Morgunblaðið - 28.02.1985, Blaðsíða 16

Morgunblaðið - 28.02.1985, Blaðsíða 16
16 MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 28. FEBRÚAR 1985 Skúlptúr úr leir Myndlist Valtýr Pétursson Kristjana Samper (frú Balthas- ar) er með sína fyrstu einkasýn- ingu í vestursal Kjarvalsstaöa. Hún hefur þar 24 skúlptúra er hún hefur unnið í leir og ef ég veit rétt er slíkt mjög sjaldgæft hér á landi. Vinnubrögð við slíka mynd- gerð voru rækilega kynnt í Lesbók og fer ég því ekki nánar út í þá sálma. Þessi sýning Kristjönu kemur manni svolítið á óvart, fyrst og fremst vegna þess hve heilsteypt- an svip þessi unga listakona hefur þegar öðlast á ekki lengri ferli. Þeim er ekki fisjað saman kvinn- unum úr Grímsnesinu, sagði einn kunningi minn við mig, er hann hafði séð verk Kristjönu og sam- sinnti ég á stundinni. Það eru góð vinnubrögð hjá þriggja barna móður og húsmóður á erilsömu heimili, sem speglast í því, sem Kristjana sýnir. Hér er á ferð ein af þrem sýningum á skúlptúr, sem sett hafa verulegan svip á listalíf borgarinnar um þessar mundir. Það er mikið hugmyndaflug í þessum verkum Kristjönu og þau eru öll vel unnin. Tækni hennar við leirinn er skemmtileg og djörf og hvergi slegið á billega strengi, nema ef svo mætti segja um eitt eða tvö verk, sem mér finnst tæp- ast falla að öðru ágætu á þessari sýningu. Ég fæ nefnilega ekki skil- ið jólatrésskrautið í hjartalíki, sem dinglar inn í opnum manns- líkama og heldur ekki hvað kaktus er þar að gera. En verk eins og Búkona og Hársmey sýna ótvírætt hve miklum plastískum þroska listakonan býr yfir. Fleiri ágætis verk væri hægt að minnast á hér, en upptalningar eru heldur leið- inlegar, svo að ekki verður meira tínt til. Heildarsvipur þessarar sýn- ingar er persónulegur og vitnar um mjög vönduð vinnubrögð, svo vönduð, að á stundum virðist formið verða fyrir hnjaski af þess völdum, en vonandi á Kristjana eftir að þroskast enn meira í þá átt að ná enn meiri og betri fyll- ingu í plastík þeirri, sem við blasir á þessari sýningu. Sýning Krist- jönu er afar ólík sýningu Páls Guðmundssonar undir sama þaki, en þrátt fyrir andstæðurnar eiga þessar sýningar það sameiginlegt að vera brautryðjandi hvor á sinn hátt og sýnir það glöggt hver breidd er hér að færast i íslenskan skúlptúr. Mjög vönduð og fallega gerð sýningarskrá er með þessari sýn- ingu Kristjönu og er allt mjög vandað þar i sveit. í fáum orðum er þessi sýning mjög forvitnileg og ánægjuleg í alla staði, og ég vil svo óska til liamingju með sýninguna og vonast til að framhaldið verði i þeim anda, sem yfir þessari sýn- ingu svífur. Mannlegt sjónarmið Á Kjarvalsstöðum er nú sýning á ljósmyndum eftir hina heims- frægu Margaret Bourke-White, en hún var ein þekktasta kona á sínu sviði meðan hennar naut við. Það má víst með sanni segja, að hún hafi verið alls staðar nálæg, þar sem hlutirnir skeðu í heimsbyggð- inni á vissu tímabili þessarar ald- ar. Hún var starfandi við hið ágæta blað Life og tók þá mynd er prýddi forsíðuna á fyrsta tölublaði þess. Hún varð snemma fræg fyrir myndir sínar af þungaiðnaðinum í Bandaríkjunum og einnig fór hún til Rússlands um 1930 og aftur 1941 og eru myndir á sýningunni frá þessum ferðalögum. 1936 tók hún feikna góðar myndir af lífinu í Suðurríkjunum í Bandaríkjunum og sýndi örbirgðina, sem þar réð ríkjum á þeim tímum. í Tékkósló- vakíu var hún 1938 eða um það bil er Adolf Hitler var að leggja það fagra land undir ofbeldi nasista. Að seinni heimsstyrjöld lokinni var hún á Ítalíu og festi á filmu hvað sú þjóð kannaðist lítið við Signor Mussolini og einnig tók hún myndir af Þjóðverjum er hvergi komu nærri harmleiknum fyrir 1945. Allt þetta sjá menn á veggjum Kjarvalsstaða og meira til. Sagt er, að Margaret Bourke- White hafi haft svo mikinn yndis- þokka, að hún hafi verið ómót- stæðileg mörgum herramannin- um. Meira að segja Gandhi var snortinn af töfrum hennar og þannig komst hún oft á tíðum lengra með linsur sínar en aðrir ljósmyndarar. Hún var á Indlandi 1946—48, og er úrval af þeim verk- um, sem þá urðu til, á þessari sýn- ingu. 1950 er hún í Suður-Afríku og úr þeirri reisu er sú mynd, sem fylgir þessum línum. Svo kemur Kórea 1952 og allt er þeirri trage- díu fylgdi. Loksins má svo nefna tuttugu ára feril i heimalandi ljósmyndarans frá 1934 til 1954. Af þessu má ráða, að það er mikið að ákoða á þessari sýningu og allt eru þetta úrvalsmyndir, valdar úr miklum fjölda. Þetta er farand- sýning, sem þegar hefur verið sýnd viða og á eflaust eftir að fara á enn fleiri staði. Það er vissulega öruggt, að Bandaríkjamenn hafa vandað mikið til þessa úrvals og njótum við góðs af. Það er ómögu- legt að benda á einstök verk á þessari sýningu. Hver og einn verður að finna sér það sem hann vill sjá og skoða af þeim rúmlega hundrað verkum, er þarna eru til sýnis. Það eru Ljósmyndasafnið, Menningarstofnun Bandaríkjanna og Kjarvalsstaðir sem standa að þessum viðburði og hafi allir aðil- ar miklar þakkir fyrir að sýna svo merkilega sýningu hér i Reykja- vík. Að lokum vil ég skora á fólk að sjá alla þessa atburði aldarinn- ar á ljósmyndum Margretar Bourke-White. Þær eru þess virði.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.