Morgunblaðið - 01.02.1985, Qupperneq 16

16--------------------------—----------------MGRGUNBLAÐH), FÖSTUDAGUR L FEBRÚAR »85
Sýning Gests
Guðmundssonar
Myndlist
Bragi Ásgeirsson
í sýningarsalnum Hafnarborg
í Hafnarfirði heldur um þessar
mundir ungur listamaður Gestur
Guðmundsson að nafni sýningu á
nokkrum verka sinna.
Gestur hefur haldið tvær
einkasýningar áður í Kaup-
mannahöfn og Stokkhólmi og
tekið þátt í átta samsýningum,
m.a. í hinni stóru sýningu „Ung-
ir myndlistarmenn" á Kjarvais-
stöðum 1983.
Gestur hefur verið búsettur í
Svíþjóð undanfarin þrjú ár og
fengist við listsköpun en áður
stundaði hann nám við Mynd-
lista- og handíðaskóla íslands.
Á þessari sýningu Gests eru
aðallega málverk en þó nokkrar
teikningar. Málverkin vekja
mesta athygli því það er auðséð
Gestur Guðmundsson
að Gestur hefur lagt mikla rækt
við það á undanförnum árum og
tekið miklum framförum.
Formin í myndum Gests
minna töluvert á nýbylgjumál-
arana en þó er í þeim meiri fág-
un og yfirvegun en við höfum
vanist hér heima. Skýringin er
sú að Gestur er öllu hrifnari af
italska ný-málverkinu en því
þýska, sem er grófara og ofsa-
fengnara. Hann kann að meta
menn eins og t.d. Mimmi Pala-
dino, sem er einn þeirra þekkt-
ustu og þó eru myndir Gests
meira í ætt við ítalska erfða-
venju frá fyrri helmingi ald-
arinnar. Þetta kemur vel fram í
myndum eins og t.d. „Matador"
(7), „Sjónhverfingar við mat-
borð“ (8) og „Flugmynda" (12),
sem allar eru með stærstu
myndum sýningarinnar. Þrátt
fyrir nokkur átök í formi og út-
færslu er yfir myndunum ró-
lyndislegur blær sem stafar af
meðhöndlun litanna.
Allar þessar myndir hafa
ýmislegt til síns ágætis — i þeim
eru mjög góðar og vel málaðar
stærða~einingar en ennþá virðist
eitthvað skorta á til að allt falli
saman í eina rismikla heild. En
hér er vandinn einmitt mestur.
Með þrautseigju og einbeitni
ætti Gestur að hafa mikla mögu-
leika á að dýpka myndsvið sitt,
beisla hinar innri lífæðar og
höndla sitthvað af hinu óútskýr-
anlega, sem er leyndardómur
allrar sannrar listar.
Teikningarnar á sýningunni
hafa ekki yfir sér eins meðvitað-
an tjákraft og málverkin en þó
með einni undantekningu, sem
er „Svefn" (2). Yfir henni er
svipuð gerjun og kraftur og í
málverkunum er ég nefndi áður.
f heild er þetta frumraun sem
er athygli verð og Gestur Guð-
mundsson má vel við una.
Bragi Ásgeirsson
Módel af byggðinni við Skúlagötu eins og hugmyndir arkitektanna kveða á um. Fremst er nýbygging Seðlabankans
og þá Útvarpshúsið.
Húsageröarlist
Bragi Ásgeirsson
Það var skömmu fyrir jól, að
þeim er hér ritar var boðið í
fimmtugsafmæli vel metins húsa-
meistara hér í borg. Það er nú ekki
í frásögur færandi, en hinsvegar
það, að i veizlunni snéri sér að mér
ung kona, sem kynnti sig sem
arkitekt og hóf að tala við mig um
húsagerðarlist. Eitt þótti henni
mjög ábótavant, og það var opin
fagleg umfjöllun um byggingarlist
og gagnrýni á framkvæmdir á þvi
sviði. Auðvitað hafði konan lög að
mæla og ég lofaði henni að koma
því á framfæri við tækifæri, t.d.
næst þegar ég ritaði myndlistar-
vettvang.
En nú rekur á fjörur mínar gull-
ið tækifæri, sem er útlitsskipulag
hins nýja svæðis, sem afmarkast
af Skúlagötunni og kynnt var í
fjölmiðlum á dögunum. Ekki svo
að ég ætli að hreykja mér sem al-
vís vitmaður á þeim flóknu svið-
um, sem húsagerðarlist og skipu-
lag eru, heldur einungis leggja hér
orð í belg.
