Morgunblaðið - 23.01.1985, Side 41

MORGUNBLADIÐ, MIÐVIKUDAGUR 23. JANUAR 1985
41
Þuríður Halldórs-
dóttir — Minning
Amma mín, Þuríður Halldórs-
dóttir, lést 14. september s.l.
Hún fæddist 13. febrúar 1906, að
Hraunkoti í Aðaldal, S-Þingeyjar-
sýslu dóttir Halldórs Þorgríms-
sonar bónda og Guðrúnar Her-
borgar Jónsdóttur.
Amma er af þeirri kynslóð ís-
lendinga sem lifað hefur mestar
breytingar á íslensku þjóðfélagi.
Hún hafði gaman af að rifja upp
æskuár sín og segja okkur barna-
börnum sínum frá lífinu í ís-
lenskri sveit upp úr aldamótunum
og þeim breytingum sem seinna
urðu. Þessi ár var í Hraunkoti fé-
lagsbú Halldórs og tveggja bræðra
hans, Jónasar og Ármanns. Fjöl-
skyldur þeirra bjuggu þá ailar á
sama baðstofuloftinu, fólk fædd-
ist, lifði og dó. Þar var oft þröngt
um manninn og ég man þegar
amma sagði mér að hún hefði um
tíma sofið til fóta. Þá átti ég erfitt
með að skilja hvernig það væri
hægt, en þá var algengt að börn
svæfu til fóta hjá fullorðnum.
Halldór langafi minn var ekki
mikill áhugamaður um búskap, en
þess meiri fræðimaður og ættfróð-
ur með afbrigðum. Hann las jafn-
an upphátt fyrir fólkið í baðstof-
unni, á meðan það sýslaði eitthvað
á vetrarkvöldum. Þegar amma var
um fermingu fluttist hún ásamt
foreldrum sínum til Hólmavaðs
þar sem hálfsystir hennar, dóttir
Halldórs, bjó. Hún var þar heimil-
isföst að mestu næstu árin, en
stundaði ýmis störf fjarri heimil-
inu þess á milli. Hún var einn vet-
ur á Breiðumýrarskóla, en fór vet-
urinn 1927—1928 til náms að Hér-
aðskólanum á Laugum. Þar sá hún
afa, Ingólf Helgason, í fyrsta
skipti í gegn um skráargat, en þá
voru þær nokkrar vinkonur að
laumast til að líta á skólasveina.
Hann er fæddur 18. apríl 1909 að
Broddanesi í Strandasýslu, sonur
Helga Þorsteinssonar bónda og
Þorbjargar Oddsdóttur. Afi og
amma giftu sig 28. desember 1929,
og fluttust til Húsavíkur vorið
1930. Þau bjuggu fyrst í Árnahúsi,
og þar fæddist móðir mín, Helga,
2. ágúst þetta sumar. Þau byggðu
húsið Bræðraborg ásamt bróður
afa, Jóhannesi, sem þau fluttust í
haustið 1932. Þar fæddust Guðrún
Herborg 23. okt. 1932, Halldór 19.
apríl 1934 og Þorbjörg Ingunn 15.
júlí 1935. Móðir ömmu fluttist með
þeim til Húsavíkur og bjó hjá
þeim til dauðadags, 15. janúar
1947. Einnig fluttist móðir þeirra
bræðra með þeim og bjó hjá Jó-
hannesi.
Afi og amma bjuggu í Bræðra-
borg til 1960, en þá fluttust þau í
nýtt hús að Höfðabrekku 17.
Amma rak alla tíð myndarlegt
heimili, og var bæði ættrækin og
rausnarleg. Mikið var um gesta-
komur og fjölmargir dvöldust um
lengri eða skemmri tíma. Bæði var
það að þau voru félagslynd, en auk
þess átti amma margt frænda í
sveitinni sem litu við þegar komið
var í kaupstað. Hún hafði frá föð-
ur sínum mikinn áhuga á ættfræði
og var mjög fróð í þeim efnum.
Hún fylgdist mjög vel með lands-
málum, og það voru oft líflegar
umræður við kaffiborðið hjá
henni. Hún var sönn jafnaðar-
manneskja og gætti þess vandlega
að aldrei hallaði á neinn. Henni
var mjög umhugað um fjölskyldu
sína og fórum við barnabörn
hennar ekki varhluta af því.
Við systkinin vorum flest sumur
um tíma hjá afa og ömmu á Húsa-
vík, á meðan við vorum að alast
upp. Það voru góðir tímar. Þegar
maður lítur til baka finnst manni
að alla daga hafi verið sólskin. Þá
Hannes Friðriks-
son bóndi - Kveðja
Fæddur 9. október 1892
Dáinn 11. janúar 1985
Afi var fæddur á Arnkötlustöð-
um í Holtum. Þar bjó hann alla
sína tíð og þar dó hann nú rétt
eftir hátíðirnar, 92 ára að aldri.
