan. Á þeim
tíma var algengt að menn voru
ráðnir upp á fast kaup og hann
átti að fá kr. 40,00 fyrir vertíðina
en voru greiddar 50,00 svo við
hann hefur líkað þótt ungur væri.
Þessi saga fylgií- hér með til að
sýna hvernig unglingar urðu að
bjarga sér 1908.
Næstu fjórar vertfðir var Hann-
es hjá Guðmundi á Auðnum í Vog-
um. Síðan var hann 8—10 vertíðir
i Þorlákshöfn, lengst hjá Jóni
Helgasyni frá Eyrarbakka. Siðan
fór hann á togara og var búinn að
vera tvær vertfðir áður en vöku-
lögin komu, en alls urðu þær 10
hjá hinum þekkta skipstjóra og
aflamanni, Þorgeiri Olgeirssyni,
fyrst á Belgum og síðan á Júpfter.
Það segir sína sögu.
Árið 1929 urðu þáttaskil i lffi
Hannesar. 24. júní gekk hann að
eiga Steinunni Bjarnadóttur frá
Efra-Seli á Landi. Hún var fædd 6.
desember 1900. Þau hófu búskap á
Arnkötlustöðum það sama ár og
bjuggu þar óslitið til 1%2 er þau
brugðu búi að mestu og dvöldu í
Reykjavík að vetrinum en á Arn-
kötlustöðum á sumrin. Þeim varð
7 barna auðið og eru 6 þeirra á lífi.
Árið 1975 var skammt stórra
högga á milli. Elsta son sinn
misstu þau 17. jan. í flugslysi og 4.
ágúst Iést Steinunn, kona Hannes-
ar. Þetta voru mikil áföll.
En Hannesi Friðrikssyni var
ætlað að halda göngu sinni áfram
um nær áratug og æðraðist ekki.
En nú er 92 ára farsælli göngu
lokið sem endaði á sama stað og
hún hófst.
Við hjónin og börnin okkar
þökkum af alhug samfylgdina.
Guð blessi Hannes á nýjum leið-
um.
H.H.
Birting afmælis- og
minningargreina
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minn-
ingargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í mið-
vikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga. I minn-
ingargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Þess
skal einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort
ljóð um hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíð-
um Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð
og með góðu línubili.
+
Eiginmaöur minn, faöir okkar, tengdafaöir og afi,
HELGI EGGERTSSON,
Fagrabn 1«,
Reykjavfk,
lést i Landspltaianum föstudaginn 18. janúar.
Jóhanna Jóhannaadóttir,
bttrn, tengdabðrn og barnabttrn.
t
Eiginkona min,
LILJA ÁRNAOÓTTIR,
Hvolsvegi 18,
Hvolavelli,
lést fimmtudaginn 17. janúar.
Guttjón Jónsson.
+
Konan min, móöir okkar, tengdamóöir og amma,
KRISTJANA INGIBJÖRG ÞÓRÐARDÓTTIR,
Skúlaskeitti 16,
Hafnarfirtti,
lést i Landakotsspitala 17. janúar.
Fyrir hönd vandamanna,
Hermann Glslason.
+
Eiginmaöur minn, faöir og sonur,
VILHJÁLMUR STEINN VILHJÁLMSSON,
lést á heimili sfnu i Gautaborg 26. desember.
Jarðarförin hefur fariö fram. Þökkum auösýnda samúö.
Sólveig Guttjónsdóttir,
Guttjón Vílhjálmsson,
Bergþóra Guömundsdóttir.
+
Móöir okkar,
KOLFINNA 8NÆBJÖRG JONSDÓTTIR
fré Hólmavfk,
andaöist 17. p.m. i hjúkrunardeild Borgarspftalans.
Haraldur Guttjónsson,
Júlfana Vagtakjttld,
Olttf R. Guttjónsdóttir,
Magnús E. Guttjónsson,
Kristinn A. Guttjónsson,
Elln Guttjónsdóttir.
+
Maöurinn minn, faöir okkar, tengdafaöir, afl og langafi,
SIGUROUR STEINDÓRSSON,
(Sllli),
Réttarholtsvegi 57,
veröur jarðsunginn frá Fossvogskapellu mánudaginn 21. janúar kl.
13.30.
Þeim sem vilja minnast hans er vinsamlega bent á Krabbameins-
félag íslands eöa Hjartavernd.
Ásmundur Sigurttsson,
Sonja Sigurttardóttir,
Svanhvft Sanow,
Gunnar Sigurttsson,
Erta Sigurttardóttir,
Jenny Sigurttardóttir,
Þorsteinn Sigurösson,
Stefnir P. Sigurösson,
Matthfas Sigurttsson,
Siguröur G. Sigurösson,
Margrót Sigurttardóttir,
Sigrfttur Vilhjémsdóttir,
Júlla Ruth Sigurttsson,
Wally Sanow,
Guttrföur Jónsdóttir,
Sigurttur Magnússon,
Ragnar Geirdal,
Laufey Hjaltalfn,
Asdfs Sigurttardóttir,
Ragnheiöur Guömundsdóttir,
Anna Ragnarsdóttir,
Kristfn H. Amundadóttir,
barnabttrn og barnabarnabðrn.
+
Eiginmaöur minn og faöir okkar,
KARL GUOMUNDSSON,
attstottarverkstjóri,
Hjaröarhaga 44, Reykjavfk,
sem lést f Landakotsspftala 10. janúar, veröur jarösunginn frá
Neskirkju mánudaginn 21. janúar kl. 15.00.
Markúsfna 8. Markúsdóttir,
Guttmundur R. Karlsson,
Olafur R. Karlsson.
+
Alúöarþakkir fyrir auösýnda samúö og vináttu viö andlát og útför,
GUDBJARGAR KRI8TIN8DÓTTUR.
Sérstakar þakkir til allra I B-álmu Borgarspitalans fyrir frábæra
umönnun.
Kristfn Jónsdóttir,
Helgi Sigvaldason,
Arndfs Jónsdóttir,
og barnabörn.