Ekki er ég þó leikmaður með
öllu, því að myndlist og húsagerð-
arlist eru í raun óaðskiljanlegar
listgreinar, a.m.k. náskyldar. Þá
vaknaði áhugi minn á húsagerð-
arlist snemma á námsárum mín-
um og einkum eftir að ég hóf að
ferðast vítt og breitt um Evrópu
til skoðunar listasafna, og þá voru
hof og hörg ásamt sýningum á
byggingarlist hvergi látin útund-
an. En einkum vöktu þar athygli
mína hin ótrúlega formfögru og
vel skipulögðu smáþorp í Suður-
Frakklandi, Ítalíu, Spáni og
Grikklandi. Að jafnaði féllu þau
inn í landslagið sem samgróin því
og náttúrunni allt um kring. Þetta
var líkast óútskýranlegu lögmáli
og hér komu lærðir húsameistarar
sjaldan nærri, þar sem ekkert var
um markverðar stórbyggingar. En
í hinum stærri borgum var húsa-
gerðarlist háþróuð vísindi og snill-
ingarnir ótaldir. Hin skapandi
kennd var þar í hávegum höfð og
öllum sviðum myndlista gert jafn
hátt undir höfði. Hvergi kom fyrir
húsaþyrping að ekki væri stutt í
opin svæði — glæsileg torg, gos-
Litla hryllingsbúðin:
Koni, sá og sigraði
Hljóm-
plotur
Árni Johnsen
Hljómplatan Litla hryllings-
búðin eftir samnefndum söngl-
eik sem Hitt leikhúsið sýnir um
þessar mundir í Gamla bíói,
endurspeglar þann glæsibrag,
sem sýningin ber með sér í frá-
bærri uppsetningu, góðum söng
og leik og úrvals tónlist. Það
þarf djörfung og þor til þess að
ráðast í sviðssetningu á söngleik
sem Litla hryllingsbúðin er, en
forystumenn Hins leikhússins
hafa sýnt að þeir geta og kunna
að koma á óvart. Hitt leikhúsið
býður upp á sýningu sem hægt
væri að bjóða fram í hvaða
söngleikahúsi sem væri í veröld-
inni, hvort sem er á Broadway í
New York, í London eða Tel
Aviv. Sýningin er fagmannleg í
alla staði, örugg og listræn, og
kannski umfram allt skemmti-
leg, og þannig er einnig hljóm-
platan Litla hryllingsbúðin.
Hvort sem talað er um söng,
hljóðfæraleik eða textaþýðingu
Megasar og Einars Kárasonar og
framsetningu hans, er hvergi
hægt að finna að nokkru svo
skipti máli, svo vel er að verki
staðið. Til liðs viö uppsetningu
Litlu hryllingsbúðarinnar eru
fengnir ýmsir færustu menn
landsins á sínu sviði, menn sem
eru um leið á heimsmælikvarða,
en það skemmtilega er að minna
þekkt fólk skilar ekki síður með
fullri reisn sinum hluta.
Hefð slíkra söngleikja, sem
Litla hryllingsbúðin, er ekki rík
hér á landi, það sem leikhúsin
hafa gert í þeim efnum hefur
meira verið á hinum hefðbundnu
nótum leikhússins eins og það
hefur unnið í landinu um árabil.
Þó eru skemmtileg dæmi eins og
t.d. Hárið, Jesús Kristur súp-
erstjarna og My Fair Lady hjá
Leikfélagi Akureyrar, sem var
að mörgu leyti í Broadway-stíl
og sló i gegn. Hver einasti leikari
í Litlu hryllingsbúðinni skilar
sínum hlut af stakri prýði og það
kemur ekki síst í ljós á hljóm-
plötinni þar sem engin leiktjöld
draga athyglina frá söngnum.