Það er erfitt að tala um afa án
þess að minnast á ömmu og eins er
erfitt að tala um þau bæði án þess
að skrifa um þá tíma sem við átt-
um uppí sveit fjögur saman. Afi
missti ömmu fyrir tíu árum og
átti hann erfitt með svefn upp frá
því. Amma var fædd á sjálfu alda-
mótaárinu og var hún frá Efra-
Seli á Landi. Steinunn Bjarnadótt-
ir hét hún. Afi hafði fengið vin
sinn til þess að skrifa henni bið-
ilsbréf fyrir sig á útflúruðu máli
sem tilheyrði við slík tækifæri.
Afi var mikið fyrir að lesa en hon-
um fannst hann sjálfur ekki nógu
góður penni, síst af öllu þá í þessu
tilfelli.
Ég kynntist ömmu og afa auð-
vitað ekki fyrr en löngu seinna
þegar öll börnin sjö voru uppkom-
in og farin að heiman eða suður
eins og þá var. Við vorum komnar
í staðinn systurnar sem lang-
fyrstu barnabörnin. Annað reynd-
ar það fyrsta, fætt á Arnkötlu-
stöðum, hún Sigga. Við áttum eft-
ir að vera tvær einar með ömmu
og afa öll suraur meðan við vorum
börn eða Iangt fram á unglingsár-
in. Við lifðum á þessum árum þá
áhyggjulausu tíma í sveitinni hjá
þeim báðum sem ekki er lengur í
tísku að skrifa um. Sveitasæla var
jú sjaldgæf og eftirsóknarverð
sem sælgæti borgarbarna. Grunn-
ur sælunnar var eflaust hversu
samheld amma og afi voru, hversu
vel þau höfðu lært hvort á annað í
langri sambúð og hversu tillits-
söm þau voru við okkur og hvort
við annað. Væntumþykja þeirra
var okkur augljós, sýndi sig í
hverju verki. Þau höfðu eflaust átt
við hina ýmsu erfiðleika að etja
um sína búskaparæfi en þegar við
systurnar komum til sögunnar
voru þau að minnka við sig bú-
skapinn.
Afi var rólegur í tíðinni og
amma nokkuð ákveðnari. Verkin á
bænum voru unnin þéttingslega
og vel og lítið hugsað um frægð
eða eilífð. Afi var hlédrægnin ein,
fámáll og lítið áberandi en hann
las, hlustaði og vann sitt verk eins
og góðum bónda sæmir. Það skipti
enda litlu máli hvort var meira
áberandi hann eða amma, það
kom útá eitt. Það var hvorugt
þeirra sem gaf út fyrirskipanir,
hlutirnir voru bara gerðir hisp-
urslaust án þess að miklum tíma
væri eytt í formlegan æsing. Það
var jú auðvitað ætlast til þess að
viss verk væru unnin á hverjum
degi, viss í vikulokin og svo hin og
þessi eftir veðri og tíð en það besta
var að mitt í öllum vinnuverkun-
um var ótakmarkaður tími til
leikja og sögusagna. Við trúðum á
sögur og álfa, á Kötluhól og
Jónsmessunótt. Dýrin öll til-
heyrðu okkar heimi, voru öll spök
og gælin, tjaldurinn líka. Sam-
band okkar við dýrin var of til-
finningalegt til þess að vera viður-
kennt fyrst til að byrja með af afa
og ömmu sem reyndum bændum
en áður en þau vissu af voru kýrn-
ar farnar að hárgráta við hin
ýmsu tækifæri. Þannig aðlöguð-
umst við á báða bóga, engar dyr
voru lokaðar, engin bönn á neinu
strái né ástæðulaust út í loftið.
Tíminn var okkar, óendanlegur og
svo langlega ljúfur. Gestir voru
velkomnir í þennan heim og var
alltaf mikil og einlæg kátína þeg-
ar bíll kom á braut.
Ég man aldrei eftir að hafa
heyrt afa skellihlæja en glettinn
var hann samt og þekkti ég vel
glampann í augunum þegar hon-
um var skemmt. Fámælið var
okkur engin hindrun og þögðum
við ágætlega saman þegar því var
að skipta. Síðast þegar ég sá afa,
hafði liðið nokkur tími og þóttist
afi ekki þekkja mig. Ég þekkti vel
þennan leik afa að þykjast ekki
heyra eða muna eða fatta. En við
höfðum ekki sést í nokkurn tíma.
„Hver ert þú?“ spurði hann mig.
Ég fór að hlæja og svaraði leikn-
um en hann var kominn yfir ní-
rætt og vildi vita hversu gamall ég
héldi hann væri í sér. Hann hélt
áfram fattleysinu og mátaði mig á
því það kom á mig hik eitt einasta
sekúndubrot. Þá var afa skemmt.
Blessuð sé minning hans og
ömmu.
Hanna Steinunn
Guðrún Ág. Sigurgeirsdóttir,
Júlíus Sólbjartsson - Kveðja
JÚIÍU8
Fæddur 24. júlí 1897
Dáinn 9. júlf 1977
Guórún Ágústa
Fædd 14. ágúst
Dáin 26. desember 1984
Ég ætla bara að skrifa örfá
þakkarorð til elsku afa og nöfnu
sem núna var að kveðja þennan
heim og er nú búin að hitta vin
sinn aftur sem hún saknaði svo
mikið eftir lát hans. Afi sem ég
kallaði var ekki minn rétti afi
heldur móðurbróðir, en þegar ég
var lítil stelpa og kom með
mömmu að Arnarstapa voru
barnabörnin hans þar, og þau
kölluðu hann afa. Svo ég gerði það
líka og alla tíð síðan. Ég vil þakka
þeim þeirra hlýju og góðvild og bið
Guð að geyma þau uns við sjá-
umst.
tiuðrún M. Sigurbjörnsdóttir
(afastelpa).
var margt brallað undir verndar-
væng þeirra, veitt, smíðað, farið í
berjamó, eða prakkarast. Það var
vel um mann hugsað á allan hátt,
og þeir voru ófáir morgnarnir sem
maður vaknaði við ilminn af ný-
steiktum kleinum og brauði. Þá
var lífið í föstum skorðum og mað-
ur borðaði alvörumat í hverjum
matmálstíma.
Seinna var ég önnur tvö sumur
við smíðar hjá afa. Þá var enn hið
sama upp á teningnum, ekkert
skorti. Það var eitthvert kvöldið
þessi sumur að við afi vorum að
mála glugga á húsinu þeirra við
Höfðabrekku, en ég var ólmur að
komast frá að hitta kunningjana.
Ömmu þótti þá dóttursonurinn
fara nokkuð frjálsiega með pensil-
inn, en hún var alla tíð mjög ná-
kvæm og vandvirk. Ég lofaði þá að
skafa og snyrta gluggana strax á
morgun eða hinn, en þá hlógu þau
við og orðuðu það ekki frekar. Það
var svo nokkrum árum seinna er
ég kom í heimsókn að amma segir
við mig: „Þú þyrftir nú að fara að
skafa gluggana, Ingólfur minn.“
Eitt af síðustu skiptunum sem
ég hitti ömmu, þá ræddum við
m.a. um lífið og tilveruna. Það var
gaman að heyra til hennar þegar
hún leit yfir farinn veg. Hún var
ánægð, og taldi sig hafa lifað góðu
og hamingjusömu lífi. Ég held að
allir sem henni kynntust og um-
gengust eigi ánægjulegar minn-
ingar tengdar henni. Ég átti mjög
góðar stundir með henni, og á
mjög góðar minningar frá þeim
samverustundum.
Ingólfur Skúlason
t
Þökkum heils hugar samúö og vinarþel vegna andláts og útfarar
HREFNU HJÖRLEIFSDÓTTUR,
Sjafnargötu 10.
Haraldur Ólafaaon,
Ólafur Haraldaaon, Áageröur Höakuldadóttir,
Hörður Haraldaaon,
Haraldur Haraldaaon, Ragnheiður Snorradóttir,
Rafn Haraldaaon, Sigurbjörg Jónadóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Þökkum af alhug auösýnda samúö og vinsemd viö andlát og útför
ODDNÝJAR GUÐMUNDSDÓTTUR
kennara.
Gunnar Guðmundaaon,
Sólveig Kristjónadóttir, Margrét Arnadóttir,
Páll Gunnarsson, Kriatín Gfaladóttir,
Guömundur Gunnarsson,
Sigurður Gunnarsaon,
Oddur Gunnarsson.
t
Alúöarþakkir fyrir auösýnda samúö og vináttu viö andlát og útför
ELÍNBORGAR GUÐBJARNADÓTTUR,
Hátúni 12.
Sérstakar þakkir viljum viö færa starfsfólki Vlfilsstaöaspitala.
Fyrir hönd aðstandenda,
Sigurður Guömundsson,
Guðný Sigurðardóttir, Sigriður Siguröardóttir.
Lokað
i dag vegna jaröarfarar frú JÓHÖNNU GUNNARS-
DÓTTUR.
Ásbjörn Ólafsson hf.
Borgartúni 33.
Birting afmælis- og
minningargreina
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minn-
ingargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í mið-
vikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga. í minn-
ingargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Þess
skal einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort
Ijóð um hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíð-
um Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð
og með góðu línubili.