Mest mæðir á þeim Eddu Heið-
rúnu Backman, Leifi Haukssyni,
Þórhalli Sigurðssyni og Gísla
Rúnari Jónssyni, en þær Ragn-
heiöur Elfa Arnardóttir, Sigríð-
ur Eyþórsdóttir og Harpa
Helgadóttir leysa listavel verk-
efni sem eins er ætlað þrjátiu
söngvurum og dönsurum. Þá set-
ur Björgvin Halldórsson söngv-
ari hryggi í sýninguna með
öryggi sínu og góðum söng. Edda
Heiðrún er fjölhæf leikkona og
leysir hlutverk sitt af hólmi með
glæsibrag og sama er að segja
um Þórhall Sigurðsson sem er
svo sannarlega leikari af Guðs
náð og enginn skóli gæti skapað
slíkan leikara án upplags í þá
átt. Það væri spennandi að sjá
Ladda í einhverri af hinum stóru
sýngingum opinberu leikhús-
anna, en það er eins gott að
missa ekki svona mann úr landi,
það væri eins og að tapa hand-
ritum nútímans. Leifur Hauks-
son skilar sínu hlutverki einnig
listavel, er eins konar miðjuspil-
ari sýningarinnar og hefur það
hlutverk að vera hvorki of sterk-
ur né of veikur og rödd hans og
túlkun fellur einkar vel inn i það
söngleikjaform sem Litla hryll-
ingsbúðin kallar á. Þannig má
segja að valinn maður sé i
hverju rúmi og segja má að
hljómsveit sýningarinnar sé
skotheld, en hún byggir upp að
verulegu leyti undiröldu
stemmningarinnar. Hljómsveit-
ina skipa Pétur Hjaltested
hljómsveitarstjóri, Björgvin
Gíslason, Ásgeir óskarsson og
Haraldur Þorsteinsson. Það er
ástæða til þess að óska öllum að-
standendum sýningarinnar til
hamingju með sýninguna og
hljómplötuna og sérstaklega for-
sprökkunum Sigurjóni Sig-
hvatssyni og Páli Baldvini Bald-
vinssyni, fyrsta heljarstökkið
tókst i fyrstu lotu. Litla hryll-
ingsbúðin kom, sá og sigraði.
HVAÐ UNGUR
NEMUR
GAMALL TEMUR
Kvikmyndir
Sæbjörn Valdimarsson
Stjörnubíó: KaratemeisUrinn —
„The Karate Kid“ -trírtr
Framleiðandi: Jerry Weintraub.
Leikstjóri: John G. Avildsen.
Handrit: Robert Mark Kamen.
Kvikmyndun: James Crabe, ASC.
Tónlist: Bill Conti. Aðalhlutverk:
Ralph Macchio, Noriyuki „Pat“
Morita, Elisabeth Shue, William
Zabka. Bandari.sk frá Columbia
Pictures. Gerð 1984. Sýningartími
nál. 125 mín.
Karatemeistarinn er notaleg og
skemmtileg mynd, þrátt fyrir
full mikla lengd, og að vissu leyti
uppbyggileg. Hún fjallar um 16
ára gamlan, frekar væskilslegan
pilt sem lítið veit um lifið og til-
veruna er hann flytur ásamt
móður sinni frá æskustöðvunum
í New Jersey vestur til Kali-
forniu. Þar lendir hann fljótlega
í útistöðum við heimaríka skóla-
félaga sína. Nokkrir þeirra eru
að auki karategarpar miklir og
ekki bætir úr skák að forsprakk-
inn er fyrrverandi kærasti stúlk-
unnar sem Ralph fer að gefa
hýrt auga.
Til þess að komast af í þessu
fjandsamlega, nýja umhverfi,
verður Ralph að læra karate og
kennarann finnur hann í marg-
slungnum, japönskum karli sem
sér um viðhald á húsinu sem
hann býr í.
Ekki er að orðlengja það að sá
gamli kann ýmislegt fyrir sér og
eftir mikinn og strangan undir-
búning gerir hann Ralph að kar-
atemeistara bæjarins. Svo strák-
ur stendur upp í myndarlok með
stúlkuna, bikarinn og síðast, en
ekki síst, sjálfstraustið í lagi!
Óneitanlega minnir efnið og
úrvinnsla þess talsvert á Rocky,
enda stjórnaði sá ágæti leik-
stjóri, John G. Advildsen, báðum
myndunum og Bill Conti sá um
tónlistina, og er hún keimlík.
Þetta er því mynd um lítilmagn-
ann í þjóðfélaginu sem fær upp-
reisn æru og hlýtur sjálfsvirð-
ingu á næsta ævintýralegan
hátt.
{ báðum myndunum eru þjálf-
ararnir — föðurímyndin —
dýrmætir karlar af léttasta
skeiði. „Pat“ Morita er jafnvel
enn minnisstæðari en Burgess
Meredith, hann er óborganlegur
í velskrifuðu hlutverki, krydd-